Wikang Griyego: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
mNo edit summary |
Nagdagdag lang ako ng history ng griyego. Base yon sa pahinang "Idioma Griyego" sa kastila. Dadagdagan ko pa ito |
||
Linya 54:
Ang wikang Griego o Ellinika ng bansang [[Grecia]] ay isa sa pinakamatandang wika sa [[Europa]] na higit pa ang gulang sa Indo-Europeong pangkat ng mga wika. Ang pagkakaroon nito ng mga bagong salita mula sa iba pang bansang Europeo ay lalo pang nagpayaman sa wikang ito at sa kasalukuyan ang wikang ito ay may ilang sangay ng wika katulad ng [[Wikang Ruso|Ruso]], [[Wikang Galiciano|Galida]] o [[Wikang Aleman|Aleman]] at mga wika na nakapalibot sa bansang [[Rusya]] malapit sa Asya.Ang wikang Griego ay may dalawang pangkat at ito ay ang KATHAREVUSA o dinalisay na Griego at ang ikalawa ay ang KOINE o tinaguriang pangkalahatang gamit na Griego. Sa kasalukuyan, ang KOINE na Griego ang siyang kinilalang pambansang Wika nang nasabing bansa at nilahukan na lang ng ilang mahalagang salita mula sa KATHAREVUSA dahil umano na di lubus ang pakahulugan ng salitang Griego kapag pinaghiwalay ang dalawang anyo ng Wikang ito. Ang wikang Griego o Ellinika ay gamit sa pakikipagtalastasan sa buong Grecia, sa kapuluan ng Creta at gayon din sa pulo ng Kypros.
== Mga Aspektong Historiko, Sosyal at Pangkultural ==
=== Kasaysayan ===
Ang mga wika o dayalektong Griyego ay nasa isang kub-angkanhay (subfamily) na nasa pamilyang Indo-Europeo. Kasama ng mga nakasulat na rehistro sa loob ng 3,400 taon. Ang wikang Griyego ay isa sa mga lenggwaheng ang makasaysayang pag-unlad ay maaaring masundan sa matagal na panahon, na nalalampasan lamang ng mga nasusulat ng wika sa wikang Tsino, Ehipto, at Hitito (Hittite).<ref>García Gual, Carlos; Lucas de Dios, José María; Morales Otal, Concepción (2004). "Kasaysayan ng Wikang Griyego: Ang Lingguwistikong Pamilyang Indoeuropeo». ''Griyego 1'' (1ª edición). Santillana. p. 10. <small><nowiki>ISBN 8429482563</nowiki></small>.</ref> Ang kasaysayan ng wikang Griyego ay maaring mahati sa mga sumusunod na mga panahon.
* '''Pinagmulan''': Ang prehistorya ng wikang Griyego ay sumulong dahil sa mga binuong Indo-europeong huna (teoriya) simula sa gitna ng ika-XIX na siglo. Ang wikang Griyego, tulad ng mga wika sa grupong Indoaryano o Armenyo, ay nanggaling sa mga dayalektong ginamit ng mga bayang maaring lumipat sa kalagitnaan ng ika-apat na milenyo bago ang ating higtion (era) mula sa mga estepa (steppes) ng hilagang Dagat na Itim (Black Sea) sa lambak sa baba ng Ilog Danubyo (Danube River). Mula sa rehiyong ito, ang mga tagapagsalita ng proto-Heleniko (proto-hellenic) ay lumipat patimog, papunta sa Tangway ng Balkanika (Balkan Peninsula).
* '''Karaang Griyego''': Tinatantiya na dumating ang unang alon (first wave) ng mga tagapagsalita ng mga Griyegong dayalekto sa Peloponeso (Pelloponnese) at sa ilang mga pulo sa Dagat ng Egeyo (Aegean Sea) sa ikalawang milenyo. Kinilala sila bilang ang mga ἀχάιοι (''akháioi'', "akeyos") ni Homer at ang mga Ahhiyawa na nanggaling sa Hitito (Hittite). Ang sinasalita ng mga Akeyos ay tila isang base ng mga naunáng Honico-Atikong (Ionic-Attic) dayalekto
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
| |||