Papa: Pagkakaiba sa mga binago

Ang '''Papa''' o '''Pontipise'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Pontipise, ''pontiff'', ''pope''}}</ref> ay ang Obispong Katoliko at patriyarka (lalaking pinuno) ng [[Roma]], at ang namamahala ng [[Simbahang Katoliko Romano]] at ng [[Silangang Simbahang Katoliko]]. Isang titulo ng pinunong relihiyoso ang ''Pontipise'' o '''Pontipikado''' ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''Pontiff'', ''Pontificate''), partikular na para sa Santo Papa.

 

Ang ''papa'' ay hinango mula sa Griyegong '''πάππας''' na nangangahulugang "ama". Sa mga simulang siglo ng [[Kristiyanismo]], ang pamagat na ito ay inilapat lalo na sa [[Silangang Kristiyanismo]] sa lahat ng mga obispo at iba pang mga nakatatandang klero. Ito ay kalaunang nireserba sa Kanlurang Kristiyanismo sa [[Obispo ng Roma]] na isang reserbasyong ginawa lamang opisyal noong ika-11 [[siglo]] CE.<ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&hl=en&q=Elwell+%22term+pappa%22 Walter A. Elwell, ''Evangelical Dictionary of Theology'' (Baker Academic 2001 ISBN 9780801020759), p. 888]</ref><ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&hl=en&q=Greer+Lewis+%22any+bishop+or%22 Thomas H. Greer, Gavin Lewis, ''A Brief History of the Western World'' (Cengage Learning 2004 ISBN 9780534642365), p. 172]</ref><ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&hl=en&q=Mazza+%22synonymous+with+bishop%22 Enrico Mazza, ''The Eucharistic Prayers of the Roman Rite'' (Liturgical Press 2004 ISBN 9780814660782), p. 63]</ref><ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&hl=en&q=O%27Malley+%22term+was+applied+to+all+bishops%22 John W. O'Malley, ''A History of the Popes'' (Government Institutes 2009 ISBN 9781580512275), p. xv]</ref><ref>[http://www.google.com/search?tbm=bks&hl=en&q=Schatz+%22number+of+individual+bishops%22 Klaus Schatz, ''Papal Primacy'' (Liturgical Press 1996 ISBN 9780814655221), pp. 28-29]</ref> Ang pinakamaagang tala ng paggamit ng pamagat na "Papa" sa kasaysayan ng [[Kristiyanismo]] ay sa namatay na [[Patriarka ng Alexandria]] na si [[Papa Heraclas ng Alexandria]](232–248).<ref>Eusebius, Historia Ecclesiastica Book VII, chapter 7.7</ref> Si [[Papa Marcelino]] (namatay noong 304) ang unang Obispo ng Roma na ipinakita sa mga sanggunian na may pamagat na "Papa" na ginamit sa kanya. Sa Kanlurang Kristiyanismo, si [[Papa Siricio]] na nagsilibing papa ng Simbahang Katoliko Romano mula 384 CE - 398 CE ang pinaniniwalaang ang unang papang Katoliko Romano na gumamit ng pamagat na "papa" sa modernong kahulugan sa Simbahang Katoliko Romano. Bago nito, ang kanyang pamagat ay simpleng [[Obispo ng Roma]]. Pinaniniwalaan rin ng ilan na si Papa Siricio ang unang gumamit ng pamagat na [[Pontifex Maximus]]. Gayunpaman, ayon sa ibang mga eksperto, ang pamagat na "Papa" ay mula sa simulang ika-3 siglo CE ay isang honoripikong designasyon na ginagamit para sa anumang obispo ng Kanlurang Kristiyanismo.<ref name="ODCC:Pope">Oxford Dictionary of the Christian Church ([[Oxford University Press]] 2005 ISBN 978-0-19-280290-3), article ''Pope''</ref> Sa Silangang Kristiyanismo, ang pamagat na "Papa" ay ginamit lamang para sa [[Obispo ng Alexandria]].<ref name=ODCC:Pope/> Mula sa ika-6 siglo CE, ang kanseriyang imperyal ng [[Imperyong Bizantino|Constantinople]] ay nagreserba ng designasyong ito para sa [[Obispo ng Roma]].<ref name=ODCC:Pope/> Mula sa simulang ika-6 siglo, ito ay nagsimulang ilimita sa Kanlurang Kristiyanismo sa Obispo ng Roma na isang kasanayan na matatag na inilagay sa ika-11 siglo nang ideklara ni [[Papa Gregorio VII]] ang pamagat na ito para sa Obispo ng Roma.