Sayusay: Pagkakaiba sa mga binago

Makikita agad dito na sadyang ginagamit ang retorika sa pag-apila sa emosyon at di gananong binibigyang diin ang katumpakan at kalakasan ng argumento. Ayon pa sa mga ''sophist'', Makapal na panitik (''katawagan sa pangkat ng matatalinong tao noon''), ang retorika ay angkop sa pagtatamo ng kapangyarihang [[political]] sa pamamgitanpamamagitan lamang ng kanilang pagpapahalaga sa paksang ipinaglalaban at ''estilo'' sa pagbigkas. Maaring binabatikos naman ito ni [[Socrates]] (''c. 470–399 B.C.'') sa pagsasabing walang hangad ang mga ''sophist'' maliban sa kabayarang kanilang tinatanggap sa pagtuturo at ang kanilang lubhang pagbibigay diin sa ''retorika'' bilang sining ng pakikipagtalo (''debate'') at hindi sustansiya ng ''talumpati''. Ang ganitong pamamaraan, banta pa niya, ay nagtuturo lamang sa mga estudyanteng '''palabasin ang kasamaan ng isang mabuting adhikain'''. Kinikilalang pinakama-impluwensiyang retorisyan noon si Isocrates ''(c. 436–338 B.C.)''. Nagtatag siya ng sariling paaralang magtuturo ng istilo ng pananalumpati batay sa maindayog at magandang pagkakatugma ang mga salita sa paraang '''tuluyan''' o ''prosa''. Kakikitaan ang kanyang sariling ''prosa'' ng mga maikli ngunit eleganteng nakabiting [[pangungusap]] na mayaman sa [[History|kasaysayan]] at [[Philosophy|pilosopiya]]. Sa Rhetoric ni '''Aristotle''' ''(384–322 B.C.)'' sinuri niyang mabuti ang sining ng panghihikayat (Art of Persuasion), binigyan ng parehas na empasis ang katangian ng nagsasalita, ang [[Logic|lohika]] ng kanyang kaisipan, at ang kakayahang pumukaw ng damdamin ng mga nakikinig. Inihiwalay niya ang retorika sa pormal na lohika at ang mga kasangkapang panretorika sa siyentipikong pamamaraan ng pagbibigay katuturan dito ayon sa maaring maganap kaysa sa tiyak na magaganap. Nilikha niya ang ideya ng probabilidad o malamang na mangyari o maganap sa pamamagitan ng mga panumbas na retorikal sa lohikang kaisipan: ang ''enthymeme'' kung saan ang pansamantalang kongklusyon ay kinuha sa pansamantalang batayan, sa halip na [[silohismo]] na mula sa katotohanang '''unibersal'''; at ang halimbawa o ''analogy'' para sa pangangatwirang induktibo.