Look ng Guantánamo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
→Kasaysayan: pinalawig ang pagsasalin |
→Kasaysayan: pinalawig ang pagsasalin |
||
Linya 10:
Noong [[Digmaang Kastila-Amerikano|Digmaang Kastila–Amerikano]], ang plotang pandagat ng Estados Unidos na umaatake sa Santiago ay nangailangan ng mapagdaraungan mula sa bagyó. Pinili nito ang Guantánamo dahil sa magandang daungan nito. Dito lumapag ang mga mandirigmang marino ng Estados Unidos na inalalayan ng hukbong pandagat sa kanilang pagsakop sa Look ng Guantánamo noong 1898. Habang pinapasok na nila ang kalupaan, umigting lalo ang mga sagupaan at kinailangan nila ang suporta ng mga Cubanong iskawt.
Dito kalaunang itinayo sa kanluran at silangang pampang ng look ang baseng pandagat na kolokyal na tinatawag na "GTMO" o "Gitmo" na may lawak na 116 km². Itinatag ito noong 1898, nang napasakamay ng Estados Unidos ang Cuba mula sa Espanya, pagkatapos ng Digmaang Kastila-Amerikano. Ipinaloob ng bagong tatag na [[protektorado]] ng Estados Unidos ang [[Susog Platt]] sa Saligang Batas nito. Noong Pebrero 23, 1903, ipinagkaloob ng unang [[Pangulo ng Cuba]] na si [[Tomás Estrada Palma]] ang isang panghabang-panahong paupa sa paligid ng Look ng Guantánamo. Kasama sa ipinagtibay ng Tratado ng Ugnayang Cubano–Amerikano ng 1903 na ang Estados Unidos na may layuning magkaroon ng baseng pandagat at pangkarbon ay may "ganap na hurisdiksiyon at kontrol" ng Look ng Guantánamo, habang kinikilala na mananatili sa Republika ng Cuba ang soberanya sa hulí.<ref>{{cite journal| first = Olga| last= Miranda Bravo| title = Vecinos Indeseables: La Base Yanqui en Guantánamo | journal = La Habana: Editorial Ciencias Sociales| date =1998| language = Kastila}}</ref>
Noong 1934, sa isang bagong Tratado ng Ugnayang Cubano–Amerikan, ipinagpatibay-muli ang paupa; ipinagkaloob naman sa Cuba at mga kakalakalan nito ang kalayaang maglabas-masok sa look; binago ang bayad sa paupa mula sa $2,000 na U.S. gold coin at naging katumbas na halaga noong 1934 ng $4,085; at ginawang permanente ang paupa, maliban na lang kung mapagkasunduan ng dalawang pamahalaan na ihinto na ito o kaya'y lisanin na lang ng Estados Unidos ang base nito.<ref>{{cite journal| title = Destination Guantanamo Bay| url = http://avalon.law.yale.edu/20th_century/dip_cuba001.asp | publisher = Avalon Law Yale | accessdate = 2015-07-16}}</ref>
== Talasanggunian ==
| |||