Wikipedia

Pandemya ng COVID-19 sa Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago

Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Darwgon0801 (usapan | ambag)
1,103 edit
No edit summary
Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
Tagasalinero (usapan | ambag)
3,627 edit
→‎Kaso: Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Linya 27:
| origin = [[Wuhan]], [[Hubei]], Tsina
| active_cases =
| confirmed_cases = 11,876618
| suspected_cases =
| severe_cases =
Linya 66:
20) Tawi-Tawi
21) Zamboanga Sibugay
--> Iniugnay ang saklaw ng malaking kita at mababang subsistensya sa makabuluhang pagbawas ng kaso ng COVID-19 sa lahat ng 17 rehiyon ng bansa.<ref name="Alipio_2020">{{cite journal|vauthors=Alipio M|date=April 2020|title=Do Socio-Economic Indicators Associate with COVID-2019 Cases? Findings from a Philippine Study|journal=SSRN|volume=|issue=|pages=|doi=10.2139/ssrn.3573353|pmid=|doi-access=free}}</ref>
 
== Kronolohiya ==
Linya 106:
 
==Kaso==
==== Mga katangi-katangingtanging kaso ====▼
===Buod===
Tatlong kasalukuyan at dalawang dating [[Senado ng Pilipinas|Senador ng Pilipinas]] ang nahawaan ng COVID-19. Noong Marso 16, kinumpirma ni Pinuno ng Karamihan ng Senado, [[Juan Miguel Zubiri]], na nagpositibo siya sa COVID-19, ngunit sinabi niya na asintomatiko siya.<ref name="Zubiri">{{cite news |last1=Lalu |first1=Gabriel Pabico |title=Senator Zubiri tests positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1243160/senator-zubiri-tests-positive-for-covid-19-total-lockdown-covid19ph |accessdate=March 16, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 16, 2020}}</ref> Noong Marso 25, inanunsyo ni Senador [[Koko Pimentel]] na nagpositibo rin siya sa COVID-19.<ref name="Pimentel">{{cite news |last1=Cabico |first1=Gaea Katreena |title=Pimentel becomes second senator to test positive for COVID-19 |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/03/25/2003350/pimentel-becomes-second-senator-test-positive-covid-19 |accessdate=March 25, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 25, 2020}}</ref> Sa susunod na araw, si Senador [[Sonny Angara]] ang naging ikatlong senador na mag-anunsyo ng kanyang pagririkonosi ng COVID-19 noong nakakuha ng positibong resulta.<ref name="Angara">{{cite news |last1=Ramos |first1=Christia Marie |title=BREAKING: Senator Angara positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1248773/breaking-senator-angara-positive-for-covid-19 |accessdate=March 26, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 26, 2020}}</ref> Pagkalipas ng labing isang araw, inanunsyo ni Angara na nakaligtas siya at nakapagbigay rin nga ng plasama para sa ''[[Plasmapheresis|convalescent plasma therapy]]'' noong nagpositibo siya ulit para sa SARS-CoV-2 Remnants noong May 2.<ref>{{Cite news|last=|first=|date=April 6, 2020|title=Sen. Sonny Angara, dagdag sa listahan ng mga gumaling sa COVID-19|work=GMA News Online|url=https://www.gmanetwork.com/news/balitambayan/balita/732836/sen-sonny-angara-dagdag-sa-listahan-ng-mga-gumaling-sa-covid-19/story/|url-status=live|access-date=May 4, 2020}}</ref><ref>{{Cite news|last=|first=|date=April 13, 2020|title=COVID-19 survivor na si Sen. Angara, nag-donate ng plasma|work=GMA News Online|url=https://www.gmanetwork.com/news/balitambayan/balita/733782/covid-19-survivor-na-si-sen-angara-nag-donate-ng-plasma/story/|url-status=live|access-date=May 4, 2020}}</ref><ref>{{Cite news|last=|first=|date=May 2, 2020|title=Sonny Angara tests positive again for COVID-19|work=GMA News Online|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/736547/sonny-angara-tests-positive-again-for-covid-19/story/|url-status=live|access-date=May 4, 2020}}</ref> Noong Marso 31, nagpositibo rin ang dating Senador [[Bongbong Marcos]] sa COVID-19 matapos niyang kunin ang kanyang resulta ng Marso 28 mula sa Surian sa Pananaliksik ng Medisinang Tropikal (RITM).<ref>{{cite news|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/732076/bongbong-marcos-positive-for-covid-19/story/|title=Bongbong Marcos positive for COVID-19|first=Joahna Lei|last=Casilao|work=GMA News|date=March 31, 2020|accessdate=March 31, 2020}}</ref> Sinabi ni Marcos na sumama ang pakiramdam niya pagkabalik mula sa paglalakbay sa[[Espanya]].<ref>{{cite news |last1=Relativo |first1=James |title=Kumpirmado: Bongbong Marcos positibo sa COVID-19 |url=https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2020/03/31/2004618/kumpirmado-bongbong-marcos-positibo-sa-covid-19 |accessdate=March 31, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 31, 2020 |language=Filipino}}</ref> Iniulat na nasa kritikal na kondisyon si dating Senador, [[Heherson Alvarez]], at ang kanyang asawa pagkatapos mahawaan ng birus.<ref name="Virata, Alvarez">{{cite news |last1=Tupas |first1=Emmanuel |last2=Felipe |first2=Cecille Suerte |last3=Flores |first3=Helen |last4=Villanueva |first4=Rhodina |last5=Santos |first5=Rudy |title=Año, Bongbong, Virata test positive |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/01/2004777/ao-bongbong-virata-test-positive |accessdate=April 1, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 31, 2020}}</ref>▼
Ang talahanayan sa ibaba ay ang 217 kumpirmadong kaso na nakaayos ayon sa kronolohiya mula noong Enero 30 hanggang Marso 19. Paalala na hindi lahat ng mga pasyente ay naospital; ibinukod ang mga ilan na may mahinahong kondisyon at napasailalim sa protokol ng kuwarantina sa bahay. Gayunpaman, dahil sa kakulangan sa datos mula sa Kagawaran ng Kalusugan (DOH) ukol sa sinu-sino sa mga pasyenteng nagpositibo ay naospital o napasailalim ng protokol ng kuwarantina sa bahay, inuuri ang lahat ng mga katuayan ng pasyente sa talahanayang ito bilang ''pinasok'' maliban kung iba ang binanggit. Dahil din sa kakulangan ng magagamit na impormasyon ukol sa uri ng transmisyon ng sakit na naghawa sa mga pasyente, ipinapalagay na ang lahat na may ''for validation'' na tatak sa nakuhang datos mula sa opisyal na pansubaybay ng COVID-19 ay nahawa sa pamamagitan ng ''lokal'' na transmisyon; habang ipinapalagay na ''inangkat'' ng lahat ng mga pasyenteng may kasaysayan ng paglalakbay sa ibang bansa ang sakit, maliban kung ipinatunay na nahawa sila sa pamamagitan ng "lokal" na transmisyon. Ipinapakita ng mga tudling ng ''pasilidad kung saan ipinasok o nagpakonsulta'' at ''lokal na tirahan'' ang kakulangan sa datos mula sa Kagawaran ng Kalusugan.
 
Sa gabinete sa administrasyon ni Pangulo Rodrigo Duterte, nakumpirmang nagpositibo sa COVID-19 sina Kalihim ng Interyor [[Eduardo Año]]<ref>{{cite news|last1=Talabong|first1=Rambo|url=https://www.rappler.com/nation/256561-dilg-secretary-eduardo-ano-tests-positive-coronavirus|title=DILG Secretary Eduardo Año tests positive for coronavirus|date=March 31, 2020|work=Rappler|accessdate=March 31, 2020}}</ref> at Kalihim ng Edukasyon [[Leonor Briones]].<ref>{{cite web|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/733341/deped-chief-briones-tests-positive-for-covid-19/story/|title=DepEd chief Briones tests positive for COVID-19|work=GMA News|date=April 9, 2020|accessdate=April 9, 2020}}</ref> ay nakumpirmang nagpositibo sa COVID-19. Nagpositibo rin sa COVID-19 si Hen. [[Felimon Santos Jr.|Felimon Santos, Jr.]], [[Chief of Staff of the Armed Forces of the Philippines|Puno ng Kawani]] ng [[Sandatahang Lakas ng Pilipinas]].<ref>{{Cite news|last=Sadongdong|first=Martin|url=https://news.mb.com.ph/2020/03/27/afp-chief-of-staff-tests-positive-for-covid-19/|title=AFP Chief of Staff tests positive for COVID-19|date=March 27, 2020|work=Manila Bulletin|access-date=March 27, 2020|url-status=live}}</ref> Gumaling na silang lahat.<ref>{{Cite news |last1=Sadongdong |first1=Martin |url=https://newsinfo.inquirer.net/1257986/ano-now-tests-negative-for-covid-19 |title=Año now tests negative for COVID-19 |date=April 13, 2020 |work=Inquirer.net |access-date=April 19, 2020 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Montemayor |first1=Ma. Teresa |url=http://www.canadianinquirer.net/2020/04/13/briones-now-covid-19-negative-needs-another-week-of-isolation/ |title=Briones now Covid-19 negative; needs another week of isolation |date=April 13, 2020 |work=Philippine News Agency |publisher=Philippine Canadian Inquirer |access-date=April 19, 2020 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Nepomuceno |first1=Priam |url=https://www.pna.gov.ph/articles/1098873/ |title=AFP chief Santos recovers from coronavirus |date=April 5, 2020 |work=Philippine News Agency |access-date=April 19, 2020 |url-status=live}}</ref>▼
Bilang karagdagan, ang lahat ng mga pasyente na walang matutunton na koneksyon ay ipapalagay bilang nahawa sa ''di-kilalang pinagmulan ng impeksyon'' (katulad ng nakabanggit sa mga tala).
 
Noong Marso 31, naiulat na naipasok si dating [[Punong Ministro ng Pilipinas|Punong Ministro]] at Kalihim ng Pananalapi [[Cesar Virata]] sa ''intensive care unit'' ng [[St. Luke's Medical Center – Global City|Sentrong Medikal San Lucas – Global City]] dahil sa istrok at pulmonya. Kalaunang nakumpirma na nahawaan siya ng birus.<ref name="Virata, Alvarez"/> Pinalaya siya noong Abril 15.<ref>{{cite news|url=https://news.abs-cbn.com/news/04/15/20/cesar-virata-negative-covid-19-coronavirus-discharged|title=Former finance chief Cesar Virata discharged after stroke, COVID-19 treatment|first=Mario|last=Dumaual|work=ABS-CBN News|date=April 15, 2020|accessdate=May 1, 2020}}</ref>▼
{{2019–20 coronavirus pandemic data/Philippines medical cases summary}}
{{clear}}
 
Noong Marso 25, inanunsyo ni [[Rebecca Ynares]], Gobernardora ng Rizal, na nahawaan siya ng birus.<ref>{{cite news |last1=Cinco |first1=Maricar |title=Rizal Governor Ynares tests positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1248492/rizal-governor-ynares-tests-positive-for-covid-19 |accessdate=March 25, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 25, 2020}}</ref> ▼
▲==== Mga katangi-katanging kaso ====
▲Tatlong kasalukuyan at dalawang dating [[Senado ng Pilipinas|Senador ng Pilipinas]] ang nahawaan ng COVID-19. Noong Marso 16, kinumpirma ni Pinuno ng Karamihan ng Senado, [[Juan Miguel Zubiri]], na nagpositibo siya sa COVID-19, ngunit sinabi niya na asintomatiko siya.<ref name="Zubiri">{{cite news |last1=Lalu |first1=Gabriel Pabico |title=Senator Zubiri tests positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1243160/senator-zubiri-tests-positive-for-covid-19-total-lockdown-covid19ph |accessdate=March 16, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 16, 2020}}</ref> Noong Marso 25, inanunsyo ni Senador [[Koko Pimentel]] na nagpositibo rin siya sa COVID-19.<ref name="Pimentel">{{cite news |last1=Cabico |first1=Gaea Katreena |title=Pimentel becomes second senator to test positive for COVID-19 |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/03/25/2003350/pimentel-becomes-second-senator-test-positive-covid-19 |accessdate=March 25, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 25, 2020}}</ref> Sa susunod na araw, si Senador [[Sonny Angara]] ang naging ikatlong senador na mag-anunsyo ng kanyang pagririkonosi ng COVID-19 noong nakakuha ng positibong resulta.<ref name="Angara">{{cite news |last1=Ramos |first1=Christia Marie |title=BREAKING: Senator Angara positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1248773/breaking-senator-angara-positive-for-covid-19 |accessdate=March 26, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 26, 2020}}</ref> Noong Marso 31, nagpositibo rin ang dating Senador [[Bongbong Marcos]] sa COVID-19 matapos niyang kunin ang kanyang resulta ng Marso 28 mula sa Surian sa Pananaliksik ng Medisinang Tropikal (RITM).<ref>{{cite news|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/732076/bongbong-marcos-positive-for-covid-19/story/|title=Bongbong Marcos positive for COVID-19|first=Joahna Lei|last=Casilao|work=GMA News|date=March 31, 2020|accessdate=March 31, 2020}}</ref> Sinabi ni Marcos na sumama ang pakiramdam niya pagkabalik mula sa paglalakbay sa[[Espanya]].<ref>{{cite news |last1=Relativo |first1=James |title=Kumpirmado: Bongbong Marcos positibo sa COVID-19 |url=https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2020/03/31/2004618/kumpirmado-bongbong-marcos-positibo-sa-covid-19 |accessdate=March 31, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 31, 2020 |language=Filipino}}</ref> Iniulat na nasa kritikal na kondisyon si dating Senador, [[Heherson Alvarez]], at ang kanyang asawa pagkatapos mahawaan ng birus.<ref name="Virata, Alvarez">{{cite news |last1=Tupas |first1=Emmanuel |last2=Felipe |first2=Cecille Suerte |last3=Flores |first3=Helen |last4=Villanueva |first4=Rhodina |last5=Santos |first5=Rudy |title=Año, Bongbong, Virata test positive |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/01/2004777/ao-bongbong-virata-test-positive |accessdate=April 1, 2020 |work=The Philippine Star |date=March 31, 2020}}</ref>
 
Sa mga artista, nakumpirmang positibo rin sa COVID-19 ang mga aktor na sina [[Christopher de Leon]]<ref name="de Leon">{{cite news|url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/730126/istopher-de-leon-confirms-he-has-covid-19/story/|title=Christopher De Leon confirms he has COVID-19|date=March 17, 2020|work=GMA News Online|accessdate=March 17, 2020}}</ref> at [[Menggie Cobarrubias]],<ref name="gma730126">{{Cite news|last=|first=|date=April 1, 2020|title=Late actor Menggie Cobarrubias had coronavirus, test results show|work=Rappler|url=https://www.rappler.com/entertainment/news/256623-test-results-late-actor-menggie-cobarrubias-had-coronavirus|url-status=live|access-date=May 4, 2020}}</ref> pati na rin ang mga aktres na sina [[Iza Calzado]]<ref>{{Cite news|last=Malig|first=Kaela|url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/731682/iza-calzado-confirmed-positive-for-covid-19/story/|title=Iza Calzado confirmed positive for COVID-19|date=March 28, 2020|work=GMA News Online|access-date=March 28, 2020|url-status=live}}</ref>, at [[Sylvia Sanchez]].<ref>{{cite news|url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/03/31/20/sylvia-sanchez-husband-test-positive-for-covid-19|title=Sylvia Sanchez, husband test positive for COVID-19|work=ABS-CBN News|date=March 31, 2020|accessdate=March 31, 2020}}</ref> Gumaling sina De Leon, Calzado, at Sanchez,<ref>{{cite news |url=https://www.panaynews.net/sylvia-sanchez-christopher-de-leon-now-negative-for-covid-19/ |title=Sylvia Sanchez, Christopher de Leon now negative for COVID-19 |work=Panay News |date=April 15, 2020|access-date=April 19, 2020}}</ref><ref>{{cite news |url=https://cnnphilippines.com/entertainment/2020/4/7/Iza-Calzado-recovers-from-COVID-19.html?fbclid=IwAR0nQtLiTWKTqcWN8GSdI1T-bkma3RFJEhZwbIRrAlenJh0j_5pJwLcCaF0 |title=Iza Calzado recovers from COVID-19, thanks supporters for prayers |publisher=[[CNN Philippines]] |date=April 7, 2020|access-date=April 19, 2020}}</ref> habang namatay si Cobarrubias limang araw bago magpositibo sa pagsusuri ng sakit.<ref name="gma730126" /> Sumakabilang-buhay rin si [[Ito Curata]], isang tagadisenyo, dahil sa sakit.<ref>{{Cite news|last=|first=|date=March 30, 2020|title=Fashion designer Ito Curata, 60|work=Business World Online|url=https://www.bworldonline.com/fashion-designer-ito-curata-60/|url-status=live|access-date=May 6, 2020}}</ref> Bilang karagdagan, Nahawanahawa rin at gumaling si [[Howie Severino]], peryodista ng [[GMA Network]].<ref>{{cite news|last=Severino|first=Howie|title=I am Patient 2828|date=April 7, 2020|work=GMA News|url=https://www.gmanetwork.com/news/specials/content/140/howie-severino-i-am-covid-19-patient-2828/|accessdate=April 7, 2020}}</ref>▼
▲Sa gabinete sa administrasyon ni Pangulo Rodrigo Duterte, Kalihim ng Interyor [[Eduardo Año]]<ref>{{cite news|last1=Talabong|first1=Rambo|url=https://www.rappler.com/nation/256561-dilg-secretary-eduardo-ano-tests-positive-coronavirus|title=DILG Secretary Eduardo Año tests positive for coronavirus|date=March 31, 2020|work=Rappler|accessdate=March 31, 2020}}</ref> at Kalihim ng Edukasyon [[Leonor Briones]]<ref>{{cite web|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/733341/deped-chief-briones-tests-positive-for-covid-19/story/|title=DepEd chief Briones tests positive for COVID-19|work=GMA News|date=April 9, 2020|accessdate=April 9, 2020}}</ref> ay nakumpirmang nagpositibo sa COVID-19. Nagpositibo rin sa COVID-19 si Hen. [[Felimon Santos Jr.|Felimon Santos, Jr.]], [[Chief of Staff of the Armed Forces of the Philippines|Puno ng Kawani]] ng [[Sandatahang Lakas ng Pilipinas]].<ref>{{Cite news|last=Sadongdong|first=Martin|url=https://news.mb.com.ph/2020/03/27/afp-chief-of-staff-tests-positive-for-covid-19/|title=AFP Chief of Staff tests positive for COVID-19|date=March 27, 2020|work=Manila Bulletin|access-date=March 27, 2020|url-status=live}}</ref>
 
Si Propesor [[Aileen Baviera]], dating dekano ng [[University of the Philippines Asian Center|Pulungang-aral ng Asya ng Unibersidad ng Pilipinas]] at nangungunang eksperto ng Tsina, ay namatay noong Marso 21 sa Ospital ng San Lazaro sa Maynila dahil sa matinding pulmonya na dulot ng COVID-19. Namatay siya bago niyang makita ang resulta ng pagsubok na magkukumpirma sana kung COVID-19 ang pangunahing sanhi ng kanyang kamatayan.<ref>{{Cite news|last=Esguerra|first=Christian|url=https://news.abs-cbn.com/news/03/21/20/leading-ph-expert-on-china-succumbs-to-suspected-covid-19|title=Leading PH expert on China succumbs to suspected COVID-19|date=March 21, 2020|work=ABS-CBN News|accessdate=March 21, 2020|url-status=live}}</ref> Namatay rin si Diplomatang [[Bernardita Catalla]], na dating naglingkod bilang embahadora ng Pilipinas sa Lebanon, Hong Kong, Malaysia, at Indonesya.<ref name="aacom20200402" />▼
▲Noong Marso 31, naiulat na naipasok si dating [[Punong Ministro ng Pilipinas|Punong Ministro]] at Kalihim ng Pananalapi [[Cesar Virata]] sa ''intensive care unit'' ng [[St. Luke's Medical Center – Global City|Sentrong Medikal San Lucas – Global City]] dahil sa istrok at pulmonya. Kalaunang nakumpirma na nahawaan siya ng birus.<ref name="Virata, Alvarez"/>
 
=== Ayon sa demograpiko ===▼
▲Noong Marso 25, inanunsyo ni [[Rebecca Ynares]], Gobernardora ng Rizal, na nahawaan siya ng birus.<ref>{{cite news |last1=Cinco |first1=Maricar |title=Rizal Governor Ynares tests positive for COVID-19 |url=https://newsinfo.inquirer.net/1248492/rizal-governor-ynares-tests-positive-for-covid-19 |accessdate=March 25, 2020 |work=Philippine Daily Inquirer |date=March 25, 2020}}</ref>
Ang pinakamatandang tao na gumaling sa COVID-19 sa Pilipinas (noong pagsapit ng Marso 31) ay iniulat na isang 83 taong gulang na babae mula sa [[Santa Rosa, Laguna]],<ref>{{cite news|last1=Garcia|first1=Maria Angelica|title=83-yr-old lola is oldest to recover from COVID-19 in Philippines|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/regions/732100/83-yr-old-lola-is-oldest-to-recover-from-covid-19-in-philippines/story/?just_in|accessdate=March 31, 2020|work=GMA News Online|date=March 31, 2020}}</ref> habang ang pinakabatang pasyente na namatay dahil sa mga kumplikasyon mula sa sakit (noong pagsapit ng Abril 14) ay isang 29 araw na gulang na sanggol mula sa lalawigan ng Batangas.<ref>{{Cite news|url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/14/2007299/29-day-old-baby-philippines-youngest-covid-19-fatality|title=29-day-old baby is Philippines' youngest COVID-19 fatality|date=April 14, 2020|work=[[Philippine Star]]|access-date=April 15, 2020}}</ref>▼
 
Noong pagsapit ng Abril 17, iniulat ng DOH na mayroong 766 tauhan sa healthcare na nahawaan ng COVID-19, tatluhang pagtaas mula sa pahayagan ng nakaraang linggo. Sa mga kasong ito, 339 doktor at 242 nars ang nagpositibo. Sa mga 339 nahawang doktor, 22 ang namatay na dahil sa sakit na ito.<ref>{{Cite news|url=https://www.cnnphilippines.com/news/2020/4/17/over-700-health-workers-infected.html|title=Over 700 healthcare workers, including 339 doctors, have contracted COVID-19, DOH says|date=April 17, 2020|work=[[CNN Philippines]]|access-date=April 17, 2020|language=en}}</ref>▼
▲Sa mga artista, nakumpirmang positibo rin sa COVID-19 sina [[Christopher de Leon]]<ref name="de Leon">{{cite news|url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/730126/istopher-de-leon-confirms-he-has-covid-19/story/|title=Christopher De Leon confirms he has COVID-19|date=March 17, 2020|work=GMA News Online|accessdate=March 17, 2020}}</ref>, [[Iza Calzado]]<ref>{{Cite news|last=Malig|first=Kaela|url=https://www.gmanetwork.com/news/showbiz/chikaminute/731682/iza-calzado-confirmed-positive-for-covid-19/story/|title=Iza Calzado confirmed positive for COVID-19|date=March 28, 2020|work=GMA News Online|access-date=March 28, 2020|url-status=live}}</ref>, at [[Sylvia Sanchez]]<ref>{{cite news|url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/03/31/20/sylvia-sanchez-husband-test-positive-for-covid-19|title=Sylvia Sanchez, husband test positive for COVID-19|work=ABS-CBN News|date=March 31, 2020|accessdate=March 31, 2020}}</ref>. Nahawa rin at gumaling si [[Howie Severino]], peryodista ng [[GMA Network]].<ref>{{cite news|last=Severino|first=Howie|title=I am Patient 2828|date=April 7, 2020|work=GMA News|url=https://www.gmanetwork.com/news/specials/content/140/howie-severino-i-am-covid-19-patient-2828/|accessdate=April 7, 2020}}</ref>
 
Sa mga kumpirmadong kaso, mahigit 30 anyos at lalaki ang karamihan.<ref name="COVID-19 tracker" /><ref name=":1">{{Cite web|title=COVID-19 Tracker Philippines|url=https://covid19stats.ph/|last=Gozalo|first=Mikko|last2=Gozalo|first2=Cecile Maris|date=|website=COVID-19 Stats PH|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=May 7, 2020|last3=Gozalo|first3=Martin}}</ref><ref name="dashboard" />
 
Ang pinakamatandang tao na gumaling sa COVID-19 sa Pilipinas (pagsapit ng Abril 31) ay iniulat na isang 95 taong gulang na babae mula sa [[Mandaluyong]],<ref>{{cite news|last1=Ornedo|first1=Julia Marie|date=April 12, 2020|title=95-year-old Mandaluyong local recovers from COVID-19|work=GMA News Online|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/metro/733670/95-year-old-mandaluyong-local-recovers-from-covid-19/story/|url-status=live|accessdate=May 5, 2020}}</ref> habang ang pinakamatandang namatay dahil sa sakit sa [[Kanlurang Kabisayaan]] (at siguro sa buong bansa pagsapit ng Abril 9) ay isang lalaking 94 taong gulang mula sa [[Miagao|Miag-ao, Iloilo]].<ref>{{Cite news|last=Yap|first=Tara|date=April 9, 2020|title=W. Visayas’ oldest COVID-19 case dies|work=Manila Bulletin|url=https://news.mb.com.ph/2020/04/09/w-visayas-oldest-covid-19-case-dies/|url-status=live|access-date=May 12, 2020}}</ref> Ang pinakabatang pasyente na gumaling (pagsapit ng Abril 30) ay isang 16 araw na gulang na sanggol mula sa [[Lungsod Quezon]],<ref>{{Cite news|last=Jazul|first=Noreen|date=April 30, 2020|title=16-day-old baby recovers from COVID-19|work=Manila Bulletin|url=https://news.mb.com.ph/2020/04/30/16-day-old-baby-recovers-from-covid-19/|url-status=live|access-date=May 5, 2020}}</ref> habang ang pinakabatang namatay dahil sa mga kumplikasyon ng COVID-19 (pagsapit ng Abril 14) ay isang 29 araw na gulang na sanggol mula sa lalawigan ng [[Batangas]].<ref>{{Cite news |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/14/2007299/29-day-old-baby-philippines-youngest-covid-19-fatality |title=29-day-old baby is Philippines' youngest COVID-19 fatality |date=April 14, 2020 |work=[[Philippine Star]] |access-date=April 15, 2020}}</ref>
 
=== Sinusupetsang kaso ===▼
Dating ginamit ng DOH ang pagtatalagang ''"[[Patient Under Investigation|patients under investigation]]"'' (PUI, "mga pasyenteng iniimbestigahan") at ''"persons under monitoring"'' (PUM, "mga taong sinusubaybayan") upang pangasiwaan ang mga sinsuspetsang at kumpirmadong kaso. Kabilang sa mga PUI ang mga indibidwal na may kasaysayan ng paglalakbay sa Wuhan ngunit noong Pebrero 3, pinalawig ng DOH ang saklaw ng mga PUI upang isama ang mga indibidwal na may kasaysayan ng paglalakbay sa anumang bahagi ng Tsina.<ref name="COVID-19 tracker" /> Ang PUM ay mga asintomatikong indibidwal na may alam na kasaysayan ng pagkalantad sa sinuman na may kumpirmadong impeksyon ng COVID-19.<ref name="asymptomaticexcluded">{{cite news |last1=San Juan |first1=Ratziel |title=Asymptomatic cases excluded in DOH's new COVID-19 classifications |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/11/2006613/asymptomatic-cases-excluded-dohs-new-covid-19-classifications |accessdate=April 11, 2020 |work=The Philippine Star |date=April 11, 2020}}</ref>▼
 
Noong Abril 11, binago ng DOH ang kanilang terminolohiya para sa mga PUI: mga kasong "pinaghihinalaan" at "malamang". Kabilang sa mga kasong pinaghihinalaan ang mga indibidwal na may malatrangkaso na sintomas at may kasaysayan ng paglalakbay sa mga lugar na may naiulat na lokal na transmisyon sa loob ng 14 araw bago ang paglilitaw ng kanilang sintomas. Ang isang tao na may lagnat, ubo, o pangangapos ng hininga, o manggagawang pangkalusugan ay maaaring ituring bilang kasong "pinaghihinalaan". Maaaring italaga bilang kasong "pinaghihinalaan" ang mga pasyenteng inospital dahil sa mga malubhang sintomas na dulot ng di-tiyak na sakit sa baga. Kabilang sa mga "malamang" na kaso ang mga taong nagpasuri na may resultang nangangailangan ng karagdagang pagpapatunay, at lahat ng mga nasuri, ngunit ang pagsusuri ay hindi pinamahalaan sa opisyal na laboratoryo para sa pagsusuring baligtaring pagsasalin ng patanikalang tambisa ng polymerase (RT-PCR).<ref name="DOHnewclassification">{{cite news |title=DOH issues new classification for patients checked for Covid-19 |url=https://www.sunstar.com.ph/article/1852069 |accessdate=April 11, 2020 |work=Sun Star |date=April 11, 2020}}</ref>▼
▲Si Propesor [[Aileen Baviera]], dating dekano ng [[University of the Philippines Asian Center|Pulungang-aral ng Asya ng Unibersidad ng Pilipinas]] at nangungunang eksperto ng Tsina, ay namatay noong Marso 21 sa Ospital ng San Lazaro sa Maynila dahil sa matinding pulmonya na dulot ng COVID-19. Namatay siya bago niyang makita ang resulta ng pagsubok na magkukumpirma sana kung COVID-19 ang pangunahing sanhi ng kanyang kamatayan.<ref>{{Cite news|last=Esguerra|first=Christian|url=https://news.abs-cbn.com/news/03/21/20/leading-ph-expert-on-china-succumbs-to-suspected-covid-19|title=Leading PH expert on China succumbs to suspected COVID-19|date=March 21, 2020|work=ABS-CBN News|accessdate=March 21, 2020|url-status=live}}</ref>
 
Ipinahinto na ang paggamit ng talagang PUM. Ikinatwiran na ipinapalagay na nalantad ang publiko sa COVID-19 dahil sa lokal o de-komunidad na transmisyon na nangyayari sa iilang bahagi ng Pilipinas.<ref name="asymptomaticexcluded" />▼
===Kaso ng mga mamamayang Pilipino mula sa labas ng Pilipinas===
{| class="wikitable plainrowheaders sortable floatright <!---mw-collapsible--->" style="text-align:right; font-size:90%; width:40%; clear:right; margin:0 0 0.5em 1em;"
Line 183 ⟶ 190:
==== Dayuhang mga kaso na may kasaysayan ng paglalakbay sa Pilipinas ====
Naitala ang mga kaso sa ibang bansa na may kinalaman sa mga dayuhan na may kasaysayan ng paglalakbay sa Pilipinas noong mga unang yugto ng pandemya sa bansa. Ang mga unang tatlong naitalang kaso na may kinalaman sa isang Australyano, isang Hapones, at isang Taiwanes na mga mamamayan ay may kasaysayan ng pagbibisita sa Pilipinas noong Pebrero 2020. Bagaman hindi nakumpirma kung nahawaan sila ng birus habang nasa Pilipinas. Nagkaroon ng haka-haka na may di-natututop na lokal na transmisyon sa bansa noong nakumpirma ang ikalimang kaso sa bansa na nagsasangkot ng isang mamamayang Pilipino na walang kasaysayan ng paglalakbay sa ibang bansa na nakumpirma noong unang bahagi ng Marso 2020.<ref name="morequestions">{{cite news |last1=Malasig |first1=Jeline |title=More questions raised as foreigners with travel history to Philippines test positive for COVID-19 |url=https://www.interaksyon.com/politics-issues/2020/03/06/163652/more-questions-raised-as-foreigners-with-travel-history-to-philippines-test-positive-for-covid-19/ |accessdate=April 15, 2020 |work=InterAksyon |date=March 6, 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.doh.gov.ph/doh-press-release/DOH-REPORTS-1-COVID-DEATH-AND-3-NEW-CASES |title=DOH REPORTS 1 COVID DEATH AND 3 NEW CASES &#124; Department of Health website |publisher=Doh.gov.ph |date= |accessdate=March 30, 2020}}</ref><ref>{{cite web | url=https://cnnphilippines.com/news/2020/3/13/coronavirus-philippines-australia.html |title = Two people who visited PH tested positive for COVID-19 in Australia}}</ref> Mayroong 12 kumpirmadong kaso ng dayuhang mamamayan na dumalaw sa Pilipinas noong pagsapit ng {{date||MDY}}.
 
▲=== Ayon sa demograpiko ===
▲Ang pinakamatandang tao na gumaling sa COVID-19 sa Pilipinas (noong pagsapit ng Marso 31) ay iniulat na isang 83 taong gulang na babae mula sa [[Santa Rosa, Laguna]],<ref>{{cite news|last1=Garcia|first1=Maria Angelica|title=83-yr-old lola is oldest to recover from COVID-19 in Philippines|url=https://www.gmanetwork.com/news/news/regions/732100/83-yr-old-lola-is-oldest-to-recover-from-covid-19-in-philippines/story/?just_in|accessdate=March 31, 2020|work=GMA News Online|date=March 31, 2020}}</ref> habang ang pinakabatang pasyente na namatay dahil sa mga kumplikasyon mula sa sakit (noong pagsapit ng Abril 14) ay isang 29 araw na gulang na sanggol mula sa lalawigan ng Batangas.<ref>{{Cite news|url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/14/2007299/29-day-old-baby-philippines-youngest-covid-19-fatality|title=29-day-old baby is Philippines' youngest COVID-19 fatality|date=April 14, 2020|work=[[Philippine Star]]|access-date=April 15, 2020}}</ref>
 
▲Noong pagsapit ng Abril 17, iniulat ng DOH na mayroong 766 tauhan sa healthcare na nahawaan ng COVID-19, tatluhang pagtaas mula sa pahayagan ng nakaraang linggo. Sa mga kasong ito, 339 doktor at 242 nars ang nagpositibo. Sa mga 339 nahawang doktor, 22 ang namatay na dahil sa sakit na ito.<ref>{{Cite news|url=https://www.cnnphilippines.com/news/2020/4/17/over-700-health-workers-infected.html|title=Over 700 healthcare workers, including 339 doctors, have contracted COVID-19, DOH says|date=April 17, 2020|work=[[CNN Philippines]]|access-date=April 17, 2020|language=en}}</ref>
 
▲=== Sinusupetsang kaso ===
▲Dating ginamit ng DOH ang pagtatalagang ''"[[Patient Under Investigation|patients under investigation]]"'' (PUI, "mga pasyenteng iniimbestigahan") at ''"persons under monitoring"'' (PUM, "mga taong sinusubaybayan") upang pangasiwaan ang mga sinsuspetsang at kumpirmadong kaso. Kabilang sa mga PUI ang mga indibidwal na may kasaysayan ng paglalakbay sa Wuhan ngunit noong Pebrero 3, pinalawig ng DOH ang saklaw ng mga PUI upang isama ang mga indibidwal na may kasaysayan ng paglalakbay sa anumang bahagi ng Tsina.<ref name="COVID-19 tracker"/> Ang PUM ay mga asintomatikong indibidwal na may alam na kasaysayan ng pagkalantad sa sinuman na may kumpirmadong impeksyon ng COVID-19.<ref name="asymptomaticexcluded">{{cite news |last1=San Juan |first1=Ratziel |title=Asymptomatic cases excluded in DOH's new COVID-19 classifications |url=https://www.philstar.com/headlines/2020/04/11/2006613/asymptomatic-cases-excluded-dohs-new-covid-19-classifications |accessdate=April 11, 2020 |work=The Philippine Star |date=April 11, 2020}}</ref>
 
▲Noong Abril 11, binago ng DOH ang kanilang terminolohiya para sa mga PUI: mga kasong "pinaghihinalaan" at "malamang". Kabilang sa mga kasong pinaghihinalaan ang mga indibidwal na may malatrangkaso na sintomas at may kasaysayan ng paglalakbay sa mga lugar na may naiulat na lokal na transmisyon sa loob ng 14 araw bago ang paglilitaw ng kanilang sintomas. Ang isang tao na may lagnat, ubo, o pangangapos ng hininga, o manggagawang pangkalusugan ay maaaring ituring bilang kasong "pinaghihinalaan". Maaaring italaga bilang kasong "pinaghihinalaan" ang mga pasyenteng inospital dahil sa mga malubhang sintomas na dulot ng di-tiyak na sakit sa baga. Kabilang sa mga "malamang" na kaso ang mga taong nagpasuri na may resultang nangangailangan ng karagdagang pagpapatunay, at lahat ng mga nasuri, ngunit ang pagsusuri ay hindi pinamahalaan sa opisyal na laboratoryo para sa pagsusuring baligtaring pagsasalin ng patanikalang tambisa ng polymerase (RT-PCR).<ref name="DOHnewclassification">{{cite news |title=DOH issues new classification for patients checked for Covid-19 |url=https://www.sunstar.com.ph/article/1852069 |accessdate=April 11, 2020 |work=Sun Star |date=April 11, 2020}}</ref>
 
▲Ipinahinto na ang paggamit ng talagang PUM. Ikinatwiran na ipinapalagay na nalantad ang publiko sa COVID-19 dahil sa lokal o de-komunidad na transmisyon na nangyayari sa iilang bahagi ng Pilipinas.<ref name="asymptomaticexcluded"/>
== Pangangasiwa ==
 
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Pandemya_ng_COVID-19_sa_Pilipinas"