Ariwanas: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Ikinakarga sa Ariwanas |
m Inilipat ni Bluemask ang pahinang Ariwanas papunta sa Daang Magatas na hindi nag-iiwan ng ibang kapupuntahan: fixing page history |
||
Linya 1:
|title=Ariwanas
|image= [[Talaksan:ESO-VLT-Laser-phot-33a-07 rsz.jpg|300px]]
|caption=Litrato ng sentrong galaktiko ng Ariwanas sa isang gabi ng kalawakan na nasa taas ng Obserbatoryong Paranal
|titlestyle=background: #30D5C8lc;
|headerstyle=background:
|belowstyle=background: #30D5C8;
|labelstyle=background: inherit;
|header1= Dato ng obserbasyon
|label2=[[Galaxy morphological classification|Uri]]
|data2=SBc ([[barred spiral galaxy|Galaksiyang papilipit na may bareta]])
|label3=[[Diyametro]]
|data3=100,000 mga [[taong liwanag]](mga ''light year'') (30 kpc)<ref name="ask-astro"/>
|label4= Kapal
|data4= 1,000 mga [[taong-liwanag]]<ref name="ask-astro">{{cite web
| last = Christian
| first = Eric
| last2 = Safi-Harb
| first2 = Samar
| publisher=NASA: Ask an Astrophysicist
| title = How large is the Milky Way?
| url=http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astro/answers/980317b.html
| accessdate = 2007-11-28 }}</ref>
|label10=Sun's [[Galactic Year|panahon ng rotasyong galaktiko]]
|data10=250 milyong mga taon (negative rotation)<ref>{{cite web|url=http://www.nasa.gov/worldbook/galaxy_worldbook.html |title=NASA – Galaxy |publisher=Nasa.gov |date=2007-11-29 |accessdate=2010-08-10}}</ref><ref>{{cite web|author=Dec16th2008 |url=http://www.universetoday.com/guide-to-space/milky-way/how-many-stars-are-in-the-milky-way/ |title=How Many Stars are in the Milky Way? |publisher=Universe Today |date= |accessdate=2010-08-10}}</ref>
|label11=[[Density wave theory|Panahon ng rotasyon ng gawi na papilipit]]
|data11=50 milyong mga taon<ref name = gasdynamics>{{cite journal | doi=10.1046/j.1365-8711.2003.06358.x | arxiv=astro-ph/0212516 | title=Gas dynamics in the Milky Way: second pattern speed and large-scale morphology | year=2003 | author=Bissantz, Nicolai | journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume=340 | issue=3 | pages=949 | last2=Englmaier | first2=Peter | last3=Gerhard | first3=Ortwin |bibcode = 2003MNRAS.340..949B }}</ref>
|label12=[[Barred spiral galaxy|Panahon ng rotasyon ng gawi na pabareta]]
|data12=15 hanggang 18 milyong mga taon<ref name=gasdynamics/>
|label13=Ang tulin ay kaugnay ng [[Cosmic microwave background|CMB]] [[rest frame|kalagayan ng pamamahinga]]
|data13=552 km/s<ref name="dipole">{{cite journal
| author=Kogut, A.; Lineweaver, C.; Smoot, G. F.; Bennett, C. L.; Banday, A.; Boggess, N. W.; Cheng, E. S.; de Amici, G.; Fixsen, D. J.; Hinshaw, G.; Jackson, P. D.; Janssen, M.; Keegstra, P.; Loewenstein, K.; Lubin, P.; Mather, J. C.; Tenorio, L.; Weiss, R.; Wilkinson, D. T.; Wright, E. L.
| title=Dipole Anisotropy in the COBE Differential Microwave Radiometers First-Year Sky Maps
| journal=Astrophysical Journal
| year=1993
| volume=419
| page=1
| bibcode=1993ApJ...419....1K
| doi=10.1086/173453 |arxiv = astro-ph/9312056 }}</ref>
|below= Tingnan din: [[Galaksiya]], [[Talaan ng mga galaksiya]]
}}
Ang '''Ariwanas'''<ref name=Stoivane/>, na tinatawag ding '''Landas na Bituin'''<ref name=Stoivane/> o '''Pulong-Bituin'''<ref name=Stoivane>[http://stoivane.kapsi.fi/milkyway/ Dravins, Dainis, Heikki Sipilä, Juan Lajo, Manwel Mifsud at Alberto Millán Martín. ''What is the Milky Way called in different languages? The Milky Way'' sa Tagalog: pulóng-bituín (pulo ng mga bituin), landás na bituín, at ariwanas, Stoivaine.kapsi.fi]</ref>, ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''Milky Way''<ref name=Stoivane/>, lit. Daang Malagatas, o Daang Magatas) ay isa sa 170 bilyon ({{nowrap|1.7 × 10<sup>11</sup>}}) na mga [[galaksiya]] sa [[uniberso|mapagmamasdang uniberso]] <ref name=apj624_2>Gott III, J. R.; et al. (2005). "A Map of the Universe". Astrophysical Journal 624 (2): 463–484. arXiv:astro-ph/0310571. Bibcode 2005ApJ...624..463G. doi:10.1086/428890</ref><ref name=kackie020201>Mackie, G. (2002-02-01). "To see the Universe in a Grain of Taranaki Sand". Swinburne University. http://astronomy.swin.edu.au/~gmackie/billions.html</ref> na naglalaman ng [[Sistemang Solar]] na sistemang kinalalagyan ng [[mundo]](earth) at iba pang mga [[planeta]]. Ito ay tinatayang naglalaman ng mahigit 200 bilyong mga [[bituin]]<ref>{{cite news | first = Robert | last = Sanders | title=Milky Way Galaxy is warped and vibrating like a drum | publisher=UCBerkeley News | date=January 9, 2006 | url=http://www.berkeley.edu/news/media/releases/2006/01/09_warp.shtml | accessdate=2006-05-24 }}</ref> at posibleng hanggang 400 bilyong mga bituin.<ref>{{cite web
| author=Frommert, H.; Kronberg, C.
| date =August 25, 2005
| url =http://www.seds.org/messier/more/mw.html
| title =The Milky Way Galaxy
| publisher =SEDS
| accessdate = 2007-05-09 }}</ref> Ang [[araw]] ang isa sa mga [[bituin]] sa galaksiyang Ariwanas.
Hango ang katawagan nito sa Ingles mula sa katumbas na taguri dito sa [[wikang Latin|Latin]] - ''Via Lactea'' (o Magatas na Daan)<ref>Literal na salin ng ''Via Lactea'', daan na parang binuhusan ng gatas sapagkat marami nga o may pulutong ng mga bituin.</ref> - na hinango naman din mula sa ''Galaxias'' (Γαλαξίας) ng [[wikang Griyego|Griyego]].<ref name=Stoivane2>[http://stoivane.kapsi.fi/milkyway/ Dravins, Dainis, Heikki Sipilä, Juan Lajo, Manwel Mifsud at Alberto Millán Martín. ''What is the Milky Way called in different languages? The Milky Way'' sa Griyego: Γαλαξίας, Galaxias Γαλαξίας, mula sa γαλα = ''milk'' (gatas), γαλαξίας = ''milk tooth'' o "gatas-ngipin", bilang paglalarawan na inihambing sa mga unang ngipin ng isang bata), Stoivaine.kapsi.fi]</ref>
== Tingnan din ==
*[[Galaksiya]]
== Talasanggunian ==
{{Reflist}}
{{English2|Milky Way}}
{{usbong|Astronomiya}}
[[Kategorya:Astronomiya]]
[[Kategorya:Mga galaksiyang katutubo]]
[[Kategorya:Mga galaksiya]]
| |||