Digmaang Pilipino–Amerikano: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
mNo edit summary |
m Ibinalik ang mga pagbabago ni HeneralVicente23 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Namayan |
||
Linya 1:
Ang '''Digmaang Pilipino–Amerikano''' ({{lang-en|Philippine–American War}}, {{lang-es|Guerra Filipino–Estadounidense}}) ay ang armadong hidwaan sa pagitan ng [[Unang Republikang Pilipino]] at ng [[Estados Unidos]] na tumagal mula Pebrero 4, 1899 hanggang Hulyo 2, 1902. Ang naturang digmaan ay pagpapatuloy ng pakikibaka ng mga Pilipino para sa kalayaan na nagsimula noong 1896 sa pagsiklab ng [[Himagsikang Pilipino]]. Tinutulan ng mga Pilipino ang nakapaloob sa [[Tratado ng Paris (1898)|Tratado ng Paris]] na naglilipat ng pagmamay-ari ng Pilipinas sa Estados Unidos mula sa Espanya upang mawakasan ang [[Digmaang Espanyol–Amerikano]].
Pumutok ang labanan sa pagitan ng puwersa ng Estados Unidos at ng Republikang Pilipino noong Pebrero 4, 1899, na tinaguriang [[Labanan ng Maynila|Ikalawanag Labanan ng Maynila]]. Noong Hunyo 2, 1899, pormal na naghayag ng pakikipagdigma ang pamahalaan ng Republikang Pilipino laban sa Estados Unidos. Ipinahayag naman ng Estados Unidos ang opisyal na pagtatapós ng paghihimagsik noong Hulyo 2, 1902, bagaman may ilan pa ring pangkat ng mga manghihimagsik na pinamumunuan ng mga dating [[Katipunero]] ang nagpatuloy ng pakikipaglaban sa mga puwersang Amerikano ng ilang pang taon. Ang ilan sa mga lider na ito ay si Heneral [[Macario Sakay]], isang dating kasapi ng Katipunan na nanungkulang pangulo ng kaniyang ipinahayag na [[Republikang Katagalugan]] noong 1902, matapos madakip at manumpa ng katapatan sa Estados Unidos ang [[Pangulo ng Pilipinas|pangulo ng Republikang Pilipino]] na si [[Emilio Aguinaldo]].
Binago ng naturang digmaan ang pangkulturang mukha ng kapuluan, dahil sa pagkasawi ng tinatayang 200,000 hanggang 250,000 Pilipinong sibilyan,<ref name=Clodfelter/><ref name=Wolff1961/><ref name=Valentino2005/><ref name=FAS2000/><ref name=Foner1972/><ref name=Herring2008/><ref name=Graff1969/><ref name=Werstein1898/> pagbuwag sa [[Simbahang Katolika sa Pilipinas|Simbahang Katolika]] bilang [[relihiyon ng estado]], at ang pagpapakilala ng [[wikang Ingles]] bilang pangunahing wika ng pamahalaan, edukasyon, kalakaran, industriya, at ng mga edukadong pamilya at indibidwal sa mga susunod na dekada.
| |||