Kasaysayan ng Aprika: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 112.210.255.135 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Ermahgerd9
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
Paglilinis
Linya 1:
Ang '''kasaysayan ng Aprika''' ay nagsisimula sa paglitaw ng ''[[Homo sapiens]]'' sa [[Silangang Aprika]], at nagpapatuloy sa kasalukuyan bilang isang tagpi-tagpi ng mga magkakaibang at umuunlad na pulitikal na mga estadong bayan. Ang naitalang kasaysayan ng maagang kabihasnan ay lumitaw sa Sudan, at mamaya sa [[Sinaunang Ehipto]], ang [[Sahel]], ang [[Magreb]] at ang [[Sungay ng Aprika]]. Sa panahon ng [[Gitnang Kapanahunan]], ang [[Islam]] ay kumalat pakanluran mula sa Arabia hanggang sa [[Ehipto]], tumawid ng Magreb at ng Sahel. Ang ilang mga bantog na pre-kolonyal na mga estado at mga lipunan sa Aprika ay nagbibilang ng [[Kaharian ng Nri]], [[Kalinangang Nok]], [[Imperyong Mali]], [[Imperyong Songhai]], [[Imperyong Benin]], [[Imperyong Ashanti]], [[Imperyong Ghana]], [[Mga Kahariang Mossi]], [[Imperyong Mutapa]], [[Kaharian ng Mapungubwe]], [[Kaharian ng Sine]], [[Kaharian ng Sennar]], [[Kaharian ng Saloum]], [[Kaharian ng Baol]], [[Kaharian ng Cayor]], [[Kaharian ng Zimbabwe]], [[Kaharian ng Kongo]], [[Imperyo ng Kaabu]], [[Sinaunang Carthage]], [[Numidia]], [[Mauretania]], ang [[Imperyong Aksumite]], ang [[Sultanatong Ajuran]], at ang [[Sultanatong Adal]].
 
Mula sa kalagitnaan ng ika-7 siglo, ang [[Arabong kalakalan ng alipin]] ay nakakita sa mga Arabong Muslim na umalipin sa mga Aprikano kasunod ng isang armistisyo sa pagitan ng [[Kalipato ng Rashidun]] at angng [[Kaharian ng Makuria]] samatapos ang [[Ikalawang Labanan ng Dongola]] sa 652 AD. Sila ay dinala kasama ng mga Asyano at Europeo sa sakop ng [[Dagat Pula]], [[Karagatang Indiyano]], at disyertong [[Sahara]].
 
Mula sa kahulihan ng ika-15 siglo, ang mga Europeo ay sumali sa mga Arabo na inumpisahan ng mga Portuges sa pagkuha ng mga alipin sa pamamagitan ng kalakalan at kalaunan sa pamamagitan ng lakas bilang bahagi ng [[Atlantikong Kalakalan ng Alipin]]. Dinala nila ang mga inaliping Kanluran, Gitna, at Timog naKatimugang mga Aprikano sa ibayong dagat parehong sa silangan at kanluran sa [[Aprikanong pangangalakal ng alipin]].<ref>http://www.eyewitnesstohistory.com/slavetrade.htm</ref>
 
Sa huling bahagi ng ika-19 at maagang ika-20 siglo, ang Europeong kolonisasyon ng Aprika mabilis na naganap sa [[Pag-aagawan para sa Aprika]]. Malawak na pinaniniwalaan na ang Aprika ay nagkaroon ng hanggang sa 10,000 iba't ibang mga estado at awtonomong mga grupo na may natatanging mga wika at mga kaugalian bago ito nasakop.<ref name="http://newswatch.nationalgeographic.com/2013/10/31/getting-to-know-africa-50-facts/">Africa Information</ref> Sumunod sa mga pakikibaka para sa pagsasarili sa maraming bahagi ng lupalop, pati na rin ang isang huminang Europa pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], ang dekolonisasyon ay naganap, na humantong sa 1960 [[Taon ng Aprika]].