Islam: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 203.87.156.104 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat |
|||
Linya 19:
Mula 632 hanggang 633 CE, ang ilang mga tribong Arabiko ay naghimagsik laban sa pamumuno ni Abu Bakr na nagpasimula ng [[mga digmaang Ridda]].Inangkin ng mga tribo na kay Muhammad lamang sila magapapasakop at sa kamatayan ni Muhammad ay tumigil na ang kanilang katapatan kay Abu Bakr. Dahil dito, ang mga tribo ay tumangging magbigay ng [[zakat]]. Ang ilang mga rebelde sa apat na anim na sentro ng paghihimagsik ay sumuporta kina [[Tulayha]] o [[Musaylima]] o [[Sajjah]] na lahat nag-angking mga propeta. Bumuo si Abu Bakr ng hukbong Muslim sa 11 pangkat. Ang plano ay linisin muna ang mga lugar ng kanluran at sentral na Arabia at pagkatapos ay labanan si Malik ibn Nuwayrah at pagkatapos ay labanan ang pinakamapanganib na kaaway na si [[Musaylimah]]. Pagkatapos ng sunod sunod na pakikipaglaban, natalo ng pangkat ni Abu Bakr si Musaylimah at ang tribo nitong Banu Hanifa. Ang kampanya laban sa apostasiya ay nakumpleto noong ika-11 taon pagkatapos ng Hijra. Noong Marso 633 CE, ang Arabia ay pinagkaisa sa ilalim ng sentral na kapangyarihan sa Medina. Ayon sa mga Sunni, maraming mga Muslim na nagkabisado ng Koran ay namatay sa pakikipaglaban ng pangkat ni Abu Bakr kay Musaylimah sa [[labanan ng Yamama]]. Dahil sa takot na baka nawala o naliko na ang Koran, hiniling ni Umar kay Abu Bakr na payagan ang pagtitipon at pagpepreserba ng Koran. Pagkatapos ng simulang pagtanggi, bumuo si Abu Bakr ng isang komite na pinamunuan ni [[Zayd ibn Thabit]] na kinabibilangan ng mga nagkabisado ng Koran at ni Umar upang tipunin ang lahat ng mga talata ng Koran. Pagkatapos ikumpara ang natipong mga talata sa mga nagkabisado ng Koran, ang Koran ay isinulat sa isang manuskrito at itinanghal sa anyong aklat kay Abu Bakr.
==== Rashidun ====
Hinirang ni [[Abu Bakr]] si [[Umar]] bilang kanyang kahalili. Si Umar ibn Khattab na ikalawang kalipa ay pinatay ng Persianong si [[Piruz Nahavandi]]. Ang kahalili ni Umar na si [[Uthman Ibn Affan]] ay hinalal ng isang konseho ng mga Majli. Si Uthman ay pinatay ng mga kasaping hindi nasiyahan sa kanyang pamumuno. Pagkatapos ay nangasiwa ngunit hindi pangkalahatang tinanggap na kalipa ng mga gobernador ng Ehipto. Naharap siya sa dalawang paghihimagsik at pinatay ng isang Kharijiteng si [[Abdl-alRahman]]. Ang magulong pamumuno ni Ali ay tumagal lamang ng limang taon. Ang panahong ito ay tinatawag na [[Fitna]] o ang unang [[digmaang sibil]] na Islamiko. Ang mga tagasunod ni Ali ay kalaunang naging [[Shia]] ("shiaat Ali", mga partisano ni Ali) na tumatakwil sa pagiging lehitimo ng unang tatlong kalipa. Ang mga tagasunod ng apat na kalipang Rashidun na sina [[Abu Bakr]], [[Umar]], [[Uthman]] at [[Ali]] ang naging sektang [[Sunni]]. Sa ilalim ng Rashidun, ang bawat rehiyon (sultanato, wilayah o emirato) ng kalipato ay may sarili gobernador (Sultan, Wāli o Emir). Si Muawiyah na kamag-anak ni Uthman at Wali ng Syria ang isa sa mga humamon kay Ali at pagkatapos mapatay si Ali ay nagawa niyang malabanan ang ibang mga nag-aangkin sa kalipato. Binago ni [[Muawiyah]] ang kalipato sa isang opisinang namamana at kaya ang nagtatag ng [[Dinastiyang Umayyad]].
==== Umayyad ====
Ang dinastiyang [[Umayyad]] ay hindi pangkalahatang tinanggap ng pamayanang Muslim. Sa ilalim ng pamumuno ng mga [[Umayyad]], ang kalipato ay mabilis na lumawak sa teritoryo. Ang pamumunong Islamiko ay lumawig pakanluran sa Hilagang Aprika at sa [[Hispania]] at pasilangan sa [[Persia]] at sa huli ay sa mga kanluraning lupain ng [[Lambak Indus]] sa modernong [[Pakistan]]. Maraming mga pag-aalsa laban sa mga Umayyad gayundin ang mga pagkakabahai sa mga ranggong Umayyad. Pinatay ng Shia ang anak na lalaki ni Ali na si Hussein at kanyang pamilya sa [[Labanan ng Karbala]] noong 680 na nagpatibay ng paghihiwalay ng sektang Shia at Sunni. Kalaunan, nagkaisa ang mga tagasuporta ng Banu Hashim at mga tagasuporta ng angkan ni Ali upang pabagsakin ang mga Umayyad noong 750 CE. Ang partido ni Ali ay hindi nasiyahan nang umakyat sa kapangyarihan ang [[Dinastiyang Abbasid]] dahil ang mga Abbasid ay nagmula sa tiyuhin ni Muhammad na si `Abbas ibn `Abd al-Muttalib at hindi kay Ali.
| |||