Pang-uri: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Added, changed and fixed more things |
Added more things |
||
Linya 6:
May apat na anyo/kayarian ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
===
Ito ay binubuo ng mga salitang-ugat lamang.
Halimbawa: ''hinog'', ''sabog'', ''ganda''
===
Ito ay mga
Halimbawa: ''tinanong'', ''kumakain'', ''pagmahal''
===
Ito ay binubuo sa pamamagitan ng pag-ulit ng buong salita o bahagi ng salita.
Halimbawa: ''pulang-pula'', ''puting-puti'', ''araw-araw'', ''gabi-gabi'' (Hindi inuulit ang mga salitang: ''halo-halo'', ''paru-paro'')
===
Ito ay binubuo ng dalawang salitang pinagtatambal.
Linya 29:
May tatlong uri ang mga pang-uri. Ito ay ang mga sumusunod:
===
Ito ay nagsasaad ng laki, kulay, anyo, amoy, tunog, yari, lasa at hugis ng mga pangngalan o panghalip.
Halimbawa: ''munti, biluhaba, matamis, malubha''
===
Sinasabi nito ang tiyak na pangngalan. Ito ay binubuo ng isang pangngalang pambalana at isang pangngalang pantangi. Ang pangngalang pantangi (na nagsisimula sa malaking titik) ay naglalarawan o tumutukoy sa uri ng pangngalang pambalana.
Halimbawa: ''wikang Ingles, kulturang Espanyol, pagkaing Iloko''
===
Ito ay nagsasabi ng bilang, dami, o posisyon sa pagkakasunodsunod ng pangngalan o panghalip. May ilang uri ito.
Linya 71:
Halimbawa: ''iisa, dadalawa, lilima''
==
May tatlong
===
Ito ay naglalarawan lamang ng isa o payak na pangngalan o panghalip.
Halimbawa: ''maliit, kupas, mataba''
===
Ito ay ginagamit sa pagtutulad ng dalawang pangngalan o panghalip.
====
Ito ang paghahambing kung patas sa katangian ang pinagtutulad. Ginagamitan ito ng mga unlapi tulad ng ''ga-, sing-/kasing-, magsing-/magkasing-.''
====
Ito ang paghahambing kung nagbibigay ito ng diwa ng pagkakait, pagtanggi o pagsalungat.
Linya 91:
* '''Pasahol''' - may hugit na negatibong katangian ang pinaghahambingan Gumagamit ng ''di-gaano, di-gasino, di-masyado'' at iba pa.
===
Ito ang pinakadulong digri ng kaantasan. Ito ay maaaring positibo o negatibo. Ang paglalarawan ay masidhi kung kaya maaaring gumagamit ng mga katagang ''sobra, ubod, tunay, talaga, saksakan, hari ng'' ___, at kung minsa'y pag-uulit ng pang-uri.
{| class="wikitable"
Linya 107:
|kasing-pangit
|higit na pangit
|di-gaanong
|pinakapangit
|-
Linya 122:
|tunay na mabango
|}
== Antas ng Paglalarawan ng Pang-uri ==
Tatlo ang antas ng paglalarawan ng pang-uri. Ang mga antas na ito ay walang paghahambing.
=== Lantay ===
Ito kapag payak o karaniwang anyo ng pang-uri ang ginagamit sa paglalarawan.
Halimbawa: matalino, palatawa
=== Katamtaman ===
Ito kapag sinasamahan ng mga salitang medyo, nang kaunti, nang bahagya o pag-uulit ng salitang-ugat o unang dalawang pantig ng salitang-ugat.
Halimbawa: ''<u>medyo</u>'' mataba, malakas ''<u>nang bahagya</u>'', malakas''<u>-lakas</u>'', matabang <u>''nang kaunti''</u>
=== Masidhi ===
Ito kapag gumagalit ng napaka, ubod ng, saksakan ng, talagang, sobrang, masyadong at pag-uulit nang buo ng pang-uri. Ang paglalarawan sa antas na ito ng katangiang taglay ng pangngalan o panghalip ay matindi o sobra.
Halimbawa: <u>''napaka''</u>lakas, <u>''ubod ng''</u> bait, <u>''talagang''</u> mabango, <u>''makinis na''</u> makinis
== Kailanan ng Pang-uri ==
May tuntuning sinusunod sa pag-buo ng kailanan ng pang-uring ginagamitan ng panlaping ''ma-''.
=== Isahan ===
Kung naglalarawan sa isang pangngalan/panghalip, ginagamit ang ''ma-'' at salitang-ugat.
Halimbawa: <u>''ma''</u>saya, <u>''ma''</u>ungkot
=== Maramihan ===
Kung naglalarawan sa dalawa o mahigit pang pangngalan/panghalip, ginagamit ang ''ma-'' at inuulit angunang pantig o unang dalawang titik ng salitang-ugat.
Halimbawa: <u>''ma''li</u>liit, <u>''ma''ga</u>ganda
Hindi na kailangan gamitin ang salitang ''mga'' kung magkasunod ang pangngalan at pang-uring ginagamitan ng pag-uulit ng unang pantig o unang dalawang titik ng salitang-ugat.
Halimbawa: "Ang <u>''ma''ga</u>gandang damit ay kasya kina Erica at Bel."
== Mga sanggunian ==
Line 128 ⟶ 163:
=== Mga Pinagkukunan ===
*
* ''Pinagyamang Pluma 9,'' by Ailene G. Baisa-Julian, Mary Grace G. del Rosario, Nestor S. Lontoc
* [https://samutsamot.files.wordpress.com/2016/11/mga-uri-ng-pang-uri.pdf mga-uri-ng-pang-uri.pdf]. ''samutsamot.files.wordpress.com''. Retrieved 19 June 2019.
* ''Bagong Likha: Wika at Pagbasa 4'', by Ester V. Raflores ISBN 978-971-655-331-4, pp. 326-327, 341-342
* ''Baybayin: Paglalayag sa Wika at Panitikan 7'' by Ramilito Correa ISBN 978-971-23-7028-1 p. 19
[[Kategorya:Wika|Uri]]
| |||