Pagkabaog ng lalaki: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
LlamaAl (usapan | ambag)
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 124.105.73.24 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Maskbot
Tatak: Binago sa mobile Pagbabago gamit mobile app
Linya 22:
Ang mga sanhing '''pretestikular''' (literal na mga sanhi bago pa man sabihing itlog ng bayag ang dahilan ng pagkabaog) ay tumutukoy sa mga suliranin sa nakakaapekto sa paggawa ng mga semilya at nakakaapekto sa pagpapagana ng mga organong seksuwal o ng daanang reproduktibo (pangreproduksiyon, pampagpaparami) ng isang lalaki. Kabilang dito ang mababang antas o mababang dami ng hormon ng lalaki na kung tawagin ay ''testosterone'', pag-inom ng mga [[ipinagbabawal na mga gamot]], pag-inom ng mga ''[[steroid]]'', pag-inom ng mga gamot na panlaban sa kanser, [[kemoterapiya]], pag-inom ng alak, paninigarilyo, mga abnormalidad na henetiko, mga suliranin sa ''genes''.<ref name=KPH/>
 
===laria]].<ref name=KPH/>
===Mga sanhing testikular===
Ang mga sanhing '''testikular''' ay ang mga suliranin sa mismong itlog ng bayag o ''testes'', ang bahagi ng katawan ng lalaki na may pananagutan sa paglikha ng semen at ng semilya. Kabilang sa mga sanhing ito ang edad o gulang ng lalaki, mga problemang henetiko, mga problemang kromosomal, mga bukol sa itlog ng bayag, mga bukol sa bayag o iskrotum, ang hindi pagbaba ng itlog ng bayag, ang pagkakaroon ng ''hydrocoele'' at ''varicocoele'', at ang pagkakaroon ng [[beke]], malaria, at iba pang mga uri ng impeksiyon.<ref name=KPH/>
 
====Edad====
Sa napakabata pang lalaki, ang mga itlog ng bayag ay maaaring hindi pa gumagana para sa layunin ng reproduksiyon. Sa napakatanda nang lalaki, maaaring hindi na gumagana ang mga itlog ng bayag.<ref name=KPH/>
 
====Suliraning henetiko====
Ang mga problemang henetiko ay ang mga suliranin sa mga ''gene'', na nagtataglay ng iba't ibang impormasyon sa pagkakabuo ng isang tao. Nakakaapekto sa kakayahan ng lalaki na makabuntis ng babae kapag may suliranin ang [[kromosoma]]ng [[kromosomang Y|Y]], ang bahagi ng [[DNA]] na "nagpapakalalaki" (dahilan ng pagkalalaki ng isang lalaking tao).<ref name=KPH/>
 
====Suliraning kromosomal====
Ang mga problemang kromosomal ay ang hinggil sa mga suliranin na may kaugnayan sa mga [[kromosoma]] (pinagsama-samang mga ''hene''). Sa bawat tao, mayroong 23 paris ng mga kromosoma (katumbas ng 46 na mga kromosa sa kabuoan). Nakakaapekto sa kakayahang lumikha ng semilya, at kung gayon sa kakayahan ng lalaki na makabuntis ng babae, kapag may suliranin sa pagkakaparis-paris, pagkawala ng dapat na naroroong kromosoa, o pagiging labis ng bilang ng kromosma.<ref name=KPH/>
 
====Mga bukol sa bayag at itlog ng bayag====
Ang pagkakaroon ng mga bukol sa bayag at sa itlog ng bayag ay nakakaapekto sa kakayahan ng itlog ng bayag na makalikha ng tamod o semilya.<ref name=KPH/>
 
====Hindi pagbaba ng itlog ng bayag ====
Normal na nasa mga bituka pa ang mga itlog ng bayag kapag sanggol pa ang isang lalaking tao, subalit ang mga ito ay bumababa o nalalaglag papunta sa kinaroroonan ng bayag, isang lugar na may mas malamig na temperatura kaysa sa pagiging malapit sa punong-katawan at napapaligiran ng tubig na nagsisilbing proteksiyon para sa mga itlog ng bayag. Ang hindi bumabang itlog ng bayag mula sa kinaroroonan ng mga bituka sa normal na paglaki ng lalaki ay nakakaapekto sa paglikha ng semilya; ang kalagayang ito ay tinatawag na [[cryptorchidism|kriptorkidismo]].<ref name=KPH/>
 
====Hydrocoele====
Ang "hydrocoele" ay ang kalagayan kung kailan nakakabit ang bituka sa bayag. Dahil sa katayuang ito, maaaring pumasok at maipon sa bayag ang mga tubig na nagmumula sa mga bituka. Dahil sa pagkaipon na ito ng tubig sa bayag, maaaring makapagdulot ito ng pagbabara sa daluyan ng semilya, na kung gayon ay makakaapekto sa paglikha ng semilya.<ref name=KPH/>
 
====Varicocoele====
Ang "varicocoele" ay ang kalagayan kung saan naging malago ang mga ugat ng dugo na nasa loob ng bayag. Ang labis na paglago ng mga ugat ng dugo na ito ay maaaring makapagdulot ng pagbabara sa daluyan ng semilya at sa paglikha ng semilya.<ref name=KPH/>
 
====Impeksiyon====
Nakakaapekto sa mga itlog ng bayag ang pagkakaroon ng mga sakit na beke at [[malaria]].<ref name=KPH/>
 
===Mga sanhing post-testikular===