Renasimiyento: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
wala
WikiBayer (usapan | ambag)
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 182.18.217.217 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Tagasalinero
Linya 2:
{{redirect|Muling Pagsilang}}
 
Ang '''Renasimiyento''' ay isang panahon sa Europa, mula ika-14 hanggang ika-17 dantaon, at itinuturing na nagtulay sa pagitan ng [[Gitnang Kapanahunan]] at ng [[makabagong kasaysayan]]. Nagsimula ito bílang isang pagkilos na kultural sa [[Italya]] noong hulihan ng [[Medyebal|Gitnang Kapanahunan]] at tuluyang kumalat sa iba pang bahagi ng Europa, na nagpaumpisa sa [[Maagang Bagong Panahon|Sinaunang Makabagong Panahon]]. Nakatuon ang tradisyonal na pananawa sa mga [[Early modern|maagang modernong]] aspeto ng Renasimiyento at hinihimok na pagtigil ito ng nakaraan, ngunit nakatuon FUUUUUCCCKKKKang mga mananalaysay ngayon sa mga medyebal na aspeto at hinihimok na karugtong ito ng gitnang panahon.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=NCKoDQAAQBAJ&pg=PP14&dq=Modernity+begins+with+the+renaissance#v=onepage&q=Modernity%20begins%20with%20the%20renaissance|title=Renaissance Humanism, from the Middle Ages to Modern Times|isbn=978-1-351-90439-1|last1=Monfasani|first1=John|year=2016}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=bdIBlQXSKi8C&pg=PA63&dq=renaissance+as+extension+of+middle+ages#v=onepage&q=renaissance%20as%20extension%20of%20middle%20ages|title=Forever Young: A Cultural History of Longevity|isbn=978-1-86189-154-9|last1=Boia|first1=Lucian|year=2004}}</ref>[[Talaksan:David_von_Michelangelo.jpg|thumb|''[[David (Michelangelo)|David]]'', ni [[Michelangelo]] ([[Accademia di Belle Arti di Firenze|Accademia di Belle Arti]], [[Florence]]) isang obra maestra ng Renasimiyento at ng pandaigdigang sining. ]]Ang naging batayang intelektuwal ng Renasimiyento ayFUUUCKKKKKKKay ang sariling-likha nitong bersiyon ng [[humanismo]], mula sa muling pagkakatuklas sa klasikal na pilosopiyang Griyego, tulad ng kay [[Protagoras]], na nagsabi na "Ang tao ang sukatán ng lahat ng bagay. (Ingles: "''Man is the measure of all things''.)". Ang panibagong pag-iisip na ito ay inihayag sa sining, [[Arkitekturang Renasimiyento|arkitektura]], politika, agham, at panitikan. Ang mga sinaunang halimbawa ay ang pagpapaunlad ng persperktibo sa pagpipintang langis at ang ginamit muling kaalaman sa kung paano gumawa ng [[Concrete|semento]]. Bagama't pinabilis ng imbensiyon ng ''metal movable type'' ang pagkalat ng mga ideya sa dulo ng ika-15 dantaon, ang mga pagbabago ay hindi pantay-pantay na naranasan sa buong Europa.
 
Bilang kilusang pangkultura, kasama sa Renasimiyento ang makabagong pamumulaklak ng Latin at katutubong panitikan na nagsimula sa muling pag-aaral mula sa mga klasikong sanggunian noong ika-14 na siglo na pinupuri ng mga kapanahon kay [[Petrarch]]; ang pagsulong ng perspektibong linyar at ibang kasiningan para mailarawan ang mas natural na realidad sa [[Painting|pagpipinta]]; at unti-unting pero laganap na [[History of education|reporma sa edukasyon]]. Sa pulitika, nag-ambag ang Renasimiyento sa pag-unlad ng mga kaugalian at kombensyon ng [[Diplomacy|diplomasya]], at sa agham sa nadagdagang pagtitiwala sa pagmamasid at [[Inductive reasoning|pangangatuwirang pasaklaw]]. Kahit mararami ang mga rebolusyon ng Renasimiyento sa mga intelektwal na pagtugis, pati na rin ang pagbabagong panlipunan at pampulikta, marahil na pinakakilala ito para sa kanyang pagsulong sa kasiningan at sa mga kontribusyon ng mga [[Polymath|erudito]] katulad nila [[Leonardo da Vinci]] at [[Michelangelo]] na naging inspirasyon para sa terminong "taong Renasimiyento (Ingles: ''Renaissance man'')".<ref>BBC Science and Nature, ''[http://www.bbc.co.uk/science/leonardo/ Leonardo da Vinci]'' Retrieved May 12, 2007</ref><ref>BBC History, ''[http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/michelangelo.shtml Michelangelo]'' Retrieved May 12, 2007</ref>