Anyong tubig: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Hdhdhsh Tatak: blanking Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
XXBlackburnXx (usapan | ambag) m Ibinalik ang mga pagbabago ni 27.109.73.35 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Turkmen Tatak: Rollback |
||
Linya 3:
Ang '''anyong tubig''' ay kahit anumang makahulugang pag-ipon ng [[tubig]], kadalasang tinatakpan ang ibabaw ng isang [[planeta]] katulad ng [[Daigdig]]. Hindi kinakailangan na hindi gumagalaw o nakapaloob ang isang anyong tubig; ang mga ilog, sapa, kanal, agusan, bambang at ibang katangiang pang-heograpiya kung saan dumadaloy ang tubig mula sa isang lugar hanggang sa isa pang lugar ay tinuturing ding anyong tubig.
==Mga uri==
;Karagatan
Ang '''[[karagatan]]''' ay ang pinakamalawak at pinakamalalim na anyong-tubig. Maalat ang tubig nito.
* Kabilang sa mga kilalang karagatan ay ang [[Karagatang Pasipiko]], [[Karagatang Atlantiko]], [[Karagatang Indiyano]], [[Karagatang Artiko]], at ang [[Katimugang Karagatan]].
;Dagat
Ang '''[[dagat]]''' ay malawak na anyong-tubig na mas maliit lamang ang sukat sa karagatan. Maalat ang tubig ng dagat sapagkat nakadugtong ito sa karagatan.
* Nabibilang sa mga dagat sa Pilipinas ang [[Dagat Luzon]], [[Dagat Pilipinas]], [[Dagat Sulu]], [[Dagat Celebes]], at [[Dagat Mindanao]]. Sa ibayong-dagat, ilan sa mga dagat ay [[Dagat Timog Tsina]], [[Dagat Dilaw]], [[Dagat Bering]], [[Dagat Mediteraneo]], [[Dagat Karibe]], [[Dagat Itim]], at [[Dagat Pula]].
;Ilog
Ang '''[[ilog]]''' ay isang mahaba at makipot na anyong tubig na umaagos patungong dagat. Nagmula ito sa maliit na sapa o itaas ng [[bundok]] o [[burol]].
* Kabilang sa mga ilog sa Pilipinas ang [[Ilog Agusan]], [[Ilog Marikina]], at [[Ilog Agno]]. Sa ibang bansa naman ang [[Ilog Yangtze]], [[Ilog Ganges]], [[Ilog Nilo]], [[Ilog Mississippi]], at [[Ilog Amazon]].
;Sangang-ilog
Ang '''[[sangang-ilog]]''' (''tributary'') ay isang batis o ilog na dumadaloy sa pangunahing tangkay (o magulang) na ilog o lawa.
* Isang halimbawa rito ay ang [[Ilog Peñaranda]] na isa sa mga sangang-ilog ng [[Ilog Pampanga]].
;Wawa
Ang '''[[wawa]]''' (''estuary'') ay isang bahagyang nakasarang anyong tubig sa baybaying-dagat na may isa o higit pang mga ilog o sapang dumadaloy rito, at may malayang koneksiyon sa bukas na dagat.
;Delta
Ang '''[[Delta ng ilog|delta]]''' ay ang lokasyon kung saang dumadaloy ang ilog sa karagatan, dagat, wawa, lawa, o imbakan ng tubig.
;Look
Ang '''[[look]]''' ay isang anyong-tubig na nagsisilbing daungan ng mga barko at iba pang sasakyang-pandagat. Maalat din ang tubig nito sapagkat nakadugtong ito sa dagat o sa karagatan.
* Ang [[Look ng Maynila]], [[Look ng Subic]], [[Look ng Ormoc]], [[Look ng Batangas]], at [[Look ng Iligan]] ay halimbawa ng mga look sa Pilipinas. Sa ibayong-dagat, kabilang sa mga look ay [[Look ng Bengal]], [[Look ng Korea]], at [[Look ng San Francisco]].
;Golpo
Ang '''[[golpo]]''' ay isang malawak na look.
* Ilan sa mga tanyag na golpo ay ang [[Golpo ng Leyte]] at [[Golpo ng Lingayen]] sa Pilipinas, at [[Golpong Persiko]] at [[Golpo ng Mehiko]] sa ibang bansa.
;Lawa
Ang '''[[lawa]]''' ay isang anyong tubig na napapaligiran ng lupa.
* Ang [[Laguna de Bay]], [[Lawa ng Lanao]], at [[Lawa ng Naujan]] ay mga halimbawa ng mga lawa sa Pilipinas. Ang mga halimbawa sa ibang bansa naman ay ang [[Lawa ng Michigan]], [[Lawa ng Victoria]], at [[Lawa ng Baikal]].
;Bukal
Ang '''[[bukal]]''' ay isang anyong tubig na nagmula sa ilalim ng lupa.
;Kipot
Ang '''[[kipot]]''' ay isang makitid na daang-tubig na nag-uugnay sa dalawang malaking anyong tubig tulad ng dagat o karagatan.
* May kabuuang 200 ang kipot sa Pilipinas dahil sa pagiging kapuluan nito. Kabilang dito ang [[Kipot ng San Juanico]] sa Silangang Kabisayaan.
;Bambang
Ang '''[[bambang]]''' (''channel'') ay isang pisikal na hangganan ng isang ilog o karagatang kipot na binubuo ng sahig ng anyong tubig at mga pampang.
* Ilan sa mga kilalang bambang ay ang [[Bambang ng Bashi]] at [[Bambang ng Balintang]] sa Pilipinas, at ang [[Bambang ng Inglatera]] sa Europa.
;Talon
Ang '''[[Talon (tubig)|talon]]''' ay isang matarik na pagbaba ng tubig sa isang sapa.
* Kabilang sa mga talon ay ang [[Talon ng Maria Cristina]] sa Pilipinas at [[Talon ng Anghel]] sa Timog Amerika.
;Batis
Ang '''[[batis]]''' ay isang ilug-ilugan o saluysoy na patuloy na umaagos na tubig.
;Danaw
Ang '''[[danaw]]''' o '''laguna''' ay isang mababaw na anyong tubig na nakahiwalay mula sa mas-malaking anyong-tubig sa pamamagitan ng mga pulong barrera (''barrier islands'') o bahura.
;Imbakan ng tubig
Ang '''[[imbakan ng tubig]]''' (''reservoir'') ay isang lugar na nagpapa-imbak ng tubig para sa maraming mga paggamit (lalo na ang maiinom na tubig) na maaaring likas o artipisyal.
* Isa sa kilalang mga imbakan ng tubig sa Pilipinas ay ang ''Angat Reservoir'' sa Bulacan (iniimbak ng [[Saplad ng Angat]]).
;Kanal
Ang '''[[kanal]]''' o '''agusan''' ay isang artipisyal na daanang tubig na karaniwang nakaugnay sa (at kung minsan, ini-uugnay ang) umiiral na mga lawa, ilog, o karagatan.
* Kabilang sa mga tanyag na kanal ang [[Kanal Suez]] at ang [[Agusan ng Panama]].
;Piyordo
Ang '''[[piyordo]]'''<ref>[https://glosbe.com/en/tl/fjord]</ref> (''fjord'') ay isang makipot na ''inlet'' ng dagat sa pagitan ng mga bangin o matarik na mga dalisdis.
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
[[Kaurian:Tubig]]
| |||