United Kingdom: Pagkakaiba sa mga binago

{{nbsp|2}}<small>([[Wikang Ingles|Ingles]])<br/>''Iligtas Nawa ng Diyos ang Haribini'' </small></span>

 

|regional_languages = [[Wikang Irlandes|Irlandes]], [[Wikang Geliko Eskoses|Geliko Eskoses]], [[Wikang Eskoses|Eskoses]] at [[Wikang Eskoses-Ulster|Eskoses-Ulster]], [[Wikang Wales|Gales]], [[Wikang Korniko|Korniko]]{{#tag:ref|Nakapanukala sa [[Kasulatang Patotoo ng Europa para sa mga Wikang Rehiyonal at Pagkamunti]] ng [[Kapulungan ng Europa]], na ang Gales, Geliko Eskoses, Korniko, Irlandes, Eskoses, at Eskoses-Ulster ay kinikilala ng Pamahalaan ng Britanya bilang mga rehiyonal o pagkamunting wika.<ref>{{cite web |url= http://www.scotland.gov.uk/Topics/ArtsCulture/gaelic/gaelic-english/17910/europeancharter |title=European Charter for Regional or Minority Languages |publisher=[[Scottish Government]] |accessdate=11 Disyembre 2010}}</ref> Tingnan din and [[Mga Wika ng United Kingdom]].|group="tala"}}

 

Sa pamantayang Europeo, may maunlad na pagsasaka ang bansa. Kahit bumubuo lamang ito sa kulang-kulang 1.6% ng lakas manggagawa (535,000 manggagawa), nagagampanan nito ang 60% sa pangagailangan sa pagkain.<ref>http://www.defra.gov.uk/evidence/statistics/foodfarm/general/auk/latest/documents/AUK-2009.pdf</ref> Tinatayang dalawang-katlo ng pagsasaka ay nakalaan sa paghahayupan at isang-katlo naman sa mga pananim. Ang magsasaka ay nakatatanggap ng tulong-pananalapi mula sa [[Pangkalahatang Patakaran sa Agrikultura|Pangkalahatang Patakaran sa Pagsasaka]] ng SE. Mayroon pa ring kalalang sa pangingisda ngunit ito ay labis na kumaunti. Ang bansa ay hitik din sa mga likas na yaman tulad ng uling, petrolyo, likas na gas, tingga, apog, bakal, asin, luwad, yeso, silise, at mayayabong na sakahan.

 

 

Sa huling ikapat ng taong 2008, ang agimat ng NK ay opisyal na [[Pag-uurong noong huling 2000|umurong]] sa kauna-unahang pagkakataon simula noong 1991.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7846266.stm |title=UK in recession as economy slides |work=BBC News |date=23 Enero 2009 |accessdate=23 Enero 2009}}</ref> Ang mga [[Kawalan ng kabuhayan sa United Kingdom|nawalan ng kabuhayan]] ay tumaas mula 5.2% noong Mayo 2008 hanggang 7.6% noong Mayo 2009. At noong Enero 2012, ang pagtaas nito sa mga manggagawang may edad 18-24 ang nakakuha ng pinakamataas na pagbabago–mula 11.9% to 22.5%.<ref>{{cite news |url= http://en.mercopress.com/2012/03/15/uk-youth-unemployment-at-its-highest-in-two-decades-22.5 |title= UK youth unemployment at its highest in two decades: 22.5% |work=MercoPress |date= 15 Abril 2012}}</ref><ref>{{cite news |url= http://www.ft.com/cms/s/0/32a8c8c0-23b4-11e0-8bb1-00144feab49a.html |title= UK youth unemployment reaches record |work=Financial Times |location =London |date= 19 Enero 2011 |author=Groom, Brian}}</ref> Ang kabuuang [[utang ng pamahalaan]] ng NK ay lumaki rin sa dating 44.4% ng KGK ay ngayo’y 82.9% ng KGK na sa taong 2011.<ref>{{cite web|title=Release: EU Government Debt and Deficit returns|url=http://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?edition=tcm%3A77-229711|publisher=Office for National Statistics|date=Marso 2012 |accessdate=17 Agosto 2012}}</ref>

===Agham at Aghimuan===

{{main|Agham at Aghimuan sa United Kingdom}}

Ang Ingglatera at Eskosya ay nangunguna sa [[Himagsikang Agham]] mula noong ika-17 dantaon.<ref>Gascoin, J. "A reappraisal of the role of the universities in the Scientific Revolution", in Lindberg, David C. and Westman, Robert S., eds (1990), ''Reappraisals of the Scientific Revolution''. Cambridge University Press. p. 248. ISBN 0-521-34804-8.</ref> Pinangunahan ng Nagkakaisang Kaharian ang Himagsikang Kalalangin mula noong ika-18 dantaon at hanggang ngayon ay lumalalang ito ng mga paham at inhinyerong may mahahalagang pagtuklas.<ref>Reynolds, E.E.; Brasher, N.H. (1966). ''Britain in the Twentieth Century, 1900–1964''. Cambridge University Press. p. 336. {{oclc|474197910}}</ref> Isa sa mga pangunahing paham noong ika-17 hanggang ika-8 dantaon ay si [[Isaac Newton]]. Ang kanyang pagkakatuklas sa [[Batas sa paggalaw ni Newton|batas sa paggalaw]] at ang pagpapaliwanag sa [[Grabitasyon|grabidad]] ang pinagsasaligan ng makabagong agham.<ref>Burtt, E.A. (2003) [1924].[http://books.google.com/?id=G9WBMa1Rz_kC&pg=PA207 ''The Metaphysical Foundations of Modern Science'']. Mineola, NY: Courier Dover. p. 207. ISBN 0-486-42551-7.</ref> Noong ika-19 na dantaon, sumikat si [[Charles Darwin]] sa kanyang teorya ng [[ebolusyon]] sa pamamagitan ng [[likas na pagpili]]. Ito ang naging batayan sa paglilinang ng makabagong biyolohiya. Sumikat rin sina [[James Clerk Maxwell]], ang bumalangkas ng sinaunang [[teorya sa elektromagnetiko]], at kamakailan si [[Stephen Hawking]], ang nagsulong ng mga mahahalagang teorya sa larangan ng [[kosmolohiya]], [[grabidad ng quantum]], at ang pagsisiyasat sa mga [[itim na butas]].<ref>Hatt, C. (2006). [http://books.google.com/?id=BVBvehqrAPQC ''Scientists and Their Discoveries'']. London: Evans Brothers. pp. 16, 30 and 46. ISBN 0-237-53195-X.</ref> Isa sa mga mahahalagang pagtuklas sa agham noong ika-18 dantaon ay ang pagtuklas ni [[Henry Cavendish]] sa [[idogreno]].<ref>Jungnickel, C.; McCormmach, R. (1996). [http://books.google.com/?id=eiDoN-rg8I8C ''Cavendish'']. American Philosophical Society. ISBN 0-87169-220-1.</ref> Noong ika-20 dantaon naman, ang pagtuklas ng [[penisilina]] ni [[Alexander Fleming]],<ref>{{cite web |url= http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1945/fleming-bio.html |title= The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945: Sir Alexander Fleming, Ernst B. Chain, Sir Howard Florey |publisher= The Nobel Foundation |archiveurl= http://www.webcitation.org/5zbLPNl0x |archivedate=21 Hunyo 2011}}</ref> ang kayarian ng [[DNA]] ni [[Francis Crick]], at ng iba pa ay maituturing na mahahalaga.<ref>Hatt, C. (2006). [http://books.google.com/?id=BVBvehqrAPQC ''Scientists and Their Discoveries'']. London: Evans Brothers. p. 56. ISBN 0-237-53195-X.</ref> Ang mga mahahalagang gawaing pang-inhinyero na kinabilangan ng mga tao mula sa NK noong ika-18 dantaon ay ang [[makina ng tren na pinapagana ng singaw]] na tinuklas nina [[Richard Tevithick]] at [[Andrew Vivian]].<ref>James, I. (2010). ''Remarkable Engineers: From Riquet to Shannon''. Cambridge University Press. pp. 33–6. ISBN 0-521-73165-8.</ref> Noong ika-19 na dantaon naman, ito ay ang [[makinang pinapagana ng kuryente]] ni [[Michael Faraday]], ang [[bumbilyang nagbabaga]] ni [[Joseph Swan]],<ref>Bova, Ben (2002) [1932]. ''The Story of Light''. Naperville, IL: Sourcebooks. p. 238. ISBN 978-1-4022-0009-0.</ref> at ang kauna-unahang teleponong pambahay na pinatanyag ni [[Alexander Graham Bell]].<ref>{{cite web |title=Alexander Graham Bell (1847–1922) |publisher= Scottish Science Hall of Fame |url= http://www.nls.uk/scientists/biographies/alexander-graham-bell/index.html |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zbRVYsAo |archivedate =21 Hunyo 2011}}</ref> Noong ika-20 dantaon naman, ito ay ang kauna-unahang gumaganang pamamaraan sa tanlap ni [[Kohn Logie Baird]] at ng kanyang mga kasama,<ref>{{cite web |title= John Logie Baird (1888–1946) |publisher= BBC History |url= http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/baird_logie.shtml | archiveurl =http://www.webcitation.org/5zbSBRsV4| archivedate =21 Hunyo 2011}}</ref> ang [[makinang pang-jet]] ni [[Frank Whittle]], ang saligan sa makabagong kompyuter ni [[Alan Turing]], at ang ''[[World Wide Web]]'' ni [[Tim Berners-Lee]].<ref>Cole, Jeffrey (2011). [http://books.google.com/?id=Wlth0GRi0N0C&pg=PA121 ''Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia'']. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. p. 121. ISBN 1-59884-302-8.</ref> Nanatiling mahalaga sa mga Britnikong pamantasan ang pananaliksik at paglilinang sa agham. Karamihan nito ay nagtayo ng mga [[liwasang pang-agham]] upang mapadali ang paggawa at pakikipagtulungan sa kalalang.<ref>Castells, M.; Hall, P.; Hall, P.G. (2004). ''Technopoles of the World: the Making of Twenty-First-Century Industrial Complexes''. London: Routledge. pp. 98–100. ISBN 0-415-10015-1.</ref> Sa pagitan ng mga taong 2004 at 2008, 7% ng mga pananaliksik sa agham sa buong daigdig ay nalathala mula sa NK. Ito ang pangatlo sa pinakamataas sa buong daigdig (sinusundan lamang nito ang Nagkakaisang Pamahalaan at Tsina). 8% naman ng mga sangguniang pang-agham ang nalathala mula sa NK, ang pangalawa sa pinakamataas sa buong daigdig (sinusundan laman nito ang Nagkakaisang Pamahalaan).<ref>{{cite web |title= Knowledge, networks and nations: scientific collaborations in the twenty-first century |publisher= Royal Society |year=2011 |url= http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/Influencing_Policy/Reports/2011-03-28-Knowledge-networks-nations.pdf |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zdOvXsEt |archivedate =22 Hunyo 2011}}</ref> Ang mga pahayagang pang-agham na nalalathala sa NK ay ang ''[[Nature (pahayagan)|Nature]]'', ''[[BMJ|British Medical Journal]]'' (Britanikong Pahayagang Medikal) at ang ''[[The Lancet]]''.<ref>{{Cite journal |last= McCook, Alison |title =Is peer review broken? |journal= Reprinted from the Scientist 20(2) 26, 2006 |url= http://gaia.pge.utexas.edu/Good/Materials/scientist_02_28_2006.htm |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zcLYYyjt| archivedate =21 Hunyo 2011 }}</ref>