Ponema: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Im sorry for doing wrong
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 103.225.139.254 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni 112.204.16.120
Linya 1:
Ang '''ponema''' ay isa sa mga yunit ng tunog na nagpapakita ng kaibahan ng isang salita mula sa isa pang salita ng partikular na wika. Ang pagkakaiba ng kahulugan ng mga salitang [[Wikang Filipino|Filipino]] na "baha" at "bahay" ay bunga ng pagkakaroon ng dagdag na ponemang /y/ sa salitang "bahay". Kung gayon, ang '''ponema'''<ref name=ScribnerBantam>{{cite-ScribnerBantam|Phoneme}}</ref> ay ang pundamental at teoretikong yunit ng tunog na nagbubuklod ng salita. Nakakabuo ng ibang kahulugan kapag pinapalitan ang isang ponema nitollol.
[[Kategorya:Wika]]
Ang '''PONEMA SUPRASEGMENTAL''' ay ang ponemang kinakatawan ng notasyon at iba pang simbulo na may kahulugan. Ito ang mga ito:
 
== Ponemang Malayang Nagpapalitan ==
•'''Haba''' (''Length'') - tumutukoy sa haba ng bigkas sa patinig ng isang pantig.
Sa [[Wikang Filipino|Filipino]], may mga tunog (ponema) na malayang nakapagpapalitan.
 
Halimbawa: sa kaso ng ''d'' at ''r'' sa mga salitang ''mariin'' at ''madiin'' at gayundin sa ''marumi'' at ''madumi''. Mga ponemang malayang nagpapalitan ang ''d'' at ''r'' sa salitang "marumi", "madumi", "mariin", at "madiin".
•'''Tono''' (''Pitch'') - tumutukoy sa paghaba at sa lakas ng bigkas ng pantig.
Mahalaga sa "pagpapadulas" ng mga [[salita]] at pagpapabilis ng komunikasyon ang paggamit ng ponemang malayang nagpapalitan. Kadalasan ding ginagamit ang ponemang malayang nagpapalitan upang mabigyang diin ang mga salitang nagiiba ang tunog, depende sa lugar na pinaggagamitan. Sa iba't ibang pulo o pook sa Pilipinas, iba-iba ang mga [[diyalekto]]
 
== Ponemang segmental ==
Ang ponemang segmental ay ang tunog o ponemang kinakatawan ng titik.
Ito ang mga sumusunod:
 
* katinig
* patinig
* diptonggo
* klaster
 
== Ponemang suprasegmental ==
 
Ang '''PONEMAponemang SUPRASEGMENTAL'''suprasegmental ay ang ponemang kinakatawan ng notasyon at iba pang simbulo na may kahulugan. Ito ang mga ito:
Ito ang mga ito:
 
•'''Haba'''* haba (''Length''length) - tumutukoy sa haba ng bigkas sa patinig ng isang pantig.
•'''Tono'''* tono (''Pitchpitch'') - tumutukoy sa paghabapagbaba at sa lakas ng bigkas ng pantig.
•'''Antala'''* antala (''Juncturejuncture'') - tumutukoy sa pansamantalang pagtigil ng ating ginagawa sa pagsasalita.
* diin ('''Diin'stress'' (o ''Stress o emphasis'') - ang lakas o bigat sa pagbigkas ng isang salita o pantig na makakatulong sa pag - unawa sa kahalagankahalagahan ng mga salita.
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
 
[[Kategorya:Wika]]
 
•'''Antala''' (''Juncture'') - tumutukoy sa pansamantalang pagtigil ng ating ginagawa sa pagsasalita.
 
{{agham-stub}}
•'''Diin''' (''Stress o emphasis'') - ang lakas o bigat sa pagbigkas ng isang salita o pantig na makakatulong sa pag - unawa sa kahalagan ng mga salita.