Sinapsido: Pagkakaiba sa mga binago

| name = Mga synapsidaSinapsido

| fossil_range = [[MississippiyanoMisisipiyano]]-Kasalukuyan, {{Fossilrange|320|0}}

| image_caption = '' Kalansay ng [[Dimetrodon grandis]]'' skeleton, [[NationalPambansang Museleyo Museumng ofLikas Naturalna HistoryKasaysayan]]

| subdivision_ranks = OrdersOrden (traditionaltradisyunal)

* [[TherapsidaTerapsido]]

[[File:Skull synapsida 1.svg|thumb|right|200px|Ang mga synapsidasinapsido ay maitatangi ng isang [[temporalpilipisang fenestrabintana]] o temporal fenstra na butas sa likod ng bawat mata(kanang ibaba).]]

Ang mga '''SynapsidaSinapsido''' na kasingkahulugan ng mga '''theropsidteropsido''' ay isang pangkat ng mga hayop na kinabibilangan ng mga [[mamalya]] at bawat hayop na mas malapit na nauugnay sa mga [[mamalya]] kesakaysa sa mga [[amniotaamniyota]].<ref>Laurin and Reisz 2007.</ref> Ang mga ito ay madaling maihihiwalay mula sa ibang mga amniotaamniyota sa pagkakaron ng mga ito ng isang [[temporalpilipisang fenestrabintana]] na isang bukasan na mababa sa [[bubong ng bungo]] sa likdolikod ng bawat mata na nag-iiwan ng isang [[zygomatic arch|mabutongsigomatikong akroarko]] sa ilalim ng bawat isa.<ref name=Romer>[[Alfred Romer|Romer, A.S]]. & Parsons, T.S. (1985): ''The Vertebrate Body.'' (6th ed.) Saunders, Philadelphia.</ref> Ang mga primitibong synapsidasinapsido ay karaniwang tinatawag na mga [[pelikosauropelikosauriyo]]. Ang mga mas maunlad na tulad ng [[mamalya]] ang mga [[therapsidaterapsido]]. Ang mga hindi mamalyang mga kasapitkasapi nito ay inilalarawan bilang '''mga tulad ng mamalyang reptilya''' sa klasikong sistematika<ref name=Carroll397>Carroll 1988: 397.</ref><ref name=Benton122>Benton 2005: 122.</ref> ngunit tinutukoy bilang mga '''tangkay na mamalya''' sa ilalim ng terminolohiyang kladistiko.<ref>Donoghue, Philip (2005), "[http://palaeo.gly.bris.ac.uk/donoghue/PDFs/2005/Donoghue_2005b.pdf Matters of the Record: Saving the stem group---a contradiction in terms?]". Page 555 (pdf document page 3 of 6)</ref> Ang mga synapsidasinapsido ay nag-[[ebolusyon|ebolb]] mula sa mga basal na saligang[[amniotaamniyota]] at isa sa dalawang mga pangunahing pangkat ng kalaunang mga amniotaamniyota. Ang isa ang mga [[sauropsida]] na isang pangkat na kinabibilangan ng mga modernong [[reptilya]] at [[ibon]]. Ang natatanging pilipisang bintana o temporal fenestra ng mga synapsidasinapsido ay nag-ebolb sa ninunong synapsidasinapsido mga 324 milyong taon ang nakalilipas sa panahong [[PennsylvaniyanoPensilbaniyano]] sa Huling [[Karboniperoso]]. Ang mga synapsidasinapsido ang mga pinakamalaking [[tetrapoda|pang-lupaing bertebrado]] sa panahong [[Permiyano]] 299 hanggang 251 milyong taon ang nakalilipas. Gaya ng halos lahat nang mga pangkat na nabubuhay sa panahong ito, ang mga bilang at pagkakaiba nito ay malalang nabawasan sa [[Pangyayaring ekstinksiyonpagkalipol na Permiyano-TriasikoTriyasiko]]. Bagaman ang ilang espesye o uri ay nagpatuloy sa panahong [[TriasikoTriyasiko]], ang mga [[arkosauro]] na mga hindi-mamalyang synapsidasinapsido ay tumagal ng mas mahaba sa TriasikoTriyasiko bagaman ang mga nakapagpatuloy na mga synapsidasinapsido ay nagpatuloy hanggang sa panahong [[Kretaseyoso]]. Gayunpaman, bilang isang unityunit na pilohenetiko, ang mga ito ay kinabibilangan ng mga mamalya bilang mga inapo nito at sa kahulugang ito, ang mga synapsidasinapsido ay labis pa ring isang nabubuhay na pangkat ng mga [[bertebrado]]. Pagkatapos ng [[pangyayaring ekstinksiyongpagkalipol ng Kretaseyoso-PaleohenePaleyoheno]], ang mga synapsidasinapsido sa anyo ng mga mamalya ay muling naging pinakamalaking mga hayop na pang-lupain.

[[Kategorya:SynapsidaSinapsido]]

[[Kategorya:TherapsidaTerapsido]]

[[Kategorya:PelycosauriaPelikosauriya]]