Paniqui: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m fixed coords, format |
JWilz12345 (usapan | ambag) Header section hango sa enwiki at pag-aayos |
||
Linya 1:
{{Infobox Philippine municipality 2
| infoboxtitle = Bayan ng Paniqui
| larawan = Paniqui,Tarlacjf5565 10.JPG
| sealfile =
| locatormapfile = Ph_locator_tarlac_paniqui.png
Line 15 ⟶ 16:
| founded = [[1790]]
}}
Ang '''{{PH wikidata|name}}''', opisyal na '''{{PH wikidata|official_name}}''', ({{lang-ilo|Ili ti Paniqui}}; {{lang-pag|Baley na Paniqui}}; {{lang-pam|Balen ning Paniqui}}; {{lang-tgl|Bayan ng Paniqui}}), ay isang unang-klaseng [[Mga bayan ng Pilipinas|bayan]] sa [[Mga lalawigan ng Pilipinas|lalawigan]] ng {{PH wikidata|province}}, {{PH wikidata|country}}. Sang-ayon sa {{PH wikidata|population_as_of}}, ito ay may populasyon na {{PH wikidata|population_total}} katao.{{PH census|current}}
Matatagpuan ang Paniqui sa pagitan ng mga bayan ng [[Gerona, Tarlac|Gerona]] sa timog, [[Moncada, Tarlac|Moncada]] sa hilaga, [[Anao, Tarlac|Anao]] at [[Ramos, Tarlac|Ramos]] sa kanluran, habang sa silangan naman nito ang [[Camiling, Tarlac|Camiling]] at ang [[Santa Ignacia, Tarlac|Santa Ignacia]]. Nasa layo itong 146 na kilometro (91 milya) mula sa [[Maynila]], ang pambansang kabisera, at 22 kilometro (14 milya) mula sa [[Lungsod ng Tarlac]], ang panlalawigang kabisera.
{{Philippine Census ▼
| title = Senso ng populasyon ng <br> Paniqui, Tarlac▼
| 1903 = 12982▼
| 1918 = 16603▼
| 1939 = 19124▼
| 1948 = 27554▼
| 1960 = 35416▼
| 1970 = 47718▼
| 1975 = 53031▼
| 1980 = 55006▼
| 1990 = 64949▼
| 1995 = 70979▼
| 2000 = 78883 ▼
| 2007 = 83311▼
| 2010 = 87730▼
| 2015 = 92606▼
| 2020 =▼
| 2025 =▼
| 2030 =▼
| footnote= Source: [[Philippine Statistics Authority]]{{PH census|2015}}{{PH census|2010}}{{PH census|2007}}{{LWUA population data}} ▼
}}▼
Ang Paniqui ay ang salitang na nagmumula sa salitang Ilokano na "''pampaniki''", na nagngangahulugang "[[paniki]]",<ref>{{cite web|url=http://www.paniqui.gov.ph/about-paniqui/history-of-paniqui.html|title=History of Paniqui|publisher=Municipal government of Paniqui|accessdate=15 December 2015|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151222151926/http://www.paniqui.gov.ph/about-paniqui/history-of-paniqui.html|archivedate=22 December 2015|df=}}</ref> sapagkat tampok ng bayan ang mga yungib na tinitirhan ng mga paniki. Ito ang lugar ng kapanganakan ng dating [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulo]] [[Corazon C. Aquino]].
Unang naging bahagi ng [[Pangasinan]] ang Paniqui,
== Pisikal na katangian ==
Ang bayan ng Paniqui ay may kabuuang sukat na 10,520 hektarya o 105.2 km2. 8,321.8 hektarya nito ay angkop sa agrikultura. May kabuuang sukat naman na 894.72 hektarya ang naipatayong straktura tulad ng kabahayan at pribadong at pampublikong esteblishemento bukod pa diyan 694 hektarya ang sakop ng katubigan ng bayan at 609.48 hektarya sa ibang gamit.
Maburol ang topograpiya ng bayan sa kanluran bahagi nito at sa nalalabi namang lugar ay kapatagan. Malaking porsyento ng kalupaan nito ay mataba at mabuhangin na angkop sa pagsasaka.
== Demograpiya ==▼
83,311 ang kabuuang populasyon ng bayan taong 2007 at 23,689 nito ay may trabaho. Pagkalipas ng 3 taon, taong 2010 umabot naman sa 87,730 ang populasyon ng bayan o 1.90% na mas mataas taong 2007. Nangangahulugan na 830 katao kada 100 hektarya. Taong 2008 ayon sa CBMS umabot sa 18,856 na mga kabahayan sa buong bayan ng Paniqui. ▼
== Mga barangay ==
Ang bayan ng Paniqui ay nahahati sa 35 mga [[barangay]].
Line 95 ⟶ 68:
* Ventenilla
▲== Demograpiya ==
▲{{Philippine Census
▲| title = Senso ng populasyon ng <br> Paniqui, Tarlac
▲| 1903 = 12982
▲| 1918 = 16603
▲| 1939 = 19124
▲| 1948 = 27554
▲| 1960 = 35416
▲| 1970 = 47718
▲| 1975 = 53031
▲| 1980 = 55006
▲| 1990 = 64949
▲| 1995 = 70979
▲| 2000 = 78883
▲| 2007 = 83311
▲| 2010 = 87730
▲| 2015 = 92606
▲| 2020 =
▲| 2025 =
▲| 2030 =
▲| footnote= Source: [[Philippine Statistics Authority]]{{PH census|2015}}{{PH census|2010}}{{PH census|2007}}{{LWUA population data}}
▲}}
▲83,311 katao ang kabuuang populasyon ng bayan noong taong 2007, at 23,689 nito ay may trabaho. Pagkalipas ng 3 taon,
== Ekonomiya ==
=== Agrikultura ===
Ang bayan ng Paniqui ay isang agrikultural na pamayanan. Palay ang pangunahing produkto na siyang sumasaklaw sa malaking bahagdan ng ekonomiya ng bayan, patunay nito 5,876 hektarya ang lawak ng lupang sakahan ng palay. Ilan pa sa mga produkto ng agrikultura ng bayan ay ang kamote, pakwan, talong, gabi, singkamas, kamoteng kahoy, kalabasa, dilaw na mais, mani, ampalaya, manga, melon, kamatis at marami pang iba. 1,525 hektarya ang lawak ng plantasyon ng tubo, 228 hektarya naman ang pangisdaan at 202 hektarya sa iba pang gawaing agrikultural tulad ng manukan, babuyan at plantasyon ng mga bungang kahoy.
=== Pagtutuos at Komersyo ===
Mabilis ang pagusbong ng komersyo sa bayan lalong-lalo na sa sentrong bayan ang Poblacion na kung saan matatagpuan ang maraming negosyo at nangyayaring pangangalakal. Ang Pampublikong Pamilihan ng bayan ay may 354 na puwesto o tindahan, samatala ang kapapagawang Annex ng Pamilihang Bayan na mas kilala bilang Paniqui Commercial Arcade ay may 125 tindahan. Ang mga barangay ng Poblacion Sur, Poblacion Norte at Estacion naman ang siyang nagsisilbing sentro ng komersyo ng bayan. Sakabuuan humigit kumulang na 1,597 na gusali ng pangangalakal ang matatagpuan sa buong bayan.
Line 117 ⟶ 112:
* Paniqui Tennis Ground
== Mga panlipunang paglilingkod ==
===
Ang bayan ng Paniqui ay sentro ng edukasyon sa hilagang lalawigan ng Tarlac. Patunay nito marami ang mga mag-aaral ang nangagaling pa sa mga kalapit na bayan tulad ng bayanng Gerona, Pura, Ramos, Anao, Moncada, Camiling, [[Nampicuan,
▲Ang bayan ng Paniqui ay sentro ng edukasyon sa hilagang lalawigan ng Tarlac. Patunay nito marami ang mga mag-aaral ang nangagaling pa sa mga kalapit na bayan tulad ng bayanng Gerona, Pura, Ramos, Anao, Moncada, Nampicuan, Cuyapo, at Camiling.
Sa kasalukuyan may tatlong Paaralang Distrito ang pinamumunuan ng pamahalaan, ang mga Distrito ng Timog Paniqui na may paaralang Central na Paniqui South Central Elementary School sa Barangay Poblacion Sur; Ang Distrito ng Hilagang Paniqui na may paaralang Central na Paniqui North Central Elementary School sa Barangay Poblacion Norte; at ang kaitatatag na Distrito ng Kanlurang Paniqui na may paaralang Central na Balaoang Central Elementary School sa Barangay Balaoang.
===
* Paniqui Christian School
* St. Vincent School Foundation Inc.
Line 136 ⟶ 130:
* Cariño Adventist School
===
* Eduardo Cojuangco National Vocational High School
* Balaoang National High School
* Balaoang High School Annex
===
* Paniqui Christian School
* St. Vincent School Foundation Inc.
Line 154 ⟶ 148:
* Plebian Academy
=== Pampribadong Paaralang Tersiyaryo/Teknikal ===
* Interworld Colleges Foundation
* CIT Colleges
Line 170 ⟶ 164:
== Libangan at Palakasan ==
Sabahagi ng Hilagang
Pinakamalaking pasilidad na sentro ng palakasan ay ang kilalang Don Eduardo Cojuangco Athletic Bowl. Dito ginaganap ang taonang Municipal Athletic Meet at Tarlac Provincial Athletic Meet. Ang Don Melencio Freedom Park ay siya namang pinakamalaking pookpasyalan sa bayan na matatagpuan sa harap ng gusali ng pamahalaang bayan. Ilan pa sa mga pasilidad ay ang Paniqui Public Auditorium, Paniqui Basketball Court, Paniqui Tennis Court, Doña Luwalhati Gym at Paniqui Municipal Gym.
== Kapayapaan at Kaayusan ==
Ang seguridad ng bayan ay kapupunan ng
== Imprastraktura ==
===
Konektado nang Paniqui sa ibang bayan sa pamamagitan ng maayos na mga lansangan. Sa kabuuan humigit kumulang sa 218.232 kilometro ang kalsadang (Nasyonal,
=== Kanal ===
Line 190 ⟶ 183:
=== Kuryente ===
Lahat ng barangay ay naabotan g kuryente. Ang pinagmumulan ng elektrisidad nito ay inilalaan ng TARELCO I (Tarlac Electric Corporation I).Ang subistasyon nito ay matatagpuan sa Barangay Matalapitap na pinakukumpay ng National Power Corporation.
Line 200 ⟶ 192:
=== Transportasyon ===
Ang bayan ng Paniqui ay nadaraanan ng
== Imprastrakturang Panlipunan ==
|