Pagbabago noong 04:13, 4 Abril 2020 baguhin Tagasalinero (usapan \| ambag) 3,627 edit Inihalintulad sa bersyong Ingles. Tatak: Pagbabagong biswal ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 21:29, 1 Mayo 2020 baguhin i-undo Tagasalinero (usapan \| ambag) 3,627 edit mNo edit summary Tatak: 2017 source edit Susunod na pagkakaiba →
Linya 5: Sa pagbabawas ng probabilidad na makakapag-ugnay ang isang di-nahawahang tao sa isang nahawang tao, maaaring masugpo ang [[transmission (medicine)\|pagkalat ng sakit]], na nagbubunga ng [[Mortality rate\|mas kaunting kamatayan]].<ref name="WHO_20200320"/><ref name="JohnsonSunFreedman 2020">{{cite newspaper \|author-last1=Johnson \|author-first1=Carolyn Y. \|author-last2=Sun \|author-first2=Lena \|author-last3=Freedman \|author-first3=Andrew \|title=Social distancing could buy U.S. valuable time against coronavirus: It's a make-or-break moment with coronavirus to test one of the most basic — but disruptive — public health tools \|newspaper=[[The Washington Post]] \|date=2020-03-10 \|url=https://www.washingtonpost.com/health/2020/03/10/social-distancing-coronavirus/ \|access-date=2020-03-11 \|url-status=dead \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327163232/https://www.washingtonpost.com/health/2020/03/10/social-distancing-coronavirus/ \|archive-date=2020-03-27}}</ref> Isinasama ang mga hakbang sa mabuting kalinisan ng palahingahan at paghuhugas ng kamay.<ref name="WHO2May2009"/><ref name="gov.ukSD">{{Cite web \|title=Guidance on social distancing for everyone in the UK \|author-last= \|author-first= \|date= \|website=GOV.UK \|language=en \|url=https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-guidance-on-social-distancing-and-for-vulnerable-people/guidance-on-social-distancing-for-everyone-in-the-uk-and-protecting-older-people-and-vulnerable-adults \|access-date=2020-03-29 \|url-status=live \|archive-url= \|archive-date=}}</ref> Noong [[Pandemya ng coronavirus ng 2019–20\|pandemya ng coronavirus ng 2019–2020]], iminungkahi ng [[Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan]] (WHO) ang pagtukoy sa "pisikal" bilang alternatibo sa "panlipunan", bilang pagsunod sa palagay na pisikal distansya ang pumipigil sa pagkalat; mananatiling konektado ang mga tao sa iba sa pamamagitan ng teknolohiya.<ref name="WHO_20200320"/><ref name="Hensley_20200323"/><ref name="Tangermann_20200324">{{cite web \|title=It's Officially Time to Stop Using The Phrase 'Social Distancing'<!-- The WHO Wants You to Ditch the Phrase "Social Distancing" --> \|date=2020-03-24 \|orig-year=2020-03-20 \|author-first=Victor \|author-last=Tangermann \|work=science alert (Futurism / The Byte) \|url=https://www.sciencealert.com/who-is-no-longer-using-the-phrase-social-distancing \|access-date=2020-03-29 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200326180149/https://www.sciencealert.com/who-is-no-longer-using-the-phrase-social-distancing \|archive-date=2020-03-29}} [https://web.archive.org/web/20200326180155/https://futurism.com/the-byte/who-ditch-phrase-social-distancing]</ref> Upang magpabagal sa pagkalat ng mga nakahahawang sikat at makaiwas sa pagpapabigat sa sistemang pangkalusugan, lalo na tuwing [[pandemya]], isinasagawa ang iilang hakbang ng panlipunang pagdidistansya. Kabilang dito ang pagsasara ng paaralan at opisina, [[Isolation (health care)\|pagbubukod]], [[Quarantine\|~~kuwarentenas~~kuwarantina]], [[Cordon sanitaire\|paghahadlang sa paggalaw ng mga tao]] at pagkakansela ng mga [[Mass gathering\|pagtitipun-tipon]].<ref name="JohnsonSunFreedman 2020" /><ref name="cdc2007" /> Matagumpay na ipinatupad ang ganitong mga hakbang sa iilang nakaraang epidemya. Sa [[Saint Louis, Missouri\|St. Louis]], di-nagtagal pagkatapos matutop ang mga unang kaso ng trangkaso sa lungsod noong [[pandemya ng trangkaso ng 1918]], ipinatupad ng mga awtoridad ang pagsasara ng mga paaralan, pagbabawal sa mga pagtitipun-tipon at iba pang hakbang ng panlipunang pagdidistansya. Hindi gaanong karami ang bilang ng namatay sa St. Louis kaysa sa [[Philadelphia]], kung saan sa kabila ng pagkakaroon ng mga kaso ng trangkaso, ay pumayag sa pagpapatuloy ng parada at nagsagawa lamang ng panlipunang pagdidistansya pagkaraan ng dalawang linggo pagkatapos ng mga unang kaso.<ref name="Ryan2008">{{Cite book \|author-last=Ryan \|author-first=Jeffrey R. \|title=Pandemic Influenza: Emergency Planning and Community Preparedness \|chapter=Chapter 6.3.3. Response and Containment: Lessons from the 1918 Pandemic Can Help Communities Today \|date=2008-08-01 \|publisher=[[CRC Press]] \|isbn=978-1-4200-6088-1 \|location= \|pages=123–133 [133] \|language=en \|url=https://books.google.com/books?id=t13C_eWhOX4C&pg=PA133 \|access-date=2020-03-29 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200329073524/https://books.google.com/books?id=t13C_eWhOX4C&pg=PA133&redir_esc=y \|archive-date=2020-03-29}}</ref> Pinakaepektibo ang panlipunang pagdidistansya kapag naipapasa ang impeksyon sa pamamagitan ng mumunting patak (pag-ubo o pagbahing); direktang pisikal na kontak, kabilang ang pakikipagtalik; di-tuwirang pisikal na kontak (hal. paghawak sa kontaminadong bagay); o [[ Sakit sa eruplano \|pagkalat sa hangin]] (kung nakabubuhay ang mikroorganismo sa hangin nang matagal na panahon).<ref>[http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/php/185/185_factsheet_social_distancing.pdf "Information about Social Distancing," Santa Clara Public Health Department.]</ref> Di-gaanong epektibo ang mga hakbang sa mga kaso kung saan ang pangunahing paraan ng transmisyon ay sa pamamagitan ng [[Rutang pandumi-pambibig\|kontaminadong tubig o pagkain]] o ng mga [[ Vector (epidemiology) \|bektor]] tulad ng lamok o iba pang mga insekto, at di-gaanong madalas, mula sa bawat tao.<ref>[https://www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/pdf/community_mitigation-sm.pdf "Interim Pre-Pandemic Planning Guidance: Community Strategy for Pandemic Influenza Mitigation in the United States—Early, Targeted, Layered Use of Nonpharmaceutical Interventions," CDC, Feb 2007]</ref> Linya 49: Kabilang sa mga hakbang para makaprotekta sa sarili ang paglilimita ng personal na pakikipag-ugnayan, pagsasagawa ng negosyo sa telepono o ''online'', pag-iiwas sa pampublikong lugar at pagbabawas sa di-kinakailangang pagbibiyahe.<ref name="Glass">{{cite journal \|author-last1=Glass \|author-first1=Robert J. \|author-last2=Glass \|author-first2=Laura M. \|author-last3=Beyeler \|author-first3=Walter E. \|author-last4=Min \|author-first4=H. Jason \|doi=10.3201/eid1211.060255 \|title=Targeted Social Distancing Designs for Pandemic Influenza \|journal=[[Emerging Infectious Diseases]] \|publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] \|date=November 2006 \|volume=12 \|issue=11 \|pages=1671–1681 \|pmid=17283616 \|pmc=3372334 \|url=https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/11/06-0255_article \|access-date=2020-03-29 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323042313/https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/11/06-0255_article \|archive-date=2020-03-23}}</ref><ref name="SDG">{{cite web \|title=Social Distancing Guidelines (for workplace communicable disease outbreaks) \|date=2017 \|publisher=[[Society for Human Resource Management]] \|url=https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/cms_016204.aspx \|access-date=2017-04-23 \|url-status=dead \|archive-url=https://web.archive.org/web/20170423071438/https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/cms_016204.aspx \|archive-date=2017-04-23}}</ref><ref name=HeartMatters>{{Cite web\|url=https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/whats-the-difference-between-shielding-self-isolation-and-social-distancing\|title=What's the difference between shielding, self-isolation and social distancing?\|website=www.bhf.org.uk\|language=en\|access-date=2020-03-29}}</ref> === ~~Kuwarentenas~~Kuwarantina ng posibleng kaso === Noong siklab ng [[SARS]] ng 2003 sa Singgapura, napasailalim ang halos 8,000 katao sa sapilitang ~~kuwarentenas~~kuwarantina sa bahay at kinailangan ang higit pang 4,300 na magsubaybay sa sarili para sa mga sintomas at kumontak bawat araw sa mga awtoridad ng kalusugan bilang paraan upang kontrolin ang epidemya. Bagaman 58 lang ng mga indibidwal na ito na kalaunang nasuri na may SARS, nasiyahan ang mga opisyal ng kalusugan ng bayan na nakatulong ang hakbang sa pag-iwas sa higit pang pagkalat ng impeksyon.<ref>Chorh-Chuan Tan, [http://www.srmuniv.ac.in/sites/default/files/downloads/sars_outbreak_lessons.pdf "SARS in Singapore – Key Lessons from an Epidemic"], ''Annals Academy of Medicine'', May 2006, Vol. 35 No.5.</ref> Maaaring nakapagtulong ang kusang-loob na paghihiwalay ng sarili sa pagkalat ng trangkaso sa Texas noong 2009.<ref>{{cite journal\|vauthors=Teh B, Olsen K, Black J, Cheng AC, Aboltins C, Bull K ''et al.''\|year=2012\|title=Impact of swine influenza and quarantine measures on patients and households during the H1N1/09 pandemic\|url=\|journal=Scandinavian Journal of Infectious Diseases\|volume=44\|issue=4\|pages=289–296\|doi=10.3109/00365548.2011.631572\|pmid=22106922}}</ref> Naiulat ang mga panandaliang at pangmatagalang negatibong epekto sa sikolohiya.<ref name="Brooks26Feb2020">{{Cite journal \|author-last1=Brooks \|author-first1=Samantha K. \|author-last2=Webster \|author-first2=Rebecca K. \|author-last3=Smith \|author-first3=Louise E. \|author-last4=Woodland \|author-first4=Lisa \|author-last5=Wessely \|author-first5=Simon \|author-link5=Simon Wessely \|author-last6=Greenberg \|author-first6=Neil \|author-link6=Neil Greenberg \|author-last7=Rubin \|author-first7=Gideon James \|date=2020-03-14 \|title=The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence \|url=https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930460-8 \|journal=[[The Lancet]] \|language=en \|volume=395 \|issue=10227 \|pages=912–920 \|doi=10.1016/S0140-6736(20)30460-8 \|issn=0140-6736 \|pmid=32112714}}</ref> === Kordon sanitaryo === Linya 59: Kabilang sa mga ibang hakbang ang pagsasara o paglilimita ng [[Mass transit\|''mass transit'']]<ref>{{Cite news\|author-last=Taylor\|author-first=Kate\|title=No Bus Service. Crowded Trains. Transit Systems Struggle With the Virus. - U.S. cities with public transit systems are being forced to adapt to the risks posed by the coronavirus, implementing new sanitation protocols while contending with fewer riders and workers.\|date=2020-03-20\|orig-year=2020-03-17\|newspaper=[[The New York Times]]\|language=en-US\|issn=0362-4331\|url=https://www.nytimes.com/2020/03/17/us/coronavirus-buses-trains-detroit-boston.html\|access-date=2020-03-25\|url-status=live\|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325024853/https://www.nytimes.com/2020/03/17/us/coronavirus-buses-trains-detroit-boston.html\|archive-date=2020-03-25}}</ref> at pagsasara ng mga pasilidad sa paglilibang (mga languyan ng komunidad, samahan ng kabataan, at himnasyo).<ref>{{cite web\|title=Flu Pandemic Mitigation - Social Distancing\|website=globalsecurity.org\|url=http://www.globalsecurity.org/security/ops/hsc-scen-3_flu-pandemic-distancing.htm\|access-date=2020-03-23\|url-status=\|archive-url=https://web.archive.org/web/20200322163703/https://www.globalsecurity.org/security/ops/hsc-scen-3_flu-pandemic-distancing.htm\|archive-date=2020-03-22}}</ref><gallery widths="200" heights="200"> Talaksan:Mole2.JPG\|Ang [[Lazzaretto of Ancona\|Lazzaretto ng Ancona]] ay isang ika-18 siglong gusali na itinayo sa artipisyal na pulo upang magsilbi bilang [[Quarantine station\|istasyon ng ~~kuwarentenas~~kuwarantina]] at [[Leprosarium\|leprosaryo]] para sa daugnang bayan ng [[Ancona]], Italya. Talaksan:Leprosorium.jpg\|Hindi pinapasok sa bayan ang dalawang ketongin.Ukit-kahoy ni [[Vincent of Beauvais\|Vincent ng Beauvais]], ika-14 na siglo </gallery> Linya 70: Noong [[1916 New York City polio epidemic\|epidemya ng polio ng 1916 sa Lungsod ng New York]], noong may higit sa 27,000 kaso at higit sa 6,000 nangamatay dahil sa polio sa Estados Unidos, nang may higit sa 2,000 nangamatay sa Lungsod ng New York mismo, isinara ang mga sinehan, kinansela ang mga pulong, halos walang pagtitipon sa publiko, at binabalaan ang mga kabataan na huwag uminom sa mga paunten ng tubig, at sinabihan na iwasan ang mga parkeng libangan, languyan at dalampasigan.<ref name="Battin2009">{{Cite book\|last=Battin\|first=M. Pabst\|url=https://books.google.com/books?id=bXDnCwAAQBAJ&pg=PA351\|title=The Patient as Victim and Vector: Ethics and Infectious Disease\|last2=Francis\|first2=Leslie P.\|last3=Jacobson\|first3=Jay A.\|last4=Smith\|first4=Charles B.\|date=2009\|publisher=[[Oxford University Press]]\|isbn=978-0-19-533583-5\|location=\|pages=87\|language=en}}</ref><ref name="Melnick_1996">{{cite journal\|author=Melnick J.\|title=Current status of poliovirus infections\|url=http://cmr.asm.org/cgi/reprint/9/3/293\|journal=Clinical Microbiology Reviews\|volume=9\|issue=3\|pages=293–300\|date=1 July 1996\|pmid=8809461\|pmc=172894\|doi=10.1128/CMR.9.3.293}}</ref> Noong [[pandemya ng coronavirus ng 2019–20]], binigyang-diin ang mga hakbang sa panlipunang pagdidistansya at ang mga may kaugnayan dito ng iilang pamahalaan bilang alternatibo sa ipinatupad na ~~kuwarentenas~~kuwarantina ng mga lugar na lubhang naapektuhan; halimbawa, sa Reyno Unido, ipinayo ng gobyerno sa publiko na iwasan ang mga pampublikong lugar, at kusang nagsara ang mga sinehan at teatro upang hikayatin ang mensahe ng pamahalaan.<ref>{{Cite news\|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490\|title=Most UK cinemas shut after virus advice\|date=2020-03-17\|work=BBC News\|access-date=2020-03-21\|language=en-GB}}</ref> === Trangkaso, 1918 hanggang ngayon === Linya 82: === SARS 2003 === Noong [[2002–2004 SARS outbreak\|siklab ng SARS ng 2003]], dinagdagan ang mga hakbang ng pandaigdigang pagdidistansya tulad ng pagbabawal ng malaking pagtitipon, pagsasara ng mga paaralan at teatro, at mga iba pang pampublikong lugar ang mga hakbang ng pampublikong kalusugan tulad ng paghahanap at pagbubukod ng apektadong tao, ~~pagkukuwarentenas~~pagkukuwarantina sa kanilang nakisalamuha, at hakbang sa pagkokontrol ng impeksyon. Isinama ito sa pagpapasuot ng mask sa mga ilang tao.<ref name="Bell2004">{{Cite journal \|author-last=Bell \|author-first=David M. \|date=November 2004 \|title=Public Health Interventions and SARS Spread, 2003 \|journal=[[Emerging Infectious Diseases]] \|volume=10 \|issue=11 \|pages=1900–1906 \|doi=10.3201/eid1011.040729 \|issn=1080-6040 \|pmc=3329045 \|pmid=15550198}}</ref> Noong panahong ito sa Canada, ginamit ang "~~kuwarentenas~~kuwarantinang ~~pangkomunidad~~pamayanan" upang mabawasan ang pagkalat ng sakit na may katamtamang tagumpay.<ref name=Bondy>{{cite journal \|title=Quantifying the impact of community quarantine on SARS transmission in Ontario: estimation of secondary case count difference and number needed to quarantine \|author-last1=Bondy \|author-first1=Susan J. \|author-last2=Russell \|author-first2=Margaret L. \|author-last3=Laflèche \|author-first3=Julie M. L. \|author-last4=Rea \|author-first4=Elizabeth \|date=2009-12-24 \|pmid=20034405 \|doi=10.1186/1471-2458-9-488 \|pmc=2808319 \|volume=9 \|journal=[[BMC Public Health]] \|page=488 \|issue=1}}</ref> ===Pandemya ng coronavirus ng 2019–2020=== Linya 89: [[File:Katapult importance social distancing.gif\|thumb\|upright=1.6\|Mga paimbabaw na naghahambing ng pagkalat ng impeksyon, at bilang ng namatay dahil nasobrahan ang kapasidad ng mga ospital, kapag "karaniwan" ang mga pakikisalamuha (kaliwa, 200 ang malayang nakakikilos) at "nadistansya" (kanan, 25 ang malayang nakakikilos).<br/>Luntian = Mga malulusog, di-nahawahanPula = Mga nahawa<br />Bughaw = Mga gumaling<br />Itim = Mga namatay]] Noong [[2019–2020 coronavirus pandemic\|pandemya ng coronavirus ng 2019–2020]], binigyang-diin ang panlipunang pagdidistansya at kaugnay na hakbang ng iilang pamahalaan bilang alternatibo sa ipinatupad na ~~kuwarentenas~~kuwarantina ng mga lugar na naapektuhan nang malubha. Ayon sa pagsubaybay ng [[UNESCO]], higit sa 100 bansa ang nagpatupad ng [[Impact of the 2019–2020 coronavirus pandemic on education\|pagsasara ng paaralan sa buong bansa bilang tugon sa COVID-19]], na nakaapekto sa higit sa kalahting pandaigdigang populasyon ng estudyante.<ref name=":0">{{Cite web \|title=COVID-19 Educational Disruption and Response \|date=2020-03-04 \|website=[[UNESCO]] \|language=en \|url=https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures \|access-date=2020-03-23 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200329110914/https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures \|archive-date=2020-03-29}}</ref> Sa Reyno Unido, ipinayo ng gobyerno sa publiko ang pag-iiwas sa pampublikong lugar, at kusang-loob na nagsara ang mga sinehan at teatro upang hikayatin ang mensahe ng gobyerno.<ref>{{Cite news \|title=Most UK cinemas shut after virus advice \|language=en-GB \|date=2020-03-17 \|work=[[BBC News]] \|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490 \|access-date=2020-03-21 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323161040/https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490 \|archive-date=2020-03-23}}</ref> Tumanggi ang iilang tinedyer at batang adulto sa kusang-loob na pagsunod sa mga hakbang ng pagdidistansya. Sa [[Belhika]], iniulat ng midya na dinaluhan ang isang [[rave\|''rave'']] ng hindi bababa sa 300 bago ito pinawatak-watak ng mga lokal na awtoridad. Sa [[Pransiya\|Pransya]], pinagmumulta ng hanggang US$150 ang mga tinedyer na nagpapasyalan. Isinara ang mga dalampasigan sa [[Florida]] at [[Alabama]] upang watakin ang mga nagpaparti sa bakasyon sa tagsibol.<ref>{{cite news \|url=https://www.wthr.com/article/parents-police-struggle-social-distance-young-coronavirus-outbreak \|title=Parents, police struggle to social distance the young in coronavirus outbreak \|date=2020-03-20}}</ref> Winatak-watak ang mga kasal sa New Jersay at ipinataw ang ''curfew'' ng alas-8 ng gabi sa [[Newark, New Jersey\|Newark]]. Ang New York, New Jersey, Connecticut at Pennsylvania ang mga unang estado na nakatibay ng magkakatugmang patakaran sa pagdidistansya na nagsara ng mga di-esensyal na negosyo at naghigpit sa mga malaking pagtitipon. Pinalawig ang mga tagubiling manganlong sa lugar sa [[California]] sa buong estado noong 19 Marso. Sa parehong araw dineklara ng [[Texas]] ang sakuna sa publiko at nagpataw ng mga paghihigpit sa buong estado.<ref>{{cite news \|title=Uh-Oh Moment Finally Hits States Slow to Adopt Social Distancing \|date=2020-03-20 \|author-first1=Elise \|author-last1=Young \|author-first2=David R. \|author-last2=Baker \|work=[[Bloomberg News]] \|publisher=[[Bloomberg L.P.]] \|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-20/uh-oh-moment-finally-hits-states-slow-to-adopt-social-distancing \|access-date=2020-03-29 \|url-status=live \|archive-url=https://web.archive.org/web/20200323063706/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-20/uh-oh-moment-finally-hits-states-slow-to-adopt-social-distancing \|archive-date=2020-03-23}}</ref>

Pagdidistansiyang panlipunan: Pagkakaiba sa mga binago