Ikatlong Republika ng Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago

===Manuel Roxas]] (1946–1948)===

Bago pa man din siyang maging unang pangulo ng Ikatlong Republika, si '''[[Manuel Roxas]]''' ang naging huling pangulo ng Commonwealth. Isang estadista ng [[Capiz]] (sa lungsod na ipinangalan sa kanya nang siya ay mamatay, ang [[Roxas, Capiz|Lungsod ng Roxas]]), si Roxas ang nagsimulang magtayo ng ekonomiya ng isang bansang winasak ng digmaan. Kaniyang ipinatupad ang ibang pangunahing mga prayoridasprayoridad ng kaniyang administrasyon gaya ng: ang industrialisasyon ng Pilipinas, ang pagpapatagal ng malapit na kooperasyon at ispesyal na relasyon sa Estados Unidos (dahilan kung bakit sa panahon niya'y isang publicpampublikong knowledgekaalaman na siya'y isang "Pro-American"), ang maintenancepagpapanatili ng batas at orderkaayusan at ang pagpasa sa kongreso ng batas na magbibigay sa magsasaka ng 70% ng kabuuang kinitang ani (30% lamang sa landlordpanginoong maylupa). Ngunit noong gabi ng 16 Abril 16, 1948, si Roxas ay namatay sa isang atake sa puso sa Clark Field, Pampanga matapos magbigay ng speechtalumpati sa mga Americansundalong servicemenAmerikano at tagasuportang Pilipino.

Ang bisepangalawang presidentepangulo ng Pilipinas sa administrasyon ni Roxas na si '''[[Elpidio Quirino]]''' ang siyang pumalit matapos ang kanyangkaniyang pagpanaw. Siya ang unang Ilokanong[[Ilocos|Ilokano]]ng pangulo na nagtapos sa 4 na taong termino ni Roxas at nanalo noongsa [[Pangkalahatang halalan sa Pilipinas, 1949|halalan eleksyonnoong 1949]]. Sa kanyangkaniyang administrasyon, pinakamalaki niyang pinagtuunan ng pansin ang pagpapatuloy ng pagbabago at rehabilitasyon ng ekonomyaekonomiya & ang restorationpagpapanumbalik ng tiwala at kooperasyon ng marami sa pamahalaan. Kinaharap ng administrasyongkaniyang niyaadministrasyon ang isang malubhang banta ng kilusang komunistang [[Hukbalahap]] (Hukbo ng Bayan laban sa Hapon), aisang redpulang commnunist)komunista. Pinasimulan niya ang kampanya laban sa mga Huk, at bilang pangulo, sinagawa Qurinoniya ang mga nagawasumusunod na sakaraniwang kanyaipinapatungkol nakakredit:sa kaniya. Una, ang paglikha ng PACSA (''President's Action Committee on Social Amelioration''), na layuning tulungan ang masa mula sa pagbagsak ng ekonomiya. Pangalawa, pangalawa ay ang paglikha ng ACCFA (''Agricultural Credit Cooperative Financing Administration'') para tulungan ang magsasaka na maka-availmagamit ng pautang na may mababang interes mula sa gobyenopamahalaan. atAt huli aypanghuli, ang pagtayo ng mga bankongbangkong rural at ''Labor Management Advisory Board'', isang presidentialpampangulong advisorylupong bodytagapayo. Ang administrasyon niya ay nagtagumpay sa pakikipagrelasyonpakikipagugnayan sa ibang bansa. Kasama nang kanyangkaniyang statemanshippagka-estadista, kanyangkaniyang napahanga ang ilang mga head[[pinuno ofng stateestado]] at foreignbanyagang mga diplomatic corpscorp at sa kanyangkaniyang officialopisyal tripna abroadbiyahe sa labas ng bansa, siya ang ambassadorsugo ng mabutinmabuting pakikisama at pakikipagkaibigan. Namatay siya sa atake sa puso noong 29 Pebrero 29, 1956 sa gulang na 66.

Si '''[[Ramon Magsaysay]]''' ang secretarykalihim ng National[[Kagawaran Defenseng Tanggulang Pambansa (Pilipinas)|Tanggulang Pambansa]] sa ilalim ng administrasyong Quirino. KanyangKaniyang iniligtas ang demokrasya sa Pilipinas. Ito ang kanyangkaniyang pinakamahalagang nagawa. Pinigil niya ang paghihimagsik ng Huk o ng komunista. SiSumuko sa kaniya si [[Luis Taruc]], ang Supremo ng Huk o ang pinakamataas na lider ng komunista, ay sumuko sa kanya. Kaya si Magsaysay ay tinawag na "Tagapagligtas ng Demokrasya" na naging sanhi ng kanyangkaniyang pagiging sikattanyag. Ilan sa kanyangkaniyang mga nakamit ay ang mga sumusunod: Ang pag-iimprovepagpapabuti ng standardpamantayan ng livingpamumuhay sa pamamagitan ng panggawapaggawa ng mga irrigationsistemang systempatubig, tulay, balon at kalsada; pagsasakatuparan ng pagamitpaggamit ng [[Barong Tagalog]] sa mga opisyal at sosyal na gawain na dati ay itinuturing na damit ng mahirap, pagtatatag ng SEATO ([[Southeast Asia Treaty Organization]]), isang regionalpanrehiyon politicona politiko-militarymilitar na aggregationagregasyon, noong 18 Setyembre 18, 1954; negosasyon sa JapanHapon ukol sa warkasunduan reparationng agreement[[bayad-pinsala sa digmaan]] kung saan ay huling nilagdaan sa Manila[[Maynila]] (ang bansang JapanHapon ay magbabayad ng warbayad-pinsala reparationsa fee nadigmaan nagkakahalaga ng $ 300,000,000 sa loob ng 25 taon) at ang [[Kasunduang San Francisco Treaty]], kung saan opisyal na nagpawakas sa bansang JapanHapon at Pilipinas mula sa estado ng digmaan. Siya ang "pinakamamahal" na Pangulo ng Pilipinas dahil ibinalik niya ang tiwala ng marami sa pamahalaan. Subalit nagwakas ito ngnang mamatay siya dahil sa [[Pagbagsak ng Cebu Douglas C-47 ng 1957|isang planepagbagsak crashng eroplano]] na bumangga sa isang[[Bundok bundokManunggal]] ngmalapit Manunggalsa [[Balamban]], [[Cebu]] noong 17 Marso 17, 1957.

Ang araw matapos ang malungkot na pagpanaw ni Magsaysay, ang bise-presidentepangalawang napangulong si '''[[Carlos P. Garcia]]''' ang siyang umupo bilang ikaapat na presidentepangulo ng Ikatlong Republika. Tinapos niya ang huling termino ni Magsaysay at nanalo bilang pangulo pagkatapos. Ang bisepangalawang presidentepangulo niyang si Diosdado Macapagal ng [[Partido Liberal (Pilipinas)|Partido Liberal]] at siyang naging unang pagkakataon na may magkaibang partidong presidentepangulo at bise-presidente,pangalawang ngunit ganoon papangulo. manGayunpaman, kanyang nakamit niya ang mga sumusunod: ang pinalaganappagpapatupad angng konsepto ngpatakarang "Filipino[[Pilipino Muna]]" (''First Filipino Policy'') para mataguyod at maprotektahan ang produktong Pilipino; ang pagpapalaganap ng [[Kultura ng Pilipinas|kulturang Pilipino]] sa pamamagitan ng mabuting pakikisama ng [[Bayanihan Philippine National Folk Dance Company|Bayanihan Dance Troupe]] sa abroadibang bansa; pagrespeto sa [[karapatang pantao]] at pagpapanatili ng malayang eleksyonhalalan; ang paggawa ng Komisyong Sentenaryo ng Dr. Jose P. Rizal Centennial Commission at ang pagtataguyod ng internationalpandaigdigang peacekapayapaan andat harmonypagkakasundo throughsa officialpamamagitan ng opisyal na mga visitspagbisita. Habang nasa kapangyarihan, ang Pamahalaanpamahalaan ni Garcia ay nakipag-usap sa mga pinuno ng bansang Amerika upang mailipat sa kontrol ng Pilipinas ang mga hindi na ginagamit na Basemga base Militarmilitar ng Amerika. Sa kalaunan ay naging labis ang pagiging maka-Pilipino ni Garcia at ang pagsira sa kanya ay pinasimulan sa mga pahayagan, sa himpapawid sa tulong ng [[Pangunahing Ahensiya ng Kaalaman|CIA]] samantalang pinaboran naman ng mga Amerikano si Diosdado Macapagal upang manalo sa Halalan[[Pangkalahatang halalan sa Pilipinas, 1961|halalan noong 1961]]. Bukod sa kanyangkaniyang mga nagawa bilang makabansang politiko, si Garcia ay kilala rin na makata sa kanyangkaniyang diyalektong Bisaya. Namatay siya sa atake sa puso noong 14 Hulyo 14, 1971 sa edad na 75.

Kahit siya ay kilala bilang "poorbatang boydukha" mula sa [[Lubao]], si '''[[Diosdado Macapagal]]''' ay isang bar topnotcher, isang respetadong abogado at manunulat at epektibong manunulat. KanyangKaniyang pinangako ang "Bagong Panahon" ("''New Era''") sa bansang Pilipinas sa pamamagitan ng mga sumusunod: paggamit ng pambansang lengwagewika ([[Wikang Filipino|Filipino]]) sa mga passport[[pasaporte]], [[selyo]], trafficpalatandaang signstrapiko, pangalan ng mga [[bagyo]], diplomadiplomang ng eskuwelapampaaralan at iba pang diplomaticmga katibayang credentialsdiplomatiko; paglipat ng Independence[[Araw Dayng Kalayaan]] ng Pilipinas sa 12 Hunyo 12 mula 4 Hulyo 4; pag-fifilepaghahain ng opisyal na pagaaripag-aari ng Pilipinas sa [[Sabah]] noong 22 Hulyo 22, 1962; ang pagkakalikha ng MAPHILINDOsamahang [[Mapilindo]] ([[Malaysia]], PhilippinesPilipinas, Indonesia[[Indonesya]]) Organization na isang pagkakaisang pangekonomiyapang-ekonomiya at ang pagpasa sa kongreso ng [[Kodigo sa Reporma ng Lupang Agrikultural (Pilipinas)|Agricultural Land Reform Code]] noong 1963. Humalili dinrin siya bilang pangulo ng Contitutional[[Kumbensiyong Konstitusyonal ng Pilipinas ng 1970|Kumbensiyong ConventionKonstitusyonal noong 1971]] para sa pagpapabago ng saligang batas. Namatay siya sa atake sa puso, pneumoniapulmonya at sakit sa kidneybato sa Ospital ng Makati noon 21noong Abril 21, 1997 makaraan ang isang taon, ang kanyangkaniyang anak na si [[Gloria Macapagal-Arroyo]] ay ipinoklamangipinroklamang ikaapat na presidentepangulo ng Ikalimang Republika ng Pilipinas dahil sa [[Ikalawang Rebolusyon sa EDSA|EDSA 2II]].

Si '''[[Ferdinand Marcos]]''' ay isang Senate[[Pangulo Presidentng Senado]] mula pa noong 1963 at matagal na panahong nagingpanahon siyang naging kasapi ng Partido Liberal. Hiningi niya ang nominasyon ng partido bilang kandidato sa pagka-pangulopagkapangulo noong 1965, ngunit ang kasalukuyang pangulo na si Diosdado Macapagal ang pinili ng partido. Tumiwalag si Marcos sa Partido Liberal at lumipat siya sa [[Partido Nacionalista]], kung saan nakuha niya ang kanilang nominasyon. Nanalo siya at si [[Fernando Lopez]], ang kandidato ng Partido Nacionalista sa pagka-pangalawang pangulo, laban kay Macapagal at Gerard[[Gerardo Roxas]] sa isang ‘’landslide''landslide victory’’victory'' na dala-dala ang sloganislogan na "''This nation can be great again''." Sa kanyangkaniyang pagsisilbipaglilingkod bilang pangulo sa unang termino, siya ang pinakamaraming nagawang kalsada, tulay, eskuwelapaaralan, gusali ng gobyernopamahalaan, sistemang irigasyonpatubig (kasabay ng pag-papakilalapagpapakilala ng "''Miracle Rice''"), at marami sa mga ito ay nananatiling nakatayo pa gaya ng [[Tulay ng San Juanico Bridge]] sa gitnapagitan ng [[Samar (pulo)|Samar]] at [[Pulo ng Leyte|Leyte]]; ang [[Pan-Philippine Highway]] mula Aparri[[Laoag]] hanggang Jolo[[Lungsod ng Zamboanga]]; ang Cultural[[Sentrong CenterPangkultura of theng PhilippinesPilipinas]], Philippine[[Sentrong InternationalPangkumbensiyong ConventionPandaigdig Centerng Pilipinas]], Folk[[Tanghalang ArtsFrancisco CenterBalagtas|Tanghalan ng Katutubong Sining]] at ang Film[[Sentrong CenterPampelikula sang Maynila]]; at pati na rin ang pagaayospag-aayos ng Philippine[[Pambansang NationalDaambakal Railwaysng Pilipinas]] (PNR). Dagdag pa ditorito ang pinansyal at teknikal na pagtulong sa mga magsasaka., ang epektibong pangungulektapangongolekta ng buwis, ang malawakang pagpapataboy sa mga smugglingmamumuslit, organisadong krimen at ang komuistangkomunistang "New[[Bagong People'sHukbong Army"Bayan]] at ang matagumpay na pagdaos ng Manila Summit Conference noong 24-25 Oktubre 24–25 na dinaluhan ng maraming headsmga ofpinuno statesng estado. Kaakibat dito at dahil na rin sa dami ng kanyangkaniyang mga nakamit noong una niyangunang termino niya, siya'y naging pangulo muli sa ikalawang pagkakataon, iyon ang unang pagkakataon sa Pilipinas na ma-reelectmahalal muli ang isang pangulo, at dahil doon, siya'y natala bilang pangulo na may pinakamahabang taon na pinaglingkuran. Ngunit, sa kabila ng kanyangkaniyang magandang unang termino, ang Pilipinas ay dumadanasdumanas ng malubhang krisis na pangekonomiyapang-ekonomiya ang Pilipinas dahil sa na rin pagtaas ng presyo ng langis sa worldpandaigdigang marketpamilihan. Ang pagtaas ng presyo ng langis ang naging sanhi upang tumaas ang presyo ng pangunahing bilihin ay tumaas at maraming Pilipino ang nawalangnawalan ng trabaho. Ang "''floating peso"'' ay patuloy na bumababa laban sa dolyar. Ang kanyangkaniyang pangalawang termino ay napuno ng graft andat corruptionkorupsiyon sa gobyernopamahalaan; ang paglayo pa lalo ng mahirap at mayaman na naging dahilan ng paglaganap ng maraming krimen, kaguluhan at pagbabanta ng komunista. Sa konsensyakaniyang niyakonsensiya, ang mga bagbabantangpagbabantang ito sa seguridad at istabilidadkatatagan ng bansa ay namataan ni Marcos na ito'y mapagtuunan ng isang aksyonghakbang na makakapagpabago ng lahat. Para kay Marcos, anyang tanging paraan para maipanumbalikmapanumbalik ang tiwala ng marami sa gobyernopamahalaan ay ang pagdedeklara ng Batas[[batas Militarmilitar]]. Katulong nito, sinabing ang pagligtas ng estado ay ang kanyangkaniyang dahilan, si Marcos ay nagpahayag ng [[ProclamationProklamasyon NoBlg. 1081]] noong 21 Setyembre 21, 1972, at nalagay ang buong Pilipinas [[Batas Militar sa Pilipinas|sa ilalim ng Martialbatas Lawmilitar]], na siyang pumatay sa demorkasyademokrasya at sa Ikatlong Republika ng Pilipinas.

Bago matapos, hindi naging madali para sa mga naging presidentepangulo ng panahong ito na magbigay ng serbisyo, gaya ng naunang si Roxas at ng nahuling si Marcos na kapwakapuwa sumalubong sa matinding krisis ng bansa. Si Roxas na naglingkod matapos ang [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] mula sa kalupitan ng Hapon at si Marcos (sa kanyangkaniyang ikalawang taningtermino ng panunungkulan) na bumulaga sa malubhang pagbagsak ng ekonomiya dahil sa pagtaas ng presyo ng langis insa worldpandaigdigang marketpamilihan. Bagama't ganoon pa manGayunpaman, alam natin na ang bawat naging presidente ng Ikatlong Republika ay mayroong maganda at di-magandang nagawa, na siyang naisulat sa pahina ng kasaysayan.