United Kingdom: Pagkakaiba sa mga binago

{{About|bansa|Pulo|Kalakhang Britanya|iba pang kahulugan|Reyno Unido (ibang pagkahulugan)}}

 

=== Bago ang taong 1707 ===

 

{{main|Kasaysayan ng Inglatera|Kasaysayan ng Gales|Kasaysayan ng Eskosya|Kasaysayan ng Irlanda|Kasaysayan ng pagkakabuo ng United Kingdom}}

Ang mga [[Sinaunang Paninirahan ng Pulo ng Britaniko|daluyong ng paninirahan]] ng mga [[Taong Kro-Manyon|makabagong tao]] sa NK ay nagsimula noong 30,000 taong nakalipas.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/south_west/7069001.stm "Ancient skeleton was 'even older']". ''BBC News''. 30 Oktubre 2007. Retrieved 27 Abril 2011.</ref> Ang mga sinaunang taong ito ay tinatawag na [[Pampulong Seltiko]]. Sila ay binubuo ng mga taong [[Britaniko (makasaysayan)|Britonikong Britanya]] at [[Gelikong Irlandes]].<ref>{{cite book | title= Celtic culture: A historical encyclopedia |page= 973 |author=Koch, John T. |isbn= 978-1-85109-440-0

|editor4-link=Peredur Lynch |encyclopedia=[[Encyclopaedia of Wales|The Welsh Academy Encyclopaedia of Wales]] |year=2008 |publisher=University of Wales Press |location=Cardiff |isbn=978-0-7083-1953-6 |page=915}}</ref> Sa pagkakatatag ng mga [[Anglo-Sahong Inglatera|lupaing nasakop]] ng mga '''Anglo-Sahon''', ito ay naging [[Kaharian ng Inglatera|Kaharian ng Ingglatera]] noong ika-10 dantaon. Samantala, noong ika-9 na dantaon, ang mga [[Dal Riyata|Geliko sa hilagang kanluran ng Britanya]] ay nakiisa sa mga [[Pikto]] upang itatag ang [[Kaharian ng Eskosya]].<ref>{{cite book |author= Mackie, J.D. |authorlink= J.D. Mackie |title=A History of Scotland |location =London |publisher=Penguin |year=1991 |isbn=978-0-14-013649-4 |pages=18–19}}</ref><ref>{{cite book |author= Campbell, Ewan |title= Saints and Sea-kings: The First Kingdom of the Scots |publisher=Canongate |location=Edinburgh |year=1999 |isbn=0-86241-874-7 |pages=8–15}}</ref><ref>{{cite book |last= Haigh |first= Christopher |title= The Cambridge Historical Encyclopedia of Great Britain and Ireland |publisher=Cambridge University Press |year= 1990 |page= 30 |isbn= 978-0-521-39552-6}}</ref>

 

Linusob ng mga [[Normando]] ang Ingglatera noong 1066 at [[Panlulupig ng mga Normando sa Inglatera|nasakop]] ang kalakihan ng [[Pananakop ng mga Normando sa Wales|Gales]] at [[Pananakop ng mga Normando sa Ireland|Irlanda]].<ref>{{cite book |title=Feudalism |author=Ganshof, F.L. |page=165 |isbn= 978-0-8020-7158-3 |publisher=University of Toronto |year=1996}}</ref> [[Himagsikang Dabidyano|Nanirahan]] sila sa Eskosya. Sila ang nagtatag ng pamamaraang [[Pyudalismo|Pagkamalaalipin]] na naging huwaran sa Hilagang Pransiya at sa kalinangan ng Normandong Pranses. Dinala rin nila ang kanilang kalinangan sa Britanya, ngunit kalauna’y linagom din ang mga [[Anglo-Normando|pampook na kalinangan]].<ref>{{cite book |title= The debate on the Norman Conquest |pages=115–122 |author=Chibnall, Marjorie |year=1999 |publisher= Manchester University Press |isbn= 978-0-7190-4913-2}}</ref> Tinapos ng [[Pamahayan ng Plantagenet|mga hari sa Gitnang Panahon]] ang [[panlulupig sa Gales]] ngunit hindi nagtagumpay sa [[Digmaan sa Kasarinlang Eskoses|pagsasanib ng Eskosya]]. Pagkaraan noon, napanatili ng Eskosya ang kanilang kasarinlan bagaman may paulit-ulit na [[Digmaang Anglo-Eskoses|hidwaan sa Ingglatera]]. Dahil sa mga pagmana ng mga malalaking [[Imperyo ng Angebino|sakupbayan ng Pransiya]] at sa pag-angkin ng kaputungan nito, ang mga hari ng Ingglatera ay nagkaroon din ng malalalim na hidwaan sa Pransiya, lalo na noong [[Sandaang Taong Digmaan]].<ref>Keen, Maurice. [http://www.bbc.co.uk/history/british/middle_ages/hundred_years_war_01.shtml "The Hundred Years War"]. BBC History.</ref>

 

=== Mula noong Mga Batas ng Samahan ng 1707 at 1801 ===

{{Main|Kasaysayan ng United Kingdom}}

Naitatag ang [[kaharian ng Kalakhang Britanya]] noong 1 Mayo 1707 sa pamamagitan ng [[Mga Batas ng Samahan 1707|Mga Batas ng Samahan]]. Pinagkaisa nito ang mga kaharian ng Ingglatera at Eskosya.<ref>{{cite web |url= http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm |title=Articles of Union with Scotland 1707 |publisher=UK Parliament |accessdate=19 Oktubre 2008}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.parliament.uk/about/living-heritage/evolutionofparliament/legislativescrutiny/ |title=Acts of Union 1707 |publisher=UK Parliament |accessdate=6 Enero 2011}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html |title=Treaty (act) of Union 1706 |publisher= Scottish History online |accessdate=3 Pebrero 2011}}</ref>

 

Maituturing na ang kauna-unahang punong tagapangasiwa ay si [[Roberto Walpole]], ang siyang naglinang ng pamahalaang may mga kagawaran noong ika-18 dantaon. Kabit-kabit na [[Paghihimagsik ng mga Hakobita]] ang naganap upang mapatalsik ang [[Pamahayan ng Hanover]] mula sa pagkakaluklok-hari nito sa Britanya at muling maitatag ang [[Pamahayan ng Stuart]]. Ngunit sila ay natalo sa [[Digmaan ng Culloden]] noong 1746 at malupit na linupig ang mga [[Taga-bulubunduking Eskoses]]. Ang mga sakupbayan sa Hilagang Amerika ay tumiwalag sa Britanya noong [[Digmaang Amerikano para sa Kasarinlan]] at naging Estados Unidos ng Amerika. Ang adhikaing imperyalismo ng Britanya ay natuon sa [[India]].<ref>Library of Congress, [http://books.google.com/?id=BQDgr_XvsHoC&pg=PA73 ''The Impact of the American Revolution Abroad''], p. 73.</ref> Nasangkot ang Britanya sa [[kalakaran ng mga alipin sa Atlantiko]] noong ika-18 dantaon. Bago ang pagbabawal dito, tinatayang may 2 angaw na mga alipin ang nakalakal ng Britanya mula sa Aprika patungong Kanlurang Indies<ref>Loosemore, Jo (2007). [http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml Sailing against slavery]. BBC Devon. 2007.</ref> Noong 1801, ang katawagang ‘Nagkakaisang Kaharian’ ay naging opisyal kung kailan nilagdaan ng mga batasan ng Britanya at Irlanda ang [[Mga Batas ng Samahan 1801|Batas ng Samahan]] at pinagkaisa ito upang maging [[United Kingdom ng Kalakhang Britanya at Ireland|Nagkakaisang Kaharian ng Kalakhang Britanya at Irlanda]].<ref>{{cite web |url= http://www.actofunion.ac.uk/actofunion.htm#act |title=The Act of Union |publisher=Act of Union Virtual Library |accessdate=15 Mayo 2006}}</ref>

 

Sa panimula ng ika-19 na dantaon, pinangunahan ng Britanya and [[Himagsikang Kalalangin]] na nakapagpabago sa bansa. Unti-unting linipat nito ang kapangyarihang kabanwahan mula sa makalumang manoryalismong mga maririlag na [[Konserbador]] tungo sa mga makabagong mangangalalang. Ang pagtutulungan ng mga mangangalakal at mangangalalang, at ng mga [[Whig]] ay nagbigay-daan sa pagkakatatag ng bagong lapian, ang [[Lapiang Liberal (UK)|Lapiang Liberal]]. Ito ay may pangingisip ayon sa [[malayang kalakaran]] at ''[[laissez-faire]]''. Noong 1832, linagdaan ang Batas sa Malakihang Pagbabago upang mailipat ang kapangyarihang kabanwahan sa mga masa mula sa butikasan. Sa mga kabukiran, nawawalan ng kabuhayan ang mga hamak na magsasaka dahil sa [[pagsasabakuran]] ng mga lupain nito. Nagsimulang dumami sa mga bayan at lungsod ang isang bagong manggagawang panglungsod. Dahil walang karapatang humalal ang mga karaniwang manggagawa, bumuo sila ng sariling kapisanan, ang mga [[samahan sa kalakaran]]. Ang mga [[Kartista]] ay nakilaban din para sa pagbabagong kabanwahan ngunit hindi ito nagtagumpay.

 

Matapos ang pagkatalo ng Pransiya sa [[Digmaang Himagsikang Pranses]] at [[Digmaang Napolyonika]] (1792-1815), nanguna ang NK sa kapangyarihang marangal at hukbong pandagat noong ika-19 na dantaon.<ref>Tellier, L.-N. (2009). ''Urban World History: an Economic and Geographical Perspective''. Quebec: PUQ. p. 463. ISBN 2-7605-1588-5.</ref> Ang Londres ang naging pinakamalaking lungsod sa daigdig simula noong 1830. Dahil [[Makaharing Hukbong Pandagat|walang makahamon]], ang pangingibabaw ng Britanya sa daigdig ay inilarawan bilang [[Kapayapaang Britanika]].<ref>Sondhaus, L. (2004). ''Navies in Modern World History''. London: Reaktion Books. p. 9. ISBN 1-86189-202-0.</ref><ref>{{Cite book| first=Andrew| last=Porter| title=The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III| publisher=Oxford University Press| year=1998| isbn=0-19-924678-5 |url= http://books.google.com/?id=oo3F2X8IDeEC| ref=refOHBEv3| page=332}}</ref> Noong panahon ng [[Dakilang Tanghalan]] ng 1851, ang Britanya ay inilarawan bilang "gawaan ng daigdig".<ref>[http://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/workshop_of_the_world_01.shtml The Workshop of the World]. BBC History. Retrieved 11 Mayo 2011.</ref> Lumawak ang Sasakhari ng Britanya sa [[Britanikong Raj|India]], sa malaking [[Imperyo ng Britanya|bahagi ng Aprika]], at sa iba pang mga lupain sa buong daigdig. Kaalinsabay ng sapilitang pamamahala nito sa mga sakupbayan, pumangibabaw rin ang Britanya sa pandaigdigang kalakalan. Nangangahulugang mabisa ang pamamahala nito sa mga agimat ng maraming bansa tulad ng Tsina, Arhentina, at [[Thailand]].<ref>{{Cite book| first=Andrew| last=Porter| title=The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III |publisher= Oxford University Press |year=1998 |isbn= 0-19-924678-5 |url= http://books.google.com/?id=oo3F2X8IDeEC |ref=refOHBEv3 |page=8}}</ref><ref>{{Cite book |first=P.J. |last= Marshall |title=The Cambridge Illustrated History of the British Empire |publisher=Cambridge University Press |year=1996 |isbn=0-521-00254-0 |url= http://books.google.com/?id=S2EXN8JTwAEC |ref=refMarshall |pages=156&ndash;57}}</ref> Sa loob naman ng bansa, nagkaroon ng malawakang pagpalit ng mga patakaran sa malayang kalakalan at ''laissez-faire''. Unti-unti ring pinalawig ang mga karapatan sa halalan. Sa dantaong ito, naranasan din ang mabilis na paglaki ng santauhan at ng mga kalunsuran. Ito ay nagsanhi ng mahalagang pagtuon sa lipunan at agimat.<ref>{{cite book |url= http://books.google.com/?id=H5kcJqmXk2oC&pg=PA63 |title=Great Britain: a reference guide from the Renaissance to the present |page=63 |first=Richard S. |last=Tompson |year=2003 |isbn= 978-0-8160-4474-0 |location =New York |publisher=Facts on File}}</ref> Noong 1875, hinamon ng Alemanya at Estados Unidos ang laguplop ng Britanya sa kalalang. Upang makahanap ng mga bagong kalakal at pamumuhatan ng mga panangkap, naglunsad ang [[Lapiang Konserbatibo (UK)|Lapiang Konserbatibo]] sa pamumuno ni [[Benjamin Disraeli|Disraeli]], na palawigin ang sasakhari sa Ehipto, Timog Aprika, at sa iba pang mga pook. Ang Kanada, Australya, at Bagong Selanda ay mga lupang-pinamamahalaang may mga sariling pamahalaan.<ref>{{cite book |title= World War I: People, Politics, and Power |series= America at War |page=21 |publisher=Britannica Educational Publishing |author=Hosch, William L. |year=2009 |isbn =978-1-61530-048-8 |location =New York}}</ref>

 

 

Matapos ang taong 1900, ang pagbabagong panlipunan at panloob para sa Irlanda ang naging mahalagang usap-usapan. Nabuo ang [[Lapian ng mga Manggagawa (UK)|Lapian ng mga Manggagawa]] sa pakikipagtulungan ng mga samahan sa kalakal at ng mga maliliit na Pulahang pangkat. Bago sumapit ang taong 1914, ang mga [[Babaeng Suprahista]] ay nakilaban sa karapatang humalal ng mga kababaihan.

Nakilaban ang NK kasama ng Pransiya, Rusya, at (pagkatapos ng 1917) ang EUA, laban sa Alemanya at ng mga kakampi nito noong [[Unang Digmaang Pandaigdig]] (1914-18).<ref>Turner, John (1988). ''Britain and the First World War''. London: Unwin Hyman. pp. 22–35. ISBN 978-0-04-445109-9.</ref> Nakilahok ang sandatahang lakas ng UK sa pakikidigma sa magkabilaang dulo ng Sasakhari nito at sa maraming danay ng Europa, lalo na sa [[Kanluraning Bungarin (Unang Digmaang Pandaigdig)|Kanluraning Bungarin]]. Matapos ang digmaan, nakatanggap ang UK ng kautusan mula sa [[Tipanan ng mga Bansa]] patungkol sa pamamahala ng mga dating sakupbayan ng Alemanya at [[Imperyo ng Otoman|Otoman]]. Dahil dito, nakamit ng Sasakhari ng Britanya ang pinakamalawak nitong hangganan. Nasakop na nito ang isang-kalima ng lupain at isang-kapat ng santauhan ng daigdig.<ref>Turner, J. (1988). ''Britain and the First World War''. Abingdon: Routledge. p. 41. ISBN 0-04-445109-1.</ref> Gayon man, dalawa’t kalahating angaw ang nasawing mga Britaniko at iniwan nito ang UK na may malaking pambansang kautangan.<ref name="Westwell&Cove">Westwell, I.; Cove, D. (eds) (2002). ''History of World War I, Volume 3''. London: Marshall Cavendish. pp. 698 and 705. ISBN 0-7614-7231-2.</ref> Ang pagbangon ng [[Pagkamakabansang Irlandes]] at ang mga sigalot nito sa Irlandes ukol sa kairalan ng [[Batas Panloob ng Irlanda]] ay humantong sa [[Paghahati ng Ireland|pagkakahati ng pulo]] noong 1921,<ref>SR&O 1921, No. 533 of 3 Mayo 1921.</ref> at ang [[Malayang Pamahalaang Irlandes]] ay nagsarili na may [[Lupang-pinamamahalaan|katayuang Lupang-pinamamahalaan]] noong 1922. Ang Kahilagaang Irlanda ay nanatiling bahagi ng Nagkakaisang Kaharian. Ang mga sunud-sunod na aklasan noong gitna ng pultaong-20 ay nanaluktok noong [[Malawakang Aklasan ng 1926 (UK)|Malawakang Aklasan ng 1926]]. Hindi pa man nakababawi ang UK sa sinapit nito sa digmaan, nang nangyari ang [[Malawakang Kagipitan]] (1929-32). Humantong ito sa maykalakhang walang kinikita, paghihirap ng dating mga pook-kalalang, at kabalisahan sa lipunan at kabanwahan. Nabuo ang pag-iisang pamahalaan noong 1931.<ref>Rubinstein, W. D. (2004). ''Capitalism, Culture, and Decline in Britain, 1750–1990''. Abingdon: Routledge. p. 11. ISBN 0-415-03719-0.</ref>

 

 

Matapos ang mga digmaan, nagpasimula ang [[Pamahalaang Manggagawa 1945-1951|pamahalaang Manggagawa]] ng mga patakaran sa higit na pagbabago na pupukaw sa lipunan ng mga Britaniko sa mga susunod na taon.<ref>{{cite book |title=Ideas and policies under Labour, 1945–1951: Building a new Britain |first=Martin |last=Francis |pages=225–233 |year=1997 |isbn=978-0-7190-4833-3 |publisher=Manchester University Press}}</ref> Ang mga pangunahing kalalang at ang mga palingkurang-bayan ay [[isinabansa]]; itinatag ang isang [[Pamahalaang Mapang-ako]]; at isang malawakang pamamaraan sa pangangalagang pangkalusugan na ginugugulan ng taumbayan tulad ng pagkakabuo ng [[Pambansang Palingkuran sa Kalusugan]].<ref>{{cite book |title= Aspects of British political history, 1914–1995 |first=Stephen J. |last=Lee |year=1996 |pages=173–199 |isbn=978-0-415-13103-2 |publisher=Routledge |location=London; New York}}</ref> Dahil sa napataon ang pagbangon ng pagkamakabansa sa mga sakupbayan sa pagkabawas ng kapangyarihan ng Britanya sa agimat, kinailangan ang isang patakaran para sa [[Papapalaya ng mga Lupang-sakop|pagpapalaya]] ng mga ito. Binigay nito ang kasarinlan ng India at [[Pakistan]] noong 1947.<ref>{{cite book |url= http://books.google.com/?id=7D66_9YOof4C&pg=PA118 |title=A companion to Europe since 1945 |page=118 |first=Klaus |last=Larres |year=2009 |isbn=978-1-4051-0612-2 |location=Chichester |publisher=Wiley-Blackwell }}</ref> Sa loob ng tatlumpung taon, karamihan ng mga sakupbayan ng Sasakhari ng Britanya ay nakamit ang kasarinlan. Karamihan dito ay naging kasapi ng [[Kapamansaan ng mga Bansa]].<ref>{{cite web|url=http://www.thecommonwealth.org/Templates/System/YearbookHomePage.asp?NodeID=152099&load=countrylist |title=Country List |accessdate=11 Setyembre 2012|last= |first= |author2= |date=19 Marso 2009 |work=|publisher=[[Commonwealth Secretariat]] }}</ref>

Kahit ang UK ang ikatlong bansa na nakagawa ng isang [[Sandatang Buturanin sa United Kingdom|kamalig para sa mga sandatang buturanin]] ([[Paggawa ng Hurricane|kauna-buturanin sinubok ang bombang atomiko]] noong 1952), ang mga bagong hangganan ukol sa pandaigdigang gampanin ng Britanya ay nakasaad sa [[krisis ng Suez]] noong 1956. Tiniyak ng paglaganap ng wikang Inggles ang pangingibabaw nito sa [[Panitikang Britaniko|panitikan]] at [[Kultura ng Nagkakaisang Bansa|kalinangan]] ng daigdig, samantalang simula noong pultaong-60, ang [[kulturang popular|kalinangang tanyag]] ng Britanya ay naging tanyag maging sa ibayong-dagat. Dahil sa kakulangan ng mga manggagawa noong pultaong-50, hinikayat ng UK ang pandarayuhan mula sa mga bansa ng Kapamansaan. Dahit dito, naging isang lipunang may samu’t saring lahi ang UK.<ref>{{cite book |url= http://books.google.com/?id=s3RQ4dsFEkoC&pg=PA84 |title=Contemporary British identity: English language, migrants, and public discourse |series= Studies in migration and diaspora |first=Christina |last= Julios |page=84 |isbn=978-0-7546-7158-9 |year=2008 |publisher=Ashgate |location=Aldershot}}</ref> Bagaman umakyat ang pamantayan sa pamumuhay noong pultaong-50 at 60, hindi naging kasing-bilis ang paglago ng agimat ng UK tulad ng sa Kanlurang Alemanya at Hapon. Noong 1973, sumapi ang UK sa [[Pamayanang Ekonomiko ng Europa]] (PEE), at nang ito ay naging [[Samahang Europeo]] (SE) noong 1992, isa ito sa 12 kasaping nagtatag.

 

 

Simula noong mga huling taon ng pultaong-60, nakaranas ng karahasan ang Kahilagaang Irlanda mula sa mga paramilitar (na minsa’y nagdudulot din ng dahas sa ibang bahagi ng UK). Ang pangyayaring ito ay mas kilala sa katawagang [[Ang Kabagabagan]]. Sinasabing ito ay nagtapos noong [[Kasunduang Biyernes Santo sa Belpas]] ng 1998.<ref>{{cite book |title= The Politics of Northern Ireland: Beyond the Belfast Agreement |first=Arthur |last=Aughey |isbn= 978-0-415-32788-6 |page=7 |year=2005 |location =London |publisher=Routledge}}</ref><ref>Elliot, Marianne (2007). ''The Long Road to Peace in Northern Ireland: Peace Lectures from the Institute of Irish Studies at Liverpool University.'' University of Liverpool Institute of Irish Studies, Liverpool University Press. p. 2. ISBN 1-84631-065-2.</ref>

== Taladutaan ==

{{Main|Taladutaan ng United Kingdom}}

Ang kabuuang lawak ng Nagkakaisang Kaharian ay tinatayang 243,610&nbsp;km pa (94,060&nbsp;mi pa). Nasasakupan nito ang kalakihan ng [[Kapuluang Britaniko]].<ref>Oxford English Dictionary: "British Isles: a geographical term for the islands comprising Great Britain and Ireland with all their offshore islands including the Isle of Man and the Channel Islands."</ref> Kabilang din dito ang pulo ng Kalakhang Britanya, ang isang-kanim na hilagang-silangang bahagi ng pulo ng Irlanda, at iba pang mga malilit na kapuluan sa paligid nito. Ang NK ay napapagitnaan ng Karagatang Hilagang Atlantiko at ng Dagat Hilaga. Ang timog-silangang baybayin ay mayroon lamang kitid na 35&nbsp;km (22&nbsp;mi) mula sa baybayin ng Hilagang Pransiya. Pinaghihiwalay ito ng [[Bangbang Ingles|Bangbang Inggles]]. Hanggang sa taong 1993, 10% ng NK ay kagubatan. 46% nito ay nakalaan sa pasabsaban at 25% naman sa pagsasaka. Ang [[Makaharing Pamasiran ng Greenwich|Maharlikang Pamasiran ng Greenwich]] sa Londres ay ang palatandaan ng [[Unang Katanghalian]].<ref>{{cite web |url= http://www.rmg.co.uk/explore/astronomy-and-time/astronomy-facts/history/the-prime-meridian-at-greenwich|title= The Prime Meridian at Greenwich |author= ROG Learing Team|date= 23 Agosto 2002|work= Royal Museums Greenwich|publisher= Royal Museums Greenwich|accessdate=11 Setyembre 2012}}</ref>

 

=== Pampangasiwaang pagkakabaha-bahagi ===

{{Main|Pampangasiwaang taladutaan ng United Kingdom}}

 

Ang pagbuo ng [[Pamahalaang Lokal ng Ingglatera|pampook na pamahalaan ng Ingglatera]] ay masalimuot pati na rin ang pamamahagi ng mga katungkulan nito na naiiba-iba ayon sa pampook na kasunduan. Ang pagsasabatas na nauukol sa pamahalaang pampook ng Ingglatera ay pananagutan ng batasan ng UK at ng [[Pamahalaan ng United Kingdom|Pamahalaan ng Nagkakaisang Kaharian]] dahil walang sariling batasan ang Ingglatera. Ang nakatataas na hanay ng mga [[pagbabahagi ng Ingglatera]] ay ang siyam na [[Rehiyon ng Inglatera|rehiyon ng tanggapan ng Pamahalaan]].<ref>{{cite web |url=http://www.gos.gov.uk/national/ |archiveurl=http://www.webcitation.org/5hYQkeu1p |archivedate=15 Hunyo 2009 |publisher=Government Offices |accessdate=3 Hulyo 2008 |title= Welcome to the national site of the Government Office Network}}{{dead link|date=Hunyo 2011}}</ref> Ang [[Kalakhang Londres]] ay isang danay na may kapulungang tuwirang hinahalal at may isang punong-bayan simula noong 2000. Ito ay gayon dahil ang panukalang ito ay tinaguyod sa isang [[Pagtutukoy ng Kapamahalaan ng Kalakhang Londres (1998)|pagtutukoy]].<ref>{{cite web |url=http://www.london.gov.uk/london-life/city-government/history.jsp |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080421023053/http://www.london.gov.uk/london-life/city-government/history.jsp |archivedate=21 Abril 2008 |title=A short history of London government |publisher=Greater London Authority |accessdate=8 Oktubre 2008}}</ref> Binalak nito na ang ibang danay ay magkaroon din ng sariling inihalal na [[Kapulungang Rehiyonal ng Inglatera|kapulungan]], ngunit ang panukalang ito ay tinanggihan ng danay ng [[Hilagang Silangang Inglatera|Hilagang Silangan]] sa isang [[Pagtutukoy sa Paglilipat ng Kapangyarihang Pampook sa Hilagang Ingglatera (2004)|pagtutukoy noong 2004]].<ref>{{cite news |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article503255.ece |title=Prescott's dream in tatters as North East rejects assembly |accessdate =15 Pebrero 2008 |work=The Times |location=London |first1=Jill |last1=Sherman |first2=Andrew |last2=Norfolk |date=5 Nobyembre 2004 |quote= The Government is now expected to tear up its twelve-year-old plan to create eight or nine regional assemblies in England to mirror devolution in Scotland and Wales.}}</ref> Sa ilalim ng danaying hanay, ang ibang danay ng Ingglatera ay may [[Metropolitano at Di-metropolitanong lalawigan ng Innglatera|kapulungang lalawigan]] at kapulungang purok. Ang iba naman ay may pangkaisahang kapamahalaan. Samantala, ang danay ng Kalakhang Londres ay may 32 [[Kabayanan ng Kalakhang Londres|bayan]] at isang lungsod, ang [[Lungsod ng Londres]]. Ang mga Kagawad ng kapulungan ay inihahalal sa [[Pamamaraang Paramihan ng Halal|paraang paramihan ng halal]] sa mga tanurang pang-isahang sapi. Ang ibang paraan naman ay sa pamamagitan ng pamamaraang ''[[multi-member plurality]]'' sa tanurang pangmaramihang sapi.<ref>{{cite web|url=http://www.lga.gov.uk/lga/aio/39780|title=Local Authority Elections|publisher=Local Government Association|accessdate=3 Oktubre 2008}}{{dead link|date=Pebrero 2012}}</ref>

===Mga Sakupbayan===

{{Main|Mga Sakupbayan ng Britanya sa Ibayong-dagat|Sakupbayan ng Kaputungan}}

Ang Nagkakaisang Kaharian ay may paghahari sa labing-pitong mga sakupbayan nito: labing-apat sa sakupbayan ng Britanya sa Ibayong-Dagat at tatlo sa sakupbayan ng Kaputungan.<ref>http://www.justice.gov.uk/downloads/about/moj/our-responsibilities/Background_Briefing_on_the_Crown_Dependencies2.pdf</ref>

Ang labing-apat na sakupbayan ng Britanya sa Ibayong-Dagat ay ang mga: [[Anguilla]]; [[Bermuda]]; [[Lupang-sakop ng Britanya sa Antartika|sakupbayan ng Britanya sa Antartika]]; [[Lupang-sakop ng Britanya sa Karagatang Indiya|sakupbayan ng Britanya sa Karagatang Indiya]]; [[Kapuluang Britanikong Birhen]]; [[Kapuluang Cayman]]; [[Kapuluang Falkland]]; [[Gibraltar]]; [[Montserrat]]; [[Santa Helena, Asensiyon at Tristan da Cunha]]; [[Kapuluang Turko at Caicos]]; [[Kapuluang Pitcairn]]; [[Timog Horhe at Kapuluang Timog Sandwich]]; at ang mga [[Akrotiri at Dhekelia|kutang pinamamahalaan sa Tsipre]].<ref>{{cite web|url=http://collections.europarchive.org/tna/20080205132101/www.fco.gov.uk/servlet/Front%3fpagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1013618138295 |title= Overseas Territories |publisher=Foreign & Commonwealth Office |accessdate=6 Setyembre 2010}}</ref> Ang pag-aangkin ng Britanya sa Antartika ay hindi kinikilala ng lahat.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ay.html |title= The World Factbook |publisher=CIA |accessdate=26 Disyembre 2010}}</ref> Kung pagsasama-samahin, ang kabuuang lawak ng sakupbayan ng Britanya sa ibayong-dagat ay tinatayang 1,727,570 kilometrong parisukat at may santauhan na humigit-kumulang sa 260,000 katao. Ito ang mga nalabi sa Sasakhari ng Britanya kung saan ang karamihan ay piniling manatiling sakupbayan ng Britanya (Bermuda noong [[Reperendum sa Kasarinlan ng Bermuda (1995)|1995]] at Gibraltar noong [[Reperendum sa Kasarinlan ng Gibraltar (2002)|2002]]).

==Kabanwahan==

{{Main|Kabanwahan ng United Kingdom|Kaharian ng United Kingdom|Halalan sa United Kingdom}}

 

Ang Nagkakaisang Kaharian ay isang [[kahariang may saligang-batas]] na may [[pamahalaang pangkaisahan]]. Si Haribini [[Elizabeth II]] ang pinuno ng bansa ng NK at ng labinlimang [[Mga Bansa sa Kapamansaan|bansa sa Kapamansaan]]. Ang kaharian ay may “karapatang pagsanggunian, humimok, at magpaalala”.<ref>[[Walter Bagehot|Bagehot, Walter]] (1867) The English Constitution, London:Chapman and Hall, p103</ref> Ang Nagkakaisang Kaharian ay isa sa natatanging apat na mga bansa na may saligang-batas na di-nasusulat.<ref>{{cite web|url=http://www.llrx.com/features/uk2.htm#UK%20Legal%20System|title=A Guide To the UK Legal System|publisher=[[University of Kent|University of Kent at Canterbury]]|accessdate=16 Mayo 2006|author=Sarah Carter}}</ref><ref group="tala">Ang Bagong Selanda, Israel at [[San Marino]] ang ibang mga bansa na may saligang-batas na di-nasusulat.</ref> Kung sa gayon, ang [[Saligang-Batas ng United Kingdom|Saligang-Batas ng Nagkakaisang Kaharian]] ay halos lahat binubuo ng kaipunan ng mga iba’t ibang kasulatan tulad ng mga [[palatuntunan]], mga [[kasong naisabatas]] at mga pandaigdigang kasunduan, at ng [[Katipunan sa Saligang-Batas ng Britanya|katipunan sa saligang-batas]]. Dahil walang pagkakaiba ang karaniwang palatuntunan sa “batas pang-saligang-batas”, maaaring “mabago” ito sa pamamagitan ng paglagda ng [[Batasan ng Nagkakaisahang Kaharian|batasan]] ng NK ng isang [[Batas ng Parlamento|Batas ng Batasan]]. Sila ay may kapangyarihang baguhin o tanggalin ang anumang nasusulat o di-nasusulat na bahagi ng saligang-batas. Ngunit, hindi ito maaaring magsabatas na hindi mababago ng mga susunod na Batasan.<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.uk/about/how/laws/sovereignty.cfm|title=Official UK Parliament web page on parliamentary sovereignty|publisher=UK Parliament|archiveurl=http://archive.is/b487|archivedate=2012-06-28}}</ref>

Ang katungkulan ng pagiging [[pinuno ng pamahalaan]] ng NK ay nasa [[Punong Tagapangasiwa ng United Kingdom|Punong Ministro]].<ref>{{cite web|title = The Government, Prime Minister and Cabinet|work=Public services all in one place|publisher=[[Directgov]]|url = http://direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/UKgovernment/Centralgovernmentandthemonarchy/DG_073444|accessdate =12 Pebrero 2010}}</ref> Siya ay kabilang sa kasapian ng batasan. Ang kasapiang ito ang nagbibigay ng ‘‘halal sa pag-asa’’ ng nakararaming lapian sa Pamahayan ng mga Hamak. Kadalasang ang pinuno ng pinakamalaking lapian sa pamahayan ang nakakakamit nito. Mamimili ang punong tagapangasiwa ng kalupunan ng mga tagapangasiwa na silang maitatalaga naman ng kaharian. Sila ang bubuo ng [[Pamahalaan ng United Kingdom|Pamahalaan ng Kanyang Kamahalaan]]. Sa kaugalian, iginagalang ng Haribini ang anumang maging pasya ng punong tagapangasiwa sa pamamahala.

 

 

Ang [[Kalupunan ng mga Tagapangasiwa ng United Kingdom|kalupunan ng mga tagapangasiwa]] ay nakaugaliang kunin sa lapian kung saan kasapi ang Punong Tagapangasiwa. Ito ay kinukuha sa kapwa pamahayan, ngunit kadalasan ito’y manggagaling sa Pamahayan ng mga Hamak. Ang mga naitalaga ay may [[Pananagutan sa Pamahalaan|pananagutan]] sa punong tagapangasiwa. Ang kapangyarihang tagapagpaganap ay ginagamit ng punong tagapangasiwa at ng mga kalupunan nito. Silang lahat ay nanganumpa sa [[Kapulungan ng mga Kalihim ng United Kingdom|Kapulungan ng mga Kalihim ng Nagkakaisang Kaharian]] na maging mga [[Tagapangasiwa ng Kaputungan]]. Si [[Ang Matwid na Kagalang-galang|Mat. na Kgg.]] [[David Cameron]], pinuno ng [[Lapiang Konserbatibo (UK)|Lapiang Konserbatibo]], ang namumuno sa pakikiisa sa pangatlong lapian ng NK, ang mga [[Demokratang Liberal (UK)|Demokratang Liberal]]. Simula noong 11 Mayo 2010, si Cameron ang Punong Tagapangasiwa, [[Pangulong Panginoon ng Ingatang-yaman]], at [[Tagapangasiwa sa Paglilingkod-bayan]].<ref>{{Cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/election_2010/8675265.stm |title=David Cameron is UK's new prime minister |date=11 Mayo 2010 |work=BBC News |accessdate =11 Mayo 2010}}</ref> Upang maihalal sa Pamahayan ng mga Hamak, kinakailangang ang isa ay mapili bilang kasapi ng batasan. Ito ay sa pamamagitan ng [[Pamamaraang Paramihan ng Halal|paramihan ng halal]] sa bawat kapisanang panghalalan. Ang NK ay kasalukuyang nahahati sa [[Kapisanang Panghalalan ng United Kingdom|650 kapisanang panghalalan]]. Nagsisimula ang pangkalahatang halalang ito sa paghayag ng hari, matapos pagpayuhan ng punong ministro. Sinasaad sa [[Batas Parlamento ng 1911 at 1949|Batas Batasan ng 1911 at 1949]] na kinakailangan ang panibagong halalan limang taon ang nakalipas bago ang huli.

===Pangasiwaang ginawaran===

{{Main|Pangasiwaang gawaran sa United Kingdom|Tagapagpaganap ng Hilagang Irlanda|Pamahalaang Eskoses|Pamahalaang Gales}}

Ang Eskosya, Gales, at Kahilagaang Irlanda ay may kanya-kanyang [[Tagapagpaganap (pamahalaan)|pamahalaan o tagapagpaganap]] na binigyang-kapangyarihan. Ito ay pinamumunuan ng isang [[Pangulong Tagapangasiwa]] (o sa Kahilagaang Irlanda, isang [[diyarka]]l na [[Pangulong Tagapangasiwa at kinatawang Pangulong Tagapangasiwa]]) at isang [[batasang may iisang pamahayan]]. Ngunit ang Ingglatera, ang pinakamalaking bansa sa Nagkakaisang Kaharian, ay walang mga ganitong pamahalaan na ginawaran. Bagkus, sila ay tuwirang pinangagasiwaan at pinagbabatas ng pamahalaan at batasan ng NK. Sa kadahilanang ito, umusbong ang tinatawag na [[Katanugang Kanlurang Lothian]] na nauukol sa pakikilahok ng mga kasapi ng batasan (KP) ng Eskosya, Gales, at Kahilagaang Irlanda,<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/3432767.stm |title=Scots MPs attacked over fees vote |work=BBC News |date=27 Enero 2004 |accessdate=21 Oktubre 2008}}</ref> sa mga bagay o suliranin na kaugnay lamang sa Ingglatera.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/talking_politics/82358.stm |title=Talking Politics: The West Lothian Question |work=BBC News |first=Brian |last=Taylor |date=1 Hunyo 1998 |accessdate=21 Oktubre 2008}}</ref>

 

===Batas at katarungang pangkrimen===

{{Main|Batas ng United Kingdom}}

Ang Nagkakaisang Kaharian ay walang iisang pamamaraang legal dahil ayon sa Bahagi 19&nbsp;ng [[Kasunduan ng Samahan|Kasunduan ng Samahan ng 1706]], pinagkakaloob nito ang pagpapatuloy ng isang hiwalay na pamamaraang legal sa Eskosya.<ref>{{cite web |url= http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html |title=The Treaty (act) of the Union of Parliament 1706 |publisher=Scottish History Online |accessdate=Oktubre 5, 2008}}</ref> Sa kasalukuyan, ang NK ay may tatlong magkakaibang [[Mga Pamamaraang Legal ng Daigdig|pamamaraang legal]]: [[Batas Ingles|Batas Inggles]], [[Kahukuman ng Hilagang Ireland|Batas Kahilagaang Irlanda]] at [[Batas Eskoses]]. Naitatag ang [[Kataas-taasang Hukuman ng United Kingdom|Kataas-taasang Hukuman ng Nagkakaisang Kaharian]] noong Oktubre 2009 at pinalitan nito ang [[Katungkulang Panghukuman ng Pamahayan ng mga Panginoon|Lupon sa Paghahabol ng Pamahayan ng mga Panginoon]].<ref>{{Cite news |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/8283939.stm |title =UK Supreme Court judges sworn in |work=BBC News |date=5 Oktubre 2009}}</ref><ref>{{PDFlink|[http://www.dca.gov.uk/consult/supremecourt/supreme.pdf Constitutional reform: A Supreme Court for the United Kingdom]|252&nbsp;KB}}, Department for Constitutional Affairs. Retrieved 22 Mayo 2006.</ref> Ang [[Panghukumang Lupon ng Kapulungan ng mga Kalihim]] at ang mga kasapi ng Kataas-taasang Hukuman ang pinakamataas na hukuman sa paghahabol sa maraming bansa sa Kapamansaan, mga [[Lupang-sakop ng Britanya sa Ibayong-dagat|sakupbayan ng Britanya sa Ibayong-dagat]], at sa [[Lupang-sakop ng Kaputungan|sakupbayan ng Kaputungan]].<ref>[http://www.jcpc.gov.uk/about/role-of-the-jcpc.html "Role of the JCPC"]. Judicial Committee of the Privy Counci. Retrieved 11 Setyembre 2012</ref>

 

Ang Batas Inggles, na umiiral sa [[Inglatera at Gales|Ingglatera at Gales]], at [[Batas Hilagang Irlandes]] ay kapwa nakabatay sa palatuntunin ng [[Batas Panlahat]].<ref>{{Cite book |url=http://books.google.com/?id=AF303DEl0MkC&pg=PA298 |first=Andrew |last=Bainham |title=The international survey of family law:1996 |page=298 |isbn=978-90-411-0573-8 |year=1998 |publisher=Martinus Nijhoff |location =The Hague}}</ref> Ayon sa umiiral na mga palatuntunan, ang Batas Panlahat ay nabubuo sa paggamit ng mga hukom ng mga kautusan, alinsunuran, at bihasang pangingisip sa mga nahagap na datos, sa pagpapaliwanag sa mga hatol na may kaugnayan sa palatuntuning legal. Ang mga ito ay maiiakma sa mga susunod na kasong kahalintulad nito ([[Stare Decisis|''stare decisis'']]).<ref>{{Cite book |url= http://books.google.com/?id=a4ddQNrt8e8C&pg=PA371 |title=World dictionary of foreign expressions |author=Adeleye, Gabriel; Acquah-Dadzie, Kofi; Sienkewicz, Thomas; McDonough, James |page=371 |isbn=978-0-86516-423-9 |year =1999 |location =Waucojnda, IL |publisher=Bolchazy-Carducci}}</ref> Ang [[Kahukuman ng Inglatera at Gales|Kahukuman ng Ingglatera at Gales]] ay pinamumunuan ng [[Pangulong Kahukuman ng Inglatera at Gales|Pangulong Kahukuman ng Ingglatera at Gales]], na binubuo ng [[Hukuman sa Paghahabol ng Inglatera at Gales|Hukuman sa Paghahabol]], ang [[Mataas na Hukuman ng Katarungan]] (para sa kasong pangmamamayan), at ang [[Hukuman ng Kaputungan]] (para sa kasong kriminal). Ang Kataas-taasang Hukuman ang pinamataas na hukuman sa Ingglatera, Gales, at Kahilagaang Irlanda para sa mga paghahabol sa kasong pangmamamayan at kriminal. Ang anumang pasya ng hukumang ito ay maiiakma sa bawat ibang hukumang nasasakupan nito.<ref>{{cite web|url=http://www.alpn.edu.au/node/66 |title= The Australian courts and comparative law |publisher=Australian Law Postgraduate Network |accessdate=28 Disyembre 2010}}</ref>

 

Ang Batas Eskoses ay may magkahalong pamamaraan na nakabatay sa mga palatuntunin ng batas panlahat at[[Batas Pangmamamayan (pamamarang legal)|batas pangmamamayan]]. Ang mga pangunahing hukuman ay ang [[Hukuman ng Kapulungan]] para sa mga kasong pangmamamayan,<ref>{{cite web|url=http://www.scotcourts.gov.uk/session/index.asp|title=Court of Session&nbsp;– Introduction|publisher=Scottish Courts|accessdate=5 Oktubre 2008}}</ref> at ang [[Mataas na Hukuman ng Punong Hukom]] para sa mga kasong criminal.<ref>{{cite web|url=http://www.scotcourts.gov.uk/justiciary/index.asp|title=High Court of Justiciary&nbsp;– Introduction|publisher=Scottish Courts|accessdate=5 Oktubre 2008}}</ref> Ayon sa Batas Eskoses, ang Kataas-taasang Hukuman ng Nagkakaisang Kaharian ay ang pinakamataas na hukuman sa paghahabol para sa mga kasong pangmamamayan.<ref>{{cite web|url=http://www.publications.parliament.uk/pa/ld199697/ldinfo/ld08judg/bluebook/bluebk03.htm|title=House of Lords&nbsp;– Practice Directions on Permission to Appeal|publisher=UK Parliament|accessdate=22 Hunyo 2009}}</ref> Ang mga [[Hukumang Eskribano|hukumang eskribano]] ang lumilitis sa mararaming kasong pangmamamayan at kriminal. Dito rin nililitis ang mga kasong kriminal sa pamamagitan ng inampalan, na kilala sa katawagang “takdang hukuman ng eskribano”, o kung walang inampalan, “di-takdang hukuman ng eskribano”.<ref>{{cite web|url=http://www.scotcourts.gov.uk/introduction.asp|title=Introduction|publisher=Scottish Courts|accessdate=5 Oktubre 2008}}</ref> Naiiba ang pamamaraang legal sa Eskosya sa pagkakaroon nito ng tatlong maaaring maging hatol sa paglilitis ng isang kasong kriminal: ''[[May-sala (batas)|may-sala]]'', ''[[Walang-sala (batas)|walang-sala]]'', at ''”[[di-napatunayan]]”''. Mapapawalang-sala ang isang tao kung ang hatol ay “walang-sala” at “di-napatunayan”. Hindi na rin ito maaaring malitis muli.<ref>{{Cite news |url= http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/scotland/article431121.ece |title=The case for keeping 'not proven' verdict |work=The Sunday Times |first =Tim |last =Luckhurst |accessdate=5 Oktubre 2008 |location=London |date=20 Marso 2005}}</ref>

 

===Ugnayang panlabas===

{{Main|Ugnayang panlabas ng United Kingdom}}

 

Ang NK ay isang [[Limang Bigatin (Mga Nagkakaisang Bansa)|panatilihang kasapi]] ng [[Kapulungang Pangkatiwasayan ng Mga Nagkakaisang Bansa]]. Ito ay kasapi sa mga sumusunod: [[Kapisanan ng Kasunduan sa Hilagang Atlantiko]] (KKHA), [[Kapamansaan ng mga Bansa]], [[Pangkat ng Pito (P7)|Pangkat ng Pito]] (P7), [[Pangkat ng Walo (P8)|Pangkat ng Walo]] (P8), [[Pangkat ng Dalawampu (P20)|Pangkat ng Dalawampu]] (P20), [[Kapisanan sa Pakikipagtulungan sa Ekonomiya at Pagpapaunlad|Kapisanan sa Pakikipagtulungan sa agimat at Pagpapaunlad]] (KPEP), [[Kapisanan ng Pandaigidigang Kalakalan]] (KPK), [[Kapulungan ng Europa]], [[Kapisanan sa Pangkatiwasayan at Pakikipagtulungan sa Europa]] (KKPE), at ng [[Samahang Europeo]] (SE). Masasabing may ''[[Katangi-tanging Ugnayan]]'' ang NK sa Nagkakaisang Pamahalaan,<ref>Swaine, Jon (13 Enero 2009). [http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/barackobama/4226246/Barack-Obama-presidency-will-strengthen-special-relationship-says-Gordon-Brown.html "Barack Obama presidency will strengthen special relationship, says Gordon Brown"]. ''The Daily Telegraph'' (London). Retrieved 3 Mayo 2011.</ref><ref>Kirchner, E. J.; Sperling, J. (2007). ''Global Security Governance: Competing Perceptions of Security in the 21st Century''. London: Taylor & Francis. p. 100. ISBN 0-415-39162-8</ref> isang matalik na pagka-kasama naman sa Pransiya o isang ''[[Entente cordiale]]'' dahil naghihiraman ito sa teknolohiya sa sandatang nukleyar. Ang NK ay may matalik ding ugnayan sa Republika ng Irlanda dahil kapwa sila nagkasundo sa isang [[Kaayunan sa Pook-lakbayan]].<ref>{{cite news|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-1054462/British-Army-enjoys-recruitment-boom-Irish-Republic-troops-leave-Northern-Ireland.html|title=British Army enjoys recruitment boom from Irish Republic after troops leave Northern Ireland|accessdate=4 Enero 2012|work=Daily Mail |date=10 Setyembre 2008|first=Rebecca|last=Camber|location=London}}</ref> Lalong umiigting ang pandaigdigang kalakasan ng Britanya sa pamamagitan ng mga ugnayan sa kalakal, pamumuhunan sa ibayong-dagat, [[opisyal na pagtulong sa pagpapaunlad]], at panghukbong pakikilahok.<ref>[http://www.parliament.the-stationery-office.co.uk/pa/cm200809/cmselect/cmintdev/220/22007.htm "DFID's expenditure on development assistance"]. UK Parliament. Retrieved 3 Mayo 2011.</ref>

Ang mga sakupbayan ng sasakhari ay naging pook-kalakalan para sa mga gawang Britaniko. Dahil dito, pumangibabaw ang NK sa pandaigdigang kalakalan noong ika-19 na dantaon. Kung ang mga ibang bansa ay nagtagumpay sa mga kalalang, ang Nagkakaisang Kaharian ay nagsimulang humina matapos ang dalawang digmaang pandaigdig. Kasabay ng pagbagsak ng agimat, patuloy na bumagsak din ang mabibigat na kalalang noong ika-20 dantaon. Ang kalalang sa paggawa ay nanatili pa ring mahalaga sa agimat ngunit ito ay bumubo lamang sa 16.7% ng mga nalika ng bansa noong 2003.<ref>{{cite web|url= http://www.dti.gov.uk/ministers/speeches/hewitt150704b.html |title=TUC Manufacturing Conference |author=Hewitt, Patricia |publisher=Department of Trade and Industry |date=15 Hulyo 2004 |accessdate=16 Mayo 2006}}</ref>

 

 

Ang [[Industriya sa awtomotor ng United Kingdom|kalalang sa awtomotor]] ay mahalagang bahagi sa kalalang ng paggawa dahil mahigit 800,000 katao ang bilang ng manggagawa rito, tumutubo ng tinatayang £52 sanggatos, at nakapagluluwas ng mahigit £26.6 sanggatos.<ref>{{cite web |url= https://www.smmt.co.uk/industry-topics/economy/# |title=Industry topics |accessdate=5 Hulyo 2011 |year=2011 |publisher=Society of Motor Manufacturers and Traders}}</ref> Ang [[Industriya sa eroplano ng United Kingdom|kalalang sa eroplano]] ng NK ay pangalawang pinamakalaki sa daigdig. Ito ay tumutubo ng tinatayang £20 sanggatos kada taon.<ref>{{cite news |url= http://business.timesonline.co.uk/tol/business/industry_sectors/engineering/article5477974.ece| title=The Aerospace industry has thousands of jobs in peril |accessdate=9 Hunyo 2011 |work=The Times |location =London |date=9 Enero 2009 |author=Robertson, David}}</ref> Ang [[Industriya sa paggawa ng gamot ng United Kingdom|kalalang sa paggawa ng gamot]] ay mahalaga rin sa agimat ng bansa dahil ito ay pangatlo sa may pinakamataas na paggugol sa pananaliksik at paggawa nito sa buong daigdig (sumusunod lamang sa Nagkakaisang Pamahalaan at Hapon).<ref>{{cite web|url=http://www.dh.gov.uk/prod_consum_dh/groups/dh_digitalassets/@dh/@en/@ps/documents/digitalasset/dh_113133.pdf|title=Ministerial Industry Strategy Group&nbsp;– Pharmaceutical Industry: Competitiveness and Performance Indicators|publisher=Department of Health|accessdate=9 Hunyo 2011}}</ref>

Sa pamantayang Europeo, may maunlad na pagsasaka ang bansa. Kahit bumubuo lamang ito sa kulang-kulang 1.6% ng lakas manggagawa (535,000 manggagawa), nagagampanan nito ang 60% sa pangagailangan sa pagkain.<ref>http://www.defra.gov.uk/evidence/statistics/foodfarm/general/auk/latest/documents/AUK-2009.pdf</ref> Tinatayang dalawang-katlo ng pagsasaka ay nakalaan sa paghahayupan at isang-katlo naman sa mga pananim. Ang magsasaka ay nakatatanggap ng tulong-pananalapi mula sa [[Pangkalahatang Patakaran sa Agrikultura|Pangkalahatang Patakaran sa Pagsasaka]] ng SE. Mayroon pa ring kalalang sa pangingisda ngunit ito ay labis na kumaunti. Ang bansa ay hitik din sa mga likas na yaman tulad ng uling, petrolyo, likas na gas, tingga, apog, bakal, asin, luwad, yeso, silise, at mayayabong na sakahan.

 

 

Sa huling ikapat ng taong 2008, ang agimat ng NK ay opisyal na [[Pag-uurong noong huling 2000|umurong]] sa kauna-unahang pagkakataon simula noong 1991.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7846266.stm |title=UK in recession as economy slides |work=BBC News |date=23 Enero 2009 |accessdate=23 Enero 2009}}</ref> Ang mga [[Kawalan ng kabuhayan sa United Kingdom|nawalan ng kabuhayan]] ay tumaas mula 5.2% noong Mayo 2008 hanggang 7.6% noong Mayo 2009. At noong Enero 2012, ang pagtaas nito sa mga manggagawang may edad 18-24 ang nakakuha ng pinakamataas na pagbabago–mula 11.9% to 22.5%.<ref>{{cite news |url= http://en.mercopress.com/2012/03/15/uk-youth-unemployment-at-its-highest-in-two-decades-22.5 |title= UK youth unemployment at its highest in two decades: 22.5% |work=MercoPress |date= 15 Abril 2012}}</ref><ref>{{cite news |url= http://www.ft.com/cms/s/0/32a8c8c0-23b4-11e0-8bb1-00144feab49a.html |title= UK youth unemployment reaches record |work=Financial Times |location =London |date= 19 Enero 2011 |author=Groom, Brian}}</ref> Ang kabuuang [[utang ng pamahalaan]] ng NK ay lumaki rin sa dating 44.4% ng KGK ay ngayo’y 82.9% ng KGK na sa taong 2011.<ref>{{cite web|title=Release: EU Government Debt and Deficit returns|url=http://www.ons.gov.uk/ons/publications/re-reference-tables.html?edition=tcm%3A77-229711|publisher=Office for National Statistics|date=Marso 2012 |accessdate=17 Agosto 2012}}</ref>

===Agham at Aghimuan===

{{main|Agham at Aghimuan sa United Kingdom}}

Ang Ingglatera at Eskosya ay nangunguna sa [[Himagsikang Agham]] mula noong ika-17 dantaon.<ref>Gascoin, J. "A reappraisal of the role of the universities in the Scientific Revolution", in Lindberg, David C. and Westman, Robert S., eds (1990), ''Reappraisals of the Scientific Revolution''. Cambridge University Press. p. 248. ISBN 0-521-34804-8.</ref> Pinangunahan ng Nagkakaisang Kaharian ang Himagsikang Kalalangin mula noong ika-18 dantaon at hanggang ngayon ay lumalalang ito ng mga paham at inhinyerong may mahahalagang pagtuklas.<ref>Reynolds, E.E.; Brasher, N.H. (1966). ''Britain in the Twentieth Century, 1900–1964''. Cambridge University Press. p. 336. {{oclc|474197910}}</ref> Isa sa mga pangunahing paham noong ika-17 hanggang ika-8 dantaon ay si [[Isaac Newton]]. Ang kanyang pagkakatuklas sa [[Batas sa paggalaw ni Newton|batas sa paggalaw]] at ang pagpapaliwanag sa [[Grabitasyon|grabidad]] ang pinagsasaligan ng makabagong agham.<ref>Burtt, E.A. (2003) [1924].[http://books.google.com/?id=G9WBMa1Rz_kC&pg=PA207 ''The Metaphysical Foundations of Modern Science'']. Mineola, NY: Courier Dover. p. 207. ISBN 0-486-42551-7.</ref> Noong ika-19 na dantaon, sumikat si [[Charles Darwin]] sa kanyang teorya ng [[ebolusyon]] sa pamamagitan ng [[likas na pagpili]]. Ito ang naging batayan sa paglilinang ng makabagong biyolohiya. Sumikat rin sina [[James Clerk Maxwell]], ang bumalangkas ng sinaunang [[teorya sa elektromagnetiko]], at kamakailan si [[Stephen Hawking]], ang nagsulong ng mga mahahalagang teorya sa larangan ng [[kosmolohiya]], [[grabidad ng quantum]], at ang pagsisiyasat sa mga [[itim na butas]].<ref>Hatt, C. (2006). [http://books.google.com/?id=BVBvehqrAPQC ''Scientists and Their Discoveries'']. London: Evans Brothers. pp. 16, 30 and 46. ISBN 0-237-53195-X.</ref> Isa sa mga mahahalagang pagtuklas sa agham noong ika-18 dantaon ay ang pagtuklas ni [[Henry Cavendish]] sa [[idogreno]].<ref>Jungnickel, C.; McCormmach, R. (1996). [http://books.google.com/?id=eiDoN-rg8I8C ''Cavendish'']. American Philosophical Society. ISBN 0-87169-220-1.</ref> Noong ika-20 dantaon naman, ang pagtuklas ng [[penisilina]] ni [[Alexander Fleming]],<ref>{{cite web |url= http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1945/fleming-bio.html |title= The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945: Sir Alexander Fleming, Ernst B. Chain, Sir Howard Florey |publisher= The Nobel Foundation |archiveurl= http://www.webcitation.org/5zbLPNl0x |archivedate=21 Hunyo 2011}}</ref> ang kayarian ng [[DNA]] ni [[Francis Crick]], at ng iba pa ay maituturing na mahahalaga.<ref>Hatt, C. (2006). [http://books.google.com/?id=BVBvehqrAPQC ''Scientists and Their Discoveries'']. London: Evans Brothers. p. 56. ISBN 0-237-53195-X.</ref> Ang mga mahahalagang gawaing pang-inhinyero na kinabilangan ng mga tao mula sa NK noong ika-18 dantaon ay ang [[makina ng tren na pinapagana ng singaw]] na tinuklas nina [[Richard Tevithick]] at [[Andrew Vivian]].<ref>James, I. (2010). ''Remarkable Engineers: From Riquet to Shannon''. Cambridge University Press. pp. 33–6. ISBN 0-521-73165-8.</ref> Noong ika-19 na dantaon naman, ito ay ang [[makinang pinapagana ng kuryente]] ni [[Michael Faraday]], ang [[bumbilyang nagbabaga]] ni [[Joseph Swan]],<ref>Bova, Ben (2002) [1932]. ''The Story of Light''. Naperville, IL: Sourcebooks. p. 238. ISBN 978-1-4022-0009-0.</ref> at ang kauna-unahang teleponong pambahay na pinatanyag ni [[Alexander Graham Bell]].<ref>{{cite web |title=Alexander Graham Bell (1847–1922) |publisher= Scottish Science Hall of Fame |url= http://www.nls.uk/scientists/biographies/alexander-graham-bell/index.html |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zbRVYsAo |archivedate =21 Hunyo 2011}}</ref> Noong ika-20 dantaon naman, ito ay ang kauna-unahang gumaganang pamamaraan sa tanlap ni [[Kohn Logie Baird]] at ng kanyang mga kasama,<ref>{{cite web |title= John Logie Baird (1888–1946) |publisher= BBC History |url= http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/baird_logie.shtml | archiveurl =http://www.webcitation.org/5zbSBRsV4| archivedate =21 Hunyo 2011}}</ref> ang [[makinang pang-jet]] ni [[Frank Whittle]], ang saligan sa makabagong kompyuter ni [[Alan Turing]], at ang ''[[World Wide Web]]'' ni [[Tim Berners-Lee]].<ref>Cole, Jeffrey (2011). [http://books.google.com/?id=Wlth0GRi0N0C&pg=PA121 ''Ethnic Groups of Europe: An Encyclopedia'']. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. p. 121. ISBN 1-59884-302-8.</ref> Nanatiling mahalaga sa mga Britnikong pamantasan ang pananaliksik at paglilinang sa agham. Karamihan nito ay nagtayo ng mga [[liwasang pang-agham]] upang mapadali ang paggawa at pakikipagtulungan sa kalalang.<ref>Castells, M.; Hall, P.; Hall, P.G. (2004). ''Technopoles of the World: the Making of Twenty-First-Century Industrial Complexes''. London: Routledge. pp. 98–100. ISBN 0-415-10015-1.</ref> Sa pagitan ng mga taong 2004 at 2008, 7% ng mga pananaliksik sa agham sa buong daigdig ay nalathala mula sa NK. Ito ang pangatlo sa pinakamataas sa buong daigdig (sinusundan lamang nito ang Nagkakaisang Pamahalaan at Tsina). 8% naman ng mga sangguniang pang-agham ang nalathala mula sa NK, ang pangalawa sa pinakamataas sa buong daigdig (sinusundan laman nito ang Nagkakaisang Pamahalaan).<ref>{{cite web |title= Knowledge, networks and nations: scientific collaborations in the twenty-first century |publisher= Royal Society |year=2011 |url= http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/Influencing_Policy/Reports/2011-03-28-Knowledge-networks-nations.pdf |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zdOvXsEt |archivedate =22 Hunyo 2011}}</ref> Ang mga pahayagang pang-agham na nalalathala sa NK ay ang ''[[Nature (pahayagan)|Nature]]'', ''[[BMJ|British Medical Journal]]'' (Britanikong Pahayagang Medikal) at ang ''[[The Lancet]]''.<ref>{{Cite journal |last= McCook, Alison |title =Is peer review broken? |journal= Reprinted from the Scientist 20(2) 26, 2006 |url= http://gaia.pge.utexas.edu/Good/Materials/scientist_02_28_2006.htm |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zcLYYyjt| archivedate =21 Hunyo 2011 }}</ref>

 

===Transportasyon===

{{main|Transportasyon sa United Kingdom}}

Ang NK ay may 46,904&nbsp;km pangunahing mga daan, 3,947&nbsp;km lansangang tuluy-tuluyan, at 344,000&nbsp;km daang aspaltado. Noong 2009, mayroong kabuuang 34 angaw na mga lisensiyadong sasaykan.<ref>{{cite web|url=http://www.dft.gov.uk/pgr/statistics/datatablespublications/tsgb/latest/tsgb2010vehicles.pdf |title=Transport Statistics Great Britain: 2010 |accessdate=5 Disyembre 2010 |publisher=Department for Transport}}</ref>

 

===Kusog===

{{main|Kusog sa United Kingdom}}

Noong 2006, ang NK ang ika-9 sa pinakamalaking taga-ubos at ika-15 sa tagalikha ng kusog sa buong daigdig.<ref>{{cite web|url=http://tonto.eia.doe.gov/country/country_energy_data.cfm?fips=UK|title=United Kingdom Energy Profile|publisher=U.S. Energy Information Administration|accessdate=4 Nobyembre 2010}}</ref> Matatagpuan dito ang mga ilan sa mga malalaking kompanya ng langis. Kabilang dito ang dalawa sa anim na ''[[Supermajor|"supermajor"]]'' sa langis at gas—ang [[BP]] at ''[[Royal Dutch Shell]]'', at ang ''[[BG Group]]''.<ref>{{cite news |url= http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/energy/6424030/Let-the-battle-begin-over-black-gold.html |title=Let the battle begin over black gold |accessdate=26 Nobyembre 2010 |work=The Daily Telegraph| date=24 Oktubre 2009 |location=London |first=Rowena |last=Mason}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.bloomberg.com/news/2010-11-25/rba-s-stevens-says-inflation-unlikely-to-fall-much-further.html|title=RBA Says Currency Containing Prices, Rate Level 'Appropriate' in Near Term|accessdate=26 Nobyembre 2010 |work=Bloomberg |location =New York |date=26 Nobyembre 2010 |first=Michael |last=Heath}}</ref> Noong 2011, 40% ng kuryente ng NK ay nilikha ng gas, 30% ng uling, 19% ng lakas nukleyar, at 4.2% ng hangin, idro, ''biofuel'', at mga basura.

Noong 2009, nakalikha ang NK ng 1.5 angaw na barilyes kada araw ng langis at nakaubos ito ng 1.7 angaw na barilyes kada araw. Kumakaunti na ang paglikha ng langis kaya ang NK ay nagiging isa nang taga-angkat ng langis simula 2005. Noong 2009, 66.5% ng langis na naka-imbak ay inangkat.<ref>http://www.edfenergy.com/energyfuture/energy-gap-security/oil-and-the-energy-gap-security</ref>

===Pananampalataya===

{{Main|Relihiyon sa United Kingdom}}

Iba't ibang anyo ng Kristiyanismo ang nangibabaw sa bansa sa mahigit 1,400 taon.<ref>Cannon, John, ed. (2nd edn., 2009). [http://books.google.com/?id=TYnfhTq2M7EC&pg=PA144 ''A Dictionary of British History'']. Oxford University Press. p. 144. ISBN 0-19-955037-9.</ref> Bagaman ayon sa pagsusuri, karamihan ng mga mamamayan ay napapabilang sa Kristiyanismo, ang dumadalo sa misa ay lubusang bumagsak simula noong kalagitnaan ng ika-20 dantaon.<ref>Field, Clive D. (Nobyembre 2009). [http://www.brin.ac.uk/commentary/documents/development-of-religious-statistics.pdf "British religion in numbers"]{{dead link|date=Pebrero 2012}}. BRIN Discussion Series on Religious Statistics, Discussion Paper 001. Retrieved 3 Hunyo 2011.</ref> Ang pandarayuhan at pagbabago sa santauhanin ay nakapagpabago sa pag-usbong ng ibang pananampalataya, lalo na ang Islam.<ref>Yilmaz, Ihsan (2005). [http://books.google.com/?id=ryrD2YODzxUC&pg=PA291 ''Muslim Laws, Politics and Society in Modern Nation States: Dynamic Legal Pluralisms in England, Turkey, and Pakistan'']. Aldershot: Ashgate Publishing. pp. 55&#x2013;6. ISBN 0-7546-4389-1.</ref> Dahil dito, mapupunang ang NK ay isang lipunang may maraming pananampalataya,<ref>Brown, Callum G. (2006). [http://books.google.com/?id=ryrD2YODzxUC&pg=PA291 ''Religion and Society in Twentieth-Century Britain'']. Harlow: Pearson Education. p. 291. ISBN 0-582-47289-X.</ref> [[Sekularismo|banwahanin]],<ref>Norris, Pippa; Inglehart, Ronald (2004). [http://books.google.com/?id=dto-P2YfWJIC&pg=PA84 ''Sacred and Secular: Religion and Politics Worldwide'']. Cambridge University Press. p. 84. ISBN 0-521-83984-X.</ref> o [[Kristiyanong makabago]].<ref>Fergusson, David (2004). [http://books.google.com/?id=Owz4aBSEINgC&pg=PA94 ''Church, State and Civil Society'']. Cambridge University Press. p. 94. ISBN 0-521-52959-X.</ref>

 

{{Main|Pandarayuhan sa United Kingdom simula 1922}}

{{See also|Mga banyagang-silang sa United Kingdom}}

Ang Nagkakaisang Kaharian ay nakaranas ng sunud-sunod na pandarayuhan. Ang [[Malawakang Kagutuman (Ireland)|Malawakang Kagutuman]] sa Irlanda ay nagbunsod ng malamang isang angaw na katao na nandayuhan sa NK.<ref>Richards, Eric (2004). ''[http://books.google.com/?id=JknDbX3ae1MC&pg=PA143 Britannia's children: Emigration from England, Scotland, Wales and Ireland since 1600]''. London: Hambledon, p. 143. ISBN 978-1-85285-441-6.</ref> Mahigit sa 120,000 [[Sandatahang Lakas ng Polonya sa Kanluran|Polakong]] datihang-kawal ang nanirahan sa Britanya matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig.<ref>Gibney, Matthew J.; Hansen, Randall (2005). ''[http://books.google.com/?id=2c6ifbjx2wMC&pg=PA630f Immigration and asylum: from 1900 to the present]'', ABC-CLIO, p630. ISBN 1-57607-796-9</ref> Simula rin noon, marami ring mga pandarayuhang naganap buhat sa mga kasalukuyan at dating sakupbayan nito. Ito ay bahagi ng pamana ng sasakhari at bahagi na rin ng kakulangan sa manggagawa. Karamihan sa kanila ay nagbuhat sa [[Karibe]] at sa [[kalupalupan ng Indiya]].<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/hi/english/static/in_depth/uk/2002/race/short_history_of_immigration.stm |title=Short history of immigration |publisher=BBC |year =2005 |accessdate=28 Agosto 2010}}</ref>

 

 

Ang mamamayan ng Samahang Europeo, kabilang ang NK, ay may karapatang manirahan at maghanap-buhay sa alinmang kasapi ng samahan.<ref>[http://europa.eu/scadplus/leg/en/lvb/l33152.htm Right of Union citizens and their family members to move and reside freely within the territory of the Member States]. European Commission. Retrieved 6 Nobyembre 2008.</ref> Dumulog ang NK sa panandaliang paghihigpit sa mga mamamayan ng Romanya at Bulgarya na sumapi sa samahan noong Enero 2007.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/uk/2007/sep/23/immigration.eu |title= Home Office shuts the door on Bulgaria and Romania |last1=Doward |first1=Jamie |last2=Temko |first2 =Ned |date=23 Setyembre 2007 |work=The Observer |page=2 |accessdate=23 Agosto 2008 |location=London}}</ref> Ayon sa pagsasaliksik ng [[Surian sa Patakarang Pandarayuhan]] para sa [[Lupon ng Pagkakapantay-pantay at Karapatang Pantao]], mayroong 1.5 angaw na manggagawa na nagbuhat sa mga bagong kasapi ng SE ang dumayo sa bansa noong Mayo 2004 hanggang Setyembre 2009. Ang dalawang-katlo rito ay mga Polako, ngunit karamihan sa kanila ay nagsiuwian na. Dahil dito, umakyat ng 700,000 ang mga dumayo sa bansa sa panahong iyon.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/uk/2010/jan/17/eastern-european-uk-migrants |title=Young, self-reliant, educated: portrait of UK's eastern European migrants |last1=Doward |first1=Jamie |last2 =Rogers | first2 = Sam |date=17 Enero 2010 |work=The Observer |accessdate=19 Enero 2010 |location=London}}</ref> Dahil sa [[pag-urong ng ekonomiya noong 2000|pag-urong ng agimat noong 2000]], nabawasan ang panggayak ng mga Polako sa pandarayuhan sa NK,<ref>{{cite news |url= http://www.thisislondon.co.uk/standard/article-23575019-details/Packing+up+for+home:+Poles+hit+by+UK's+economic+downturn/article.do |title= Packing up for home: Poles hit by UK's economic downturn |first= Elizabeth |last= Hopkirk |newspaper=London Evening Standard |date =20 Oktubre 2008}}</ref> at ito ay naging panandalian.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/8243225.stm |title=Migrants to UK 'returning home' |date=8 Setyembre 2009 |work=BBC News |accessdate=8 Setyembre 2009}}</ref> Noong 2009, sa kauna-unahang pagkakataon simula nang paglawak ng SE, mas marami ang umalis kaysa dumating ng bansa ang mga nagbuhat sa walong bansa ng gitna at silanganang Europa na sumapi sa samahan noong 2004. Noong 2011, ang mamamayan ng bagong kasapi ng samahan ay bumubuo ng 13% ng mga dumadayo sa bansa.

 

Nagpanimula ang pamahalaan ng NK ng isang pamamaraang [[Pamamaraang pandarayuhan ayon sa puntos (United Kingdom)|pandarayuhan ayon sa puntos]] para sa mga mamamayang nasa labas ng [[Pook Pang-ekonomiya ng Europa|Pook Pang-agimat ng Europa]]. Pinalitan nito ang dating panukala kabilang ang [[Pagkukusa sa Bagong Kakayahan]] ng pamahalaan ng Eskosya.<ref>{{cite web |url=http://www.ukba.homeoffice.gov.uk/workingintheuk/tier1/freshtalent/ |title=Fresh Talent: Working in Scotland |publisher=UK Border Agency |location= London |accessdate=30 Oktubre 2010}}</ref> Noong Hunyo 2010, nagpanimula ang pamahalaan ng panandaliang hangganan na 24,000 sa pandarayuhang magbubuhat sa labas ng SE. Binalak nito ang pagpigil ng pagpasok ng mga ito, ngunit ginawa na rin itong panatilihan nong Abril 2011.<ref>{{cite news |url=http://www.ft.com/cms/s/0/9ab202a4-8299-11df-85ba-00144feabdc0.html |title=Tories begin consultation on cap for migrants |work=Financial Times | location= London |first=James |last=Boxell |date=28 Hunyo 2010 |accessdate=17 Setyembre 2010}}</ref> Ang pagpapatupad ng hangganan ay nagdulot ng alitan. Minungkahi ng isang kalihim sa negosyo, si [[Vince Cable]] na sinasaktan nito ang pagnenegosyo sa Britanya.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/politics/2010/sep/17/vince-cable-migrant-cap-economy |title=Vince Cable: Migrant cap is hurting economy |agency=Press Association |work=The Guardian |date=17 Setyembre 2010 |accessdate=Ssetyembre 17, 2010 |location=London}}</ref>

===Panitikan===

{{Main|Panitikang Britaniko}}

Ang 'panitikang Britaniko' ay sinasaklaw ang panitikang kaugnay sa Nagkakaisang Kaharian, [[Pulo ng Tao]], at sa Kapuluang Bangbang. Karamihan ng panitikang Britaniko ay nasa wikang Inggles. Noong 2005, mayroong mga 206,000 aklat ang nailathala sa Nagkakaisang Kaharian. At noong 2006, ito ang may [[Nailathalang aklat ayon sa bansa kada taon|pinakamaraming nalathalang aklat]] sa buong daigdig.

 

Bantog din ang mga manunulat na sina [[Geoffrey Chaucer]] (ika-14 na dantaon), [[Thomas Malory]] (ika-5 dantaon), [[Thomas More|Ginoong Thomas More]] (ika-16 na dantaon), [[John Bunyan]] (ika-17 dantaon), at [[John Milton]] (ika-17 dantaon). Noong ika-18 dantaon, ang mga tagapanguna ng [[makabagong nobela]] ay sina [[Daniel Defore]] (may-akda ng ''[[Robinson Crusoe]]'') at [[Samuel Richardson]]. Lalo pa itong binago noong ika-19 na dantaon nina [[Jane Austen]], ang mangangathang gotiko na si [[Mary Shelley]], pambatang manunulat na si [[Lewis Carroll]], ang [[Pamilya Brontë|Mag-aateng Brontë]], ang panlipunang manunulat na si [[Charles Dickens]], ang [[Naturalismo (panitikan)|naturalistang]] si [[Thomas Hardy]], ang [[Pagmakatotohanan (sining)|makatotohanang]] si [[George Eliot]], ang mapangitaing manunula na si [[William Blake]], at ang romantikong manunula na si [[William Wordsworth]]. Ang mga manunulat ng ika-20 dantaon naman ay kinabibilangan nina [[H. G. Wells]], ang mangangathang kathang-agham, ang mga manunulat ng sikat na mga pambatang salaysay na sina [[Rudyard Kipling]], [[A. A. Milne]] (ang may-akda ng ''[[Winnie-the-Pooh]]''), [[Roald Dahl]], at [[Enid Blyton]]; ang pinagtatalunang si [[D. H. Lawrence]]; ang [[Pagkamakabago|makabagong]] si [[Virginia Woolf]]; ang manunuyang si [[Everlyn Waugh]]; ang manghuhulang mangangatha na si [[George Orwell]]; ang mga sikat na mangangatha na sina [[W. Somerset Maugham]] at [[Graham Greene]]; ang manunulat ng krimen na si [[Agatha Cristie]] (ang [[Talaan ng pinakamabentang my-akda ng kathang salaysay|pinakamabentang mangangatha]] ng buong panahon);<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1505799/Mystery-of-Christies-success-is-solved.html |title=Mystery of Christie's success is solved |accessdate=14 Nobyembre 2010| newspaper=Daily Telegraph |date=19 Disyembre 2005 |location=London}}</ref> si [[Ian Fleming]] (ang may-akda ng [[James Bond]]); ang mga manunulang sina [[T.S. Eliot]], [[Philip Larkin]], at [[Ted Hughes]]; at ang mga [[Tagimpang panitikan|tagimpang]] manunulat na sina [[J. R. R. Tolkien]], [[C. S. Lewis]] at [[J. K. Rowling]].

 

 

Ang [[Panitikang Eskoses|mga ambag ng Eskosya]] ay ang maniniktik na manunulat na si [[Arthur Conan Doyle]] (may-akda ng ''[[Sherlock Holmes]]''), mga panitikang romantiko ni [[Walter Scott|Ginoong Walter Scott]], ang pambatang manunulat na si [[J. M. Barrie]], ang mga epikong pangangahas ni [[Robert Louis Stevenson]], at ang pinakabantog na manunula na si [[Robert Burns]]. Kamakailan, ang makabao at makapamansang sina [[Hugh MacDiarmid]] at [[Neil M. Gunn]] ay nakapag-ambag sa [[Renasimyentong Eskoses]]. Nakapanghihilakbot naman ang mga akda ni [[Ian Rankin]] at [[Iain Banks]]. Naging kauna-unahang [[Lungsod ng Panitikan]] ng ''UNESCO'' ang Edimburgo.<ref>[http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=36908&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html Edinburgh, UK appointed first UNESCO City of Literature] UNESCO. Retrieved 20 Agosto 2008.</ref>

{{Main|Tugtugin ng United Kingdom}}

{{See also|Britanikong rock}}

 

Maraming gawi ng tugtugin ang tanyag sa NK, mula sa mga katutubong [[tugtuging lipi]] ng [[Tugtuging lipi ng Inglatera|Ingglatera]], [[Tugtugin ng Wales#Tugtuging lipi|Gales]], [[Tugtuging lipi ng Scotland|Eskosya]], at [[Tugtuging lipi ng Hilagang Ireland|Kahilagaang Irlanda]], hanggang sa tugtuging ''[[Tugtuging heavy metal|heavy metal]]''. Ang ilan sa mga tanyag na manlilikha ng tugtuging klasiko ay sina [[William Byrd]], [[Henry Purcell]], [[Edward Elgar|Lakan Edward Elgar]], [[Gustav Holst]], [[Arthur Sullivan|Sir Arthur Sullivan]] (na pinakatanyag noong kasama niya ang libretistang si [[W. S. Gilber|Lakan W. S. Gilbert]]), [[Ralph Vaughan Williams]] at si [[Benjamin Britten]], ang tagapanguna ng makabagong Britanikong opera. Si [[Peter Maxwell Davies|Lakan Peter Maxwell Davies]] ang nangungunang [[Maestro ng Musika ng Reyna|Maestro ng tugtugin ng Haribini]] sa kasalukuyan. Ang NK ay tanyag din sa mga sinponikong orkestra at pulutong ng mga mang-aawit tulad ng [[Sinponikong Orkestra ng BBC]] at ang [[Sinponikong Pulutong ng mga Mang-aawit ng London|Sinponikong Pulutong ng mga Mang-aawit ng Londres]]. Ang mga tanyag na talaytayan ay sina [[Simon Rattle|Lakan Simon Rattle]], [[John Barbirolli]], at si [[Malcolm Sargent|Lakan Malcolm Sargent]]. Ang ilan sa mga tanyag na manlalapat ng tugtugin sa sine ay sina [[John Barry (mangangatha ng tugtugin)|John Barry]], [[Clint Mansell]], [[David Arnold]], [[John Murphy (mangangatha ng tugtugin)|John Murphy]], [[Monty Norman]], at si [[Harry Gregson-Williams]]. Si [[George Frideric Handel]] bagaman ipinanganak bilang Aleman ay naging [[Naturalisasyon|naturalisadong]] [[Batas sa kabansaan ng Britanya|mamamayan ng Britanya]].<ref>{{cite web|url=http://archive.is/20120524225342/http://www.parliament.uk/parliamentary_publications_and_archives/parliamentary_archives/handel_and_naturalisation.cfm|title=British Citizen by Act of Parliament: George Frideric Handel|date=20 Hulyo 2009|publisher=UK Parliament|accessdate=11 Setyembre 2009}}</ref> Ilan sa mga kanyang tanyag na gawa tulad ng ''[[Mesiyas (Handel)|Mesiyas]]'' ay sinulat sa wikang Inggles.<ref>{{cite news |url=http://www.playbillarts.com/features/article/4236.html |title=Handel all'inglese |last=Andrews |first=John |date=14 Abril 2006 |work=Playbill | location = New York |accessdate=11 Setyembre 2009}}</ref> Nagtagumpay naman si [[Andrew Lloyd Webber]] sa daigdig ng tanghalang tugtuginl. Ang kanyang mga gawa ay palagiang sumisikat sa ''[[Tanghalang West End|West End]]'' ng Londres at sa ''Broadway'' ng Bagong York.<ref>{{cite book |url= http://books.google.com/?id=AWaZ1LAFAZEC |title= Sondheim and Lloyd-Webber: The new musical |publisher=Chatto & Windus |location =London |year =2001 |author=Citron, Stephen |isbn= 978-1-85619-273-6}}</ref>

===Pinagmamasdang Sining===

{{Main|Sining ng United Kingdom}}

Ang kasaysayan ng Britanikong pinagmamasdang sining ay napapabilang sa [[kasaysayan ng kanluraning sining]]. Ang mga pangunahing Britanikong pintor ay ang mga [[Romantisismo|Romantikong]] sina [[William Blake]], [[John Constable]], [[Samuel Palmer]], at si [[J. M. W. Turner]]; ang mga pintor ng larawan na sina [[Joshua Reynolds|Lakan Joshua Reynolds]] at [[Lucian Freud]]; ang mga pintor ng tanawin na sina [[Thomas Gainsborough]] at [[L. S. Lowry]]; ang mga tagapanguna ng [[Kilusan sa Sining at Kagalingan]] na si [[William Morris]]; ang pintor ng mga huwad na si [[Francis Bacon]]; ang mga pintor na tanyag na sina [[Peter Blake (pintor)|Peter Blake]], [[Richard Hamilton (pintor)|Richard Hamilton]] at [[David Hockney]]; ang magkasanggang sina [[Gilbert at George]]; ang pintor na [[Baliwag na sining|baliwag]] na si [[Howard Hodgkin]]; ang mga [[Panlililok|manlililok]] na sina [[Antony Gormley]], [[Anish Kapoor]] at si [[Henry Moore]]. Noong mga huling taon ng pultaong-80 at 90, pinatanyag ng [[Galerya ng Saatchi]] sa Londres ang mga [[Kabataang Manlilikhang Britaniko]] na sina [[Damien Hirst]], [[Chris Ofili]], [[Rachel Whiteread]], [[Tracey Emin]], [[Mark Wallinger]], [[Steve McQueen (manlilikha)|Steve McQueen]], [[Sam Taylor-Wood]] at ang [[Jake and Dinos Chapman|Magkuyang Chapman]].

 

===Sine===

{{Main|Sine ng United Kingdom}}

 

Marami ang ambag ng NK sa kasaysayan ng sine. Ang Britanikong patnugot na si [[Alfred Hitchcock]], ang siyang gumawa ng pelikulang ''[[Vertigo (pelikula)|Vertigo]]'' ay maituturing na isa sa [[Talaan ng mga pelikulang maituturing na pinakamagaling|pinakamagaling na pelikula sa buong kasaysayan]]. Si [[David Lean]] naman ay maituturing na isa sa mga pinakamahusay na patnugot sa buong kasysayan.<ref>{{cite web |url=http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/directors-directors.html |archiveurl=http://www.webcitation.org/67yHUco5o |archivedate=27 Mayo 2012 |title=The Directors' Top Ten Directors |publisher=British Film Institute}}</ref> Ang iba pang mahahalagang mga patnugot ay sina [[Charlie Chaplin]],<ref>{{cite web |url= http://www.screenonline.org.uk/people/id/462570/index.html |title=Chaplin, Charles (1889–1977) |accessdate=25 Enero 2011 |publisher=British Film Institute}}</ref> [[Michael Powell]],<ref>{{cite web |url= http://www.screenonline.org.uk/people/id/447167/index.html|title=Powell, Michael (1905–1990) |accessdate=25 Enero 2011 |publisher=British Film Institute}}</ref> [[Carol Reed]],<ref>{{cite web |url= http://www.screenonline.org.uk/people/id/459891/index.html|title=Reed, Carol (1906–1976) |accessdate=25 January 2011 |publisher=British Film Institute}}</ref> at si [[Ridley Scott]],<ref>{{cite web |url= http://www.screenonline.org.uk/people/id/462413/index.html |title=Scott, Sir Ridley (1937–) |accessdate=25 Enero 2011 |publisher=British Film Institute}}</ref> Maraming Britanikong mga aktor ang naging matagumpay at sumikat sa buong daigdig, tulad nina [[Julie Andrews]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/446530/index.html|title=Andrews, Julie (1935–)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Richard Burton]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/472165/index.html|title=Burton, Richard (1925–1984)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Michael Caine]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/463342/index.html|title=Caine, Michael (1933–)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> Charlie Chaplin,<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/462570/index.html|title=Chaplin, Charles (1889–1977)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Sean Connery]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/455509/index.html|title=Connery, Sean (1930–)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Vivien Leigh]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/488753/index.html|title=Leigh, Vivien (1913–1967)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[David Niven]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/458293/index.html|title=Niven, David (1910–1983)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Laurence Olivier]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/450224/index.html|title=Olivier, Laurence (1907–1989)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Peter Sellers]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/461941/index.html|title=Sellers, Peter (1925–1980)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> [[Kate Winslet]],<ref>{{cite web|url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/489012/index.html|title=Winslet, Kate (1975–)|accessdate=11 Disyembre 2010|publisher=British Film Institute}}</ref> at si [[Daniel Day-Lewis]], na siyang tanging nagkamit ng tatlong Gawad Oscar bilang pinakamagaling na aktor.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-21570142 "Daniel Day-Lewis makes Oscar history with third award"]'. BBC News. Retrieved 15 August 2013</ref> Ang ilan sa mga matatagumpay na pelikula ay ginawa sa NK. Kabilang dito ang ''[[Harry Potter (serye sa pelikula)|Harry Potter]]'' at ''[[James Bond (serye sa pelikula)|James Bond]]''.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/film/2007/sep/11/jkjoannekathleenrowling |title=Harry Potter becomes highest-grossing film franchise |accessdate=2 Nobyembre 2010 |work=The Guardian |date =11 September 2007 |location =London}}</ref> Ang [[Ealing Studios]] ay maaaring ang pinakamatandang ''studio'' ng pelikula sa buong daigdig na magpahanggang ngayon ay nakatatag pa.<ref>{{cite web|url=http://www.ealingstudios.com/EalingStudios/history_home.html |title=History of Ealing Studios |publisher=Ealing Studios |accessdate=5 Hunyo 2010}}</ref>

{{Main|Midya ng United Kingdom}}

 

 

Itinatag ang BBC noong 1922. Ito ay isang korporasyon ng radyo, tanlap, at ''internet'' na kung saan ang mamamayan ang gumugugol. Ito rin and pinakamatandang brodkaster sa daigdig. Nagsasagawa ito sa maraming himpilan ng tanlap at radyo sa bansa at ibang panig ng daigdig. Nilalaanang paggugulan ang kanilang pamamalakad sa pamamagitan ng [[Pahintulot sa pagtetelebisyon sa United Kingdom|pahintulot sa pananalap]]<ref>{{cite web |title =TV Licence Fee: facts & figures |publisher=BBC Press Office |date=April 2010 |url= http://www.bbc.co.uk/pressoffice/keyfacts/stories/licencefee.shtml |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zVSwSITq |archivedate =17 Hunyo 2011 |deadurl=no}}</ref>. Ang ''[[ITV plc]]'' naman ay binubuo ng ''[[ITV Network]]'' na siyang nagpapalakad sa 11 sa 15 telebisyong pang-rehiyonal.<ref>{{Cite journal |first= |last = | title = Publications & Policies: The History of ITV | journal = ITV.com| date = | url = http://www.itv.com/aboutitv/publications-policies/ | archiveurl =http://www.webcitation.org/5zVTPxDEI| archivedate =17 Hunyo 2011 }}</ref> Ang ''[[News Corporation]]'', sa pamamagitan ng ''[[News International]]'' ang nagmamay-ari ng ilang pambansang pahayagan tulad ng pinakasikat na tabloid na ''[[The Sun]]'', ang pinakamatandang ''broadsheet'' na ''[[The Times]]'',<ref>{{cite web |title= Publishing |publisher= News Corporation |url= http://www.newscorp.com/operations/publishing.html |archiveurl= http://www.webcitation.org/5zVXpU10Z |archivedate =17 Hunyo 2011 |deadurl=no}}</ref> at ang kampon na brodkaster na ''[[British Sky Broadcasting]]''.<ref>{{Cite journal |first= |last = | title = Direct Broadcast Satellite Television | journal = News Corporation| date = | url = http://www.newscorp.com/operations/dbst.html | archiveurl =http://www.webcitation.org/5zVY0iZ5c| archivedate =17 Hunyo 2011 }}</ref> Kadalasang matatagpuan ang mga pambansang pahayagan, tanlap, at radyo sa Londres. May mangilan-ngilan ding matatagpuan sa Manchester. Ang Edimburgo at Glasgow sa Eskosya, at Cardiff sa Gales ang mahahalagang sentro ng pahayagan at tanlap sa kanilang rehiyon.<ref>William, D. (2010). [http://books.google.com/books?id=7yg45P35KDMC ''UK Cities: A Look at Life and Major Cities in England, Scotland, Wales and Northern Ireland'']. Eastbourne: Gardners Books. ISBN 978-9987-16-021-1, pp. 22, 46, 109 and 145.</ref> Ang palimbagan naman ng mga aklat, direktoryo at mga ''database'', tala-arawan, magasin at midyang pang-negosyo, at mga pahayagan at mga tanggapan nito ay may kabuuang halaga na £20 sanggatos at may manggagawang 167,000 katao.<ref>{{cite web |title= Publishing |publisher= Department of Culture, Media and Sport |url= http://www.culture.gov.uk/what_we_do/creative_industries/3280.aspx |archiveurl =http://www.webcitation.org/5zVhIk6SY| archivedate =17 Hunyo 2011}}</ref>

===Palakasan===

{{Main article|Palakasan sa Nagkakaisang Kaharian}}

Ang mga pangunahing palakasan tulad ng kapisanang putbol, [[tenis]], [[kaisahang rugbi]], [[samahang rugbi]], [[golp]], [[suntukan]], [[netbol]], [[sagwanan (palakasan)|sagwanan]] at [[kriket]] ay nagmula o lininang sa NK. Sa kadahilanang maraming mga makabagong palakasan ang nalikha ng NK sa huling yugto ng ika-19 dantaon noong panahon ng [[Britanikong Biktoryano]], sinabi noong 2012 ni [[Jacques Rogge]], Pangulo ng PPO: ''"Itong dakila at bansang mapagmahal sa palakasan ay tinuturing na kapanganakan ng makabagong palakasan. Dito unang naibalangkas ang mga pamantayan sa pagkamaginoo at pagkamatwiran sa panlalaro. Dito unang naibilang ang palakasan sa mga katuruan sa paaralan"''.<ref>[http://www.olympic.org/Documents/Games_London_2012/London_2012_Opening_ceremony_Speech_Jacques_Rogge.pdf "Opening ceremony of the games of the XXX Olympiad"]. Olympic.org. Retrieved 30 November 2013.</ref><ref>[http://uk.reuters.com/article/2012/07/23/uk-oly-preview-ad-idUKBRE86M0I720120723 "Unparalleled Sporting History"]. Reuters. Retrieved 30 November 2013.</ref>

 

Ayon sa isang pagsusuri noong 2003, ang putbol ang pinakatanyag na [[palakasan sa Nagkakaisang Kaharian]].<ref name="sports poll">{{cite web |url=http://www.ipsos-mori.com/researchpublications/researcharchive/928/Rugby-Union-Britains-Second-Most-Popular-Sport.aspx |title=Rugby Union 'Britain's Second Most Popular Sport' |publisher=Ipsos-Mori |date=22 December 2003 |accessdate=28 April 2013}}</ref> Ang bawat Bansang Tahanan ay may kanya-kanyang kupunan sa kapisanang putbol at [[pamamaraang samahan]]. Ang [[Samahang Panguna]] ang pinakabantog na samahang putbol sa daigdig.<ref>Ebner, Sarah (2 July 2013). [http://www.thetimes.co.uk/tto/public/ceo-summit/article3804923.ece "History and time are key to power of football, says Premier League chief"]. ''The Times'' (London). Retrieved 30 November 2013.</ref> Ang unang pandaigdigang laro sa putbol ay pinaglabanan ng [[Pamabansang Kupunang Putbol ng Ingglatera|Ingglatera]] at [[Pambansang Kupunang Putbol ng Eskosya|Eskosya]] noong Nobyembre 30, 1872.<ref name="BBC article">{{cite web |title=The first international football match |url=http://www.bbc.co.uk/scotland/sportscotland/asportingnation/article/0012/index.shtml |publisher=BBC Sport Scotland |author=[[Paul Mitchell (broadcaster)|Mitchell, Paul]] |date=November 2005 |accessdate=15 December 2013}}</ref> Ang Ingglatera, Eskosya, [[Pambansang Kupunang Putbol ng Gales|Gales]] at [[Pambansang Kupunang Putbol ng Kahilagaang Irlanda|Kahilagaang Irlanda]] ay karaniwang hiwa-hiwalay na lumalahok sa mga pandaigdigang paligsahan.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/olympics/football/7529807.stm |title=Why is there no GB Olympics football team? |publisher=BBC Sport |date=5 August 2008 |accessdate=31 December 2010}}</ref>

 

 

Ang [[unyong rugbi]] ay ang ikalawa sa pinakatanyag na palakasan noong 2003 sa NK.<ref name="sports poll"/>. Ang rugbi ay linikha sa [[Paaralang Rugbi]] sa Warwichshire at ang [[Larong Unyong Rugbi ng 1871 Ingglatera laban sa Eskosya|unang pandaigdigang paligsahan]] nito ay nangyari noong Marso 27, 1871 sa pagitan ng [[Pambansang Kupunang Unyong Rugbi ng Ingglatera|Ingglatera]] at [[Pambansang Kupunang Unyong Rugbi ng Eskosya|Eskosya]].<ref>[https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-coventry-warwickshire-25946757 "Six ways the town of Rugby helped change the world"]. BBC. Retrieved 29 January 2015.</ref><ref>Godwin, Terry; Rhys, Chris (1981).''The Guinness Book of Rugby Facts & Feats''. p.10. Enfield: Guinness Superlatives Ltd</ref> Nakikipagtunggali sa [[Pamamayaning Anim na Bansa]] and Ingglatera, Eskosya, Gales, Irlanda, Pransya, at Italya. Ang mga [[kinatawan sa pamamahala ng palakasan]] ng [[Unyong Rugbi sa Ingglatera|Ingglatera]], [[Unyong Rugbi sa Eskosya|Eskosya]], [[Unyong Rugbi sa Gales|Gales]], at [[Unyong Rugbi sa Irlanda|Irlanda]] ang siyang nagsasaayos ng mga palatuntunin ng laro.<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com/?id=0-IiowvNomMC&pg=PA95 |title=The Girlfriends Guide to Rugby |author1=Louw, Jaco |author2=Nesbit, Derrick |publisher=South Publishers |location=Johannesburg |year=2008 |isbn=978-0-620-39541-0}}</ref>

Ang [[kriket]] ay nalikha sa Ingglatera noong 1788 at ang mga patakaran nito ay ipinatupad ng [[Samahang Kriket ng Marylebone]]<ref>Colin White (2010). "Projectile Dynamics in Sport: Principles and Applications". p. 222. Routledge</ref> Ang [[kupunang kriket ng Ingglatera]], na pinangangasiwaan ng [[Kalupunang Kriket ng Ingglatera at Gales]],<ref>{{cite web |url=http://www.ecb.co.uk/ecb/about-ecb/ |title=About ECB |publisher=England and Wales Cricket Board |date=n.d. |accessdate=28 April 2013}}</ref> at ang [[kupunang kriket ng Irlanda]], na pinangangasiwaan ng [[Kriket Irlanda]] ang tanging mga pambansang kupunan ng NK. Ang mga kupunang ito ay binubuo ng mga manlalarong Inggles at Gales. Naiiba ang kriktet sa putbol at rugbi, dahil hiwalay ang kupunan ng Ingglatera at Gales. Ang mga manlalarong [[Palakasan sa Irlanda|Irlandes]] at [[Kriket sa Eskosya|Eskoses]] ay naglalaro sa kupunan ng Ingglatera dahil ang [[Pambansan Kupunang Kriket ng Eskosya|Eskosya]] at [[kupunang kriket ng Irlanda|Irlanda]] ay walang katayuang Panubok at makailan lamang lumahok ang mga ito sa ''[[One Day International]]''.<ref>{{cite news |url=http://news.scotsman.com/scotland/Howzat-happen-England-fields-.5519537.jp |title=Howzat happen? England fields a Gaelic-speaking Scotsman in Ashes |newspaper=The Scotsman |date=4 August 2009 |accessdate=30 December 2010 |location=Edinburgh |first=Martyn |last=McLaughlin}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/cricket/england/6149210.stm |title=Uncapped Joyce wins Ashes call up |publisher=BBC Sport |accessdate=30 December 2010 |date=15 November 2006}}</ref> Nakikipagtunggali ang Eskosya, Ingglatera (at Gales), at Irlanda (kasama ang Kahilagaang Irlanda) sa [[World Cup ng Rugbi|''World Cup'' ng Rugbi]]. Naabot ng Ingglatera ang wakasang laro nang makatlong beses.

 

 

== Mga talababa ==