Karl Marx: Pagkakaiba sa mga binago

|notable_ideas = Co-founder of [[Marxism]] (with [[Friedrich Engels|Engels]]), [[surplus value]], contributions to the [[labor theory of value]], [[class struggle]], [[Marx's theory of alienation|alienation]] and exploitation of the worker, ''[[The Communist Manifesto]]'', ''[[Das Kapital]]'', [[historical materialism|materialist conception of history]] |}}

Si '''Karl Heinrich Marx''' ([[Mayo 5]], [[1818]], [[Trier]], [[Alemanya]] – [[Marso 14]], [[1883]], [[London]], [[Inglatera]]) ay [[Prussian]]-[[Aleman]] na [[pilosopiya|pilosopo]], ekonomista, sosyologo, historyan, hornalista, at rebolusyonaryong sosyalista. Ang kanyang mga ideya ay gumampan ng isang malaking papel sa pagkakatatag ng [[mga agham panlipunan]] at pagkakabuo ng kilusang [[sosyalismo|sosyalista]]. Itinuturing rin siyang isa sa pinakadakilang mga ekonomista sa kasaysayan. <ref>[[Roberto Mangabeira Unger]]. ''Free Trade Reimagined: The World Division of Labor and the Method of Economics''. Princeton: Princeton University Press, 2007.</ref><ref>Hick, ''The American Economic Review'' (1974) p. 307-316</ref><ref>[[Joseph Schumpeter]] Ten Great Economists: From Marx to Keynes. Volume 26 of Unwin University books. Edition 4, Taylor & Francis Group, 1952 ISBN 0-415-11078-5, 9780415110785</ref><ref name="Karl Marx to John Maynard Keynes"/> Siya ay naglimbag ng maraming mga aklat sa kanyang buhay na ang pinakakilala ang ''[[Manipestong Komunista]]'' (1848) at ''[[Das Kapital|Capital]]'' (1867&ndash;1894). Malapit siyang nakipagtrabaho sa kanyang kaibigan at kapwa rebolusyonaryong sosyalistang si [[Friedrich Engels]].<ref name="sep"/>

 

Siya ay ipinanganak sa isang mayamang gitnang-klaseng pamilya sa [[Trier]] sa [[Rhineland-Palatinate|Prussian Rhineland]]. Siya ay nag-aral sa [[University of Bonn]] at [[University of Berlin]] kung saan siya naging interesado sa mga ideyang [[pilosopikal]] ng mga [[Batang Hegelian]]. Noong 1836, siya ay nakipagkasundong magpakasal kay [[Jenny von Westphalen]] na kanyang pinakasalan noong 1843. Pagkatapos ng kanyang mga pag-aaral, sumulat siya para sa isang radikal na diyaryo sa [[Cologone]] at nagsimulang buoin ang kanyang [[materyalismong dialektikal]]. Pagkatapos lumipat sa [[Paris]] noong 1842, nagsimula siyang sumulat para sa mga ibang radikal na diyaryo. Kanyang nakilala si Engels sa Paris at silang dalawa ay nagsamang gumawa sa isang serye ng mga aklat. Siya ay ipinatapon sa [[Brussels]] at naging isang pangunahing pigura ng [[Ligang Komunista]] bago muling bumalik sa Cologone at nagtatag ng kanyang sariling diyaryo. Noong 1849, siya ay muling ipinatapon at lumipat sa [[London]] kasama ng kanyang asawa at mga anak. Sa London kung saan ang kanyang pamilya ay naghirap, patuloy na sumulat si Marx at nagpormula ng kanyang teoriya tungkol sa kalikasan ng lipun at kung paano pinaniniwalaang mapapabuti ito. Nangampanya siyap para sa sosyalismo at naging mahalagang pigura sa [[International Workingmen's Association]].