Bundok Pinatubo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 203.87.156.150 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni [[User:2601:201:C000:3960:29EF:D48C:70DA:1A21|2601:201:C000:3960:29EF:D48C:70...
Linya 19:
| pronunciation =
}}
Ang '''Bundok Pinatubo''' ay isang aktibong [[bulkan]] sa pulo ng [[Luzon]] sa [[Pilipinas]], sa isang interseksiyon ng mga hangganan ng mga lalawigan ng [[Zambales]], [[Tarlac]], at [[Pampanga]]. Bago ang 19901991, hindi gaanong napapansin ang bundok at mabigat ang [[erosyon]]. Makapal ang [[gubat]] nito na sinusuportahan ng mga ilang libo na mga katutubong [[Aeta]], na lumikas sa mga patag na lugar patungong mga bundok nang sinakop ng mga [[Espanya|Kastila]] ang Pilipinas noong 1565.
 
Dumating kamakailan lamang ang pagputok ng bulkan noong ika-16 ng Hulyo taong 19901991 pagkatapos ng 600 taong pagkatahimik, ang syudad nang Angeles ang sumalo nang galit nang bulkan, nasira sa pagsabog ang tulay nang abacan atbp. ang Porac pampanga sa pangangaaga nang dating alkaldeng si Roy David ay labis na nasira at naputol ang tulay nang Mancatian,lumikha nang isa sa mga pinakamalaki at pinakamarahas na pagpuputok sa ika-20 siglo nuong 1615 Hunyo 19901991 ang bundok at umabot sa taas na 25-30 Kilometro at 10 kilometro ang lapad nang pagsabog, Nagdulot ang matagumpay na prediksiyon sa pagputok ng paglikas ng mga libo-libong katao mula sa mga karatig na lugar, na nailigtas ang mga buhay, ngunit nawasak ang mga nasa paligid nito at labis na nasira ng mga ''pyroclastic flow'', mga deposito ng abo, at sa kalunan mga [[lahar]] na sanhi ng tubig-[[ulan]] na muling ginagalaw ang mga naunang mga deposito ng bulkan. Libo-libong mga bahay ang nasira.
 
Naramdaman ang epekto ng pagputok sa buong mundo. Nagbigay ito ng maraming ''[[aerosol]]'' sa ''[[stratosphere]]''—mas marami kaysa kahit anong erupsyon simula noong 1883 sa [[Krakatoa]]. Nagbuo ang mga ''aerosol'' ng isang pandaigdigang sapin ng [[asido sulpuriko]]ng abo sa mga sumunod ng mga buwan. Bumaba ang pandaigdigang temparatura sa mga 0.5 [[Celsius|°C]] (0.9 [[Fahrenheit|°F]]), at nadagdagan ang pagkawasak ng [[ozone]].
 
Ayon sa mga katutubong [[Aeta]] ang pagsabog ay dulot nang galit nang kanilang panginoong si Namayari, noong 1 nang Oktubre, taong 19901991 nang linubog ang Barangay Cabalantian, Bacolor at ilang mga baryo duon at sa San Fernando, dahil sa labis na takot ay nagpaggawa nang dike ang nuong pangulo na si [[Fidel V. Ramos]] at tinawag itong FVR Megadike. Makalipas ang ilang buan ay napuno nang Asul-Berdeng tubig ang bundok at nagkaruon nang lawa nang may parehong pangalan sa bulkan, isa sa pinaka tanyag na routa patungong bundok ay sa barangay Santa Juliana sa Capas,Tarlac.
 
[[Kategorya:Mga bulkan sa Pilipinas|Pinatubo]]