Pagbabago noong 07:33, 5 Setyembre 2020 baguhin 2001:4453:1f9:7700:9528:bbb3:e9c4:6cc3 (usapan) No edit summary Tatak: Pagbabagong biswal Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 11:32, 5 Setyembre 2020 baguhin i-undo 124.106.137.235 (usapan) restore last good revision Tatak: Manual revert Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: Ang '''kultura''' o '''kalinangan''' ~~tumutukoy sa araw-araw na pangkabuhayan ng isang grupo.~~ sa pangkalahatan ay tumutukoy sa aktibidad ng [[sangkatauhan]]. Sa isang payak na kahulugan, ito ang "kaparaanan ng mga tao sa buhay", ibig sabihin ang paraan kung paano gawin ang mga bagay-bagay. Iba't iba ang kahulugan ng ''kultura'' na sumasalamin sa iba't ibang mga teoriya sa kaunawaan, o sukatan sa pagpapahalaga, sa aktibidad ng sangkatauhan. Sa iba, ito ang kuro o opinyon ng buong [[lipunan]], na maaaring makita sa kanilang mga [[salita]], [[aklat]] at mga sinulat, [[relihiyon]], [[musika]], [[damit\|pananamit]], [[pagluluto]], at iba pa. Makikita ang 164 kahulugan ng "kultura" sa isang talaan sa ''Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions''<ref>Kroeber, A. L. and C. Kluckhohn, 1952. ''Culture: A Critical Review of Concepts and Definitions.''</ref> (Kultura: Isang Mapanuring Pagrepaso ng mga Konsepto at Kahulugan) nina [[Alfred Kroeber]] at [[Clyde Kluckhohn]] na nilimbag noong 1952~~. sana ol gets hehe~~. == Pinagmulan == Linya 9: Nang unang lumitaw ang konsepto o diwa noong ika-18 at ika-19 daantaon sa Europa, may pahiwatig ito bilang isang proseso ng [[paglilinang ng halaman]] o pagpapainam, katulad ng [[agrikultura]] o [[hortikultura]]. Noong ika-19 daantaon, ito ay naging tumutukoy muna sa pag-inam o pagpino o pagdalisay ng isang indibidwal, natatangi na sa pamamagitan ng [[edukasyon]], at pagkaraan ay tumukoy na sa pagsasakatuparan ng [[nasyonalismo]], katulad ng mga adhikain o mga mithiing pambansa. Noong kalagitnaan ng ika-19 daantaon, ilang mga siyentipiko ang gumamit sa katagang "kultura" upang tukuyin ang isang pandaigdigang kakayahan ng tao. Para kay [[Georg Simmel]], isang [[sosyologo]]ng Aleman na [[hindi positibista]], ang kalinangan ay tumutukoy sa "ang paglilinang ng mga indibidwal sa pamamagitan ng ahensiya ng panlabas na mga anyo na dumaan sa [[obhetipikasyon]] sa loob ng kurso ng kasaysayan".<ref>Levine, Donald (patnugot) 'Simmel: On individuality and social forms' Chicago University Press, 1971. pahina 6.</ref> Noong ika-20 daantaon, umahon ang "kalinangan" bilang isang diwa na nakapagitna o naging pangunahin sa larangan ng [[antropolohiya]], na nagsasangkot ng lahat ng mga kababalaghan o penomenong pantao na hindi puro mga kinalabasan ng henetika ng tao. Katulad ito ng katagang "kultura" sa antropolohiyang Amerikano na may dalawang kahulugan: (1) ang umunlad na kakahayan ng tao upang uri-uriin at katawanin ang mga karanasan sa pamamagitan ng mga [[sagisag]], at gumalaw na may imahinasyon at malikhain; at (2) ang namumukod-tanging mga kaparaanan ng tao na namumuhay sa iba't ibang mga bahagi ng mundo na nag-uri at kumatawan sa kanilang mga karanasan, at kumilos na ayon sa pagiging malikhain nila. Pagkalipas ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], ang katawagan ay naging napakahalaga, bagaman mayroong dalawang magkaibang mga kahulugan, sa ibang mga disiplinang katulad ng [[araling pangkalinangan]], [[sikolohiyang organisasyonal]], ang [[sosyolohiya ng kalinangan]] at [[araling pampamamahala]]. ~~weh?~~ == Etimolohiya ==

Kultura: Pagkakaiba sa mga binago