Tanaga: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
deleted wrong information Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
Tagasalinero (usapan | ambag) Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika). |
||
Linya 1:
Ang '''tanaga''' ay isang maikling katutubong [[Pilipino]]ng [[tula]] na
== Pagkakaayos ==
Binubuo ang tanaga ng apat na taludtod na may pitong pantig bawat taludtod. Magkatugma ang mga rima sa dulo ng bawat taludtod ---- yaon ay isang 7-7-7-7 [[Syllabic verse|Papantig na taludtod]] na may pagririmang AABB.
'''Sa orihinal na [[Wikang Tagalog|Tagalog]],<ref>{{cite book|last=de Noceda|first=Juan|title=Vocabulario de la lengua tagala, trabaxado por varios sugetos doctos y graves|year=1754|publisher=Imprenta de la Compañía de Jesús|location=Manila|pages=324, 440|url=http://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.cmd?control=CCPB000336658-8|author2=Pedro de San Lucar}}</ref> gamit ang makalumang ortograpiya''':
''"Catitibay ca tolos''
''sacaling datnang agos!''
''aco’I momonting lomot''
''sa iyo,I popolopot."''
'''Sa makabagong ortograpiya ng [[Wikang Tagalog|Tagalog]]:'''
''"Katitibay kang Tulos''
''Sakaling datnan ng agos!''
''Ako ay mumunting lumot''
''sa iyo ay pupulupot."''
Ipinapalagay ang tanaga sa itaas ay kina Prayleng Juan de Noceda at Pedro de Sanlucar ni Vim Nadera, at sinipi niya ang sinabi nilang “Poesia muy alta en tagalo, compuesta de siete silabas, y cuatro versos, llena de metafora.” (ika-16 na siglo) ("Medyo mataas ang panulaan sa Tagalog, binubuo ng pitong pantig, at apat na taludtod, puno ng metapora.")
Tulad ng [[haiku]] ng Hapones, kinaugaliang walang pamagat ang mga tanaga. Sila ay mga matulaing anyo na nagsasalita para sa kanilang sarili. Ipinapasa-pasa ang karamihan sa pamamagitan ng [[Tradisyong pasalita|sali’t saling sabi]], at naglalaman ng mga [[salawikain]], [[Moralidad|araling moral]], at pira-piraso ng alituntunin ng pag-uugali.
Ang ambahan ay isang matulaing anyo na magkahawig sa tanaga. Di-katulad sa ambahan na may walang tiyak na haba, ang tanaga ay masinsin pitong-pantig na kuwarteta. Sinusubok ng mga makata ang kanilang kakayahan sa rima, [[Meter (poetry)|sukat]] at [[Metaphor|metapora]] sa pamamagitan ng tanaga, hindi lamang dahil magkatunog at nakasukat ito, ngunit dahil nangangailangan ito ng mahusay na paggamit ng mga salita para makalikha ng bugtong na humihingi ng sagot.
Halos itinuturing ito bilang namamatay na anyo ng sining, ngunit kasalukuyang isinisilang ito muli ng Sentrong Pangkultura ng Pilipinas at Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining. Itinataguyod ng mga grupo ng panulaan, tulad ng PinoyPoets, ang Filipinong panluaan sa Ingles; itinataguyod din ng bernakular ang paglaganap ng anyong sining na ito.
== Makabagong anyo ==
Ginagamit pa rin ng makabagong tanaga ang 7777 pagbilang ng pantig, ngunit nag-iiba ang mga anyo ng rima: AABB, ABAB, ABBA; at kahit mga anyong freestyle tulad ng AAAB, BAAA, o ABCD. Kinaugaliang walang pamagat ang mga tanaga dahil nagsasalita ito sa ganang sarili. Gayunman, maaaring magpasiya ang mga makabagong manunulat na bigyan sila ng pamagat.[http://tanaga.blogspot.com]
== Sa mga ibang wika ==
Habang nilayon ang tanaga na sulatan sa Tagalog, nasulat na ito sa mga ibang wika tulad ng Ingles. Hinihikayat ang mga manunulat sa buong mundo na gumamit ng tanaga.
== Tingnan din ==
* [[Awit (tula)]]
* [[Dalit|Dalit (poem)]]
* [[Syllabic verse|Papantig na taludtod]]
== Talasanggunian ==
<references />
== Kawing panlabas ==
* [http://www.mangyan.org/ambahan/ Ambahan]
[[Kategorya:Panitikan]]
| |||