Scotland: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
Linya 109:
}}
Ang '''
Ang pununglunsod nito ay ang [[Edinburgh]]. Ito ang pangalawang pinakamalaking lungsod at pusod ng [[Scottish Enlightenment]] noong ika-18
Malaking bahagi ng Hilagang Atlantiko at North Sea ang nasasakupan ng karagatan ng Eskosya,<ref>{{cite book |title=The Scottish Adjacent Waters Boundaries Order |year=1999 |publisher=The Stationery Office Limited |url=http://www.opsi.gov.uk/si/si1999/19991126.htm |location=London |isbn=0-11-059052-X| accessdate=20 September 2007 }}</ref> kung saan matatagpuan ang pinakamalaking reserba sa langis sa [[European Union
Ang [[Kaharian ng Scotland|Kaharian ng Eskosya]] ay naging isang malayang estado noong Simula ng [[Gitnang Panahon]] at nagpatuloy hanggang 1707. Ito'y pumasok sa isang [[unyong personal]] kasama ang mga kaharian ng [[Kaharian ng Inglaterra|Inglaterra]] at [[Kaharian ng Ireland|Irlanda]], kasunod ng pagmana ni [[James VI]] ng trono ng Inglaterra at Irlanda noong 1603, kalaunan pumasok sa [[unyong politikal]] ang Eskosya sa Ingletarra noong 1 Mayo 1707 upang lumikha ng isang [[Kaharian ng Gran Britanya|Kaharian ng Kalakhang Britanya]].<ref>Keay, J. & Keay, J. (1994) ''Collins Encyclopaedia of Scotland''. London. HarperCollins. Pages 734 and 930.</ref><ref name="Mackie">Mackie, J.D. (1969) ''A History of Scotland''. London. Penguin.</ref> Ang unyong ito ay bunsod ng [[Treaty of Union]] na pinagkasunduan noong 1706 at pinagtibay ng kambal na Acts of Union na ipinasa ng mga Parlamento ng dalawang bansa, sa kabila ng malawakang oposisyon dito at kaguluhan na kontra-unyon sa Edimburgo, Glasgow at kung saan-saan pa.<ref name="1707 protests">{{cite book|last=Devine|first=T. M.|year=1999|title=The Scottish Nation 1700–2000|publisher=Penguin Books|page=9|isbn=0-14-023004-1|quote=From that point on anti-union demonstrations were common in the capital. In November rioting spread to the south west, that stronghold of strict Calvinism and covenanting tradition. The Glasgow mob rose against union sympathisers in disturbances that lasted intermittently for over a month}}</ref><ref>{{cite web |title=Act of Union 1707 Mob unrest and disorder|year=2007 |publisher=The House of Lords|url=http://www.parliament.uk/actofunion/06_03_mob.html |location=London |accessdate=23 December 2007 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080101193416/http://www.parliament.uk/actofunion/06_03_mob.html |archivedate = 1 January 2008}}</ref> Ang Kalakhang Britanya naman ay pumasok sa unyong politikal kasama ang Irlanda noong 1 Enero 1801 upang likhain ang [[United Kingdom of Great Britain and Ireland]].
Nananatiling hiwalay sa
Ang Eskosya ay kasaping bansa ng [[British–Irish Council]],<ref>{{cite web|url=http://www.britishirishcouncil.org/member-administrations/scotland-alba |title=Scotland / Alba |publisher=British-Irish Council |accessdate=4 May 2013}}</ref> at ng [[British–Irish Parliamentary Assembly]]. Kinakatawan ang Eskosya ng anim na MEP sa Samahang Europeo at sa [[European Parliament]].<ref name="ScotMEPs">{{cite web|url=http://www.europarl.org.uk/en/office_edinburgh/scottish_meps.html |title=Scottish MEPs |publisher=Europarl.org.uk |accessdate=26 May 2014}}{{dead link|date=August 2014}}</ref>
==Pangalan==
Ang pangalang Scotland ay nangaling mula sa ''Scoti'', ang pangalang Latin para sa mga Gaels. Nagbakasakali sa Philip Freeman na posibleng ginamit ng grupo ng mananalakay ang isang pangalan na naguugat mula sa pamilya ng wika na Indo-European, ito ay ang ''skot'' na maaaring maihambing sa salitang Griyego na ''skotos'' na ang ibig sabihin ay "kadiliman o pagluluksa". Ang salitang Latin na Scotia (lupain ng mga Gaels), ay dating tinutukoy ang [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]. Noong ika-11 na siglo, ang tinutukoy ng ''Scotia'' ay ang Eskosya na nasa hilaga ng Ilog Forth, sa tabi ng ''Albania'' o ''Albany'', na parehas na nagmula sa salitang Alba. Ang mga salitang ''Scots'' at ''Scotland'' ay tinutukoy ang buong lupain ng Eskosya, ito ay naging karaniwan noong ''Late Middle Ages''.
==Kasaysayan==
'''<big>Sinaunang Eskosya</big>'''
Line 180 ⟶ 181:
'''<big>Ika-18 na siglo</big>'''
Noong ika-22 ng Hulyo, 1706. Ang Tratado ng Union ay pinag- ng Parlyamentong Eskoses at Parlyamento ng Inglatera. Sa susunod na taon, ang kakambal na Acts of Union ay ipinasa ng parehong parlyamento upang maibuo ang Kaharian ng Great Britain na umepekto noong ika-1 ng Mayo 1707 na may mga pag-aalsa para sa oposisyon sa Edinburgh, Glasgow at kung saan-saan.
Kasama sa pag-alis ng mga tariffs, umunlad ang kalakalan, sa America. Ang mga ''clippers'' na pagaari ng mga Glasgow Tobacco Lords ay ang pinakamabibilis na mga barko na bumabiyahe papuntang Virginia. Ang pagkakahati ng kayamanan sa gitna ng mga ''Scottish Lowlanders'' at ''Scottish Highlanders'' ay tumaas.
==Heograpiya==
[[File:Scotland from space.png|thumb|left|Ang satelite map ng Eskosya]]
Line 194 ⟶ 195:
'''<big>Klima</big>'''
[[File:Scots Scotland Köppen.svg|thumb|right]]
Ang klima ng Eskosya ay temperate at oceanic at laging nag-iiba.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Scotland#Climate</ref>Ang mataas na pangkaraniwang temperatura sa mga buwan ng Marso, Abril at Mayo ay umaabot sa 7
==Pamahalaan==
Ang pinuno ng estado ng [[United Kingdom]] ay ang isang monarkiya, kasalukuyang si Queen Elizabeth II (mula noong 1952). Ang pagnunumero sa monarkiya ay nagdulot ng kontrobersiya sa Eskosya, dahil wala pang naging Elizabeth I sa Scotland.
Line 202 ⟶ 201:
Ang Pamahalaan ng Eskosya ay pinamumunuan ng First Minister, na pumipili ng mga ministro ng gabinete, na dumadalo sa gabinete, at mga ministro na may pagpapayag ng parlyamento<ref>https://firstminister.gov.scot/</ref>. Lahat ng mga ministro ng pamahalaan ay nakaupo sa parlyamento at may pananagutan dito. Ang pamahalaan ay nakasalalay sa parlyamento upang makapagpasa ng pangunahing batas.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Scottish_Government</ref>
'''<big>Mga Subdibisyon ng Eskosya</big>'''[[File:Scotland Administrative Map 2009.png|thumb|right]]Ang Eskosya ay binubuo ng 32 na council areas
*[[Aberdeenshire]]
*Angus
Line 254 ⟶ 251:
Ang Highland Dress ang tradisyunal na pananamit ng Highland at mga Isla ng Eskosya ito ay ginagawa ng; [[kilt]] o trews, belt, sporran, sgian-dubh, knee socks, garter, clan badges at kilt pins.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Highland_dress</ref>Ang pangunahing desenyo ng kilt ay isang [[tartan]]. Ang isneyo ng tartan ay depende kung saan pamilya o Scottish clan nangaling ang manunuot.
==Imprastraktura==
'''<big>Enerhiya</big>'''
Line 263 ⟶ 258:
'''<big>Transportasyon</big>'''
Ang pangunahing transportasyon sa Eskosya ay ang Panghimpapawid, Daanan, Riles at sa Tubig.
'''<big><u>Panghimpapawid</u></big>'''
Ang Eskosya ay may limang paliparang pang-internasyonal, na lumilipad sa [[Europa]], [[Hilagang Amerika]], [[Asya]] at sa [[Wales]], [[England]] at [[Northern Ireland]].
* Paliparan ng Aberdeen
Line 287 ⟶ 282:
*[[Hilagang Irlanda]]
*[[Irlanda (bansa)|Republika ng Irlanda]]
==Talasanggunian==
|