Drama: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
mNo edit summary
merge changes
Linya 1:
{{otheruses}}
Sa kontexto ng ''film'', telebisyon at radyo, inilalarawan ng ''drama'' ang kategorya ng kuwentong kathang-isip (o ''semi-fiction'') na nilalayon na maging mas seryoso kaysa sa nakakatawa na tono, nagbibigay-diin sa pag-unlad ng makatotohanan na katauhan na kailangan humarap sa mga makatotohanang emosyonal na problema. Ang ''drama'' ay karaniwang itinuturing na kabaligtaran ng komedya, pero maaari rin ito ihiwalay sa iba pang mga gawa ng ilang malawak na kategorya, tulad ng pantasiya. Upang malaman ang kaibahan ng ''drama'' bilang isang kategorya ng kwentong kathang-isip  mula sa paggamit ng parehas na salita pero ang ibig sabihin ay ang madalas na pag kukuwento bilang isang paraan ng pagganap sa buhay, ang salitang ''drama'' ay madalas na isama bilang bahagi ng isang parirala upang tukuyin ang kahulugan nito. Halimbawa, bilang isang kategorya sa telebisyon, mas karaniwan ang mga tiyak na salita na palabas sa kategoryang drama, seryeng pandrama, pampalabas na drama at pangtelebisyon na drama sa Estados Unidos; pagpoprograma ng drama bilang isang kategorya sa United Kingdom; o telegrama sa Sri Lanka. Sa kamalayan ng kategoryang ''film'', ang karaniwan na termino ay ''drama film''. 
Ang '''drama''' ay isang spesipikong moda ng [[kathang-isip]] na kinakatawan ang [[pagkakaganap]].<ref name="elam98">Elam (1980, 98).</ref> Hango ito sa [[Wikang Griyego|Griyego]] na nangangahulugang "[[Aksiyon (pilosopiya)|aksiyon]]" ([[Klasikong Griyego]] ''{{Polytonic|δράμα}}''), na hinango mula sa "gagawin" (Klasikong Griyego ''{{Polytonic|δράω}}'').
 
Ginaganap ang mga drama sa iba't ibang [[wiktionary:media|media]]: [[teatro]], [[radyo]], [[pelikula]], at [[telebisyon]]. Kadalasang may kasamang [[musika]] at [[sayaw]]: inaawit sa buong katagalan ang drama sa [[opera]]; kabilang sa mga musikal ang sinasalitang [[usapan]] (''[[dialogue]]'') at mga awitin; at ilang mga anyo ng drama na may instrumentong musikal (halimbawa, [[melodrama]] at [[Noh|Nō]] ng mga Hapon).<ref name="cgt">Tingnan ang mga pinasok sa "opera", "musikal pang-teatro, Amerikano", "melodrama" at "Nō" sa Martin Banham, (ed.) ''The Cambridge Guide to Theatre'' (1998).</ref> Sa ilang panahon ng kasaysayan (ang lumang Romano at bagong [[Romantisismo|Romantiko]]), sinulat ang mga drama upang [[panitikan|basahin]] sa halip na ginaganap.<ref name="closet">Bagaman may ilang pagtatalo sa mga dalubhasa sa kasaysayan ng teatro, maaaring hindi binalak na ganapin ang mga palabas sa entanblado ng mga Romanong Seneca. Isang halimbawa ng 'dramatikong tula' ang ''[[Manfred]]'' ni [[George Gordon Byron, ika-6 Baron Byron|Byron]]. Tingnan ang mga lahok sa "Seneca" at "Byron (George George)" sa Martin Banham, (ed.) ''The Cambridge Guide to Theatre'' (1998).</ref> Sa ''improvisation'' (pagsasagawa ng kusa), wala pa sa simula ang mga sandali ng pagkakaganap ng drama; gumagawa ang mga gumaganap ng isang dramatikong ''script'' ng kusa sa mga manonood.<ref name="impro">Ilang anyo ng ''improvisation'', katulad ng [[Commedia dell'arte]], nagbibigay sila ng batayan ng 'lazzi' o magalas na balangkas ng matagpong aksiyon (tingnan Gordon (1983) at Duchartre (1929)). Kinuha ang lahat ng anyo ng ''improvisation'' sa madaling tugon sa bawa't isa, ang situwasyon ng kanilang karakter (na kadalasang paunang nakakatag), at, kadalasan, ang kanilang interaksiyon sa mga manonood. Sina [[Joan Littlewood]] at [[Keith Johnstone]] sa Britanya at [[Viola Spolin]] sa Estados Unidos ang klasikong pormulasyon ng ''improvisation'' sa teatro. Tingnan Johnstone (1981) at Spolin (1963).</ref>
Mga dramatikong tema tulad ng alkoholismo, pang-aabuso sa bata, pagtungtong sa wastong edad, adiksyon sa droga, emosyon, pag-asa, pagtataksil, balakid sa moralidad, kapinsalaan sa ibang lahi, kawalang-paraya sa relihiyon, sekswalidad, kahirapan, pagpapangkat ng iba’t ibang uri, karahasan laban sa kababaihan, katiwalian na naglalagay sa mga tauhan ng problema sa isa’t isa, sa ibang tao, sa lipunan, at sa likas na pangyayari. Ang ''drama'' ay isa sa mga kategorya sa mga pelikula na mayroong ''subgenera'' tulad ng dramang romantiko, mga pelikula tungkol sa digmaan, mga pelikula tungkol sa pampalakasan, ''period drama, courtroom drama,'' at krimen. 
 
==Konteksto==
Ang nasa sentro ng drama ay madalas isang tauhan o mga tauhang may problema at nasa mahalagang sandali sa kanilang buhay. Sila ay madalas na umiikot sa paligid ng mga pamilya; mga pelikula tulad ng ''Ordinary People'' na sinusuri ang kaloob-looban ng buhay upang tanungin ang malaking katanungan at tumatak sa pinakamalalim na emosyon ng mga tao. Ang ''drama'' ay madalas, ngunit hindi palagi, na may trahedya o masakit na resolusyon at pag-aalala ng kaligtasan sa isang trahedya tulad ng pagkamatay ng isang miyembro sa pamilya (Terms of Endearment) o sa diborsyo (Kramer vs. Kramer). 
Sa kontextokontekso ng ''film''[[pelikula]], telebisyon at radyo, inilalarawan ng ''drama'' ang kategorya ng kuwentong kathang-isip (o ''semi-fiction'') na nilalayon na maging mas seryoso kaysa sa nakakatawa na tono, nagbibigay-diin sa pag-unlad ng makatotohanan na katauhan na kailangan humarap sa mga makatotohanang emosyonal na problema. Ang ''drama'' ay karaniwang itinuturing na kabaligtaran ng [[komedya]], pero maaari rin ito ihiwalay sa iba pang mga gawa ng ilang malawak na kategorya, tulad ng pantasiya. Upang malaman ang kaibahan ng ''drama'' bilang isang kategorya ng kwentong kathang-isip  mula sa paggamit ng parehas na salita pero ang ibig sabihin ay ang madalas na pag kukuwento bilang isang paraan ng pagganap sa buhay, ang salitang ''drama'' ay madalas na isama bilang bahagi ng isang parirala upang tukuyin ang kahulugan nito. Halimbawa, bilang isang kategorya sa telebisyon, mas karaniwan ang mga tiyak na salita na palabas sa kategoryang drama, seryeng pandrama, pampalabas na drama at pangtelebisyon na drama sa [[Estados Unidos]]; pagpoprogramapagproprograma ng drama bilang isang kategorya sa [[United Kingdom]]; o telegrama sa [[Sri Lanka]]. Sa kamalayan ng kategoryang ''film''pelikula, ang karaniwan na termino ay ''pelikulang drama film''
 
Mga dramatikong tema tulad ng [[alkoholismo]], pang-aabuso sa bata, pagtungtong sa wastong edad, [[adiksyon sa droga]], emosyon, pag-asa, pagtataksil, balakid sa [[moralidad]], kapinsalaan sa ibang lahi, kawalang-paraya sa [[relihiyon]], [[sekswalidad]], [[kahirapan]], pagpapangkat ng iba’tiba't ibang uri, karahasan laban sa kababaihan, katiwalian na naglalagay sa mga tauhan ng problema sa isa’tisa't isa, sa ibang tao, sa [[lipunan]], at sa likas na pangyayari. Ang ''drama'' ay isa sa mga kategorya sa mga pelikula na mayroong ''subgenera''sub-genera tulad ng dramang romantiko, mga pelikula tungkol sa [[digmaan]], mga pelikula tungkol sa [[pampalakasan]], ''perioddramang drama,sa courtroomisang panahon sa kasaysayan, drama sa korte,'' at krimen. 
 
Ang nasa sentro ng drama ay madalas isang tauhan o mga tauhang may problema at nasa mahalagang sandali sa kanilang buhay. Sila ay madalas na umiikot sa paligid ng mga [[pamilya]]; mga pelikula tulad ng ''Ordinary"karaniwang People''tao" na sinusuri ang kaloob-looban ng buhay upang tanungin ang malaking katanungan at tumatak sa pinakamalalim na emosyon ng mga tao. Ang ''drama'' ay madalas, ngunit hindi palagi, na may trahedya o masakit na resolusyon at pag-aalala ng kaligtasan sa isang trahedya tulad ng pagkamatay ng isang miyembro sa pamilya (Terms of Endearment) o sa diborsyo (Kramer vs. Kramer)
 
== Tingnan din ==
* [[Teatro]]
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
Salin sa Filipino mula sa: [[:en:Drama_(genre)|https://en.wikipedia.org/wiki/Drama_(genre)]]
[[Kategorya:Drama|*]]
[[Kategorya:Mga genre]]
 
 
{{stub|Sining}}