Maria: Pagkakaiba sa mga binago

{{About2|MaryaMaria na ina ni [[Hesus]]|MaryaMaria |MaryaMaria (paglilinaw)|Maria|Maria (paglilinaw)|Mary|Mary (paglilinaw)}}

[[Talaksan:Vladimirskaya.jpg|thumb|right|upright|[[Ang Thetokos ng Vladimir]] na isa sa pinakapipitaganang ikono ni MaryaMaria sa Simbahang [[Silangang Ortodokso]], ca. 1131]]

Si '''Marya''' o '''Maria''' (Hebreo: מִרְיָם, Miriam; Aramaiko: Maryām; Arabiko: مريم, Maryam) at tinatawag ring '''Santa MaryaMaria''', '''Inang MaryaMaria''', ang '''Theotokos''', '''Mapalad na Birheng MaryaMaria''', '''Ina ng Diyos''',''' MaryamMariam na ina ni Isa'''(sa Islam) ayon sa tradisyong Kristiyano at Muslim ang ina ni [[Hesus]]. Ayon sa [[bibliya]] partikular na sa apat na [[kanon]]ikal na ebanghelyo ang ina ni [[Hesus]] na nagmula sa Nazareth, Galilea. Siya ay itinuturing ng maraming mga Kristiyano na unang akay sa [[Kristiyanismo]]. Siya ay isinasaad sa Bagong Tipan sa Mateo 1:16,18-25 at Lucas 1:26-56, 2:1-7 at sa [[Quran]] bilang ina ni [[Hesus]] sa pamamagitan ng interbensiyon ng [[diyos]]. Ang kanyang anak na si Hesus ay pinaniniwalaan ng maraming mga Kristiyano na ang [[mesiyas]] at ang [[diyos]] na nagkatawang tao. Si Hesus ay itinuturing sa Islam na mesiyas at ang ikalawang pinakamahalagang propeta sa lahat ng mga propeta sa Islam at mas mababa sa huling propetang si [[Muhammad]]. Siya ay inilalarawan sa [[Ebanghelyo ni Mateo]] at [[Ebanghelyo ni Lucas]] bilang isang [[birhen]] (parthenos sa Griyego) na [[mga milagrosong kapanganakan|naglihi ng milagroso]] kay Hesus sa pamamagitan ng ahensiya ng banal na espirito. Ang mga Muslim ay naniniwala na siya ay naglihi sa pamamagitan ng utos ng [[diyos]].

== Buhay ni MaryaMaria ==

Ang paglilihing birhen ni MaryaMaria kay Hesus ay isinasaad sa bibliya na nangyari nang siya ay ikakasal na kay Jose at naghihintay ng isang rito ng [[kasal]]. Kanyang pinakasalan si Jose at ayon sa Lucas sumama kay Jose sa [[Bethlehem]], Hudea mula sa Nazareth, Galilea upang magpatala sa [[censo ni Quirinius]] na nagaatas sa mga indibidwal na bumalik sa lugar ng kanilang mga ninuno. Gayunpaman, ayon sa mga arkeolohgo, walang ebidensiyang arkeolohikal na nagpapakita na ang Bethlehem sa Hudea ay tinirhan ng mga tao noong unang siglo BCE o unang siglo CE.<ref>http://ngm.nationalgeographic.com/geopedia/Bethlehem</ref>

Ayon sa Juan 2:1-5, Nang ikatlong araw ay nagkaroon ng [[kasalan sa Cana]] ng Galilea. Naroroon ang ina ni Hesus. Si Hesus at ang kaniyang mga alagad ay inanyayahan din sa kasalan. Nang magkulang ang alak, sinabi ng ina ni Jesus sa kaniya: Wala na silang alak. Sinabi ni Hesus sa kaniya: ''Babae, ano ang kinalaman ng bagay na ito sa akin at sa iyo? Ang aking oras ay hindi pa dumarating.'' Sinabi ni MaryaMaria sa mga tagapaglingkod na gawin ang anumang iniutos sa kanila ni Hesus. Inutusan ni Hesus ang mga tagapaglingkod na punuin ang mga tapayan at sumalok at dalhin sa namamahala ng handaan. Pagkatapos tikman ito at dahil hindi alam kung saan ito nanggaling ay tinawag ng namamahala ng kapistahan ang lalaking ikinasal. Sinabi nito sa kanya na unang inihahain ng bawat tao ang mabuting alak. Ang mababang uri ay inihahain kapag marami na silang nainom, ngunit inihain nito ang mabuting alak ng huli.

Ayon sa Mateo 13:53-57, Nangyari na nang matapos na ni Hesus ang mga talinghagang ito, umalis siya roon. Pagdating niya sa kaniyang sariling lupain, nagturo siya sa kanila sa kanilang sinagoga. Labis silang nanggilalas na sinabi: Saan kumuha ang lalaking ito ng karunungan at gayundin ang mga ganitong himala? Hindi ba ito ang anak ng karpentero? Hindi ba ang kaniyang ina ay si MaryaMaria? Hindi ba ang mga kapatid niyang lalake ay sina Santiago, Jose, Simon at Judas? Hindi ba ang kaniyang mga kapatid na babae ay kasama natin? Kung gayon, saan nga kumuha ang lalaking ito ng ganitong mga bagay? At kinatisuran nila siya. Ngunit sinabi ni Hesus sa kanila: ''Ang isang propeta ay walang karangalan sa kaniyang sariling bayan at sambahayan''.

Ayon sa [[Ebanghelyo ni Santiago]], si MaryaMaria ang anak ni Joachim at Ana. Bago ipaglihi si MaryaMaria, si Anna ay baog. Si MaryaMaria ibinigay sa serbisyon bilang isang konsagradong birhen sa templo ng Herusalem nang siya ay 3 taon. Ang ilang mga apokripa ay nagsasaad na sa panahon na ipagkasundo siyang ikasal kay Jose, si MaryaMaria ay 12 hanggang 14 taong gulang samantalang si Jose ay may edad na 90. Ayon sa tradisyon, si MaryaMaria ay namatay na napapalibutan ng mga apostol sa Herusalem o Efeso sa pagitan ng 3 at 24 taon pagkatapos ng pagakyat ni [[Hesus]] sa langit. Ayon kay Hyppolitius ng Thebes, si MaryaMaria ay nabuhay ng 11 taon pagkatapos ng kamatayan ng kanyang anak at namatay noong 41 CE.

Ayon kay Epiphanius, si Birheng MaryaMaria ay sinasamba bilang [[diyosang Ina]] sa sektang Krisityano na Collyridianism na matatagpuan sa buong Arabya noong mga 300 CE. Ang mga ito ay naghahandog ng mga tinapay kay Birheng MaryaMaria kasama ng iba pang mga kasanayan. Ang pangkat na ito ay kinondena ng [[Simbahang Katoliko Romano]] at binatikos ni Epiphanius sa kanyang kasulatang Panarion.

== Mga doktrina tungkol kay MaryaMaria ==

May iba't ibang mga doktrina ang iba't ibang mga sekta ng [[Kristiyanismo]] o mga indibidwal na Kristiyano tungkol kay MaryaMaria. Ang mga doktrinang ito ay kinabibilangan ng:

* [[Ina ng Diyos]] na nagsasaad na si MaryaMaria bilang ina ni Hesus ay ang [[Theotokos]] (tagadala ng diyos) o Ina ng Diyos

* [[Birheng kapanganakan ni Hesus]] na nagsasaad na milagrosong ipinaglihi ni MaryaMaria si Hesus sa pamamagitan ng aksiyon ng banal na espirito habang nananatiling birhen

* [[Pag-akyat sa langit ni MaryaMaria ]] na nagsasaad na si MaryaMaria ay kinuha sa katawan sa langit sa o bago ang kanyang kamatayan

* [[Kalinis-linisang paglilihi]] na nagsasaad na si MaryaMaria ay ipinaglihi ng walang [[orihinal na kasalanan]]

* [[Perpetwal na pagkabirhen]] na nagsasaad na si MaryaMaria ay nanatiling birhen sa kanyang buong buhay kahit pagkatapos ipanganak si Hesus

| [[Pag-akyat sa langit ni MaryaMaria]] || ensiklikal na ''[[Munificentissimus Deus]]'' <br />[[Papa Pius XII]], 1950 || Romano Katoliko, [[Silangang Ortodokso]], Anglikano, ilang Lutherano