Palarong Olimpiko: Pagkakaiba sa mga binago

Ang modernong '''Palarong Olimpiko'''<ref name="Games">{{cite web|url=http://www.olympic.org/uk/games/index_uk.asp|title=Olympic Games|publisher=International Olympic Committee|accessdate=2006-12-27}}</ref> ([[Wikang Kastila|Kastila]]: ''Juegos Olímpicos''; [[Wikang Pranses|Pranses]]: ''Jeux Olympiques<ref>With English, French is the second official language of the Olympic Movement.</ref><ref>{{cite web|url=http://www.olympic.org/fr/|title=Jeux Olympiques – Sports, Athlètes, Médailles, Rio 2016|publisher=International Olympic Committee|date=2018-10-22}}</ref>''; [[Wikang Ingles|Ingles]]: ''Olympic Games'') ang nangunguna sa mga pandaidigang kaganapan sa pampalakasan na nagtatampok ng mga kumpetisyon sa pampalakasan sa tag-init at taglamig, kung saan libu-libong mga manlalaro mula sa higit 200 na mga bansa sa buong mundo ang nakikilahok sa iba't ibang mga kumpetisyon. Ang Palarong Olimpiko ay itinuturing na nangunguna sa paligsahan sa pampalakasan sa buong mundo na may higit sa 200 mga bansa na lumalahok. Ang mga Palarong Olimpiko ay ginaganap tuwing apat na taon, at nagsasalitan sa pagitan ng mga Palarong Tag-init at Taglamig sa bawat ikalawang taon sang apat na taong panahon.

Ang ebolusyon ng kilusang Olimpiko sa ika-20 at ika-21 siglo ay nagdulot ng maraming mga pagbabago sa mga Palarong Olimpiko. Ang ilan sa mga pagsasaayos na ito ay kinabibilangan ng paglikha ng [[Palarong Olimpiko sa Taglamig]] para sa mga pampalakasan sa yelo at niyebe, ang [[Palarong Paralimpiko]] para sa mga atleta na may kapansanan, ang [[Palarong Olimpiko ng Kabataan]] para sa mga atleta na may edad 14 hanggang 18, ang limang palarong kontinental (Pan-Amerikano, Aprika, [[Palarong Asyano|Asyano]], Europeyo, at Pasipiko), at Palarong Pandaigdig para sa mga palakasan na hindi kabilang sa Palarong Olimpiko. Ang Deaflympics at Special Olympics ay itinataguyod din ng IOC. Ang IOC ay kinailangang umangkop sa iba't ibang mga pang-ekonomiya, pampulitika, at teknolohikal na pagsulong. Ang pang-aabuso ng mga panuntunan sa baguhang mga bansa ng Eastern Bloc ay nag-udyok sa IOC na lumayo sa purong amatyurismo, tulad ng inisip ni Coubertin, upang pahintulutan ang pakikilahok ng mga propesyonal na manlalaro. Ang lumalaking kahalagahan ng masmidya ay lumikha ng isyu ng sponsorship ng mga korporasyon at komersyalisasyon ng Palaro. Ang mga Digmaang Pandaigdig ay humantong sa pagkansela ng 1916, 1940, at 1944 na mga palaro. Tinakdaan ng mga malalaking boykot noong panahon ng [[Digmaan ng Taglamig|Digmaa ngDigmaang Taglamig]] ang pakikilahok sa mga Palaro ng 1980 at 1984,<ref name="olympic.org">{{cite news|title=No Boycott Blues|url=https://www.olympic.org/los-angeles-1984|website=olympic.org|access-date=6 January 2017}}</ref> habang ang palaro ng [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2020|2020]] ay ipinagpaliban sa 2021 dahil sa pagkalat ng pandemyang coronovirus noong taong iyon.

Ang mga palaro ay lumago nang labis na halos lahat ng bansa ay kinakatawan ngayon. Ang paglago na ito ay lumikha ng maraming mga hamon at kontrobersya, kabilang na ang ''doping,'' mga boykot'','' panunuhol, at isang pag-atake ng terorista noong 1972. Tuwing dalawang taon, ang Palarong Olimpiko at mediaang exposurepagtampok nito sa midya ay nagbibigay ng mga atletamanlalaro na makamit ang pambansang at kung minsan ay panginternasyonal napandaigdigang katanyagan. Ang mga palaro rin ay nagbibigay ng pagkakataon para sa punongabalang lungsod at bansa na maipagmalaki ang kanilang sarili sa mundo.

{{main|Palarong Olimpiko sa Taglamig}}Ang OlimpikongPalarong TaglamigOlimpiko ngsa Taglamig ay nilikha upang itampok ang mga sportspampalakasan ngsa snowniyebe at iceyelo na lohikalhindi namaaring imposibleganapin nasa gaganapinPalarong Olimpiko sa Mga Larong Tag-init. Ang skatingpigurang ng Figurepag-iskeyt (noong 1908 at 1920) at hockey[[Hockey|haki ngsa yelo]] (sa 1920) ay itinampok bilang mga kaganapan sa OlympicPalarong Olimpiko sa Summer OlympicsTag-init. Nais ng IOC na palawakin ang listahang ito ng mga sportspampalakasan upang mapaloob ang iba pang mga aktibidadkaganaapn sa taglamig. Sa 1921 OlympicOlimpikong CongressKongreso sa Lausanne, napagpasyahannapagpasyahang naisaayos humawakang ngunang bersyonPalarong ngOlimpiko taglamig ng Mgasa Larong OlimpikoTaglamig. AngIsang isang linggolingggo ng sportspampalakasan ngsa taglamig (itongunit aynagtagal talagangng 11 araw) ay gaganapinginanap noong 1924 sa Chamonix, PransyaPransiya, na may kaugnayankaugnay sa Palaro ng Paris na ginanap ng tatlong buwan; angmatapos. Ang kaganapang ito ayang naging unang LarongPalarong Olimpiko ngsa Taglamig. [48] Kahit na inilaan na ang parehong bansa ayang nag-hostmagiging parehoabala ngsa Mgaparehong LarongPalarong Olimpiko sa Taglamig at Tag-init sa isang naibigay naiisang taon, ang ideyang ito ay mabilis na iniwanniliban. Ipinag-utosIniutos ng IOC na ipagdiwang ang MgaPalarong LarongOlimpiko sa Taglamig tuwing apat na taon sa parehong taon bilang katapat ng kanilang tagPalarong Olimpiko sa Tag-init.<ref>{{cite [49]web|url=http://www.utah.com/olympics/history.htm|title=Winter Olympics History|publisher=Utah Athletic Foundation|accessdate=31 January 2009|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090112071018/http://www.utah.com/olympics/history.htm|archivedate=12 January 2009|df=}}</ref> Ang tradisyon na ito ay itinataguyoditinaguyod sa mgaPalarong LarongOlimpiko sa [[Palarong Olimpiko sa Taglamig 1992]] sa Albertville, FrancePransiya; pagkatapos nito, na nagsisimulasimula sa 1994[[Palarong naOlimpiko Larosa Taglamig 1994]], ang WinterPalarong OlympicsOlimpiko sa Taglamig ay ginanapginaganap tuwing apat na taon, dalawang taon pagkatapos ng bawat SummerPalarong Olympics.Olimpiko [50]sa Tag-init.{{sfn|Findling|Pelle|2004|p=405}}

{{main|Palarong Paralimpiko}}[[File:031164_-_Tokyo_opening_ceremony_-7_-_1a_-_adjusted.jpg|170px|thumb|Palarong Paralimpiko 1964 sa [[Tokyo]]]]Noong 1948, si SirGinoong Ludwig Guttmann, aysa nagpasyapagpapasya na itaguyod ang rehabilitasyon ng mga sundalo pagkataposmatapos ngang World[[Ikalawang WarDigmaang IIPandaigdig|Ikalawang Digmaaang Pandaigdig]], ay nag-organisa ng isang multi-sportkaganapan eventng mga pampalakasan sa pagitan ng maraming mga ospital upang magkasamasumabay sa 1948Palarong LondonOlimpiko Olympicssa Tag-init ng 1948. Ang kaganapan ni Guttmann, na kilala noon bilang Palaro ng Stoke Mandeville Games, ay naging isang taunang pagdiriwang sang palakasanpampalakasan. Sa susunod na labindalawang taon, si Guttmann at iba pa ay nagpatuloy sa kanilang pagsisikap na gumamit ng palakasan bilang isang paraan para sa pagpapagaling. Para sa 1960Palarong naOlimpiko Mgasa LarongTag-init Olimpikong 1960 sa [[Roma]], nagdalanagpadala si Guttmann ng 400 atletana manlalaro upang makipagkumpetensya sa "ParallelOlimpikong OlympicsKahanay", na kilala bilang unang ParalympicsPalarong Paralimpiko.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/other_sports/disability_sport/7582206.stm|title=History of the Paralympics|work=[[BBC Sport]]|accessdate=2 February 2009|date=4 September 2008}}</ref>{{ref label|WinterPara|D|a}} Mula noon, ang ParalympicsParamlimpiko ay ginanap sa bawat Olimpikong taon. Mula noong [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 1988|Palarong SummerOlimpiko Olympicssa Tag-init 1998]] sa [[Seoul]], South[[Timog Korea]], ang hostpunong-abalang citylungsod para sa OlympicsOlimpiko ay nag-hostabala dinrin ngsa ParalympicsParalimpiko. [51] [D] Noong 2001, ang InternationalPandaigdigang OlympicLupong CommitteeOlimpiko (IOC) at [[Pandaigdigang Lupong Paralimpiko]] (International Paralympic Committee; (IPC) ay pumirma ng isang kasunduan na ginagarantiyahan na ang mga punong-abalang lungsod na host ay kinontrata upang pamahalaan ang parehong Palarong Olimpiko at Paralimpiko.<ref>{{cite web|title=IPC-IOC Cooperation|publisher=International Paralympic GamesCommittee|url=http://oldwebsite.paralympic.org/IPC/IPC-IOC_Co-operation.html|accessdate=3 [52]May [53]2010|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120519023623/http://oldwebsite.paralympic.org/IPC/IPC-IOC_Co-operation.html|archivedate=19 May 2012|df=}}</ref> Ang kasunduan ay naganap sa 2008[[Palarong MgaOlimpiko Larongsa Tag-init 2008]] sa [[Beijing]], [[Tsina]], at sa 2010[[Palarong MgaOlimpiko Larongsa Taglamig 2010]] sa [[Vancouver]], [[Canada|Kanada]]. Dalawang taon bago ang 2012[[Palarong MgaOlimpiko Larongsa Tag-init 2012]], ang chairmantagapangulo ng Punong-abalang Kumite Lungsod ng Londres (LOCOG), na si Lord Coe, ay nagsabi tungkol sa ParalympicsPalarong Paralimpiko at OlympicsOlimpiko sa LondonLondres na,<blockquote>"Nais naming baguhin ang mga pampublikong saloobin tungo sa kapansanan, ipagdiwang ang kahusayan ng Paralympicpampalakasang na isportParalimpiko at upang mabuo mula sa pinakadulo simula na ang dalawang Laropalaro ay isangisa pinagsama-samaat pinagsamang buo."<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk/2010/may/04/sainsburys-sponsors-paralympic-games|location=London|title=Sainsbury's announces sponsorship of 2012 Paralympics|date=4 May 2010|work=The Guardian|first=Owen|last=Gibson}}</ref></blockquote>