Apostol Pablo: Pagkakaiba sa mga binago

| name=Pablo ang Apostol

| birth_date=ca. 5 CE<ref>[http://www.pbs.org/empires/peterandpaul/footsteps/footsteps_1_1.html Peter and Paul . In the Footsteps of Paul . Tarsus . 1]. PBS. Retrieved 2010-11-19.</ref>

| feast_day=Enero 25 (The Conversion of Paul)<br />Pebrero 10 (Feast of Saint Paul's Shipwreck in [[Malta]])<br />Hunyo 29 ([[Feast of Saints Peter and Paul]])<br />Nobyembre 18 (Feast of the dedication of the [[basilica]]s of Saints Peter and Paul)

| venerated_in=Karamihan ng kasalukyang mga denonominasyon ng [[Kristiyanismo]]

| image=Saint_Paul_Ananias_Sight_Restored.jpg

| caption = [[Ananias of Damascus]] restores<br />Saint Paul's sight.<br />A 1631 painting by [[Pietro Cortona]].

| death_place= probably in [[Rome]]<ref name="Harris, p. 411"/>

| titles=Apostle to the Gentiles

| major_shrine=[[Basilica of Saint Paul Outside the Walls]] }}

 

 

Ang ''[[Kristiyanismong Paulino]]'' ay isang terminong ginagamit ng mga skolar mula pa noong ika-20 siglo upang tukuyin ang isang anyo ng Kristiyanismo na nauugnay sa mga paniniwala at doktrinang itinaguyod ni Pablo sa [[sulat ni Pablo|kanyang mga sinasabing sulat]]. Ang mga skolar ay nagmungkahi ng iba't ibang mga hibla ng pananaw sa loob ng [[Kristiyanismo|Sinaunang Kristiyanismo]] sa mga simulang siglo nito. Ang mga katuruan ni Pablo ay nakita ng marami na iba at sumasalungat sa mga katuruan ni [[Hesus]] na nakatala sa mga kanonikal na ebanghelyo gayundin sa [[Mga Gawa ng mga Apostol]] at iba pang mga epistula ng Bagong Tipan gaya ng [[Sulat ni Santiago]]. Ang mga tagapagtaguyod ng anyong Paulino ng Kristiyanismo ay kinabiblangan ni [[Marcion ng Sinope]] na nag-angking si Pablo ang tanging apostol na tamang nakaunawa ng mensahe ng kaligtasan ni Hesus. Salungat dito ang mga pangkat ng Kristiyanismo na tumakwil kay Pablo at sa kanyang mga sulat at katuruan na kinabibilangan ng mga [[Hudyong-Kristiyano]] gaya ng mga [[Ebionita]] at [[Nazareno]] dahil sa kanyang paglihis sa Hudaismo at [[Konseho ng Herusalem|mga katuruan ng ibang mga apostol]]. Kanilang itinuring si Pablo na isang natalikod at impostor na apostol. Ayon sa mga skolar gaya nina [[Hyam Maccoby]] (1987), [[Robert Eisenman]], [[James Tabor]], [[Hugh Schonfield]] (1961) at marami pang iba, ang mga [[Ebionita]] ay mas matapat sa mga autentikong mga katuruan ni Hesus at bumubuo ng mga nananaig na mananampalataya ng Herusalem sa mga simulang siglo ng Kristiyanismo bago ang kanilang unti-unting [[marhinalisasyon]] ng mga tagasunod ni Pablo.<ref name="Maccoby 1987">{{Cite book| author = [[Hyam Maccoby]]| title = The Mythmaker: Paul and the Invention of Christianity| pages = 172–183.| publisher = HarperCollins | year = 1987 | isbn = 0-06-250585-8}}, [http://ebionite.tripod.com/mac15.htm an abridgement]</ref><ref name="Schoeps 1969">{{Cite book| author = Hans-Joachim Schoeps| title = Jewish Christianity: Factional Disputes in the Early Church. Translation Douglas R. A. Hare| publisher = Fortress Press| year = 1969}}</ref><ref name="Tabor 2006">{{Cite book| author = [[James Tabor]] | title = The Jesus Dynasty: A New Historical Investigation of Jesus, His Royal Family, and the Birth of Christianity| publisher = Simon & Schuster | year = 2006| isbn = 0-7432-8723-1}}</ref><ref name="Tabor, authentic followers">Tabor (2006), p. 286, 289-291.</ref><ref name="Eisenman p. 5–6 1997">{{Cite book| author = [[Robert Eisenman]]| title = James the Brother of Jesus: The Key to Unlocking the Secrets of Early Christianity and the Dead Sea Scrolls | pages = 5–6.| publisher = Viking | year = 1997 | isbn = 1-84293-026-5}}</ref><ref>Howard Bream's review of H. J. Schoeps, ''Theologie und Geschichte des Judenchristentums'' (1949), in: ''The Journal of Religion'' (1952), p. 58: "In the development of Christianity itself, he [Schoeps] believes that they [the Ebionites] were in many respects closer to the teachings of Jesus than were the Gentiles. This is true particularly where the Ebionites differed from normative Judaism, as in rejecting animal sacrifice and in deleting certain passages from Scripture with the claim that they were interpolations."</ref>

Ang kanyang pamilya ay may kasaysayan ng kabanalang pang-[[relihiyon]] ({{bibleverse|2|Timoteo|1:3}}. Maliwanag na ang kanyang pamilya ay nauugnay sa mga tradisyon ng [[fariseo]] ({{bibleverse||Filipos|3:5-6}}). Ang kanyang ama ay isang fariseo ({{bibleverse|Mga|Gawa|23:6}}). Ayon sa {{bibleverse||Filipos|3:5}}, siya ay mula sa lipi ni Benjamin, isang Hebreo ng mga Hebreo at isang fariseo. Sa kanyang kabataan, ipinadala si Pablo sa Herusalem upang tumanggap ng edukasyon sa eskwela ni Gamaliel ({{bibleverse|Mga|Gawa|22:3}}). Gayunpaman, ang mga pagtatangka ni Pablo na mangatwiran sa istilong [[rabbi]]niko halimbawa sa {{bibleverse||Roma|7:1-6}} ay naghahayag ng kanyang kawalang kaalaman sa lohikang rabbiniko. Ang ilan sa kanyang mga kamag-anak ay tumira sa Herusalem dahil kalaunan, ang isa sa mga anak ng kanyang kapatid na babae ay nagligtas ng kanyang buhay doon ({{bibleverse|Mga|Gawa|23:16}}). Wala nang iba pa pang alam sa kanyang buhay hanggang sa sumali siya sa pagkamartir ni Esteban ({{bibleverse|Mga|Gawa|7:58-60,22:20}}). Si Saul ay natutong gumawa ng mga tolda ({{bibleverse|Mga|Gawa|18:1-3}}) na kalaunan ang naging paraan ng pagsuporta sa kanyang sarili habang nangangaral.

===Mga posibleng impluwensiyang pagano===

 

===Paggamit ni Pablo ng bersiyong Septuagint===

Ayon sa {{bibleverse||Galacia|1:17}}, pagkatapos ng kanyang pagkaakay sa Kristiyanismo, siya ay unang tumungo sa [[Arabia]] at hindi sa Herusalem at pagkatapos ay bumalik sa Damascus.<ref>Kirsopp Lake, [http://www.archive.org/stream/earlierepistleso00lakeuoft#page/320/mode/2up ''The earlier Epistles of St. Paul, their motive and origin''] (London 1911), pp. 320–323.</ref> Ang kanyang pagtungo sa Arabia ay hindi binanggit sa iba pang aklat ng Bagong Tipan. Ayon sa {{bibleverse||Galacia|1:13-24}}, pagkatapos lamang ng 3 taon mula sa kanyang pagkaakay sa Kristiyanismo nang siya ay tumungo sa [[Herusalem]]. Sa Herusalem ay kanyang nakatagpo sina [[Santiago]] at nanatili kay [[Pedro]] sa loob ng 15 araw. Ayon naman sa {{bibleverse|Mga|Gawa|9:27}}, agad siyang tumungo sa Herusalem pagkatapos ng kanyang pagkaakay sa Kristiyanismo. Sa {{bibleverse|Mga|Gawa|7:58,8:3}}, ang hindi pa naaakay sa Kristiyanismong si Saul (Pablo) ay aktibong sumali sa pagpatay kay Esteban. Ayon as {{bibleverse2||Galacia|1:22}}, hindi pa siya kilala ng mga iglesiya sa Judea pagkatapos niyang tumungo rito. Kanyang inangkin sa {{bibleverse||Galacia|4:24-25}} na ang [[Bundok Sinai]] ay nasa [[Arabia]].

 

 

===Unang paglalakbay ng pangangaral===

Ang may akda ng [[Mga Gawa ng mga Apostol]] ay nagsalaysay ng mga paglalakbay ni Pablo sa tatlong magkakahiwalay na mga paglalakbay. Ang {{bibleverse|Mga|Gawa|13-14}} ay simulang pinangunahan ni Bernabe at dinala si Pablo mula sa Antioquia tungo sa [[Cyprus]] at pagkatapos ay sa katimugang [[Asya menor]] (Anatolia) at pabalik sa Antioquia. Sa Cyprus ay sinuway at binulag ni Pablo si [[Elymas]] na mahikero ({{bibleverse|Mga|Gawa|13:8-12}} na tumuligsa sa kanyang mga katuturan. Mula sa puntong ito, si Pablo ay inilarawan bilang pinuno ng pangkat. Sila ay naglayag tungo sa Perga sa Pamphylia. Sila ay iniwanan ni Juan Marcos at bumalik sa Herusalem. Sina Pablo at Bernabe ay tumungo sa Pisidian Antioquia. Sa tuwing [[Sabbath]] ay pumupunta sila sa [[sinagoga]] ng mga Hudyo. Siya ay inanyayahan ng mga pinunong Hudyo upang magsalita sa kanila. Isinalaysay ni pablo ang kasaysayan ng mga [[Israelita]] mula sa Ehipto tungo kay [[David]]. Kanyang ipinakilala si [[Hesus]] bilang inapo ni David na dinala sa [[Israel]] ng [[Diyos]]. Kanyang isinaad na ang kanyang pangkat ay dumating sa bayan upang dalhin ang mensahe ng kaligtasan. Kanyang isinalaysay ang kuwento ng kamatayan ni Hesus at resureksiyon. Kanyang sinipi ang saling Griyego ng Tanakh na [[Septuagint]] upang ihayag na si Hesus ang ipinangakong [[Kristo]] na nagdala sa kanila ng kapatawan ng kanilang mga kasalanan. Sina pablo ay inanyayahan ng mga Hudyo at mga ''natatakot sa diyos'' na mga [[hentil]] ay karagdagan pang magsalita sa susunod na Sabbath. Sa panahong ito, ang halos buong siyudad ay nagtipon. Ito ay sumiphayo sa mga maimpluwensiya '' (influential)'' na Hudyo na nagsalita laban sa kanila. Ginamit ni Pablo ang okasyong ito upang ihayag ang pagbabago sa kanyang pangangaral na mula nito ay tungo sa mga [[hentil]] ({{bibleverse|Mga|Gawa|13:13-48}}. Ang [[Antioquia]] ay nagsilbing isang pangunahing sentrong Kristiyano sa pangangaral ni Pablo ng ebanghelyo.

===Ikalawang paglalakbay ng pangangaral===

 

===Ikatlong paglalakbay ng pangangaral===