Pandemya ng COVID-19 sa Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Darwgon0801 (usapan | ambag) No edit summary Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile |
Tagasalinero (usapan | ambag) Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika). |
||
Linya 47:
Nakumpirma ang unang kaso ng COVID-19 sa Pilipinas noong Enero 30. Ang unang pasyenteng nasuri ay isang 38 taong gulang na Tsina mula sa [[Wuhan]], ang pinagmulan ng sakit, na dumating sa Maynila mula sa [[Hong Kong]] noong Enero 21.<ref name="autogenerated1">{{cite news|title=Philippines confirms first case of new coronavirus|url=https://news.abs-cbn.com/news/01/30/20/philippines-confirms-first-case-of-new-coronavirus|accessdate=January 30, 2020|work=ABS-CBN News|date=January 30, 2020}}</ref> Naipasok siya sa [[Ospital ng San Lazaro]] sa Maynila<ref name="companion">{{cite news|last1=Magsino|first1=Dona|title=Companion of first nCoV patient in Philippines also at San Lazaro —DOH|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/724311/companion-of-first-ncov-patient-in-philippines-also-at-san-lazaro-doh/story/|accessdate=January 31, 2020|work=GMA News|date=January 31, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200131073955/https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/724311/companion-of-first-ncov-patient-in-philippines-also-at-san-lazaro-doh/story/|archive-date=January 31, 2020|url-status=live}}</ref> noong Enero 25 pagkatapos niyang magpakonsulta dulot ng katamtamang ubo. Noong nahayag ang kompirmasyon na mayroon siyang coronavirus, [[asymptomatic|asintomatiko]] na ang Tsina.<ref name="phconfirms">{{cite news|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/728715/doh-recommends-declaration-of-public-health-emergency-after-covid-19-local-transmission/story/|title=DOH recommends declaration of public health emergency after COVID-19 local transmission|date=March 7, 2020|accessdate=March 7, 2020|url-status=live|publisher=GMA News Online}}</ref>
Nakumpirma ang ikalawang kaso noong Pebrero 2, isang 44 taong gulang Tsino na kasama ng unang kaso. Ang kanyang kamatayan noong Pebrero 1 ay ang unang pagkamatay na natala dahil sa [[virus|birus]] na nasa labas ng Tsina. Nakaranas siya ng [[coinfection|koimpeksyon]] ng [[trangkaso]] at ''Streptococcus pneumoniae''.<ref name=":
|date= Noong Pebrero 5, nakumpirma ng Kagawaran ng Kalusugan (DOH) ang ikatlong kaso—isang 60 taong gulang na babaeng Tsino na lumipad patungong [[Lungsod ng Cebu]] galing ng Hong Kong noong Enero 20 bago siya lumakbay patungong [[Bohol]] kung saan nagpakonsulta siya sa doktor sa isang pribadong ospital noong Enero 22, dahil sa lagnat at [[magang-ilong]]. May mga sampol na kinuha mula sa pasyente noong Enero 24 at nagnegatibo ang resulta, subalit inabisuhan ang DOH noong Pebrero 3 na nagpositibo sa coronavirus ang resulta ng mga sampol na nakuha sa pasyente noong Enero 23. Nang gumaling na ang pasyente noong Enero 31, pinayagan na siyang umuwi sa Tsina.<ref name="doh3rd">{{cite web|url=https://www.doh.gov.ph/doh-press-release/doh-confirms-3rd-2019-nCoV-ARD-case-in-PH|title=DOH confirms 3rd 2019-nCoV ARD Case iN PH|last=|first=|date=February 5, 2020|website=Department of Health (Philippines)|publisher=|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205081612/https://www.doh.gov.ph/doh-press-release/doh-confirms-3rd-2019-nCoV-ARD-case-in-PH|archive-date=February 5, 2020|accessdate=February 5, 2020}}</ref>
Line 149 ⟶ 150:
{{2019–20 coronavirus pandemic data/Philippines medical cases}}
{{clear}}
== Pangangasiwa ==
===Paggamot at panlunas===
[[File:Algorithm for Triage of Patients with Possible COVID-19 Infection in Health Care Facilities (as of March 10, 2020).jpg|thumb|Algoritmo para sa [[triage|pag-uuri]] ng mga pasyente na posibleng may impeksyon ng COVID-19 sa mga pasilidad sa pangangalaga sa kalusugan (mula Marso 10, 2020)]]
Noong Pebrero 7, nagplanong magbahagi ang Sanggunian ng Pilipinas para sa Pananaliksik at Pagpapaunlad ng Kalusugan at [[Kagawaran ng Agham at Teknolohiya (Pilipinas)|Kagawaran ng Agham at Teknolohiya]] (PCHRD-DOST) ng di-natukoy na ''functional food'' ("pagkaing kapaki-pakinabang")upang tulungan ang mga indibidwal na may COVID-19 upang matugunan ang sakit sa loob ng isang buwan. Inilarawan ng PCHRD-DOST ang pagkaing kapaki-pakinabang bilang katulad sa paggamit ng [[tawa-tawa]], isang uri ng damong-gamot, bilang remedyo laban sa [[dengue]]. Ginagamit na ang di-natukoy na pagkaing kapaki-pakinabang para sa mga ibang sakit at hindi iyon droga na nangangailangan ng pagpapatala sa FDA.<ref name="functionalfood">{{cite news |last1=Resurreccion |first1=Lyn |title=PHL 'functional food' vs COVID-19 available soon |url=https://businessmirror.com.ph/2020/02/20/phl-functional-food-vs-covid-19-available-soon/ |accessdate=February 22, 2020 |work=BusinessMirror |date=February 20, 2020}}</ref>
Bilang bahagi ng interahensyang komite ng pamahalaan, ipinanukula ng PCHRD-DOST ang pagpopondo para sa pag-iiskrin ng mga antibody laban sa COVID-19 sa mga nakolektang ispesimen ng dugo mula sa mga PUI ng COVID-19 sa Pilipinas upang maka-ambag sa mga pandaigdigang sikap upang maintindihan ang sakit.<ref name="functionalfood"/> Inanunsyo ng DOST noong Abril 2 na naghahanap sila ng kolaborasyon sa mga ibang bansa tulad ng Tsina, Rusya, Timog Korea, Taiwan, at Nagkakaisang Kaharian ukol sa mga pagsisikap na may kaugnayan sa pagbubuo ng bakuna para sa COVID-19.<ref>{{cite news |last=Nazario|first=Dhel|title=DOST open to COVID-19 vaccine development collaboration with other countries |url=https://news.mb.com.ph/2020/04/02/dost-open-to-covid-19-vaccine-development-collaboration-with-other-countries/ |accessdate=April 2, 2020 |work=Manila Bulletin |date=April 2, 2020}}</ref>
Inanunsyo ni Igor Khovaev, Embahador ng Rusya sa Pilipinas, na gustong maghandog ang pamahalaan ng Rusya sa mga opisyal ng Pilipinas ng ''Cicloferon'', isang [[over-the-counter drug|drogang walang reseta]] na binuo ng Rusya na inaangkin na nakapaglunas ng mga sintomas ng COVID-19 sa mga Rusong pasyente. Inuri ng FDA at DOH ang sinabing droga bilang paggamot sa halip ng lunas.<ref name=russiacure>{{cite news |last1=Newman |first1=Minerva |title=Russia offers PH cure for COVID-19 |url=https://news.mb.com.ph/2020/03/12/russia-offers-ph-cure-for-covid-19/ |accessdate=March 12, 2020 |work=Manila Bulletin |date=March 12, 2020}}</ref>
Samantala, kahit nakikita nila ang mga ito bilang mga "mapang-akit" na medisina na sinusubukan pa, nagbabala ang DOH laban sa paggamit ng mga drogang hindi pa inapruba ng DFA sa paggagamot ng coronavirus, tulad ng ''Fapiravir (Avigan)'', ''Chloroquine'', ''Hydroxychloroquine'', ''Azithromycin'', ''Losartan'', ''Remdesivir'', ''Kaletra'', at mga ibang kaktel ng droga, at sinabi na maaaring magkaroon ng mga matitinding pangalawang epekto ang mga ganoon, lalo na kung walang pangangasiwa mula sa mga propesyonal ng healthcare.<ref>{{Cite news|last=|first=|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/730790/doh-warns-against-using-antimalarial-drug-chloroquine-vs-covid-19/story/|title=DOH warns against using antimalarial drug chloroquine vs. COVID-19|date=March 22, 2020|work=GMA News Online|access-date=March 27, 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Imperial|first=Athena|url=https://www.youtube.com/watch?v=BgOrBEaSaDU|title=Gamot sa High-blood, Malaria, at HIV, Tinitingnan kung mabisa kontra-COVID; DOH, May babala sa paggamit ng mga ito (1:33:12-1:36:24)|date=March 24, 2020|work=GMA News (YouTube Channel)|access-date=March 27, 2020|url-status=live}}</ref>
Sinasaliksik din ng Ospital Heneral ng Pilipinas ang [[pagsasalin ng dugo]] mula sa mga gumaling na pasyente bilang posibleng paggamot sa COVID-19. Itinatawag-pansin ng ospital na ang dugo, lalo na ang kanyang [[Plasma (blood)|plasma]], mula sa mga gumaling na pasyente ay mayroong mga [[Panlaban ng katawan|antibody]] na binuo ng katawan bilang tiyak na pantugon laban sa [[SARS-CoV-2]] virus.<ref>{{cite news |last1=Aguilar |first1=Krissy |title=Duterte asks recovered COVID-19 patients to donate bloo |url=https://newsinfo.inquirer.net/1256239/duterte-calls-on-recovered-covid-19-patients-to-donate-blood |accessdate=April 9, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=April 9, 2020}}</ref>
Ang Pilipinas, kasama ng di-kukulanging 45 iba pang bansa, ay sumasali sa [[Solidarity Trial|''Solidarity Trial'']] ng Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan upang mapag-aralan ang bisa ng iilang droga sa paggamot ng mga pasyente ng COVID-19. Si Dra. Marissa Alejandrija ng Kawanihan ng Pilipinas sa Mikrobiyolohiya at Nakahahawang Sakit ay ang kinatawan ng Pilipinas sa pagsusuri kasama ni Maria Rosario Vergeire, Pandalawang Ministro ng Kalusugan, bilang opisyal na pag-uugnayan ng DOH sa multinasyonal na pagsusuri.<ref>{{cite news |last1=Galvez |first1=Daphne |title=PH to join WHO's 'solidarity trial' for COVID-19 cure|url=https://newsinfo.inquirer.net/1253037/ph-to-join-whos-solidarity-trial-for-covid-19-cure |accessdate=April 2, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=April 2, 2020}}</ref>
=== Patakaran sa pagpasok sa ospital ===
[[File:Philippine General Hospital COVID-19 ward.jpg|thumb|Isang ward na inilaan para sa mga pasyente ng COVID-19 sa [[Philippine General Hospital|Ospital Heneral ng Pilipinas]].]]
Naglabas ang DOH ng paalala, na hindi maaaring tumanggi ang mga ospital na Ika-2 at Ika-3 Baitang sa pagpapasok ng mga taong sinusupetsang o kumpirmadong may COVID-19, at ang pagatanggi ng pagpasok ay "paglabag ng pinirmang ''Performance Commitment'' at haharapin ng [[Philippine Health Insurance Corporation|PhilHealth]] alinsunod dito". Sinabi ng kagawaran na maaaring tumanggap ang mga opsital na Ika-2 at Ika-3 Baiting ng mga indibidwal na may di-malubhang sintomas habang ang mga indibidwal na may malubhang o kritikal na kondisyon ay maaaring ilipat sa isa sa mga ''referral hopsital'' ng DOH; ang RITM, [[Lung Center of the Philippines|Ospital ng Pilipinas sa Maysakit sa Baga]] sa Lungsod Quezon at ang [[San Lazaro Hospital, Manila|Ospital ng San Lazaro]].<ref>{{cite news |title=Duque warns hospitals against refusing patients linked to COVID-19 |url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/728888/duque-warns-hospitals-against-refusing-patients-linked-to-covid-19/story/ |accessdate=March 10, 2020 |work=GMA Network |date=March 9, 2020}}</ref>
Noong Marso 16, inanunsyo ng DOH ang isang pagbabago sa kanilang protokol sa pagpapasok sa ospital para sa mga positibong pasyente ng COVID-19. Isang linggo bago nito, nagsimulang magpabalik ang DOH ng mga asintomatikong pasyente at indibidwal na may di-malubhang sintomas as kanilang bahay para sa kuwarentenas at patuloy na pagsusubaybay ng kalusugan hanggang sila ay itinuturing bilang galing na. Ibinibigay ang prayoridad ng pagpasok sa opistal sa mga lubhang-mapanganib na pasyente o mga taong may malubhang sintomas.<ref>{{cite news |title=DOH revises hospital admission rules for COVID-19 patients |url=https://www.cnnphilippines.com/news/2020/3/16/Hospital-admission-coronavirus.html |accessdate=March 23, 2020 |work=CNN Philippines |date=March 16, 2020}}</ref>
== Epekto ==
| |||