Aldan, Rusya: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
JWilz12345 (usapan | ambag) m Inilipat ni JWilz12345 ang pahinang Aldan, Russia papunta sa Aldan, Rusya |
JWilz12345 (usapan | ambag) No edit summary |
||
Linya 1:
{{Infobox Russian inhabited locality
|en_name=Aldan
|ru_name=Алдан
|loc_name1=Алдан
|loc_lang1=Yakut
|image_skyline=Поездка в Северомуйск (143).jpg
|image_caption=
|coordinates = {{coord|58|37|N|125|25|E|display=inline,title}}
|map_label_position=top
|image_coa=AldanWapen.jpg
|coa_caption=
|image_flag=
|flag_caption=
|anthem=
|anthem_ref=
|holiday=
|holiday_ref=
|federal_subject=[[Republika ng Sakha]]
|federal_subject_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|adm_data_as_of=June 2009
|adm_district_jur=[[Aldansky District]]
|adm_district_jur_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|adm_selsoviet_jur=Aldan
|adm_selsoviet_type=[[Lungsod ng kahalagahang distrito|Lungsod]]
|adm_selsoviet_jur_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|adm_ctr_of1=Aldansky District
|adm_ctr_of1_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|adm_ctr_of2=Lungsod ng Aldan
|adm_ctr_of2_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|inhabloc_cat=Lungsod
|inhabloc_cat_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|inhabloc_type=Lungsod sa ilalim ng hurisdiksiyon ng distrito
|inhabloc_type_ref=<ref name="SakhaR_admlist" />
|mun_data_as_of=April 2012
|mun_district_jur=Aldansky Municipal District
|mun_district_jur_ref=<ref name="Ref531" />
|urban_settlement_jur=Aldan Urban Settlement
|urban_settlement_jur_ref=<ref name="Ref531" />
|mun_admctr_of1=Aldansky Municipal District
|mun_admctr_of1_ref=<ref name="Ref411">Law #172-Z #351-III</ref>
|mun_admctr_of2=Aldan Urban Settlement
|mun_admctr_of2_ref=<ref name="Ref531" />
|leader_title=
|leader_title_ref=
|leader_name=
|leader_name_ref=
|representative_body=
|representative_body_ref=
|area_of_what=
|area_as_of=
|area_km2=
|area_km2_ref=
|pop_2010census=21275
|pop_2010census_ref=<ref name=2010Cen/>
|pop_density=
|pop_density_as_of=
|pop_density_ref=
|pop_latest=20892
|pop_latest_date=January 2016
|pop_latest_ref=<ref name="2016Est">Sakha Republic (Yakutia) Territorial Branch of the [[Russian Federal State Statistics Service|Federal State Statistics Service]]. [http://sakha.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/sakha/resources/92049f804c5c75979146937dff7d05ed/d2_032016.xls Численность населения по районам республики на 1 января 2016 года] {{ru icon}}</ref>
|established_date=1923
|established_title=
|established_date_ref=<ref name="gr" />
|current_cat_date=1939
|current_cat_date_ref=
|prev_name1=
|prev_name1_date=
|prev_name1_ref=
|postal_codes=678900–678902, 678906, 678909
|dialing_codes=
|dialing_codes_ref=
|website=
|website_ref=
|date=May 2010
}}
Ang '''Aldan''' ({{lang-rus|Алдан|p=ɐlˈdan}}; {{lang-sah|Алдан}}) ay isang [[Mga uri ng tinitirhang pook sa Rusya|lungsod]] na nagmimina ng ginto at ang [[sentrong pampangasiwaan]] ng [[Distrito ng Aldansky]] ng [[Republika ng Sakha]], [[Rusya]]. Matatagpuan ito sa mga kabundukan ng Aldan, sa [[Daluyang limasan|limasan]] ng [[Ilog Aldan]], sa sapà ng Orto-Sala malapit sa bunganga nito sa [[Ilog Seligdar]], sa layong 470 kilometro (290 milya) timog ng [[kabisera]] ng republika na [[Yakutsk]]. Ang populasyon nito ay 21,275 katao noong 2010.<ref name=2010Cen/>
==Kasaysayan==
Itinatag ito noong 1923<ref name="gr">{{cite book|title=Энциклопедия Города России|year=2003|publisher=Большая Российская Энциклопедия|location=Moscow|isbn=5-7107-7399-9|page=16}}</ref> bilang '''Nezametny''' ({{lang|ru|Незаме́тный}}), kasunod ng pagkakatuklas ng mayamang mga deposito ginto. Ginawaran ito ng katayuang panlungsod kasama ng bagong pangalan nito noong 1939. Itinayo rito noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] ang isang palapagan para sa rutang panghimpapwid ng Alaska-Siberia ([[ALSIB]]) na ginamit upang ilulan ang mga sasakyang panghimpapawid ng Programang [[Lend-Lease]] ng Amerika patungong [[Silangang Prontera (Ikalawang Digmaang Pandaigdig)|Silangang Prontera]].<ref>Igor Lebedev. ''Aviation Lend-Lease to Russia''. Nova Publishers, 1997, pp. 44-49</ref>
==Demograpiya==
{{Historical populations
|align=left
|1979 |20173
|1989 |27090
|2002 |24715
|2010 |21275
|align-fn=center
|footnote=Senso 2010: <ref name=2010Cen>{{ru-pop-ref|2010census}}</ref>; Senso 2002: <ref>{{ru-pop-ref|2002census}}</ref>; Senso 1989: <ref>{{ru-pop-ref|1989census}}</ref>; Senso 1979: <ref>{{ru-pop-ref|1979census}}</ref>
}}
{{clear}}
==Ekonomiya==
Nananatiling produktibong sentro ang Aldan para sa pagmimina ng [[ginto]] at [[mika]]. Malakihang naiwasan nito ang labis na pagbagsak ng populasyon na dinanas ng ibang mga lungsod sa [[Malayong Silangang Rusya]] sa mga taong pagkaraan ng [[pagbuwag ng Unyong Sobyet]].
===Transportation===
[[Talaksan:Aldan station.jpg|thumb|Estasyong daangbakal ng Aldan]]
Matatagpuan ang lungsod sa [[Lansangang Lena ng A360 (Rusya)|Lansangang Lena ng A360]] na nag-uugnay ng [[Yakutsk]] sa Never, gayon din sa hindi pa tapos na daambakal ng [[Pangunahing linya ng Amur–Yakutsk]]. Pinaglilingkuran ito ng [[Paliparan ng Aldan]].
==Klima==
Ang Aldan ay may karaniwang [[klimang subartiko]] ([[Köppen climate classification|Köppen]] ''Dfc'') ng silangang Siberia, bagamat mas-naapektuhan ito ng [[Karagatang Pasipiko]] kung ihahambing sa mga pamayanan sa ibabang [[daluyang limasan|limasan]] ng [[Ilog Lena]], kaya nagbibigay ito ng mas-mabigat na pag-ulan tuwing tag-init kaysa karamihang bahagi ng republika, gayon din ang kaunting higit pang pag-ulan ng niyebe at hindi gaanong sukdulan ang mga temperatura kapag taglamig – bagamat napakaginaw parin para sa latitud nito at mas-malamig nang {{convert|10|C-change|F-change|disp=or}} kaysa mga pamayanan sa baybaying-dagat ng Okhotsk. Sa kabila ng hindi gaanong sukdulang mga taglamig kung ihahambing sa mas-hilagang mga bahagi ng Sakha, hindi nakararanas ang Aldan ng anumang araw mula Nobyembre 22 hanggang Marso 7 nang may temperaturang hindi nagyeyelo. Bagamat may pagka-banayad ang mga taglamig sa lungsod kung ihahambing sa [[Yakutsk]], mas-malamig at mas-maulap ang mga tag-init kaysa mas-hilagang mga pook.
<div style="width:81%">
{{Weather box
|location=Aldan
|metric first=yes
|single line=yes
|Jan record high C = −2.5
|Feb record high C = −1.0
|Mar record high C = 9.1
|Apr record high C = 18.8
|May record high C = 27.4
|Jun record high C = 34.3
|Jul record high C = 34.4
|Aug record high C = 35.2
|Sep record high C = 25.8
|Oct record high C = 15.8
|Nov record high C = 6.1
|Dec record high C = −0.6
|year record high C = 35.2
|Jan high C = −21.9
|Feb high C = −18.1
|Mar high C = −9.3
|Apr high C = 1.0
|May high C = 10.6
|Jun high C = 20.3
|Jul high C = 22.6
|Aug high C = 19.2
|Sep high C = 9.8
|Oct high C = −2.4
|Nov high C = −14.6
|Dec high C = −21.2
|year high C = −0.3
|Jan mean C = −26.3
|Feb mean C = −23.3
|Mar mean C = −15.2
|Apr mean C = −4.2
|May mean C = 5.1
|Jun mean C = 13.9
|Jul mean C = 16.6
|Aug mean C = 13.4
|Sep mean C = 4.9
|Oct mean C = −6.4
|Nov mean C = −18.8
|Dec mean C = −25.3
|year mean C = −5.5
|Jan low C = −30.6
|Feb low C = −28.3
|Mar low C = −21.3
|Apr low C = −9.6
|May low C = 0.0
|Jun low C = 7.5
|Jul low C = 10.9
|Aug low C = 8.1
|Sep low C = 0.8
|Oct low C = −10.4
|Nov low C = −23.1
|Dec low C = −29.5
|year low C = −10.5
|Jan record low C = −48.7
|Feb record low C = −46.3
|Mar record low C = −42.0
|Apr record low C = −31.7
|May record low C = −16.0
|Jun record low C = −5.9
|Jul record low C = -0.8
|Aug record low C = -4.4
|Sep record low C = −16.1
|Oct record low C = −30.3
|Nov record low C = −44.9
|Dec record low C = −48.3
|year record low C = −48.7
|Jan precipitation mm = 27
|Feb precipitation mm = 24
|Mar precipitation mm = 29
|Apr precipitation mm = 36
|May precipitation mm = 71
|Jun precipitation mm = 82
|Jul precipitation mm = 108
|Aug precipitation mm = 105
|Sep precipitation mm = 94
|Oct precipitation mm = 68
|Nov precipitation mm = 42
|Dec precipitation mm = 32
|year precipitation mm = 718
|Jan rain days = 0
|Feb rain days = 0
|Mar rain days = 0.1
|Apr rain days = 4
|May rain days = 16
|Jun rain days = 19
|Jul rain days = 19
|Aug rain days = 18
|Sep rain days = 18
|Oct rain days = 4
|Nov rain days = 0
|Dec rain days = 0
|year rain days = 98
|Jan snow days = 27
|Feb snow days = 26
|Mar snow days = 23
|Apr snow days = 19
|May snow days = 13
|Jun snow days = 1
|Jul snow days = 0.03
|Aug snow days = 0.3
|Sep snow days = 10
|Oct snow days = 26
|Nov snow days = 27
|Dec snow days = 28
|year snow days = 200
|Jan humidity = 78
|Feb humidity = 76
|Mar humidity = 70
|Apr humidity = 62
|May humidity = 61
|Jun humidity = 63
|Jul humidity = 71
|Aug humidity = 75
|Sep humidity = 76
|Oct humidity = 77
|Nov humidity = 78
|Dec humidity = 78
|year humidity = 72
|Jan sun = 66
|Feb sun = 119
|Mar sun = 192
|Apr sun = 210
|May sun = 249
|Jun sun = 262
|Jul sun = 276
|Aug sun = 227
|Sep sun = 144
|Oct sun = 93
|Nov sun = 73
|Dec sun = 41
|year sun = 1952
|source 1 = Pogoda.ru.net<ref name=pogoda>{{cite web
| url = http://www.pogodaiklimat.ru/climate/31004.htm
| title = Weather and Climate- The Climate of Aldan
| publisher = Weather and Climate (Погода и климат)
| language = Russian
| accessdate = May 13, 2015}}</ref>
|source 2 = NOAA (sun, 1961–1990)<ref name = NOAA >
{{cite web
| url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_II/RA/31004.TXT
| title = Aldan Climate Normals 1961–1990
| publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration]]
| accessdate = May 13, 2015}}</ref>
|date=December 2011
}}</div>
==Talasanggunian==
===Talababa===
{{Reflist}}
===Mga pinagkunan===
*Official website of the Sakha Republic. ''Registry of the Administrative-Territorial Divisions of the Sakha Republic''. [https://www.sakha.gov.ru/aldanskiy-ulus-rayon Aldansky District]. {{ru icon}}
*{{RussiaAdmMunRef|sa|mun|list0}}
*{{RussiaAdmMunRef|sa|mun|list1}}
==Mga kawing panlabas==
*{{Ru icon}} [http://www.aldangold.ru/ Official website of Aldan]
*{{Ru icon}} [https://web.archive.org/web/20080315032653/http://aldan-theatre.ru/ Official website of Aldan Youth Theater]
{{Sakha Republic}}
[[Kategorya:Mga lungsod sa Republika ng Sakha]]
[[Kategorya:Mga bayan at lungsod sa Rusya]]
| |||