Septuagint: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m →‎Pagkakalikha: clean up, replaced: niyo → ninyo using AWB
Linya 24:
Ang pinakalumang mga manuskrito ng LXX ay kinabibilangan ng ika-2 siglo BCE mga pragmento ng [[Aklat ng Levitico]] at [[Deuteronomio]] (Rahlfs nos. 801, 819, and 957), at ika-1 siglo BCE mga pragmento ng [[Aklat ng Genesis]], [[Aklat ng Exodo]], [[Aklat ng Levitico]], [[Aklat ng mga Bilang]], [[Deuteronomio]] at mga Maliit na Propeta ([[Alfred Rahlfs]] nos. 802, 803, 805, 848, 942, and 943). Ang relatibong mga kumpletong manuskrito ng LXX ay nagbibigay ng kalaunang petsa sa Hexaplar rescension at kinabibilangan ng [[Codex Vaticanus Graecus 1209|Codex Vaticanus]] mula sa ika-4 siglo CE at ang [[Codex Alexandrinus]] ng ika-5 siglo CE. Ito ay tunay na pinakalumang mga umiiral na halos kumpletong manuskrito ng Lumang Tipan sa anumang wika. Ang pinakalumang umiiral na kumpletong mga tekstong Hebreo ay may petsang mga kalaunan ng 600&nbsp;taon mula sa unang kalahati ng ika-10 siglo CE.<ref name="Würthwein"/><ref>Due to the practice of burying Torah scrolls invalidated for use by age, commonly after 300–400 years.</ref> Ang ika-4 siglong CE na [[Codex Sinaiticus]] ay parsiyal ring umiiral na naglalaman ng maraming teksto ng Lumang Tipan.<ref>Würthwein, op. cit., pp. 73 & 198.</ref> Bagaman may mga pagkakaiba sa pagitan ng tatlong mga codex na ito, ang kasunduan ng mga skolar sa kasalukuyan ay ang LXX na orihinal na bago ang saling Kristiyano ay sumasalig sa lahat ng tatlo. Ang iba't ibang mga pagbabagong Hudyo at Kristiyano ay malaking responsable sa pagkakaiba ng mga codex.<ref name="Dines"/>
 
===Mga pagkakaibspagkakaiba sa Latinong Vulgata at tekstong Masoretiko===
 
Ang mga pinagkunan sa maraming mga pagkakaiba sa pagitan ng Septuagint, [[Latinong Vulgata]] at [[Masoretiko]] ay matagal nang tinatalakay ng mga skolar. Ang pananaw na tinatanggap ng mga skolar ngayon ay ang orihinal na Septuagint ay nagbibigay ng salin ng sinaunang bariantong tekstuwal (textual variant) ng Hebreo na iba sa ninuno ng Hebreong [[Masoretiko]] gayundin din ng [[Latinong Vulgata]] kung saan ang parehong huling ito ay tila may mas magkatulad sa ninunong tekstuwal. Ang mga pagkakaiba ng LXX at [[Masoretiko]] (MT) ay nahuhulog sa apat na mga kategorya:<ref>See, Jinbachian, ''Some Semantically Significant Differences Between the Masoretic Text and the Septuagint'', [http://web.archive.org/web/20040514084024/http://210.107.99.8/appendage/labhwp/Jinbachian.doc].</ref>