Kabihasnan: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 180.191.143.64 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni 112.209.58.80 |
||
Linya 1:
[[Talaksan:Manhattan panorama under clouds.jpg|thumb|220px|Gitnang bahagi ng [[Lungsod ng Bagong York|Lungsod ng New York]], [[Estados Unidos]]. Isang katangian ng kabihasnan ang pagkakaroon ng mga [[lungsod]].]]
Sa payak na kahulugan nito, ang '''kabihasnan''' ay isang yugto ng kaunlaran ng isang lipunan.<ref name=Hammond>{{cite-Hammond|''Civilization''}}, pahin 45.</ref> Naiisip nating sibilisado ang mga tao kapag tinipon nila ang kanilang mga sarili upang maging isang matatag at mabisang pangkat, sa halip na gumagalaw ng magkakahiwalay o bahagi lámang ng isang [[tribo]]. Lampas dito, inaasahan nating makikilala ang alin mang kabihasnan sa pamamagitan ng kanilang wika, sining, arkitektura, edukasyon, at nakamit na gawaing intelektuwal, pamahalaan, at kakayahan maipagtanggol ng sarili. Samakatuwid, isa itong konseptong tumutukoy sa pagkadalubhasa ng mga tao sa isang kulturang kinagisnan o nakasanayan, kulturang nalinang o kulturang tinanggap na resulta sa paninirahan sa isang partikular na lugar o kapaligiran. Naging isang masalimuot na lipunan o pangkat ng kultura o kalinangan ang kabihasnan na kinatatangian ng pagsandig sa [[agrikultura]], pangangalakal kahit sa malalayong mga lugar, uri ng pamahalaan pang-estado at naghahari o namumuno, espesyalisasyon sa hanap-buhay, urbanismo, at antas-antas na mga klase ng mga tao. Bukod pa sa ganitong mga pangunahing mga elemento, kadalasang natatakan ang sibilisasyon ng anumang kumbinasyon ng isang bilang ng pangalawang mga elemento, kabilang ang maunlad na sistema ng [[transportasyon]], [[pagsusulat]], pamantayan ng pagsusukat, pati na [[pananalapi]], pormal na sistema ng [[batas]], magiting na estilo ng [[sining]], mabantayog na arkitektura, [[matematika]], sopistikadong [[metalurhiya]], at [[astronomiya]].
== Etimolohiya ==
Nagmula ang salitang ''civilization'' sa [[wikang Latin|Latin]] na ''civis'' na may ibig sabihing "isang taong naninirahan sa isang [[bayan]]". Sa Tagalog, nagmula ang salitang kabihasnan sa salitang-ugat na "bihasâ" (''skilled'' sa Ingles) na kasingkahulugan ng "sanay" at "batak".
== Mga kahulugan ==
Ang unang ibig sabihin nito ay paninirahan sa isang lugar.Kadalasang ginagamit ang kabihasnan bilang kasingkahulugan ng mas malawak na salitang "kultura" o "kalinangan", kapwa sa mga samahang tanyag at pang-akademya.<ref>"''Civilization''" (1974), ''[[Encyclopaedia Britannica]]'', ika-15 edisyon, Tomo II, Encyclopaedia Britannica, Inc., 956.</ref> Lumalahok ang bawat isang tao sa isang kalinangan, na may ibig sabihing "ang mga sining, mga gawi, mga nakasanayan... mga paniniwala, mga pagpapahalaga, ugali, at nakagawiang mga materyal na binubuo ng paraan ng pamumuhay ng mga tao".<ref>"''Culture''", ''[[Wiktionary]]'', [http://en.wiktionary.org/wiki/Culture]. Nakuha noong 25 Agosto 2007.</ref> Subalit, sa pinakamalawak nitong kahulugan, isang mapaglarawang salita ang sibilisasyon para sa nakahinlog na masalimuot na kulturang agrikultural at urbano. Maipagkakaiba ang kabihasnan mula sa iba pang mga kalinangan sa pamamagitan ng kanilang mataas na kasalimuotang panglipunan at organisasyon, at sa pamamagitan ng kanilang samu't saring mga gawaing pangkabuhayan at pangkalinangan.
| |||