Wikang Malayo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m clean up, rm {{Link FA}}, {{Link GA}} using AWB |
dagdag |
||
Linya 1:
Ang '''wikang Malay''' (Malay: ''bahasa Melayu'') ay isang [[Mga wikang Awstronesyo|wikang Awstronesyong]] sinasalita sa [[Malaysia]], [[Brunei]], timog [[Thailand]], timog [[Pilipinas]], [[Singapore]], at [[Indonesia]] (sa gitnang-silangang [[Sumatra]], [[Kapuluang Riau]], at mga baybaying bahagi ng [[Borneo]]). Opisyal itong wika sa Malaysia, Brunei, at Singapore. May dalawa itong opisyal na estandard: ang [[Malasyo]] at [[
{{Interwiki|code=ms}}▼
==Mga halimbawa==
===Unang Artikulo ng Pandaigdig na Pahayag ng mga Karapatan ng Tao===
{| class="wikitable"
! [[Wikang Tagalog]]!! [[Wikang Indones]] !! Wikang Malay
|-
|'''Pangkalahatang Pagpapahayag ng Karapatang Pantao''' || '''Pernyataan Umum tentang Hak Asasi Manusia''' || '''Perisytiharan Hak Asasi Manusia sejagat'''
|-
|'''Artikulo 1'''||'''Pasal 1'''||'''Perkara 1'''
|-
|''Ang lahat ng tao'y isinilang na malaya at pantay-pantay sa karangalan at mga karapatan. Sila'y pinagkalooban ng katwiran at budhi at dapat magpalagayan ang isa't isa sa diwa ng pagkakapatiran.'' || ''Semua orang dilahirkan merdeka dan mempunyai martabat dan hak-hak yang sama. Mereka dikaruniai akal dan hati nurani dan hendaknya bergaul satu sama lain dalam semangat persaudaraan.'' || ''Semua manusia dilahirkan bebas dan sama rata dari segi maruah dan hak-hak. Mereka mempunyai pemikiran dan perasaan hati dan hendaklah bergaul dengan semangat persaudaraan.''
|}
===Mga pariralang Malay===
Sa Malaysia at Indonesia, tinuturing na masyadong pormal ang pagbati ng "Selamat pagi" o "Selamat sejahtera", at mas karaniwan sa magkakaibigan ang hiniram na salita na Ingles na "Hi"; gayundin ang salitang "Bye-bye" na ginagamit kadalasan kapag magpapaalam na aalis. Bagaman, kung ikaw ay isang [[Muslim]] at ang kinakausap mo ay Muslim din, mas angkop na gamitin ang pambating Islam na ''Assalamualaikum''. Bihira gamitin ng mga Malay na Muslim, lalo na sa Malaysia, Singapore at Brunei, ang ''selamat pagi'' (magandang umaga), ''selamat siang'' (magandang "maagang" hapon), ''selamat petang'' o ''selamat sore'' na madalas gamitin sa Indonesia (magandang "huling bahagi" ng hapon), ''selamat malam'' (magandang gabi) o ''selamat tinggal/jalan'' (paalam) kapag nakikipag-usap sa isa't isa.
{|
|-
| '''Pariralang Malay''' || '''[[IPA]]''' || '''Salin sa Tagalog'''
|-
|Selamat datang || {{IPA|/səlamat dataŋ/}} || ''Maligayang pagdating'' (gamit sa pagbati)
|-
|Selamat jalan || {{IPA|/səlamat dʒalan/}} || ''Isang ligtas na paglalakbay'' (katumbas ng "paalam", ginagamit ng partidong naiwan)
|-
|Selamat tinggal || {{IPA|/səlamat tiŋɡal/}} || ''Isang ligtas na pamamalagi'' (katumbas ng "paalam", ginagamit ng partidong aalis)
|-
|Terima kasih || {{IPA|/tərima kasih/}} || ''Salamat sa iyo''
|-
|Sama-sama || {{IPA|/samə samə/}} ||''Walang anuman'' (sa Malay nakabaybay ito bilang "samə-samə", bilang tugon sa Salamat atbp.)
|-
|Selamat pagi || {{IPA|/səlamat paɡi/}} || ''Magandang umaga''
|-
|Selamat petang || {{IPA|/səlamat pətaŋ/}} || ''Magandang hapon/gabi'' (tandaan na ang 'Selamat petang' na parang ''good night'' sa Ingles. Para sa pangkalahatang pagbati, gamitin ang 'Selamat sejahtera')
|-
|Selamat sejahtera || {{IPA|/səlamat sədʒahtərə/}} || ''Mga pagbati'' (pormal). Bagaman, bihira lamang gamitin ang pagbati ito, lalo na sa Singapore. Maaring nakakahiya sa tatanggap ng pagbating ito ngunit ginagamit pa rin ito sa mga paaralan bilang pagbati sa pagitan ng mga mag-aaral at guro.
|-
|Selamat malam || {{IPA|/səlamat malam/}} ||''Magandang gabi''
|-
|Jumpa lagi || || ''Sa muling pagkikita''
|-
|Siapakah nama awak/kamu?/Nama kamu siapa? || || ''Anong pangalan mo''
|-
|Nama saya ... || || ''Ang pangalan ko ay ...'' (Sinusundan ng pangalan ng nagsasalita)
|-
|Apa khabar/kabar? || || ''Kumusta ka?' (Literal, "Anong balita?")
|-
|Khabar/kabar baik || || ''Mabuti,'' ''magandang balita''
|-
|Saya sakit || || ''May sakit ako/hindi ako mabuti''
|-
|Ya || {{IPA|/jə/}} || ''Oo''
|-
|Tidak ("tak" sa kolokyal) || || ''Hindi''
|-
|Ibu (Saya) sayang engkau/kamu (awak) || ||''Mahal kita'' o ''Ako'y nagmamahal sa iyo'' (Para sa mas pampamilya o magiliw na uri ng pag-ibig, halimbawa: ina sa anak na babae, ipatungkol ng ina ang sarili bilang "Ibu" o "Emak" [na ibig sabihin ay "Ina"] imbis na "Saya" [Ako]. Ginagamit din ng ina ang impormal na salitang "engkau" imbis na "awak" para sa "ikaw." Sa pangkalahatan sa mga katutubong Malay, tinturing na magaspang ang pagtukoy sa ina bilang "engkau" samantalang angkop na tukuyin ng isang ina ang kanyang anak bilang "engkau.")
|-
|Aku (Saya) cinta pada mu (awak) || ||''Mahal kita'' o "Ako'y nagmamahal sa iyo" (Romantikong pag-ibig. Sa romantikong situwasiyon, gamitin ang impormal na "Aku" imbis ang "Saya" para sa "Ako" at ang "Kamu" o "Mu" para sa "kita" o "iyo". Sa iniirog, sa malapit na kamag-anak, at sa mga awitin, ginagamit ang mga panghalip na impormal.). Sa wikang Malay, kailangan gamitin ang angkop na panghalip na pansarili, depende sa (1) kung ang situwasiyon ay pormal o di-pormal, (2) ang katayuang panlipunan na nasa palibot ng nagsasalita at (3) ang kaugnayan ng nagsasalita sa kinakausap nito at/o sa mga nasa paligid nito. Para sa mga nag-aarala ng wikang Malay, pinapayuhan na gumamit ng pormal na panghalip na pansarili kapag nakikipag-usap sa mga Malay ng Indonesia. Maaring ituring na walang pakundangan ang mga taong gumagamit na impormal na panghalip na pansarili sa mga di-angkop na mga situwasiyon.
|-
|Saya benci awak/kamu || ||''Ayaw ko sa iyo'' o ''Hindi kita gusto'' o ''Kinamumuhian kita''
|-
|Saya tidak faham/paham (o pinapayak na "tak faham" sa kolokyal) || ||''Hindi kita maiintindiihan'' (o "hindi maintindihan" sa kolokyal)
|-
|Saya tidak tahu (o "tak tau" sa kolokyal o "sik tau" sa Sarawak) || ||''Hindi ko alam'' (o "di alam" sa kolokyal)
|-
|(Minta) maaf || ||''Patawad'' (isang pakiusap ang 'minta' i.e. "magpagtawad")
|-
|Tumpang/numpang tanya || ||"Maaari bang magtanong...?" (ginagamit kapag may tinatanong)
|-
|(Minta) tolong || ||''Paki-tulungan (ako)'' ('Tolong!' ay nangangahulgang "tulong")
|-
|Apa || ||''Anon''
|-
|Tiada/tidak ada || ||''Wala''
|}
▲{{Interwiki|code=ms}}
{{Mga wika ng Pilipinas}}
{{DEFAULTSORT:Malay}}
[[Kategorya:Mga wika sa Malaysia]]
[[Kategorya:Mga wika sa
[[Kategorya:Mga wika sa Brunei]]
[[Kategorya:Mga wika sa Singapore]]
Line 39 ⟶ 88:
[[Kategorya:Mga wika sa Pilipinas]]
[[Kategorya:Pamilya ng mga wikang Malayopolinesyo]]
{{stub}}
| |||