Mga Krusada: Pagkakaiba sa mga binago

Ang [[Unang Krusada]] (1096–1099) ay isang ekspedisyong militar ng [[Romano Katoliko]]ng Europa upang muling maibalik ang mga [[banal na lupain]] na nasakop ng mga Muslim sa [[Levant]] (632–661) na sa huli ay humantong sa muling pagkakabihag ng Herusalem noong 1099.<ref>Asbridge, Thomas (2004). The First Crusade: A New History. Oxford. ISBN 0-19-517823-8.</ref><ref>Baldwin, Marshall W. (1969). A History of the Crusades: The First Hundred Years. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-04834-1.</ref><ref>Bartlett, Robert (1994). The Making of Europe: Conquest, Colonization and Cultural Change 950–1350. Princeton. ISBN 0-691-03780-9.</ref> Ito ay inilunsad ni Papa [[Urban II]] noong 27 Nobyembre 1095 na may pangunahing layunin ng pagtugon mula sa apela mula sa Emperador ng [[Imperyong Byzantine]] na si [[Alexios I Komnenos]] na humiling ng mga bolunterong kanluraning upang tulungan siya at patalsikin ang mga mananakop na [[dinastiyang Sejuq|Turkong Seljuk]] mula sa [[Anatolia]]. Ang karagdagang layunin ay sandaling naging pangunahing layunin na [[Kristiyanismo|Kristiyanong]] na nanakoppananakop ng Herusalem at Banal na Lupain at pagpapalaya ng mga [[Silangang Ortodokso|Silangang Kristiyano]] mula sa pamumunong [[Islam]]iko. Sa panahon ng unang krusada, ang mga kabalyero at mga magsasaka mula sa iba't ibang mga bansa ng Kanluraning Europa ay naglakbay sa lupain at dagat una ay sa [[Constantinople]] at pagkatapos ay tungo sa Herusalem bilang mga nagkukrusada. Ang mga magsasaka ay mas marami sa mga kabalyero. Ang mga magsasaka at mga kabalyero ay nahati sa dalawang magkakahiwalay na mga hukbo dahil ang mga magsasaka ay hindi mahusay na sinanay sa labanan gaya ng mga kabalyero. Ang kanilang hukbo ay nabigong makarating sa Herusalem. Ang mga kabalyero ay nakarating sa Herusalem at naglunsad ng pagsalakay sa siyudad. Kanila itong nasakop noong Hulyo 1099 at nang-masaker ng maraming mga Muslim at Hudyong mamamayan nito. Kanila ring itinatag ang mga [[estado ng nagkrusada]] na [[Kaharian ng Herusalem]], [[Kondado ng Tripoli]], [[Prinsipalidad ng Antioch]] at [[Kondado ng Edessa]]. Dahil ang Unang Krusada ay malaking nauukol sa Herusalem na isang siyudad na hindi napasailalim ng mga Kristiyano sa loob ng 461 taon, ang mga nagkrusad ay tumanggi na ibalik ang lupain sa kontrol ng [[Imperyong Byzantine]]. Ang Unang Krusada ay bahagi ng tugong Kristiyano sa mga pananakop ng Muslim. Ito ay sinundan ng [[Ikalawang Krusada]] hanggang [[Ikasiyam na Krusada]] ngunit ang mga nakamit dito ay tumagal sa kaunti sa 200 taon. Ito rin ang unang pangunahing hakbang tungo sa muling pagbubukas ngkalakalangng kalakalang internasyonal sa Kanluran simula ng pagbagsak ng [[Kanluraning Imperyo Romano]].

Ang [[Ikalimang Krusada]] (1213–1221)<ref>Christopher Tyerman (2006), God's war: a new history of the Crusades, Harvard University Press, ISBN 0-674-02387-0</ref> ang pagtatangka na muling makuha ang [[Herusalem]] at [[Banal na Lupain]] sa pamamagitan ng pananakop mula ng estadong [[Ayyubid]] ng [[Ehipto]]. Pinangasiwaan nina Papa [[Inosente III]] at ang kanyang kahaliling si Papa [[Honorius III]] ang mga hukbong nagkrusada na pinumunuan nina Haring [[Andrew II mg Hungary]] at Duke [[Leopold VI ng Austria]]. Ang pagsalakay ng mga ito sa Herusalem ay huling nag-iwan ng siyudad sa kamay ng mga Muslim. Kalaunan noong 1218, ang isang hukbong Aleman na pinamunuan ni [[Oliver ng Cologne]] at isang halong hukbong ng mga sundalong [[Netherlands|Dutch]], [[Flemish people|Flemish]] at [[Frisians|Frisian]] napinilina pinamunuan ni [[William I, Konde ng Holland]] ay sumali sa krusada. Upang atakihin ang [[Damietta]] sa Ehipto, sila ay nakipag-alyansa sa Anatolia sa [[Turkong Seljuk]] na [[Seljuk Sultanate of Rûm|Sultanato ng Rûm]] na umatake sa mga Ayyubid sa Syria sa pagtatangka na palayain ang mga nagkrusada mula sa paglalaban sa dalawang mga pronta. Pagkatapos sakupin ang puerto ng [[Damietta]], ang mga nagkrusada ay nagmartsa patimog tungo sa [[Cairo]] noong Hulyo 1221 ngunit bumalik pagkatapos ang kanilang paunti ng paunting suplay ay humantong sa pwersahang pag-urong. Ang isang panggabing pag-atake ni Sultan [[Al-Kamil]] ay nagresulta sa isang malaking bilang ng mga kamatayan ng nagkrusada at kalaunan ay sumuko ang hukbo. Si Al-Kamil ay umayon sa isang walong-taong kasunduan ng kapayapaan sa Europa.

Ang [[Ikaanim na Krusada]]<ref>Crusading and the Crusader States, Jotischky, (Edinburgh, 2004), 225.</ref> ay nagsimula noong 1228 bilang pagtatangka na muling makuha ang [[Herusalem]]. Ito ay nagsimula pitong taon pagkatapos ng pagkabigo ng [[Ikalimang Krusada]]. Ito ay kinasasangklutan ng napakakaunting aktuwal na labanan. Ang maniobrang diplomatiko ng [[Banal na Imperyo Romano|Banal na lupainEmperador ngRomanoRomano]] [[Frederick II, Holy Roman Emperor|Frederick II]] ay humantong sa muling pagkontrol ng [[Kaharian ng Herusalem]] sa Herusalem at iba pang mga lugar sa loob ng 15 taon.