Dinastiyang Han: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 49.149.219.187 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
Paglilinis at pagdadagdag ng padron
Linya 1:
{{Infobox Former Country
|native_name = {{aut|漢朝}}
|conventional_long_name = ''Hàn Cháo''<br /> Han Dynasty<br /> Dinastiyang Han
|common_name = Han
|national_motto =
Linya 10:
|status = Imperyo
|government_type = Monarkiya
|year_start = 206 BK
|year_end = 220
|
|p1 = Qin Dynasty
Line 30 ⟶ 28:
|event5 =
|date_event5 =
|stat_year1 = 50 BK est. (Western Han peak)<ref name=size>{{cite journal|last1=Taagepera|first1=Rein|title=Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.|journal=Social Science History|date=1979|volume=3|issue=3/4|page=128|doi=10.2307/1170959|url=http://www.jstor.org/stable/1170959|accessdate=14 September 2016}}</ref>
|stat_pop1 = 59594978
|stat_area1 = 6000000
|stat_year1 = 2
|stat_year2 = 2 AD{{sfnp|Nishijima|1986|pp=595–596}}
|stat_pop2 = 57,671,400
|stat_year3 = 100 AD est. (Eastern Han peak)<ref name=size/>
|stat_area3 = 6500000
|image_map = Han map.jpg
|image_map_caption = Ang Dinastiyang Han 87 BK (hindi pinakita ay ang protectorate ng [[Tarim Basin]], at ang ibang lugar na paiba iba ang kontrol sa hilagang hangganan nito)
|capital = [[Chang'an]]<small><br />(206 BK 9 AD, 190–195 AD)</small><br = />[[Chang'anLuoyang]]<small><br />(20625–190 BK–9AD, 196 AD)</small><br />[[LuoyangXuchang]]<small><br />(25 AD–220196–220 AD)</small>
|common_languages = [[SinaunangLumang Tsino|Tsino]]
|religion = [[Taoismo]], [[Confucianismo]], mga katutubong paniniwalang Tsino
|currency = [[Baryang Tsino]], Tsinong Yen
|leader1 = [[Emperador Gaozu ng Han|Emperador Gaozu]]
|leader2 =
|leader3 =
|leader4 = [[Emperador Guangwu ng Han|Emperador Guangwu]]
|leader5 =
|year_leader1 = 202 BK–195202–195 BK
|year_leader2 =
|year_leader3 =
|year_leader4 = 25–57 AD
|title_leader = [[Emperador ng Tsina|Emperador]]
|year_leader5 =
|title_leader = [[EmperadorTalaan ng Tsinamga emperador ng dinastiyang Han|Emperador]]
|deputy1 = [[Xiao He]]
|deputy2 = [[Cao Can]]
|deputy3 = [[Dong Zhuo]]
|deputy4 = [[Cao Cao]]
|deputy5 = [[Cao Pi]]
|deputy6 =
|deputy7 =
|year_deputy1 = 206 BK–193206–193 BK
|year_deputy2 = 193–190 BK
|year_deputy3 = 189AD–192AD189–192 AD
|year_deputy4 = 208 AD–220208–220 AD
|year_deputy5 = 220 AD
|year_deputy6 =
|year_deputy7 =
|title_deputy = [[ChancellorKanselor ng Tsina|Kanselor]]
|legislature =
|today = {{flag|China}}<br/>{{flag|North Korea}}<br/>{{flag|South Korea}}<br/>{{flag|Vietnam}}<br/>{{flag|Mongolia}}
|stat_year1 =
|stat_area1footnotes =
}}
|stat_pop1 =
{{Infobox Chinese
|footnotes =
|pic=Han dynasty (Chinese characters).svg
|piccap="Han dynasty" in Han-era [[clerical script]] (top), modern Traditional (middle), and Simplified (bottom) Chinese characters
|picsize=145px
|t=漢朝
|s=汉朝
|p=Hàn cháo
|w=Han<sup>4</sup> ch'ao<sup>2</sup>
|mi={{IPAc-cmn|h|an|4|-|ch|ao|2}}
|gr=Hann chaur
|j=Hon<sup>3</sup> ciu<sup>4</sup>
|y=Hon chìuh
|tl=Hàn tiâu
|mc=xàn ɖjew
|oc-bs=&#42;{{IPA|n̥ˤar-s m-t<r>aw}}
}}
{{Kasaysayan ng Tsina}}
Line 74 ⟶ 93:
== Kasaysayan ==
===Kanluraning Dinastiyang Han===
Ang unang imperyal na dinastiya ng Tsina ay ang Dinastiyang Qin (221-206 BK). Pinag-isa ng Qin ang Mga Naglalabanang Estado ng Tsina sa paraan ng pananakop, ngunit humina ang imperyo matapos pumanaw ang unang emperador na si [[Shih Huang Ti|Qin Shi Huangdi]]. Sa loob ng 4 na taon, nawalan ng kapangyarihan ang dinastiya sa kalagitnaan ng paghihimagsik.{{sfnp|Ebrey|1999|pp=60–61}} Dalawang dating mga rebeldeng pinuno, si Xiang Yu (d. 202 BK) ng Chu at Liu Bang (kam. 195 BK) ng Han, ay bumahagi sa isang digmaan upang magpasya kung sino ang magiging hegemon ng Tsina, na ngayon ay naghiwahiwalay sa 18 mga kaharian, bawat isa nanunumpa ng katapatan kay Xiang Yu o Liu Bang. Kahit napatunayang may kakayahang komandante si Xiang Yu, natalo siya ni Liu Bang sa Laban ng Gaixia (202 BK), sa kasalukuyang [[Anhui]].
 
===Paghahari ni Wang Mang at Digmaang Sibil===
Line 84 ⟶ 103:
===Katapusan ng Dinastiyang Han===
 
== Lipinunan at Kulturakultura ==
 
===AntaspanglipunanAntaspanlipunan===
 
===Kasal, kasarian, at pagkakamag-anak===
Line 97 ⟶ 116:
 
===Pananamit===
Ang mga uri ng pananamit at materyales na ginamit noong panahon ng Han ay nakadepende sa antaspanglipunanantaspanlipunan.
 
===Relihiyon, kosmolohiya, at metapisika===
 
==Ekonomiya==
 
==Agham, teknolohiya, at inhenyeriya==
 
==ReferencesMga sanggunian==
{{Reflist}}