Estado: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 124.107.215.24 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Jojit fb |
|||
Linya 1:
Ang '''estado''' ay isang uri ng kaayusan ng [[pamahalaan]] na binubuo ng isang [[pamayanan]]g [[politika|pampolitika]] na nakatira sa ilalim ng iisang sistema ng pamahalaan.<ref name="oxford-state">{{cite journal |title=state |work=Concise Oxford English Dictionary |publisher=Oxford University Press |edition=9th |year=1995 |quote='''3''' (also '''State''') '''a''' an organized political community under one government; a commonwealth; a nation. '''b''' such a community forming part of a federal republic, esp the United States of America |editor1-first=Della |editor1-last=Thompson|language=Ingles}}</ref> Ang mga estado ay maari o di maaring [[soberanya|malaya]]. Halimbawa, mga kasapi ang mga estadong pedaratibo ng isang unyong pederal, at maaring may bahagyang kalayaan lamang, ngunit mga estado sila.<ref name="oxford-state"/> May mga estado na nasa sa ilalim ng panlabas na soberanya o pananakop, kung saan nakasalalay ang hantungang kalayaan sa ibang estado.<ref> Halimbawa, opisyal na tinutukoy ng [[Vichy France]] (1940-1944) ang kanyang sarili bilang ''l'État français'' (ang estadong Pransya).</ref> Ang mga estadong may soberanya o kalayaan ay tinatawag na mga [[malayang estado]].
Maaring tumukoy din ang "estado" sa isang sekular na sangay ng pamahalaan na nasa loob ng estado,<ref>https://mises.org/pdf/anatomy.pdf</ref> na kadalasang ginagamit upang ipagkaiba sa mga simbahan at institusyong sibilyan.
Maraming mga [[lipunan]] ng tao ang pinamahalanan ng estado sa nakaraang libo-libong taon, ngunit marami ang naging lipunang walang estado. Sa paglipas ng panahon, may mga iba't ibang anyo ang nabuo na ginagamit ang pagbibigay ng katuwiran sa lehitimong pagkabuo nila (katulad ng dibinong karapatan ng mga hari, teoriya ng kontratang panlipunan, atbp.). Sa ika-21 [[siglo]], ang makabagong bansang-estado ang namamayaning anyo ng estado na kung saan ang tao ang sumasailalim.
==Elemento ng estado==
Ang isang estado ay nagtataglay ng apat na mahahalagang elemento:
* [[Teritoryo]]
* [[Pamahalaan]]
* [[mga tao|Tao]] o mamamayan
* [[Soberanya]] o kalayaan
Ang estado ay maaring mayroong populasyon ng tao na [[libo]] lamang ang dami.
==Bansang-estado==
Ang mga estado ay maaring ipagkaiba sa konsepto ng isang "[[bansa]]", kung saan tumutukoy ang "bansa" sa isang pamayanan ng taong pang-[[kalinangan]] at pampolitika.
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
| |||