Fernando de Magallanes: Pagkakaiba sa mga binago

{{Infobox Person

| birth_place = [[Sabrosa]], [[Portugal]]

| death_place = [[Mactan]], [[Pilipinas]]

| other_names = '''[[wikang Portuges|pt]]''': Fernão de Magalhães <br />'''[[wikang Kastila|es]]''': (F/H)ernando de Magallanes

}}

Si '''Fernão de Magalhães''' (pinakamalapit na bigkas /fe<u>kh</u>·néw ji ma·ga·lyáy<u>sh</u>/) ([[1480]]–[[Abril 27]], [[1521]]; ''' Fernando de Magallanes''' sa [[Wikang Espanyol|Kastila]], '''Ferdinand Magellan'''<ref name=Karnow>{{cite-Karnow|Ferdinand Magellan}}</ref> sa [[Wikang Ingles|Ingles]]) ay isang [[eksplorador]] na [[Portugal|Portuges]] na naglayag para sa [[Espanya]]. Siya ang kauna-unahang nakapaglayag mula sa [[Europa]] pakanluran patungong [[Asya]], ang unang [[Europa|Europeo]] na nakatawid ng [[Karagatang Pasipiko]], at ang namuno ng unang ekspedisyon para sa sirkumnabegasyon ng daigdig. Bagaman nasawi siya sa [[Pilipinas]] at di nakabalik sa Europa, 18 sa kanyang mga tripulante at isang barko ang nakabalik sa Espanya noong [[1522]], at natupad ang pangarap na paglibot sa buong mundo. Namatay siya sa Pilipinas sa [[Labanan sa Mactan]].<ref name=Karnow/>

 

Si Magallanes ay ipinanganak noong mga 1480 sa Vila Nova de Gaia, malapit sa [[Porto]] sa Probinsiyang [[Douro Litoral]] o sa [[Sabrosa]] malapit sa [[Vila Real]] sa Probinsiyang [[Trás-os-Montes e Alto Douro]] sa bansang [[Portugal]]. Siya ang anak nina Rodrigo de Magalhães, alcaide-mór ng [[Aveiro]] (1433–1500) (na anak nina Pedro Afonso de Magalhães at asawa nitong si Quinta de Sousa) at ni Alda de Mesquita. Siya ang kapatid ni Leonor o Genebra de Magalhães na asawa na may supling ni João Fernandes Barbosa. Pagkatapos ng kamatayan ng kanyang mga magulang nang siya ay 10 taong gulang, siya ay naging isang [[pahe]] ni [[Reyna Leonor]] sa korteng makahari ng Portugal dahil sa kanyang angkan. Noong Marso 1505, sa edad na 25, si Magallanes ay nagpatala sa isang armadao ng mga 22 barko na ipinadala upang maghosto kay [[D. Francisco de Almeida]] bilang unang viceroy ng Portuges na India. Bagaman hindi lumitaw ang kanyang pangalan sa mga kronika, alam na nanatili siya ng mga 8 taon ng 8 taon sa [[Goa]], [[Cochin]] at [[Quilon]]. Si Magallanes ay lumahok sa ilang mga labanan kabilang ang [[labanan ng Cannanore]] noong 1506 kung saan siya nasugatan. Noong 1509, nakipaglaban siya sa [[labanan ng Diyus]] at kalaunang naglayag kasama ng kanyang kaibigang si Francisco Serrão sa unang embahadang Portuges sa [[Malacca]] sa ilalim ni [[Diogo Lopes de Sequeira]]. Pagkatapos na dumating sa Malacca noong Setyembre, ang ekspedisyon ay nabiktima sa isang sabwatan na nagwakas sa pag-urong nito. Si Magallanes ay nagkaroon ng mahalagang papel na nagbabala kay Segueira at nagligtas kay Francisco Serrão na tumuntong dito. Noong 1511, sa ilalim ng bagong gobernador na si [[Afonso de Albuquerque]], si Magallanes at Serrão ay lumahok sa pananakop ng Malacca. Pagkatapos ng pananakop, siya ay naghiwalay ng landas. Si Magallanes ay itinaas at sa kompanya ng isang Malay ay kanyang ginawang alipin at binautismuhan si [[Enrique ng Malacca]]. Siya ay bumalik sa Portugal noong 1512. Si Serrão ay lumisan sa unang ekspedisyong ipinadala upang hanapin ang "mga kapuluan ng pampalasa" sa [[Moluccas]] kung saan siya nanatili at nagpakasal sa isangbabae mula sa [[Amboina]] at naging tagapayo ng Sulatan ng [[Ternate]], Bayan Sirrullah. Ang kanyang mga liham kay Magallanes ay nagbigay impormasyon tungkol sa mga teritoryong lumilikha ng mga pampalasa. Pagkatapos niyang umalis nang walang pahintulot, si Magallanes ay nawalan ng pabor. Sa kanyang paglilingkod sa [[Morocco]], siya ay nasugatan at nagtamo ng isang permanenteng ika. Inakusahan rin siya ng ilegal na pangangalakal sa mga [[Moro]]. Ang mga akusasyong ito ay napatunayang hindi totoo ngunit wala nang mga karagdagang alok ng trabaho kay Magallanes pagkatapos ng Mayo 15,1514. Kalaunan noong 1515, nakatangap siya ng isang alok bilang isang tauhan ng isang barkong Portuges ngunit itinakwil. Pagkatapos ng isang alitan kay [[Haring Manuel I]] noong 1517 na tumanggi sa kanyang patuloy na mga kahilingan na manguna sa ekspedisyon na maabot ang mga kapuluan ng pampalasa mula sa silangan(i.e. habang naglalayag pakanluran na iiwas sa pangangailangan na maglayag palibot sa dulo ng Aprika), siya ay lumisan patungo sa [[Espanya]]. Sa [[Sevilla]], [[Espanya]], kanyang kinaibigan si [[Diogo Barbosa]] at nagpakasal sa anak na babae nitong si [[María Caldera Beatriz Barbosa]] sa ikalawa nitong asawa. Sila ay nagkaroon ng dalawang anak na sina [[Rodrigo de Magalhães]] at [[Carlos de Magalhães]] na parehong namatay sa batang edad. Si María Caldera ay namatay sa Sevilla noong mga 1521. Samantala, kanyang inilaan ang kanyang sarili sa pag-aaral ng pinakakamakailang mga chart na nag-iimbestiga kasama ng kosmograpong si [[Rui Faleiro]] sa bukanan mula sa [[Atlantiko]] tungo sa Timog Pasipiko at ang posibilidad na ang [[Moluccas]] ay Espanyol ayon sa demarkasyon ng [[Kasunduan ng Tordesillas]].

 

Ang paglalayag ay nagpatuloy. Ang tulong ni Duarte Barbosa ay mahalaga upang harapin ang kaguluhan sa Puerto San Julian na naging kapitan mula nito ng Victoria. Ang Santiago ay pinadala sa baybayin sa isang ekspedisyong paggalugad at nasira sa isang biglaangbagyo. Ang lahat ng mga tripulante nito ay nakaligtas at nagawang dumating sa baybayin. Ang dalawa sa mga ito ay bumalik sa lupain upang ipagbigay alam kay Magallanes ang nangyari at sagipin ang kanilang mga kasama. Pagkatapos nito, ay nagpasya si Magallanes na maghintay ng ilang mga linggo bago ipagpatuloy ang paglalayag. Sa latitudong 52°S noong Oktubre 21 ay narating ng armada ang [[Cape Virgenes]] at naniwalang kanilang natuklasan ang daan dahil ang mga katubigan ay maasin at malalim na panloob na lupain. Ang apat na barko ay naglayag sa 373 milya o 600 kilometrong daanan na tinawag ni Magallanes na Estrecho(Kanal) de Todos los Santos dahil sa ang armada ay naglakbay dito sa araw ng todos los santos(Nobyembre 1). Unang itinakda ni Magallanes sa Concepcion at San Antonio na galugarin ang kipot ngunit ang huli na pinamunuan ni Gomez ay lumisan at bumalik sa Espanya noong Nobyembre 2. Noong Nobyembre 28, ang tatlong natitiran gbarko ay pumasok sa Timog Pasipiko. Pinangalanan ni Magallanes ang mga karagatan na Mar Pacifico o Pacifi Ocean dahil sa maliwanag na katahimikan nito. Si Magallanes at kanyang tripulante ang unang mga Europeo na nakarating sa [[Tierra del Fuego]] sa silangan ng panig na Pasipiko ng kipot. Sa paglalayag pahilagang-kanluran, narating nina Magallanes ang ekwador noong Pebrero 13, 1521. Noong Marso 6, kanilang narating ang [[Marianas]] at [[Guam]]. Tinawag ni Magallanes ang Guam na Kapuluan ng mga Paglalayag dahil nakita nila ang maraming mga naglalayag na bangka. Kanilang muling pinangalanan ang Guam na Kapuluang Ladrones o Kapuluan ng mga Magnanakaw dahil ang mga maliliit na bangka ng Trinidad ay ninakaw doon.

 

[[Talaksan:Magellan's Cross Light.JPG|thumb|right|Krus na ibinaon ni Magallanes sa Cebu noong Abril 1521.]]

[[Talaksan:MactanShrineTower2.jpg|thumb|Monumento sa [[Lapu-Lapu City]], [[Cebu]].]]

[[Talaksan:Ph locator cebu mactan.png|thumb|right|[[Mactan]] kung saan namatay si Magallanes.]]

 

==Pagbabalik sa Espanya==

|}

 

{{reflist}}

 

{{DEFAULTSORT:Magallanes, Fernando de}}

[[Kategorya:Kasaysayan ng Pilipinas]]

[[Kategorya:Mga Portuges]]