Pagdidistansiyang panlipunan: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
Inihalintulad sa bersyong Ingles.
Tagasalinero (usapan | ambag)
Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Linya 1:
[[File:Social distancing queueing for the supermarket J. Sainsbury's north London Coronavirus Covid 19 pandemic - 30 March 2020.jpg|thumb|upright=1.85|Mga taong nagpapanatili ng distansya habang nag-aantay na pumasok sa pamilihan. Upang mapanatili ang distansya habang nasa pamilihan, limitado lamang ang pinapayagan sa loob sa bawat panahon.]]
[[Talaksan:Covid-19-curves-graphic-social-v3.gif|thumb| Ang pag-iwas sa matalim na rurok ng pagkakahawa, na kilala bilang pagpatag sa [[ Curve ng epidemya |kurba ng epidemya]], ay tumutulong upang maiwasan na matabunan ang mga ''healthcare services'', at nagbibigay-oras para mabuo ang isang bakuna/gamot. Nagbibigay-daan sa mga ''healthcare services'' ang pagpapabagal sa pagkahawa upang pangasiwain nang mas mabuti ang dami ng pasyente.<ref>{{cite web|last1=Wiles|first1=Siouxsie|title=The three phases of Covid-19 – and how we can make it manageable|url=https://thespinoff.co.nz/society/09-03-2020/the-three-phases-of-covid-19-and-how-we-can-make-it-manageable/|website=The Spinoff|accessdate=9 March 2020|date=9 March 2020}}</ref><ref name="Lancet2020Flatten">{{Cite journal|last=Anderson|url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30567-5/abstract|pmid=32164834|issn=0140-6736|doi=10.1016/S0140-6736(20)30567-5|issue=0|volume=0|language=English|journal=The Lancet|title=How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?|first=Roy M.|date=9 March 2020|first4=T. Déirdre|last4=Hollingsworth|first3=Don|last3=Klinkenberg|first2=Hans|last2=Heesterbeek|quote=A key issue for epidemiologists is helping policy makers decide the main objectives of mitigation—e.g., minimising morbidity and associated mortality, avoiding an epidemic peak that overwhelms health-care services, keeping the effects on the economy within manageable levels, and flattening the epidemic curve to wait for vaccine development and manufacture on scale and antiviral drug therapies.}}</ref> ]]
[[File:Covid-19-Transmission-graphic-01.gif|thumb|upright=1.85|Binabawas ng panlipunang distansya ang bilis ng pagkalat ng sakit at maaaring magpatigil sa isang siklab.]]
[[Talaksan:Covid-19-curves-graphic2-stopthespread-v3.gif|thumb| Mga alternatibo sa pagpapatag ng kurba<ref>{{cite web|last1=Wiles|first1=Siouxsie|title=After 'Flatten the Curve', we must now 'Stop the Spread'. Here's what that means|url=https://thespinoff.co.nz/society/14-03-2020/after-flatten-the-curve-we-must-now-stop-the-spread-heres-what-that-means/|website=The Spinoff|access-date=13 March 2020|date=14 March 2020}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Anderson RM, Heesterbeek H, Klinkenberg D, Hollingsworth TD|title=How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?|journal=The Lancet|date=March 2020|pmid=32164834|doi=10.1016/S0140-6736(20)30567-5}}</ref> ]]
Ang '''panlipunang pagpapalayopagdidistansya''' o '''pisikal na pagdidistansya''' ({{Lang-en|social distancing, physical distancing}}) ay kalipunan ng mga di-parmasyutikong kilos ng [[ Kontrol ng impeksyon |pagpigil sa impeksyon]] na nilayon upang ihinto o pabagalin ang pagkalat ng isang [[Pagkakahawa|nakahahawang sakit]]. Ang layunin ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya ay upang bawasan ang pagkakataon ng pakikipag-ugnayan sa mga taong nagdadala ng impeksyon, at ang iba pa na hindi pa nahahawaan, upang bawasan ang [[ Paghahatid (gamot) |pagkakalat ng sakit]], pagkasakit at sa huli, [[ Rate ng namamatay |pagkamatay]].<ref name="JohnsonSunFreedman 2020">{{cite web|last=Johnson|first=Carolyn Y.|last2=Sun|first2=Lena|last3=Freedman|first3=Andrew|title=Social distancing could buy U.S. valuable time against coronavirus|website=The Washington Post|date=2020-03-10|url=https://www.washingtonpost.com/health/2020/03/10/social-distancing-coronavirus/|access-date=2020-03-11}}</ref><ref>[https://www.churchofjesuschrist.org/bc/content/shared/english/safety/pandemic-planning-social-distancing.pdf?lang=eng Pandemic Planning - Social Distancing Fact Sheet]</ref>
 
Pinakaepektibo ang panlipunang pagpapalayopagdidistansya kapag maaaring ipasa ang impeksyon sa pamamagitan ng mumunting patak (pag-ubo o pagbahing); direktang pisikal na kontak, kabilang ang pakikipagtalik; di-tuwirang pisikal na kontak (hal. paghawak sa kontaminadong bagay tulad ng [[ Fomite |fomite]]); o [[ Sakit sa eruplano |pagkalat sa hangin]] (kung nakabubuhay ang mikroorganismo sa hangin nang matagal na panahon).<ref>[http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/php/185/185_factsheet_social_distancing.pdf "Information about Social Distancing," Santa Clara Public Health Department.]</ref>
 
Maaaring di-gaanong epektibo ang panlipunang pagpapalayopagdidistansya sa mga kaso kung saan ang pangunahing paraan ng transmisyon ay sa pamamagitan ng [[Rutang pandumi-pambibig|kontaminadong tubig o pagkain]] o ng mga [[ Vector (epidemiology) |bektor]] tulad ng lamok o iba pang mga insekto, at di-gaanong madalas, mula sa bawat tao.<ref>[https://www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/pdf/community_mitigation-sm.pdf "Interim Pre-Pandemic Planning Guidance: Community Strategy for Pandemic Influenza Mitigation in the United States—Early, Targeted, Layered Use of Nonpharmaceutical Interventions," CDC, Feb 2007]</ref> Maaaring kabilang sa mga disbentaha ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya ang [[ Kalungkutan |kalumbayan]], bawas sa [[ Pagiging produktibo |pagiging produktibo]], at pagkawala ng mga iba pang benepisyo kaugnay sa [[pakikipag-ugnayan sa ibang tao]].
 
Sa kasaysayan, itinatag ang mga [[ Mga kolonya ng mas malawig |kolonya ng ketongin]] at [[ Lazaretto |''lazaretto'']] bilang paraan upang maiwasan ang pagkalat ng [[ketong]] at iba pang mga nakahahawang sakit sa pamamagitan ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya,<ref>[[wikisophia:Catholic_Encyclopedia_(1913)/Leprosy|Charles Léon Souvay, "Leprosy," Catholic Encyclopedia (1913), Volume 9.]]</ref> hanggang naunawaan ang transmisyon at naimbento ang mga epektibong paggamot.
 
== Teoretikal na batayan ==
Mula sa pananaw ng epidemiyolohiya, ang pangunahing layunin ng panlipunang pagpapalayo ay bawasan ang pangunahing reproduktibong bilang, <math>R_0</math>, na katamtamang bilang ng pangalahawing nahawang indibidwal na nabuo mula sa isang pangunahing nahawang indibidwal sa populasyon kung saan pantay-pantay na madaling tablan ng sakit. Sa isang panimulang modelo ng panlipunang pagpapalayo,<ref name="Becker">{{cite book|last1=Becker|first1=Niels|title=Modeling to Inform Infectious Disease Control|date=2015|publisher=CRC Press|isbn=9781498731072|page=104}}</ref> kung saan ang hagway <math>f</math> ng populasyon ay nagsasagawa ng panlipunang pagpapalayo upang bawasan ang kanilang pakikipag-ugnayan sa hatimbilang <math>a</math> ng kanilang katamtamang kontak, ang bagong nabisang reproduktibong bilang <math>R</math> ay binibigay ng:<math display="block"> R = [1-(1-a^2)f]R_0 </math><ref name="Becker" />
 
Halimbawa, 25% ng populsyon ang nagbabawas ng kanilang pakikipag-ugnayan sa iba patungo sa 50% ng kanilang katamtamang antas ay nagbibigay ng mabisang reproduktibong bilang ng halos 81% ng pangunahing reproduktibong bilang. Isang tila maliit na pagbawas, ngunit makabuluhan sa pag-aantala ng pauliting paglaki at pagkalat ng sakit.
 
== Mga hakbang ==
Kabilang sa mga hakbang ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya na ginagamit upang kontrolin ang pagkalat ng nakahahawang sakit ang:<ref name="cdc2007">Kathy Kinlaw, Robert Levine, [https://www.cdc.gov/od/science/integrity/phethics/docs/panflu_ethic_guidelines.pdf "Ethical Guidelines on Pandemic Influenza"], CDC, 15 February 2007, p. 2</ref><ref name="cidrap">{{Cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/php/185/185_factsheet_social_distancing.pdf|title=Information about social distancing|last=|first=|date=|website=www.cidrap.umn.edu|publisher=Public Health Department: Santa Clara Valley Health & Hospital System|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=17 March 2020}}</ref>
 
* pagsasara ng mga paaralan (maagap o reaktibo)<ref name="CauchemezFerguson2009" />
* pagsasara ng mga opisina,<ref>{{cite journal|vauthors=Kumar S, Crouse Quinn S, Kim KH, Daniel LH, Freimuth VS|year=2012|title=The Impact of Workplace Policies and Other Social Factors on Self-Reported Influenza-Like Illness Incidence During the 2009 H1N1 Pandemic|url=|journal=American Journal of Public Health|volume=102|issue=1|pages=134–140|doi=10.2105/AJPH.2011.300307|pmid=22095353|pmc=3490553}}</ref> kasama na ang pagsasara ng mga "di-kinakailangang" negosyo at serbisyong panlipunan (Ibig sabihin ng "Di-kinakailangan" ay mga pasilidad na hindi nagpapanatili ng mga pangunahing gawain sa komunidad, kumpara sa mga [[ Mahahalagang serbisyo |kinakailangang serbisyo]]<ref>[https://www.colorado.gov/pacific/sites/default/files/OEPR_Guidelines-for-Social-Distancing-Pandemic-Readiness.pdf "Social Distancing Support Guidelines," Colorado Dept. of Public Health and Environment, March 2008.]</ref>)
* [[ Paghiwalay (pangangalaga sa kalusugan) |paghihiwalay]]
* [[ Quarantine |kuwarentenas]]
* [[ Sanitaire ng cordon |kordon sanitaryo]]
* [[ Proteksyon ng pagkakasunud-sunod |pamprotektang pagsamsam]]
* pagkakansela ng mga [[ Mass pagtitipon |pagtitipon]] tulad ng mga palaro, pelikula o panugtog na palabas<ref>R. Booy and J. Ward, [https://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/519F9392797E2DDCCA257D47001B9948/$File/Social.pdf "Evidence compendium and advice on social distancing and other related measures for response to an influenza pandemic," National Centre for Immunisation Research and Surveillance.]</ref>
* pagsasara o paglilimita ng [[ Mass transit |transportasyon ng madla]]
* pagsasara ng mga pasilidad sa paglilibang (mga languyan, mga samahan ng kabataan, himnasyo)<ref>[http://www.globalsecurity.org/security/ops/hsc-scen-3_flu-pandemic-distancing.htm "Flu Pandemic Mitigation - Social Distancing"]</ref>
* kabilang sa mga panukalang "pagsanggalang-sa-sarili" para sa mga indibidwal ang paglilimita sa pagharap sa ibang tao, pagsasagawa ng negosyo sa telepono o online, pag-iwas sa mga pampublikong lugar at pagbabawas ng di-kinakailangang paglalakbay<ref>[https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/11/06-0255_article Glass RJ, Glass LM, Beyeler WE, Min HJ. "Targeted Social Distancing Designs for Pandemic Influenza." ''Emerg Infect Dis.'' 2006;12(11):1671-1681. https://dx.doi.org/10.3201/eid1211.060255]</ref><ref>[https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/cms_016204.aspx "Social Distancing Guidelines (for workplace communicable disease outbreaks)"]</ref>
 
=== Mga alternatibo sa pakikipagkamay ===
[[Talaksan:Covid-19-Handshake-Alternatives-v3.gif|thumb| Kasama sa panlipunang pagpapalayopagdidistansya ang pag-alis ng pakikipag-ugnayang pisikal na nangyayari sa pangkaraniwang [[pakikipagkamay]], [[ Hug |yakap]], [[ Apir |apir]], o [[ Hongi |hongi]]; itinatampok sa larawang ito ang walong alternatibo.<ref>{{cite web|last1=Wiles|first1=Siouxsie|title=The world is on fire: My message to New Zealanders on Covid-19|url=https://thespinoff.co.nz/society/16-03-2020/the-world-is-on-fire-my-message-to-new-zealanders-on-covid-19/|website=The Spinoff|accessdate=16 March 2020|date=16 March 2020}}</ref> ]]
Kabilang sa mga gawi ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya ang [[ Listahan ng mga kilos |mga iba't ibang kilos]] na nakaiiwas sa pakikipag-ugnayang pisikal; dapat maghanap ng alternatibo ang mga kulturang naghahawakan tuwing pagbati o paalam.<ref>{{cite web|title=Guidance on Preparing Workplaces for an Influenza Pandemic|url=https://www.osha.gov/Publications/influenza_pandemic.html|website=www.osha.gov|accessdate=18 March 2020}}</ref> Isang alternatibo ang kilos ng [[ Namaste |namaste]], paglalapat ng mga palad, daliri pataas, mga kamay patungo sa puso. Noong [[ 2020 coronavirus pandemic sa United Kingdom |2020 pandemya ng coronavirus sa Reyno Unido]], ginamit ni [[Charles, Prinsipe ng Wales|Prinsipe Charles]] ang kilos na sa kanyang pagbati sa mga bisita, at inirekomenda ng Direktor-Heneral ng [[Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan]], [[ Tedros Adhanom Ghebreyesus |Tedros Adhanom Ghebreyesus]], at Israeling Punong Ministro na si [[Benjamin Netanyahu]].<ref name="Barajas13March2020">{{Cite web|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-03-13/coronavirus-namaste-greetings-handshakes-noncontact|title=Joined palms, hands on hearts, Vulcan salutes: Saying hello in a no-handshake era|last=Barajas|first=Julia|last2=Etehad|first2=Melissa|date=13 March 2020|website=Los Angeles Times|language=en-US|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=18 March 2020}}</ref> Kinabibilangan ng iba pang mga alternatibo ang [[ Wave (kilos) |kaway]], [[ Shaka sign |''shaka sign'' (o "''hang loose sign''")]], at paglalagay ng palad patungo sa puso, tulad ng isinasagawa sa mga bahagi ng Iran.<ref name="Barajas13March2020" />
 
== Bisa ==
Ayon sa pananaliksik, kailangang tuparin ang mga hakbang nang mahigpit at agaran upang maging mabisa.<ref>{{cite journal|vauthors=Maharaj S, Kleczkowski A|year=2012|title=Controlling epidemic spread by social distancing: Do it well or not at all|journal=BMC Public Health|volume=12|issue=1|page=679|doi=10.1186/1471-2458-12-679|pmid=22905965|pmc=3563464}}</ref> Noong [[1918 flu pandemic|pandemya ng trangkaso ng 1918]], ipinatupad ng mga awtoridad sa Amerika ang pagsasara ng mga paaralan, pagababawal sa mga pampublikong pagtitipon, at iba pang pakikialam ukol sa panlipunang pagpapalayopagdidistansya sa Philadelphia at sa St. Louis, ngunit sa Philadelphia ang pagkaantala ng limang araw sa pagsisimula ng ganitong mga hakbang ay nagpahintulot ng pagdoble ng kabilisan ng pagkalat nang tatlo hanggang limang beses, samantalang nakatulong ang agarang tugon sa St. Louis sa pagbawas ng pagkalat doon.<ref>{{cite journal|vauthors=Hatchett RJ, Mecher CE, Lipsitch M|title=Public health interventions and epidemic intensity during the 1918 influenza pandemic|url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7582|journal=Proc Natl Acad Sci U S A|volume=104|issue=18|pages=7582–7587|year=2007|pmid=17416679|doi=10.1073/pnas.0610941104|pmc=1849867}}</ref> Sinuri ni Bootsma at Ferguson ang mga pakikialam ukol sa panlipunang paglalayo sa 16 Amerikanong lungsod noong epidemya ng 1918 at natuklas nila na ang mga pakikialam na may takdang oras ay nakapagbawas lamang ng pagkamatay nang katamtaman (marahil 10–30%), at kadalasang limitadong limitado ang dagok dahil nahuli na ang pakikialam at inalis nang masyadong maaga. Naobserbahan na nakaranas ang iilang lungsod ng ikalawang rurok ng epidemya pagkatapos alisin ang mga kontrol ukol sa panlipunang pagpapalayopagdidistansya, dahil nalantad ang mga madaling tablan na dating protektado.<ref>{{cite journal|vauthors=Bootsma MC, Ferguson NM|title=The effect of public health measures on the 1918 influenza pandemic in U.S. cities|url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7588|journal=Proc Natl Acad Sci U S A|volume=104|issue=18|pages=7588–7593|year=2007|pmid=17416677|doi=10.1073/pnas.0611071104|pmc=1849868}}</ref>
 
=== Pagsara ng paaralan ===
Line 39 ⟶ 34:
Ipinakita ng pagmomodelo sa sipnayan na maaaring ipagliban ng pagsasara ng mga paaralan ang pagkalat ng siklab. Gayunpaman, nakadepende ang bisa sa mga kontak na pinapanatili ng mga kabataan sa labas ng paaralan. Kadalasan, kailangang magbakasyon sa trabaho ang isang magulang, at kailangang pahabain ang pagsasara, at maaaring magbunga ito ng pagkasira sa lipunan at ekonomiya.<ref name="Zumla2010">{{Cite book|last=Zumla|publisher=Elsevier Health Sciences|pages=614|location=|isbn=978-1-4557-0038-7|year=|number=3|volume=24|date=2010|first=Alimuddin|first3=David S. C.|last3=Hui|first2=Wing-Wai|last2=Yew|title=Emerging Respiratory Infections in the 21st Century, An Issue of Infectious Disease Clinics|url=https://books.google.com/books?id=c9CQn9C4JaQC&pg=PA614|language=en}}</ref><ref name="CauchemezFerguson2009">{{cite journal|pmid=19628172|last7=Nicoll|issn=14733099|pages=473–481|year=2009|issue=8|volume=9|url=https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S1473-3099%2809%2970176-8|journal=The Lancet Infectious Diseases|title=Closure of schools during an influenza pandemic|first7=Angus|first6=Ben|last1=Cauchemez|last6=Duncan|first5=Guillaume|last5=Saour|first4=Anders|last4=Tegnell|first3=Claude|last3=Wachtel|first2=Neil M|last2=Ferguson|first1=Simon|doi=10.1016/S1473-3099(09)70176-8}}</ref>
 
Ipinakita na binawas ng pagsasara ng mga paaralan ng [[Morbidity|pagkamatay]] sa [[Influenza A virus subtype H2N2|Trangkasong Asyano]] nang 90% noong 1957–58 siklab,<ref>{{cite journal|vauthors=Chin TD, Foley JF, Doto IL, Gravelle CR, Weston J|year=1960|title=Morbidity and mortality characteristics of Asian strain influenza|url=|journal=Public Health Reports|volume=75|issue=2|pages=148–58|doi=10.2307/4590751|pmid=19316351|pmc=1929395|jstor=4590751}}</ref> at hanggang 50% sa pagkontrol ng influenza sa Estados Unidos, 2004–2008.<ref>{{cite journal|vauthors=Wheeler CC, Erhart LM, Jehn ML|year=2010|title=Effect of school closure on the incidence of influenza among school -age children in Arizona|url=|journal=Public Health Reports|volume=125|issue=6|pages=851–859|doi=10.1177/003335491012500612|pmid=21121230|pmc=2966666}}</ref> Katulad nito, iniugnay ang mga sapilitang pagsasara ng mga paaralan at iba pang hakbang ukol sa panlipunang pagpapalayopagdidistansya sa 29% hanggang 37% pagbawas sa kabilisan ng pagkalat ng influenza noong [[2009 influenza pandemic|epidemya ng trangkaso ng 2009]] sa Mehiko.<ref>[https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/flu-pandemic-study-supports-social-distancing Flu Pandemic Study Supports Social Distancing"], ''NIH Research Matters'', 6 June 2011.</ref>
 
Noong [[2009 flu pandemic in the United Kingdom|siklab ng trangkasong baboy ng 2009 sa UK]], sa isang artikulong pinamagatang "''Closure of schools during an influenza pandemic''" ("Pagsasara ng mga paaralan tuwing pandemya ng influenza") na inilathala sa ''[[The Lancet|Lancet Infectious Diseases]]'', inindorso ng pangkat ng epidemiologo ang pagsasara ng mga paaralan upang gambalain ang daloy ng impeksyon, pabagalan ang higit pang pagkalat at bumili ng panahon upang manaliksik at bumuo ng bakuna.<ref name="Wardrop2009">{{Cite news|last=Wardrop|first=Murray|url=https://www.telegraph.co.uk/news/health/swine-flu/5874683/Swine-flu-schools-should-close-to-halt-spread-of-virus-ministers-told.html|title=Swine flu: schools should close to halt spread of virus, ministers told|date=21 July 2009|work=The Telegraph|access-date=17 March 2020|url-status=live|language=en-GB|issn=0307-1235|url-access=subscription}}</ref> Matapos pag-aralan ng mga pandemya ng influenza kabilang ang [[Spanish flu|pandemya ng trangkaso ng 1918]], ang [[Influenza A virus subtype H2N2|pandemya ng influenza ng 1957]] at ang [[1968 flu pandemic|pandemya ng influenza ng 1968]], nag-ulat sila tungkol sa epekto ng pagsasara ng mga paaralan sa ekonomiya at nagtatrabaho, lalo na dahil sa malaking bahagdan ng doktora at babaeng nars, kung kanino kalahati ay may batang wala pang 16 taong gulang. Tiningnan din nila ang dinamika ng pagkalat ng influenza sa Pransya tuwing mga Pransesang holiday ng paaralan at itinala na bumaba ang mga kaso ng trangkaso noong nagsara ang mga paaralan at bumalik noong muli silang nagbukas. Itinala nila na noong nagwelga ang mga guro sa Israel noong panahon ng trangkaso ng 1999–2000, bumaba ang pagpapatingin sa doktor at ang bilang ng impeksyon sa palahingahan nang higit pa sa ikalima at higit pa sa dalawang ikalima ayon sa pagkabanggit.<ref name="Reuters2009">{{Cite news|last=|first=|url=https://www.reuters.com/article/us-flu-schools-idUSTRE56J4OO20090720|title=Closing schools won't stop pandemics: study|date=20 July 2009|publisher=Reuters|access-date=17 March 2020|url-status=live|editor-last=Walsh|editor-first=Eric|language=en}}</ref>
Line 63 ⟶ 58:
Malayong mangyari ang pag-aantala ng epidemya nang higit sa 2–3 linggo dahil sa restriksyon sa hangganan o restriksyon sa pagbibiyahe sa loob maliban kung itinupad ito na may higit sa 99% saklaw.<ref>{{cite journal|vauthors=Ferguson NM, Cummings DA, Fraser C, Cajka JC, Cooley PC, Burke DS|year=2006|title=Strategies for mitigating an influenza pandemic|journal=Nature|volume=442|issue=7101|pages=448–52|doi=10.1038/nature04795|pmid=16642006|bibcode=2006Natur.442..448F}}</ref> Nadiskubre na hindi mabisa ang pag-iiskrin sa paliparan sa pagpigil ng pagkalat ng virus noong siklab ng SARS ng 2003 sa Canada<ref>{{cite journal|vauthors=Bell DM, World, Community|year=2004|title=Public health interventions and SARS spread, 2003|url=https://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol10no11/04-0729.htm|journal=Emerging Infectious Diseases|volume=10|issue=11|pages=1900–1906|doi=10.3201/eid1011.040729|pmid=15550198|pmc=3329045}}</ref> at sa Estados Unidos.<ref>Martin Cetron et al. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92450/ "Isolation and Quarantine: Containment Strategies for SARS, 2003"], from ''Learning from SARS: Preparing for the Next Disease Outbreak'', National Academy of Sciences, 2004. {{ISBN|0309594332}}</ref> Naging epektibo raw ang mga ipinataw na istriktong kontrol sa mga hangganan sa pagitan ng [[Austria|Austrya]] at ang [[Imperyong Otomano]], na ipinataw mula 1770 hanggang 1871 upang pigilan na pumasok sa Austrya ang mga taong nahawa ng [[Bubonic plague|salot buboniko]], dahil hindi nagkaroon ng mga malalaking siklab ng salot sa teritoryo ng Austrya pagkatapos itong itinatag, samantalang patuloy na nakaranas ang Imperyong Otomano ng mga madadalas na epidemya ng salot hanggang ang gitna ng ikalabinsiyam na siglo.<ref name="Kohn">George C. Kohn, [http://www.academia.dk/MedHist/Sygdomme/PDF/Encyclopedia_of_Pestilence_Pandemics_and_Plagues.pdf ''Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present'', Infobase Publishing, 2007; p. 30.] {{ISBN|1438129238}}</ref>
 
Ayon sa pagsusuri ng [[Northeastern University|''Northeastern University'']] na inilathala noong Marso 2020, "pinapabagal lang ng mga restriksyon sa pagbibiyahe papunta at paalis ng Tsina ang pandaigdiagang pagkalat ng [[COVID-19]] [kapag] isinama ito ng mga tangka sa pagbawas ng pagkalat sa antas ng komunidad at indibidwal.... Hindi sapat ang mga restriksyon sa pagbibiyahe maliban kung isinama ito ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya."<ref>Emily Arntsen, [https://news.northeastern.edu/2020/03/06/to-slow-the-spread-of-covid-19-close-doors-not-borders-new-report-says/ "Closing borders can delay, but can't stop the spread of COVID-19, new report says"], ''News@Northeastern'', March 6, 2020.</ref> Natuklasan ng pagsusuri na ipinagpaliban lang ng restriksyon sa pagbibiyahe sa Wuhan ang pagkalat ng sakit sa ibang bahagi ng kalupaang Tsina nang tatlo hanggang limang araw, ngunit binawas naman nito ang pagkalat ng mga pandaigdigang kaso nang hanggang 80 bahagdan. Isang pangunahing dahilan kung bakit hindi naging ganoong epektibo ang restriksyon sa pagbibiyahe ay hindi nagpapakita ng sintomas ang karamihan ng mga may COVID-19 sa mga unang yugto ng impeksyon.<ref>Matteo Chinazzi1, Jessica T. Davis1, Marco Ajelli, Corrado Gioannini, Maria Litvinova, Stefano Merler, Ana Pastore y Piontti1, Kunpeng Mu1, Luca Rossi, Kaiyuan Sun, Cécile Viboud, Xinyue Xiong, Hongjie Yu, M. Elizabeth Halloran, Ira M. Longini Jr. Alessandro Vespignani1, [https://science.sciencemag.org/content/early/2020/03/05/science.aba9757 "The effect of travel restrictions on the spread of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak"], ''Science'' 6 March 2020</ref>
 
== Kasaysayan ==
Noong [[1916 New York City polio epidemic|epidemya ng polio ng 1916 sa Lungsod ng New York]], noong may higit sa 27,000 kaso at higit sa 6,000 nangamatay dahil sa polio sa Estados Unidos, nang may higit sa 2,000 nangamatay sa Lungsod ng New York mismo, sinara ang mga sinehan, kinansela ang mga pulong, halos walang pagtitipon sa publiko, at binabalaan ang mga kabataan na huwag uminom sa mga paunten ng tubig, at sinabihan na iwasan ang mga parkeng libangan, languyan at dalampasigan.<ref name="Battin2009">{{Cite book|last=Battin|first=M. Pabst|url=https://books.google.com/books?id=bXDnCwAAQBAJ&pg=PA351|title=The Patient as Victim and Vector: Ethics and Infectious Disease|last2=Francis|first2=Leslie P.|last3=Jacobson|first3=Jay A.|last4=Smith|first4=Charles B.|date=2009|publisher=[[Oxford University Press]]|isbn=978-0-19-533583-5|location=|pages=87|language=en}}</ref><ref name="Melnick_1996">{{cite journal|author=Melnick J.|title=Current status of poliovirus infections|url=http://cmr.asm.org/cgi/reprint/9/3/293|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=9|issue=3|pages=293–300|date=1 July 1996|pmid=8809461|pmc=172894|doi=10.1128/CMR.9.3.293}}</ref>
 
Noong [[pandemya ng coronavirus ng 2019–20]], binigyang-diin ang mga hakbang sa panlipunang pagpapalayopagdidistansya at ang mga may kaugnayan dito ng iilang pamahalaan bilang alternatibo sa ipinatupad na kuwarentanas ng mga lugar na lubhang naapektuhan; halimbawa, sa Reyno Unido, ipinayo ng gobyerno sa publiko na iwasan ang mga pampublikong lugar, at kusang nagsara ang mga sinehan at teatro upang hikayatin ang mensahe ng pamahalaan.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490|title=Most UK cinemas shut after virus advice|date=2020-03-17|work=BBC News|access-date=2020-03-21|language=en-GB}}</ref>
 
== Teoretikal na batayan ==
Mula sa pananaw ng epidemiyolohiya, ang pangunahing layunin ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya ay bawasan ang pangunahing reproduktibong bilang, <math>R_0</math>, na katamtamang bilang ng pangalahawing nahawang indibidwal na nabuo mula sa isang pangunahing nahawang indibidwal sa populasyon kung saan pantay-pantay na madaling tablan ng sakit. Sa isang panimulang modelo ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya,<ref name="Becker">{{cite book|last1=Becker|first1=Niels|title=Modeling to Inform Infectious Disease Control|date=2015|publisher=CRC Press|isbn=9781498731072|page=104}}</ref> kung saan ang hagway <math>f</math> ng populasyon ay nagsasagawa ng panlipunang pagpapalayopagdidistansya upang bawasan ang kanilang pakikipag-ugnayan sa hatimbilang <math>a</math> ng kanilang katamtamang kontak, ang bagong nabisang reproduktibong bilang <math>R</math> ay binibigay ng:<math display="block"> R = [1-(1-a^2)f]R_0 </math><ref name="Becker" />
 
Halimbawa, 25% ng populsyon ang nagbabawas ng kanilang pakikipag-ugnayan sa iba patungo sa 50% ng kanilang katamtamang antas ay nagbibigay ng mabisang reproduktibong bilang ng halos 81% ng pangunahing reproduktibong bilang. Isang tila maliit na pagbawas, ngunit makabuluhan sa pag-aantala ng pauliting paglaki at pagkalat ng sakit.
 
== Tingnan din ==