Quetzalcoatl: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
No edit summary
No edit summary
Linya 20:
[[File:Quetzalcoatl telleriano.jpg|thumb|ight|Paglalarawan kay Quetzalcoatl sa anyong mabagwis na serpiyente sa [[Codex Telleriano-Remensis]]]]
 
Si '''Quetzalcoatl''' ({{IPAc-en|lang|pron|ˌ|k|ɛ|t|s|ɑː|l|ˈ|k|oʊ|ɑː|t|əl}}; {{IPA-es|ketsalˈkoatɬ|-|QuetzalcoatlPronunciation-r1.ogg}}) ({{lang-nci-IPA|Quetzalcohuātl|ket͡saɬˈkowaːt͡ɬ}}, {{audio|Ketsalkoatl.ogg|modernong pagbigkas sa Nahuatl}}) ay bumubuo sa bahagi ng [[panitikang Mesoamerikano]] at ay isang [[deidad]] na kung kaninong pangalan ay nanggagaling sa [[wikang Nahuatl]] at nangangahulugang "mabagwis na serpiyente".<ref>Ang mga pangngalang Nahuatl na itinambal sa pangngalang pantanging "Quetzalcoatl" ay: ang ''quetzalli'', pangunahing tumuturing sa "plumahe", ngunit upang tukuyin din ang ibon—[[makinang quetzal]]—kilala para sa makulay na bagwis, at ''cohuātl'' "ahas". Ang ilang mga iskolar ay nagbibigay-kahulugan sa pangalan na ito ay maaaring may isang matalinghagang kahulugan ng "mahalagang kambal" dahil ang salita para sa plumahe ay ginagamit ding mapatalinghaga tungkol sa mga mahahalagang bagay at ang ''cohuātl '' ay may isang karagdagang kahulugan ng "kambal"</ref> Ang [[pananampalataya]] sa isang [[Mabagwis na Serpiyente (deidad)|mabagwis na serpiyente]] ay unang naidokumento sa [[Templo ng Mabagwis na Serpiyente, Teotihuacan|Teotihuacan]] noong unang siglo BK o unang siglo MK.<ref>{{cite web |title=Teotihuacan: Introduction |publisher=Project Temple of Quetzalcoatl, Instituto Nacional de Antropología e Historia, Mexico/ ASU |date=2001-08-20 |accessdate=2009-05-17 |url=http://archaeology.asu.edu/teo/intro/intrteo.htm}}</ref> Ang panahong iyan ay nasa loob ng [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Huling Bago-klasiko]] hanggang sa [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Maagang Klasikong]] panahon (400 BK–600 MK) ng [[kronolohiyang Mesoamerikano]], at ang pagsamba sa anyo ay mukhang kumalat sa buong Mesoamerika ng Huling Klasiko na panahon (600–900 MK).<ref name="Ringle et al. 1998">Ringle et al. 1998</ref>
 
Sa [[Kronolohiyang Mesoamerikano|Matapos-klasikong]] panahon (900–1519 MK), ang pananampalataya sa deidad na mabigwas na serpiyente ay nakabatay sa pangunahing panrelihiyong tampukan ng [[Cholula (Mesoamerikanong pook)|Cholula]]. Sa panahong ito kinilala ang deidad bilang "Quetzalcoatl" ng kanyang mga [[Mga taong Nahua|Nahua]] na mananampalataya. Sa lugar ng [[Kabihasnang Maya|Maya]], siya ay matatantiyang katumbas nina [[Kukulkan]] at [[Gukumatz]], mga pangalan na maaaring isalin bilang "mabagwis na serpiyente" sa iba't-ibang [[mga wikang Maya]].