Kasaysayan: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
nagkamali, inayos |
may dinagdag |
||
Linya 5:
Ang '''kasaysayan''' o '''historya''' (mula sa [[Wikang Griyego|Griyegong]] ἱστορία, ''historia'', nangangahulugang "inkuwiri, kaalamang nakukuha mula sa imbestigasyon") ay ang pag-aaral ng nakaraan, partikular kung paano ito nakaaapekto sa mga tao sa kasalukuyan. Ito ay ginagamit bílang isang pangkalahatang katawagan para sa [[impormasyon]] tungkol sa [[nakaraan]], katulad ng "heolohikang kasaysayan ng daigdig". Kapag ginagamit bílang pangalan ng isang pinag-aaralang larangan, tinutukoy ng kasaysayan ang pag-aaral at pagpapaliwanag ng mga nakatalang lipunan ng tao, mga panayam ([[binigkas na kasaysayan]]), at [[arkeolohiya]]. Ito ay isang umbrella term na may kinalaman sa mga nakaraang pangyayari gayundin ang mga alaala, tuklas, koleksiyon, organisasyon, presentasyon, at interpretasyon ng impormasyon tungkol sa mga pangyayaring ito. Ang mga iskolar na nagsusulat ng kasaysayan ay tinatawag na "historyador". Ang mga pangyayaring naganap bago ang mga nakasulat na talâ ay tinuturing na [[Prehistory|prehistoriko]].
Ang mga kuwento na karaniwan lámang sa iisang kultura, ngunit hindi suportado ng mga batayang panlabas (tulad ng mga salaysay tungkol kay [[Haring Arturo]]) ay kadalasang inuuri lámang bílang ''cultural heritage'' o [[alamat]], dahil hindi ito nagpapakita ng "walang pag-iimbot na pagsisiyasat" (Ingles: ''"disinterested investigation"'') na kailangan ng disiplinang kasaysayan. Si [[Herodotus]], isang ika-5 dantaong BC na Griyegong historyador, ay itinuturing sa tradisyong Kanluranin bílang <nowiki>''</nowiki>Ama ng Kasaysayan", kasáma ang kontemporaryong nitong si [[Thucydides]], ang pangunahing tumulong upang mabuo ang salig ng makabagong pag-aaral ng kasaysayan ng tao. Ang mga gawa nila ay patuloy na binabása hanggang ngayon, at ang puwang sa pagitan ng nakapokus sa kulturang si Herodotus at sa nakapokus sa militar na si Thucydides ay nananatiling ''point of contention'' o ''approach'' sa makabagong pangkasaysayang pagsusulat.
Maaaring mga ibang paraan ang karaniwang ginagawa sa ilang panahon kaysa sa iba, at may mga uso ang pag-aaral sa kasaysayan (tignan [[historiograpiya]]). Tinatawag na [[bago ang kasaysayan]] ang mga pangyayaring bago
| |||