Ekonomika: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 124.106.246.55 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat
Tatak: Rollback Undo
mNo edit summary
Linya 120:
===Inplasyon at patakarang pang-salapi===
{{main|Patakarang pang-salapi}}
Ang [[inplasyon]] ang sitwasyong ekonomiko na nararanasang kapag ang [[suplay ng salapi]] tungo sa ekonomiya ay tumataas at kalaunan ay nagreresulta sa pagtaas ng mga presyo ng mga mahalaga at mga kinokonsumong kalakal at mga serbisyo. Ang inplasyon ay pangkalahatang nangyayari sa ilalim ng dalawang mga sirkunstansiya-paghila ng pangangailangan (''demand pull'') at pagtulak ng gastos (''cost push''). Ang [[inplasyong paghila ng pangangailangan]] ay sinasabing lumilitaw kapangkapag ang agregatong pangangailangan sa isang [[ekonomiya]] ay humihigit sa agregatong suplay. Ito ay kinabibilangan ng inplasyon na lumilitaw bilang real na [[kabuuang produktong domestiko]] at at ang [[kawalang trabaho]] ay bumabagsak habang ang ekonomiya ay gumagalaw sa kahabaan ng [[kurbang Phillips]]. Ang [[inplasyong pagtulak ng gastos]] ay isang uri ng inplasyon na sanhi ng malaking pagtaas sa halaga ng mga mahalagang kalakal o serbisyo kung saan walang angkop na alternatibo ay makukuha. Ang isang sitwasyong kadalasang binabanggit nito ang [[krisis ng langis noong 1973]] na nakikita ng ilang mga ekonomista na isang pangunahing sanhi ng inplasyong naranasan sa mga bansang Kanluranin sa dekadang iyon. Ikinatwirang ang inplasyong ito ay nagresulta mula sa pagtataas ng halaga ng [[langis]] (petroleum) na itinakda ng [[OPEC]]. Dahil ang langis ay labis na mahalaga sa mga industriyalisadong ekonomiya, ang isang malaking pagtaas sa mga presyo nito ay maaaring magpataas ng presyo ng karamihan ng mga produkto na nagpapataas ng rate ng inplasyon. Ito ay maaaring magpataas ng normal o likas na rate ng inplasyon na rumiriplekta sa mga pag-aangkop na ekspektasyon at ang pag-ikid ng presyo/sahod upang ang pagkabigla ng suplay ay may patuloy na mga epekto. Ang mga pangunahing reporma at resolba ay inilalapat sa [[patakarang pang-salapi]] (monetary) at [[patakarang piskal]] ng isang bansa. Ang mga [[patakarang pang-salapi]] (monetary) ay karaniwang nilalapat ng mga [[bangko sentral]] samantalang ang mga [[patakarang piskal]] ay ginagamit at pinapatupad ng katawang pampamahalaan sa pakikipagtulangan ng Bangkong Apex.
 
Ang [[salapi]] ang paraan ng huling pagbabayad ng mga kalakaal sa karamihan ng mga ekonomiyang sistema ng presyo at ang unit ng akawnt kung saan ang mga presyo ay karaniwang isinasaad. Ang isang labis na angkop na pangungusap ni Propesor Walker na isang kilalang ekonomista ay: "''Ang pera ay kung ano ang ginagawa ng pera...''". Ang pera ay may pangkalahatang pagtanggap, isang relatibong konsistensiya sa halaga, dibisibilidad, pagiging matibay, portabilidad (pagiging madadala), ellastiko sa suplay at nakaliligtas sa konpidensiya ng publikong masa. Ito ay kinabibilangan ng [[kurensiya]]ng hinahawakan ng mga publikong hindi bangko at mga matsetsekeng mga [[deposito]]. Ito ay inilarawan bilang isang panlipunang konbensiyon, tulad ng wika na magagamit para sa isa na sa malaking dahilan ay dahil sa ito ay magagamit para sa iba.