Katabaan ng kabataan: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Zollerriia (usapan | ambag)
kaunting pagsasaayos lang.
Grzll133 (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 13:
}}
[[Talaksan:Overweight teenage male.jpg|thumb|right|Isang lalaking nasa kaniyang kabataan at labis ang timbang para sa kaniyang edad.]]
Ang '''katabaan ng kabataan''' (Ingles: ''childhood obesity'') ay isang katayuang kung kailan ang labis na [[adipose tissue|taba ng katawan]] ay mayroong negatibo o masamang epekto sa kalusugan o kapakanan ng isang bata. Sapagkat mahirap tukuyin nang tuwiran ang mga paraan upang maantasan ang taba sa katawan, ang diyagnosis ng [[katabaan]] o ng pagiging mataba ay madalas na nakabatay sa [[Body mass index|Body Mass Index]] o BMI (talatuntunan ng masa ng katawan). Dahil sa tumataas na paglaganap ng katabaan sa kabataan at ang maraming masasamang mga epekto sa kalusugan nito, kinikilala ito bilang isang seryosong alalahanin at pananagutan na may kaugnayan sa [[public health|kalusugan ng madla]].<ref name=Kopelman2005>{{cite book|author=Kopelman, Peter G|title=Clinical obesity in adults and children: In Adults and Children|publisher=Blackwell Publishing|location= |year=2005 |isbn=978-1-4051-1672-5|url=http://books.google.com/?id=u7RvldSr5M0C&pg=PA87&dq=80+percent+of+the+offspring+of+two+obese+parents+become+obese|page=493}}</ref>

Ang katagankatagang sobra sa timbang o ''overweight'' sa Ingles sa halip na ''obese'' o napakataba (matabang-mataba) ay madalas na ginagamit para sa mga bata dahil sa hindi ito gaanong nakakadungis ng karangalan.<ref name="Bessesen DH 2008 2027–34">{{cite journal |author=Bessesen DH |title=Update on obesity |journal=J. Clin. Endocrinol. Metab. |volume=93 |issue=6 |pages=2027–34 |year=2008 |month=Hunyo |pmid=18539769 |doi=10.1210/jc.2008-0520 }}</ref> Upang maiwasan o mabaliktad ang katabaan sa kabataan, kailangang magsagawa ng isang muling pagsusuri ng isang populasyon na may kaugnayan sa pagkonsumo ng [[kaloriya]], pati na ng mga mungkahing gawain dahil sa estilo o gawi ng sedentaryong pamumuhay (ang pagiging "palaupo" o walang ginagawang gawaing ginagamit ang buong katawan) sa kasalukuyang kapanahunan.<ref>Han Joan C.,[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3073855/ "Childhood Obesity"], "The Lancet", 2010</ref>

Ang katabaan sa kabataan ay "natatanging" mapanganib sa kalusugan ng tao dahil marami sa mga kabataan na labis ang timbang o bigat para sa kanilang edad ay maaaring maging mga adultong sobra ang katabaan para sa kanilang gulang. Kabilang, subalit hindi limitado, sa mga suliraning pangkalusugan na may kaugnayan sa mga batang matabang-mataba ang [[diabetes mellitus type 2|pangalawang uri ng diyabetes]] sa panahon ng [[adolesensiya]] at sa maagang yugto ng pagiging adulto, [[sakit sa puso]], [[stroke|atakeng serebral]], at [[altapresyon]]; ang mga karamdamang ito, hanggang sa kamakailan lamang, ay dating hindi pangkaraniwan sa mga bata at mga kabataan. Kung kaya, ang katayuan ng pagiging mapintog, ng pagkakaroon ng mabilog na pangangatawan, at pagiging matambok ng pisngi ay hindi masasabing "malusog", sapagkat hindi ito nangangahulugan na wasto ang timbang ng bata o kabataan para sa kanilang edad, at maaaring hindi sapat o hindi tama ang uri ng [[undernourishedNutrisyon|nutrisyonnutrisyong]]g tinatanggap nila. Kaya't mahalaga ang papel ng mga magulang at tagapag-alaga ng kabataan sa paggabay sa mga ito sa tamang gawaing pangkalusugan, lalo na sa mga kabataang nabibilang na sa kategoryang ''obese''. <ref>Miller, Sam. ''[http://parentingteenagersacademy.com/overweight/ "Overweight Teen & Obesity".]'' Parenting Teachers Academy. Hinango noong 09 Pebrero 2019.</ref>Napakahalaga rin ng [[edukasyong pangkalusugan]], wastong pagkain, at ehersisyo upang magkaroon ng [[angkop na pangangatawan]] at maiwasan o mabawasan ang tiyansingtiyansang maging masasakitin ng bata at kabataan hanggang sa paglaki at pagtanda bilang adulto.<ref name="KPH">[http://kalusugan.ph/sakit/?k=kaalaman&a=katabaan-ng-kabataan Katabaan ng Kabataan (childhood obesity)], Kalusugan.ph</ref>
 
==Mga sanggunian==