|
:
Ang '''bugtong''', '''[[pahulaan]]''', o '''patuturan''' ay isang [[pangungusap]] o [[tanong]] na may doble o nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang [[palaisipan]] (tinatawag ding ''palaisipan'' ang bugtong).<ref name=JETE>{{cite-JETE|Bugtong, pahulaan, palaisipan, patuturan, ''riddle''}}, pahina 228.</ref> May dalawang uri ang bugtong: mga [[talinghaga]] o ''[[enigma]]'', bagaman tinatawag ding enigma ang bugtong, mga suliraning ipinapahayag sa isang metapora o ma-alegoryang [[wika]] na nangangailangan ng katalinuhan at maingat na pagninilay-nilay para sa kalutasan, at mga palaisipan (o konumdrum), mga tanong na umaasa sa dulot ng patudyong gamit sa tanong o sa sagot.
Sa [[panitikan]]g [[panitikang Pilipino|Pilipino]], nilalarawan nito ang pag-uugali, kaisipan, pang-araw-araw na buhay at katutubong paligid ng mga Pilipino. Bilang isang maikling [[tula]], madalas itong nagiging isang palai=''' palaisipan sa tuwing naglalaro ang mga bata.
butot balat lumilipad. sagot:saranggola
==Mga kawing na panlabas==sagot
*[http://www.aralingpilipino.com/search/label/Bugtong/ ''Mga Bugtong Pinoy at Kasagutan''], Koleksiyon ng mga Bugtong Pinoy at Kasagutan
*[http://bugtongpilipino.blogspot.com/ ''Mga Bugtong''], Koleksiyon ng mga Bugtong Pinoy at '''Kasagutan'''
==Mga sanggunian==
[[Kaurian:Panitikan]]
{{reflist}}
[[Kategorya:Pangungusap]]
[[Kategorya:Palaisipan]]
==Mga Halimbawa ng Bugtong==
<references />mga halimbawa sa bugtong
Buto't balat lumilipad.
Sagot: Saranggola
Dalawang bangyasan, naghahagaran.
Sagot: Binti
Tubo sa punso, walang buko.
Sagot: Buhok
Limang puno ng niyog, isa'y matayog.
Sagot: Daliri
Dalawang balahibuhin, masarap pagdaitin.
Sagot: Mata at kilay
Isang bayabas, pito ang butas.
Sagot: Mukha
==Mga kawing na panlabas==
* [http://www.aralingpilipino.com/search/label/Bugtong/ ''Mga Bugtong Pinoy at Kasagutan''], Koleksiyon ng mga Bugtong Pinoy at Kasagutan
* [http://bugtongpilipino.blogspot.com/ ''Mga Bugtong''], Koleksiyon ng mga Bugtong Pinoy at '''Kasagutan'''
* (una | huli) Tingnan (nakaraang 50) ([https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Natatangi:Mga_kategorya&offset=1223 susunod na 50]) (20 | 50 | 100 | 250 | 500).
** [[:Kategorya:"Part of a series on" templates|"Part of a series on" templates]] (14 mga kasapi)
** "Pulitika ng" templates (1 kasapi)
** "Related ethnic groups" needing confirmation (7 kasapi)
** (makalangit na katawan) (1 kasapi)
** ++++ (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1000|1000]] (1 kasapi)
** 1003 (1 kasapi)
** 1014 (1 kasapi)
** 1015 (1 kasapi)
** 1017 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1022|1022]] (1 kasapi)
** 1028 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1035|1035]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1037|1037]] (1 kasapi)
** 1040 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1043|1043]] (1 kasapi)
** 1048 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1050|1050]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1066|1066]] (1 kasapi)
** 1067 (1 kasapi)
** 1074 (1 kasapi)
** 1085 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1093|1093]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1099|1099]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1101|1101]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1106|1106]] (1 kasapi)
** 1109 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1120|1120]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1122|1122]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1126|1126]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1133|1133]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1138|1138]] (1 kasapi)
** 1141 (1 kasapi)
** 1145 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1152|1152]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1157|1157]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1165|1165]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1180|1180]] (1 kasapi)
** 1187 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1189|1189]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1190|1190]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1193|1193]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1198|1198]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1199|1199]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1204|1204]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:120 BCE|120 BCE]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1214|1214]] (1 kasapi)
** 1215 (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1218|1218]] (1 kasapi)
** [[:Kategorya:1223|1223]] (1 kasapi) (una | huli) Tingnan (nakaraang 50) ([https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Natatangi:Mga_kategorya&offset=1223 susunod na 50]) (20 | 50 | 100 | 250 | 500).
[[Kaurian:Panitikan]]
= Palaisipan =
[[Kategorya:Pangungusap]]
: ''Para sa ibang gamit, tingnan ang [[Palaisipan (paglilinaw)]].''
[[Kategorya:Palaisipan]]
Ang '''palaisipan''' ay isang suliranin o uri ng [[bugtong]] (''enigma'') na sinusubok ang [[Talino|katalinuhan]] ng lumulutas nito. Sa karaniwang palaisipan, inaasahan na lutasin ang palaisipan sa pamamagitan ng pagsama-sama ng mga piraso sa isang [[lohikal]] na paraan para mabuo ang solusyon. Kadalasang nililikha ang mga palaisipan bilang isang uri ng [[libangan]], ngunit maaari rin namang magmula ito sa seryosong [[Matematika|matematikal]] at lohistikal na suliranin — sa mga ganitong kaso, ang kanilang matagumpay na pagkalutas ay isang mahalagang ambag sa [[pagsaliksik]] sa matematika.
Alamat
Ang '''alamat''' ay isang uri ng kuwentong bayan at [[panitikan]] na nagsasalaysay ng mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig. Karaniwang nagsasalaysay ang mga ito ng mga pangyayari hinggil sa tunay na mga [[tao]] at pook, at mayroong pinagbatayan sa kan. Kaugnay ang alamat ng mga [[mito]] at kuwentong-bayan. Ang salitang alamat ay panumbas sa salitang "''legendus''" ng wikang Latin at "''legend''" ng wikang Ingles na ibig sabihin ay "upang mabasa".
'''Likhain ang pahinang "Halimbawa" sa wiking ito!''' Makita rin ang pahinang nahanap sa iyong hinahanap.
* [[Patunay sa pamamagitan ng halimbawa]] pagpapatunay sa pamamagitan ng halimbawa o hindi angkop na paglalahat ay isang palasiyang lohikal kapag ang isa o higit pang mga halimbawa ay inaangkin bilang patunay 1 KB (salita) - 16:49, 7 Pebrero 2014
* [[Kalendaryo]] (kadalasan papel) ang isang kalendaryo na naisasalarawan ang sistema (halimbawa, isang kalendaryong pang-mesa) — ito ang pinakakaraniwang gamit ng salita 731 B (salita) - 11:17, 11 Marso 2013
* [[Pangngalan]] basal. Halimbawa: wika, yaman, buhay Lansak (o lansakan) - pangngalang tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan. Maaaring maylapi ito o wala. Halimbawa: madla 7 KB (salita) - 14:14, 15 Nobyembre 2017
* [[Kasangkapang pangtugtog]] hilis (halimbawa, biyolin) Instrumentong hinihipang gawa sa kahoy (halimbawa, plawta) Instrumentong tanso (halimbawa, trumpeta) Perkusyon (halimbawa, tambol) 2 KB (salita) - 09:31, 2 Pebrero 2015
* [[Panlapi]] unahan ng salita.Halimbawa: Mag-/Ma- Halimbawa: magbasa, magawit Nag-/Na- Halimbawa: nagtapos, nagsimula, napili Pag-/Pa- Halimbawa: pagasa, paalis Gitlapi 1 KB (salita) - 14:32, 17 Nobyembre 2017
* [[Talaan ng mga henero ng anime]] edad na 12-18 taon Halimbawa: Bleach, .hack//SIGN Seinen - nime at manga na naglalayong lalaki adult 18 at mas matanda. Halimbawa: Berserk, Blame! Josei 6 KB (salita) - 07:05, 31 Disyembre 2013
* [[Alamat]] pa ng ating panitikan. Karagdagang impormasyon at mga halimbawa ng Alamat Ibat-Ibang Halimbawa ng Alamat Ang lathalaing ito na tungkol sa Panitikan 1 KB (salita) - 10:16, 7 Setyembre 2017
* [[Pangungusap]] nagtatapos sa simuno Halimbawa: Mayroong bagong tsinelas si Ana. Di-Karaniwan - nagsisimula sa simuno at nagtatapos sa panaguri Halimbawa: Si ranilene ay 5 KB (salita) - 13:07, 6 Nobyembre 2017
* [[Paaralan]] Ang paaralan ay isang pook kung saan nag-aaral ang isang mag-aaral. Halimbawa nito ang elementarya at sekundarya. Ang lathalaing ito na tungkol sa Edukasyon at 507 B (salita) - 11:44, 7 Setyembre 2017
* [[Pagdaragdag]] numero o bilang upang makuha ang kabuuan. Ang simbulo nito ay dagdag (+). Halimbawa: 4 + 5 = 9 670 B (salita) - 03:02, 10 Hunyo 2016
* [[Simbolong pangkimika]] Ginagamit din ang mga ito habang nagsusulat ng mga ekwasyong pangkimika: Halimbawa na ang C + O2 → CO2. Dito ang C ay sumasagisag para sa karbon at ang O 5 KB (salita) - 14:00, 12 Marso 2013
* [[Pantig]] halimbawa: a-so KP -(katinig-patinig), halimbawa: ba-ta PK -(patinig-katinig), halimbawa: es-trang-he-ro KPK -(katinig-patinig-katinig), halimbawa: bun-dok 993 B (salita) - 16:46, 29 Hunyo 2017
* [[Flash fiction]] (ikarga [[Kahulugan at halimbawa ng dagli]]) fiction, ngunit minsan, may pinagkakaiba ang ilan sa mga katawagang ito; halimbawa, ang isang libong mga salita ay ang itinuring pagitan ng flash fiction 2 KB (salita) - 02:37, 27 Setyembre 2016
* [[Bantas]] paturol o pasalaysay at pautos. Halimbawa: Igalang natin ang Pambansang Awit. B. Sa pangalan at salitang dinaglat. Mga halimbawa: (a) Si Gng. A.A. Jose ay mahusay 10 KB (salita) - 12:20, 7 Nobyembre 2017
* [[Sili]] pagluluto mula sa pagiging gulay (halimbawa: siling pukinggan) hanggang sa paggamit bilang isang pampalasa (halimbawa: paminta). Inaani ang prutas nito 3 KB (salita) - 14:21, 20 Setyembre 2017
* [[Application software]] Tinatawag din itong computer software at software application. Bilang halimbawa, isang uri ng application ang word processor na Microsoft Word na nagpoproseso 965 B (salita) - 10:00, 6 Mayo 2015
* [[Parirala]] layon nito. Halimbawa: Huwag kayong gagawa ng labag sa batas. Ito ay pagsasama ng pawatas na anyo ng pandiwa at ng layon nito. Halimbawa: Ang magsabi 2 KB (salita) - 18:24, 18 Nobyembre 2017
* [[Pandaigdigang Pamantayang Bilang ng Aklat]] tagapaglimbag sa pagpapabigay ng isang ISBN sa mahigit sa isang titulo — halimbawa, ang unang edisyon ng The Ultimate Alphabet at The Ultimate Alphabet Workbook 3 KB (salita) - 13:24, 12 Marso 2013
* [[Panghalip]] sa Ingles bilang personal pronoun. Ito ay panghalili sa ngalan ng tao. Halimbawa ng mga panghalip na panao ay ang mga salitang ako (me), ko, akin (mine) 2 KB (salita) - 06:30, 29 Nobyembre 2017
* [[Pang-abay]] nagsasaad ng dalas. Halimbawa ng may pananda ang nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, at hanggang. Halimbawa ng pangungusap na may 5 KB (salita) - 11:01, 28 Nobyembre 2017
'''khain ang pahinang "Mga tauhan" sa wiking ito!''' Makita rin ang pahinang nahanap sa iyong hinahanap.
* [[Yamang tao]] (ikarga [[Nakukuhang mga tauhan]]) Ang mga yamang tao o nakukuhang mga tauhan (Ingles: human resources) ay isang mabilisang lumalawak na katawagang tumutukoy sa pamamahala o pangangasiwa 2 KB (salita) - 09:40, 15 Pebrero 2017
* [[Mga tauhan ng Naruto]] Mga tauhan ng Naruto. Sa seryeng pantelebisyon na Naruto Shippuuden, ang akatzuki ay isang mapanganib na grupo. Si Hinata Hyuuga ay isang tauhan sa seryeng 938 B (salita) - 00:14, 25 Setyembre 2014
* [[Mga tauhan ng Yakitate!! Japan]] Mga tauhan ng Yakitate!! Japan: Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito. 181 B (salita) - 00:14, 25 Setyembre 2014
* [[Mga tauhan ng Fushigi Yūgi]] Mga tauhan ng Fushigi Yūgi: Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito. 228 B (salita) - 00:13, 25 Setyembre 2014
* [[Talaan ng mga tauhan ng Puella Magi Madoka Magica]] Ang mga sumusunod ay isang talaan ng mga tauhan sa seryeng anime at manga na Puella Magi Madoka Magica, kasama na ang mga iba't ibang seryeng manga na 25 KB (salita) - 04:56, 1 Agosto 2015
* [[Mga tauhan ng Yu-Gi-Oh!]] Mga tauhan ng Yu-Gi-Oh!: Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito. 158 B (salita) - 00:14, 25 Setyembre 2014
* [[Maikling kuwento]] (ikarga [[Uri ng tauhan sa maikling kwento]]) ng pangunahing tauhan. Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento". Tinawag rin itong dagli noong panahon ng mgaAmerikano at ginagawa 6 KB (salita) - 16:02, 19 Nobyembre 2017
* [[Tanod-bayan]] (category Mga lathalaing dapat palawigin) (paglilinaw). Ang Tanod-bayan (Ingles: ombudsman) ay ang tauhan ng pamahalaang may kapangyarihang magsiyasat ng mga kasong pagnanakaw, panunuhol at iba pang katiwalian 622 B (salita) - 12:43, 21 Hunyo 2016
* [[Dula]] (ikarga [[Manunulat ng mga dula]]) nitong itanghal ang mga tagpo sa isang tanghalan o entablado. Ang tagpo sa dula ay ang paglabas-masok sa tanghalan ng mga tauhan. Ang mgataong dalubhasa 1 KB (salita) - 04:47, 14 Disyembre 2013
* [[Madianita]] (category Mga tauhan sa Lumang Tipan) Ang mga Madianita o Ismaelita ay mga tauhan sa Lumang Tipan ng Bibliya. Bagaman sinasabi ng ilang mga dalubhasang magkaiba ang mgataong ito, tumutukoy 476 B (salita) - 18:30, 22 Setyembre 2014
* [[Telemachus]] (category Mga tauhan sa mitolohiyang Griyego) "far-fighter"), ay isang tauhan sa Mitolohiyang Griyego, ang anak nina Odysseus at Penelope, at isang pangunahing tauhan sa Odyssey ni Homer. Ang mga unang apat na 996 B (salita) - 16:22, 6 Agosto 2017
* [[Phantasy Star]] (seksiyon [[Phantasy Star#Mga Tauhan ng Phantasy Star|Mga Tauhan ng Phantasy Star]]) Phantasy Star (ファンタシースター Fantashī Sutā?) ay mga serye ng mga larong bidyo na nilikha ng Sega. Ito ang mga tauhan ng Phantasy Star na inilabas ng Sega noong 556 B (salita) - 12:27, 4 Agosto 2017
* [[Mga Ibong Mandaragit]] Segundo Montero sa mga bagong mananakop na mga Hapones. Ginamit niya ang kaniyang pananalapi, mga pag-aaring bagay, mga kamaganak at mga tauhan. Maging ang anak 8 KB (salita) - 12:31, 12 Marso 2017
* [[Orfeo]] (category Mga lathalaing dapat palawigin) Orfeo ang mga tauhan sa pamamagitan ng kanyang tugtugin. Nang mamatay ang kanyang asawa dahil sa pagkakakagat ng isang ahas, hinimok niya ang mga diyos ng 1 KB (salita) - 14:35, 15 Hunyo 2016
* [[Edmond Dantès]] (category Mga tauhan mula sa mga nobela) literal na "Panginoong Wilmore") ay ang isang bidang pampamagat o pangunahing tauhan at protagonista sa nobela ng pakikipagsapalaran ni Alexandre Dumas, père 922 B (salita) - 00:37, 15 Abril 2014
* [[Piglet (Winnie-the-Pooh)]] (category Mga tauhan sa Winnie-the-Pooh) artikulong ito sa tauhan sa Winnie-the-Pooh. Para sa totoong hayop, tingnan Baboy. Si Piglet ay isang kathang-isip na tauhan mula sa mgaaklat na Winnie-the-Pooh 530 B (salita) - 21:36, 11 Marso 2013
* [[Mandaragat]] (ikarga [[Mga mandaragat]]) kapanahunan noong ang mga barko o bapor ay karaniwang pinaaandar ng mga layag, subalit inilalapat ito sa mga tauhan ng lahat ng mgasasakyang pantubig, 2 KB (salita) - 12:45, 21 Hunyo 2016
* [[Pokémon: Johto]] (category Mga pahinang nangangailangan ng pagsasaayos - Abril 2008) kuwento ni Ash laban sa mga iba pang Pokémon trainers na nagtagumpay na makuha ang walong badges ng Johto. Pangunahing Tauhan Ash Pikachu Misty Brock 759 B (salita) - 18:35, 21 Setyembre 2014
* [[Tauhan sa Avatar: The Last Airbender]] Ito ang listahan ng mga pangunahing tauhan sa palabas na Avatar: The Last Airbender sa mga seasons 1-3. Aang (Mitchel Musso in the unaired pilot, Zach 3 KB (salita) - 02:56, 5 Hulyo 2011
* [[Mirumo]] (category Mga artikulong pag-iisahin) Si Mirumo ay isang tauhan ng anime na Mirmo! Siya ang prinsipe sa mundo ng mga diwata ng Mirumo. Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka 185 B (salita) - 21:42, 11 Marso 2013
| 