Iglesia ni Cristo: Pagkakaiba sa mga binago

|caption = SagisagSimbolo ng Iglesia ni Cristo

|founder = [[Felix Manalo|Felix Y. Manalo]] <small>(nagpatala sa PamahalaangGobierno ng Pilipinas)</small>

|members = walang opisyaloficial na bilang

'''Iglesia ni Cristo'''<ref>{{cite journal|title =The official name of the church with upper case ''I'' in ''Iglesia'' and ''C'' in ''Cristo'' and lower case ''n'' in ''ni'', as it appears on the copyright notice of the magazine Pasugo - Felix' Message|journal=Pasugo - Message|date=May 2007|publisher=Iglesia ni Cristo|location=Quezon City, Philippines|volume=59|issue=5|issn=0116-1636}}</ref> binibigkas na [ɪˈgleʃɐ ni ˈkɾisto] (Ingles: Church of Christ; daglat '''INC''') ay isang relihiyong KristyanoCristiano na nagmula sa Pilipinas noong 1914 sa pangunguna ni [[Felix Manalo]],<ref name="nhi"/><ref name="sophia"/><ref name="Tipon">Tipon, Emmanuel (July 28, 2004). [http://web.archive.org/web/20071013143118/http://philippinenews.com/news/view_article.html?article_id=586e5943f3ab9a2049e883c382ca1842 "Iglesia ni Cristo celebrates 90th anniversary"] (archived from [http://philippinenews.com/news/view_article.html?article_id=586e5943f3ab9a2049e883c382ca1842 the original] on 2007-10-13). ''PhilippineNews.com''. Retrieved August 19, 2005</ref> ang kinikilala ng Iglesia ni Cristo na sugo ng DiyosDios sa mga huling araw, na ayon at batay sa mga aral ng Biblia.

Nagpapakilala ang Iglesia ni Cristo bilang nag-iisang tunay na iglesyaiglesia at nagsasabing sila ang muling pagbangon ng orihinal ng iglesyaiglesia na itinatag ni [[Hesus]] at ang ibang simbahang KristyanoCristiano.<ref name='sophia'>{{cite journal | url = http://repository.cc.sophia.ac.jp/dspace/bitstream/123456789/5124/1/200000079942_000012000_95.pdf | title = A Historical Analysis of the Iglesia ni Cristo: Christianity in the Far East, Philippine Islands Since 1914 | author = Adriel Obar Meimban | publisher = Sophia University | location = Tokyo | pages = 98–134 | year = 1994 | issue = 12 | journal = The Journal of Sophia Asian Studies}}</ref><ref name='Harper 1'>{{cite book | title = The Iglesia ni Cristo and Evangelical Christianity | author = Anne C. Harper | date = 2001-03-01 | accessdate = 2011-06-12 | pages = 101–119 | publisher = The Network for Strategic Missions | url = http://www.strategicnetwork.org/pdf/kb06048.pdf}}</ref> Sinasaad ng doktrina ng INC na ang opisyal na pagkakatala ng iglesyaiglesia sa pamahalaang PilipinasFilipinas noong 27 HulyoJulio 1914 sa pamamagitan ni [[Felix Manalo|Felix Y. Manalo]] na kinikilala nilang Huling Sugo ng DiyosDios. Naniniwala ang mga kaanib nito na ang iglesyang ito ang katuparan ng mga hula ng Bibliya na ang iglesyang itinatag ni KristoCristo ay muling babangon sa Malayong Silangan <ref name="incmedia-organization"/><ref name="Palafox">Palafox, Quennie Ann J. [http://www.nhi.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=158&Itemid=1 'First Executive Minister of the Iglesia ni Cristo (Church of Christ)'] "National Historical Institute"</ref> at ang pagsapit ng Ikapitong Tatak ay hudyat ng mga huling araw ng daigdig.<ref name='Harper 2'>{{cite journal | url = http://www.sacredtribesjournal.org/stj/images/Encyclopedia/Iglesia_Cristo.pdf | pages = 1–3 | journal = StJ's Encyclopedia of New Religious Movements | author = Anne C. Harper | title = Iglesia ni Cristo | publisher = Sacred Tribes Press}}</ref><ref name='reformed'>{{cite web | url = http://www.reformedreflections.ca/studies/sects-cults-igles-crito.html | title = Sects and Cults: Iglesia ni Cristo | publisher = Reformed Reflections | author = Johan D. Tangelder | accessdate = 2011-06-20}}</ref> Isinasaad sa bibliyabiblia na kung sino ang papasok sa kanilang sambahan ay maililigtas sa pagdating ng paghuhukom.

Noong si Manalo ay pumanaw noong 1963, ang Iglesia ni Cristo ay isa nang pambansang simbahan na mayroong 1,250 kongregasyon, at 35 malalaking konkretong katedral.<ref name="Sanders">Sanders, Albert J., "An Appraisal of the Iglesia ni Cristo," in Studies in ''Philippine Church History'', ed. Anderson, Gerald H. (Cornell University Press, 1969)</ref> Ang kaniyang anak na si [[Eraño Manalo]] ang sumunod na tagapanguna ng simbahan at nanguna sa kilusang pagpapalaganap sa buong mundo hanggang siya ay pumanaw noong 31 Agosto 2009,<ref name='erdy dead'>{{cite news | url = http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20090902-223133/Iglesia-ni-Cristo-leader-Erao-Manalo-dies | title = Iglesia ni Cristo leader Eraño Manalo dies | author = Arlyn dela Cruz | newspaper = Philippine Daily Inquirer | date = 2009-09-02 | accessdate = 2011-06-07}}</ref> ang kaniya namang anak na si [[Eduardo V. Manalo]] ang humalili sa kaniya bilang tagapamahalang pangkalahatan.<ref name='eduardo'>{{cite web | url =http://abs-cbnnews.com/nation/09/01/09/no-shifts-seen-when-ka-erdies-son-takes-over-inc | publisher = ABS–CBN News | title = No shifts seen when Ka Erdie's son takes over INC | author = Aries Rufo | date = 2009-09-02 | accessdate = 2011-10-07}}</ref> Noong 2000, ang senso ng PilipinasFilipinas mula sa National Statistics Office ay nakapagtala ng 2.45 bahagdan ng populasyon na nagpapakilalang mga kaanib sa Iglesia ni Cristo. Dahi dito, ang INC ang sinasabing pangatlong pinakamalaking samahang panrelihiyon sa Pilipinas kasunod ng SimbahangIglesia KatolikoCatolica RomanoRomana (80.6%) at ng [[Islam]] (5.6%).<ref name='census'>{{Cite book | url = http://www.census.gov.ph/sites/default/files/2014%20PIF.pdf | pages = 27 | publisher = National Statistics Office | issn = 1655-2539 | title = Philippines in Figures | year = 2014 | accessdate = 2014-08-11 | chapter = Demography | location = Manila}}</ref><ref name=cia-rp>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html Philippines], [[CIA Factbook]]</ref>

Noong HulyoJulio 2, 2014, idineklara ng pamahalaanGobierno ng PilipinasFilipinas ang taong 2014 bilang "Taon ng Sentenaryo ng Iglesia Ni Cristo" sa bisa ng Proklamasyon Blg. 815. Inilabas ang proklamasyong ito upang "palawigin ang kabatiran ng mga tao" sa mga naiambag ng INC sa pambansang pagsulong.<ref name=centennial>{{cite news|last1=Tan|first1=Kimberly Jane|title=PNoy forms task force for Iglesia ni Cristo centennial celebration|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/368657/news/nation/pnoy-forms-task-force-for-iglesia-ni-cristo-centennial-celebration|accessdate=July 4, 2014|publisher=GMA News|date=July 4, 2014}}</ref>

Ang nilalaman ng kasaysayanistoria ng Iglesia ni Cristo ay nakasalalay at umiikot sa ikadalawampung siglo, na makikilala sa pagbangon ng mga kilusang laban sa kolonyalismocolonialismo sa mga kanayunan, na kadalasan ay may temang panrelihiyon. Sa panahong ito, ang mga misyonaryong mula sa Amerika Estados Unidos ay nagpakilala sa kulturangCulturang Pilipino ng mga mapagpipilian sa [[Katolisismo]] na siya namang pamana ng mga KastilaEspañol.<ref name="Partridge">Partridge, Christopher (Ed.) (2004). ''Encyclopedia of new religions, new religious movements, sects and alternative spiritualities''. (Oxford: Lion Publishing, 2004) ISBN 0-7459-5073-6.</ref>

Sa kaniyang pagsasaliksik sa katotohanan mula pagkabata, si [[Felix Manalo]] ay nagpalipat-lipat sa iba't ibang samahang panrelihiyon. Naging bihasa siya sa mga turo ng kanyang nasamahang relihiyon subalit sa bawat isa ay mayroon siyang nakitang mga kakulangan. At sa ganitong pagkabigo ay sinubukan din niya ang mga samahang [[ateista]] at [[agnostiko]]. Subalit maging ang mga ito ay hindi napunan ang kaniyang pangangailangang espiritual. Isang araw, gamit ang mga panitikang naipon niya mula sa mga relihiyong kanyang nasamahan, at dala maging ang bibliyabiblia, siya ay nagkulong sa isang silid at doon sinimulan niya ang pansariling pagsasaliksik sa tunay na relihiyon. Pagkatapos ng tatlong araw at gabi, lumabas siya dala ang mga aral na siyang magiging saligan ng mga turo ng Iglesia ni Cristo.<ref name="Palafox">Palafox, Quennie Ann J. [http://www.nhi.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=158&Itemid=1 'First Executive Minister of the Iglesia Ni Cristo (Church of Christ)'] "National Historical Institute"</ref><ref name="Villanueva">Villanueva, Robert C. ''The Untold Story of the Iglesia ni Cristo'' (Philippine Panorama, 1992)</ref><ref name="GM25Y1993">'25 Years in the West, ''God's Message'' (Manila: 1993)</ref><ref name="Crisostomo">Crisostomo, Isabelo T. [http://www.iglesianicristo.us/fymbio.html 'Felix Y. Manalo and the Iglesia ni Cristo'], ''Pasugo'' (Mayo-Hunyo 1986)</ref>

Nagsimula ang INC sa kakaunting kaanib nuong HulyoJulio 27, 1914 sa Punta, Santa Ana, Maynila na ang punong ministro ay si Manalo. Ipinalaganap ni Manalo ang kanyang mensahe sa kanyang pook at unti-unti niyang napalaki ang Iglesya. Ipinagwalang bahala ito ng Iglesya Katolika sa paniniwalang ito ay lalagpak. Inakala nila na ang paglaki ng Iglesya ay dahil lamang sa ito ay isang bagong bagay, gaya ng Protestantismo. Naniwala sila na hindi makakatindig si Manalo sa mataas ng uri ng kaalamang pangteologo ng Katoliko. Subalit nagpatuloy ang paglaki ng Iglesya maging sa gitna ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Noong 2005, pormal na kinilala ng Iglesya Katolika ang pagiral ng IglesyaIglesia ni KristoCristo at binansagan ito na isa sa mga lumitaw na may kapangyarihang pangkating pagrelihiyon. Malayo na ang narating ng Iglesya mula ng kanyang pagkatatag. Ngayon, ang mga ministro ang Iglesya ay kasing bihasa na ng kahit aling mangangaral KristianoCristiano, at kayang makipagmatwiranan sa banal na kasulatan maging sa orihinal ng griego.<ref name="Suarez">[http://www.mb.com.ph/MTNN2005072640351.html 'Iglesia ni Cristo turns 91 today'] ''Manila Bulletin'' (27 Hulyo 2005)</ref><ref name="manilatimesopedjul04">[http://www.newsflash.org/2004/02/ht/ht004553.htm Manila Times Editorial](MANILA, 27 Hulyo 2004)</ref><ref name="filexpress121105">Filipino Express, The ''CBCP recognizes INC, El Shaddai'' Filipino Express, The (12-11-2005 MANILA)</ref>

Nang lumalaki na ang bilang ng organisasyon, humirang siya ng mga delegado para magpakilala ng turo ng Iglesia ni Cristo sa iba't ibang lupain, kabilang na ang mga nasa labas ng bansa. Noong namatay si Felix Manalo, taong 1963, ang kaniyang anak na si [[Eraño Manalo]] naman ang siyang humalili bilang ehekutibongehekutibo ministro o Tagapamahalang Pangkalahatan at si [[Eduardo V. Manalo]] naman ang "deputy executive minister" o II Tagapamahalang Pangkalahatan.<ref name="MBEditorial">"[http://www.mb.com.ph/issues/2006/07/27/OPED2006072770196.html 'Iglesia ni Cristo 92nd Anniversary]" ''Manila Bulletin Online'' (27 Hulyo 2006)</ref>

Umabot na sa limangsingko libomil apatkwatro na raansiyentos (5,400) kongregasyon na kung tawagin ay lokal sa mahigit na 90 na bansa at territoryoteritorio sa buong mundo ang inaabot ng Iglesia ni Cristo.<ref name="lurWho">[http://www.letusreason.org/Iglesia1.htm 'Who Are They' ''Let Us Reason Ministries (2002)'']; cited by the [http://www.adherents.com/Na/Na_322.html Adherents.com religious geography citations database]</ref> Kilala rin ang Iglesia ni Cristo sa Hawaii at California, dalawang estadong kilala sa dami ng imigranteng Pilipino. Bagamat hindi naglalabas ang Iglesia ni Cristo ng tunay na bilang ng kanilang miyembromiembro, ang [[Catholic Answer]] ay naniniwala na sila ay maaring nasa pagitan ng 3 hanggang 10 milyon.

Sa HilagangNorte America, isang programang pantelebisyon ang may pangalang "The Message" na ''produced'' naman ng Iglesia ni Cristo sa San Francisco Bay Area. Sa kasalukuyan ito ay naisahihimpapawid sa Estados Unidos at Canada at sa ilang bahagi ng Europa. Ang tatlumpong minutong programang ito ay tinatampukan ng ibat ibang pagtalakay ukol sa mga aral na sinasampalatayanang aral ng Iglesia Ni Cristo.