Michael Phelps: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
m Little bit of cleanup
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
Cleanup
Linya 76:
Si '''Michael Fred Phelps''' (ipinanganak noong [[Hunyo 30]], [[1985]]) ay isang [[Estados Unidos|Amerikanong]] manlalangoy. Siya ay gintong medalistang [[Palarong Olimpiko|Olimpiko]] (ang pinakamarami sa anumang Olimpiyano) at kasalukuyang may hawak siyang pitong pandaigdigang tala sa paglalangoy.
 
Si Phelps ay may hawak ng tala ukol sa pinakamaraming gintong medalya na nanalo sa isang Olimpiko na may walong ginto na napanalunan sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2008|Palarong Olimpiko 2008]]. Nang dahil sa mga tala, nilampasan niya si Mark Spitz, na isa ring malalangoymanlalangoy at nagkaroon ng pitong gintong medalya na napanalunan niya sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 1972|Palarong Olimpiko 1972]].
 
Lahat-lahatSa pangkalahatan, si Phelps ay nakapanalo ng 28 na Olimpikong medalya: anim na ginto at dalawang tanso sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004|Atenas]] noong 2004, at walong ginto sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2008]] sa [[Beijing]]. Sa pagpapanalo ng mga medalyang ito, siya ay may dalawang beses na katumbas sa manlalarong SobyetSobiyet sa himnastika na si [[Alexander Dityatin]] na nakatala ng walong medalya (ng anumang uri) sa isang Olimpiko; nagkamal si Dityatin ng walo sa [[Himnastika sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 1980|1980 Olimpikong Tag-init]], samantala nanalo si Phelps ng walong medalya sa [[Paglalangoy sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004|2004 Olimpikong Tag-init]] at [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2008|2008 Olimpikong Tag-init]]. Sa kanyang mga walong gintong medalya mula sa Beijing, ang mga lima ay nanalo sa pangisahang kaganapan, pumapatas ng tala ukol sa pangisahang gintong medalya sa isang Palaro na likas na inayos ni [[Eric Heiden]] sa 1980 Olimpikong Taglamig at katumbas kay [[Vitaly Scherbo]] sa 1992 Palarong Tag-init. Nagraranggo si Phelps ng pangalawa sa [[Talaan ng maramihang Olimpikong medalista|kabuuang karera ng mga medalyang Olimpiko]], pagkatapos kay [[Larissa Latynina]], isang manlalarong [[Unyong Sobyet|Sobyet]] ng himnastika, na nanalo ng 18 medalya (siyam na ginto) sa mga tatlong sunud-sunod na Palarong Olimpiko.
 
Ang mga pandaigdigang titulo ni Phelps, kasama ang kanyang mga iba't ibang pandaigdigang tala, ay nakapagresulta sa kanya bilang iginawad na [[Pandaigdigang Paglalangoy Malalangoy ng Taon|Gawad Pandaigdigang Malalangoy ng Taon]] noong 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, at 2007. Nakapanalo si Phelps ng kabuuan ng 48 medalyang pangkarera sa ngayon: 40 ginto, anim na pilak at dalawang tanso. Kabilang dito ang lahat ng mga Kampeonato kung saan siya ay nakipagpaligsahan: [[Palarong Olimpiko|Ang Olimpiko]], [[Pandaigdigang Kampeonato ng Akwatika ng FINA|ang Pandaigdigang Kampeonato]], at [[Kampeonatong Pan Pasipiko sa Paglalangoy|ang Kampeonatong Pan Pasipiko]].
 
== Talambuhay ==
Ipinanganak si Phelps sa Baltimore, Maryland, at lumaki sa kabayanan ng Rodgers Forge ng kalapit na Towson. Pumasok siya sa Elementarya ng Rodgers Ford, Gitnang Paaralan ng Dumbarton at Mataas na Paaralan ng Towson. Bunso si Phelps sa tatlong magkakapatid. Ang kanyang ina na si Deborah Sue "Debbie" Phelps (née Davisson) ay isang prinsipal ng gitnang paaralan. Ang kanyang ama na si Michael Fred Phelps ay isang retiradong Pulis ng Estado ng Maryland na naglaro ng Amerikanong putbol sa mataas na paaralan at kolehiyo. Nagdiborsiya ang kanyang mga magulang sa 1994 noong siya ay siyam na taong gulang, ngunit nag-asawa ulit ang kanyang ama noong 2001. Siya ay nagtapos mula sa Towson High School noong 2003.
Noong nasa kanayang kabataan, sinuri si Phelps na may [[Kapansanang Kulang sa Pansin-Labis na Aktibo]] (ADHD).<ref name=odyssey>{{cite news|author=Kevin Van Valkenburg|title=Phelps' voyage|date=2008-08-03|publisher=''[[The Baltimore Sun]]''|pages=1A, 16A–17A }}</ref> Nagsimula siyang lumangoy sa taon ng pito, na ang bahagyang dahilan ay ang impluwensiya sa kanyang dalawang ate na kapwa malalangoy at bahagyang ibigay ang kasiyaang-loob para sa kanyang lakas. Nahasa siya sa larangan ng paglalangoy, at sa taon ng 10 nakahawak siya ng pambasang tala ukol sa kanyang pang-edad na pangkat. Sumunod nang lalo ang mga talang pangkat pang-edad, at ang mabilis na pag-unlad ni Phelps ay naging dahilan sa paghantong ng pagpasok para sa [[Paglalangoy sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000|2000 Olimpikong Tag-init]] sa taon ng 15.<ref>Paul McMullen, ''Amazing Pace: The Story of Olympic Champion Michael Phelps from Sydney to Athens to Beijing.'' New York: Rodale, Inc., 2006.</ref>
 
Noong nasa kanayang kabataan, sinuri si Phelps na may [[Kapansanang Kulang sa Pansin-Labis na Aktibo]] (ADHD).<ref name=odyssey>{{cite news|author=Kevin Van Valkenburg|title=Phelps' voyage|date=2008-08-03|publisher=''[[The Baltimore Sun]]''|pages=1A, 16A–17A }}</ref> Nagsimula siyang lumangoy sa pitong taon ng pito, na ang bahagyang dahilan ay ang impluwensiya sa kanyang dalawang ate na kapwa malalangoy at bahagyang ibigay ang kasiyaang-loob para sa kanyang lakas. Nahasa siya sa larangan ng paglalangoy, at sa taon ng 10 nakahawak siya ng pambasang tala ukol sa kanyang pang-edad na pangkat. Sumunod nang lalo ang mga talang pangkat pang-edad, at ang mabilis na pag-unlad ni Phelps ay naging dahilan sa paghantong ng pagpasok para sa [[Paglalangoy sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000|2000 Olimpikong Tag-init]] sa taon15 ngna 15taon.<ref>Paul McMullen, ''Amazing Pace: The Story of Olympic Champion Michael Phelps from Sydney to Athens to Beijing.'' New York: Rodale, Inc., 2006.</ref>
 
=== Mga unang taon sa karera ===
''{{seealso|Paglalangoy sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2008|Palarong Olimpiko sa Tag-init 2008}}''
Bilang batang binatilyo, nagsanay si Michael Phelps sa [[Samahang Pang-akwatika ng Hilagang Baltimore]] sa ilalim ng tagasanay na si [[Bob Bowman (tagasanay)|Bob Bowman]]. Sa taon ng 15, nakapagpaligsahan na si Phelps sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000]] sa [[Sydney]], na naging pinakabatang Amerikanong malalangoy na lalaki sa Palarong Olimpiko sa loob ng 68 taon. Habang hindi pa nananalo ng isang medalya, nakarating siya sa huling laro at nakatapos sa ikalima sa 200 metrong paru-paro. Ipinagpatuloy ni Phelps sa paggawa ng pangalan para sa kanyang sarili magmula noon. Limang buwan pagkatapos ng Olimpikong Sydney, nakabasag si Phelps ng pandaigdigang tala sa 200&nbsp;m paru-paro upang maging pinakabatang tao na nakapagtala sa pandaigdigang tala sa paglalangoy.<ref>{{cite news|author=Paul McMullen|title=Phelps marks his time Swimming: Towson High's Michael Phelps now counts a butterfly world record, as well as his participation in the 2000 Olympics, as his biggest thrills|work=[[The Baltimore Sun]]|date=2001-05-09|url=http://pqasb.pqarchiver.com/baltsun/access/72658167.html?dids=72658167:72658167&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT |accessdate=2008-01-26 }}</ref> Pagkatapos nakabasag siya ng kanyang tala sa Pandaigdigang Kampeonato sa [[Fukuoka, Fukuoka|Fukuoka]], [[Hapon]] sa oras ng 1:54.58. Sa 2002 Mga Pambansang Tag-init sa [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]], nakabasag din si Phelps ang pandaigdigang tala ukol sa 400 metrng [[pangisahang balabalaki]] at nakatala ng talang Amerikano sa 100 metrong paru-paro at 200 metrong pangisahang balabalaki.
 
Noong 2003, nakabasag si Phelps ng kanyang pandaigdigang tala sa 400 metrong pangisahang balabalaki (4:09.09) at sa Hunyo, nakabasag siya ng pandaigdigang tala sa 200&nbsp;m [[pangisahang balabalaki]] (1:56.04). Pagkatapos sa [[Hulyo 7]], [[2004]], nakabasag muli si Phelps ng kanyang pandaigdigang tala sa 400&nbsp;m pangisahang balabalaki (4:08.41) sa panahon ng mga pagsubok pang-Mga Nagkakaisang Esatdo para sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004]].