Alpabetong Arabe: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
→‎Katinig: Inihalintulad sa enwiki (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
GinawaSaHapon (usapan | ambag)
m Inayos ang salin mula sa paunang salin isinagawa.
Linya 22:
|imagesize=200px
}}
[[Talaksan:Arabic alphabet world distribution.png|thumb|400px|Mga bansa na gumagamit ng sulat Arabe: {{Legend|#00884B|bilang nag-iisangsolong opisyal na iskrippanulat}}
{{Legend|#83C30F|bilang ko-isa sa mga opisyal na iskrippanulat}}]]
 
:''Nakaturo dito ang iba't ibang mga titik na ginagamit din sa Sulat Ebreo at ibang semetikong abyad. Tingnan ang artikulong [[Sulat Ebreo]] at [[abyad]] para sa karagdagang impormasyon.''
 
Ang '''Alpabetong Arabe''' ({{lang-ar|الْأَبْجَدِيَّة الْعَرَبِيَّة}}, ''{{transl|ar|ALA|al-abjadīyah l-ʿarabīyah}}'' o {{lang|ar|الْحُرُوف الْعَرَبِيَّة}}, ''{{transl|ar|ALA|al-ḥurūf l-ʿarabīyah}}''), o '''Arabeng abyad''', ay ang [[Arabic script|sulat Arabe]] na kinodipika para sa pagsusulat ng [[wikang Arabe]]. Isinusulat ito mula kanan pakaliwa nang [[cursive|kabit-kabit]] at 28 titik ang kasama rito. MayNagbabago kontekstuwalang naanyo anyong titik angng karamihan sa mga titik nito depende sa posisyon nito sa isang salita.
 
Itinuturing na [[abyad]] ang alpabetong Arabe, namga ibigsistema sabihinng nitopanulat ayna gumagamit lang ito nglamang mga [[katinig]], ngunitang saalpabetong ngayonArabe. itinuturingItinuturing ito sa ngayon bilang isang "[[impure abjad|di-purong abyad]]"."<ref>{{Cite book|title=Natural Language Processing of Semitic Languages|last=Zitouni|first=Imed|publisher=Springer Science & Business|year=2014|isbn=3642453589|location=|pages=15|language=en|trans-title=Natural na Pagpoproseso ng Wika ng mga Wikang Semitiko}}</ref> Tulad ng mga ibangsistemang nasa di-purong abyad,ring puro tuladkagaya ng [[Sulat Ebreo|alpabetong Ebreo]], kalaunan ay naglikha ang mga eskriba kalaunan ng paraan upang magpahiwatig ng tunog-[[patinig]] sa pamamagitan ng hiwalay na [[tuldik]].
 
==Katinig==
May 28 [[titik]] ang saligang alpabetong Arabe. SaDahil sa pag-aangkop ngrin [[Arabicnito script|sulatsa Arabe]] para saibang mga ibang wika,wikang tulad ng sa [[Wikang Persyano|Persyano]], [[Ottoman Turkish language|Turkong Otomano]], [[Central Kurdish|Gitnang Kurdo]], [[Urdu]], [[Sindhi language|Sindhi]], [[Jawi script|Malay]], [[Pashto]], [[Arwi]] at [[Wikang Malayalam|Malayalam]] ([[Arabi Malayalam]]), may idinagdag at ibinawas na titik, nasa ipinapakitaalpabeto (kasama rin sa ibaba). Walang natatangingpagkakaiba [[lettersa case|malalakilaki atng maliliit]]titik naang titikalpabetong ito.
 
KahawigHalos angmagkakahawig karamihan ngang mga titik ngunit nakikilalanagkakaiba ang mga ito sa isa't isa sa pamamagitangamit ng mga tuldok (''{{transl|ar|ALA|[[Arabic diacritics#I'jam (phonetic distinctions of consonants)|ʾiʿjām]]}}'') sa itaas o ibaba ng mgapinakatitik gitnang bahagi(''base'') nito (''{{transl|ar|[[rasm]]}}''). AngMahalagang bahagi ang mga tuldok nasa itomga aytitik mahalagang bahagi ng titiknito, dahil nagpapaibaito ang mga itonagpapaiba sa mga kahawig na titik na kumakatawan sa mga iba't ibang mga tunog. Halimbawa, magkasinghugismagkakasinghugis ang mga Arabeng titik na ب (b), ت (t), at ث (th), ngunit may isang tuldok sa ibaba ang una, dalawang tuldok sa itaas sa ikalawa, at tatlong tuldok sa itaas, ayon sa pagkabanggitikatlo ang mga ito. Pareho rin ang anyo ng titik ن (n) sa unahan (''initial'') at gitnaangitnang (''medial'') anyo nito, na may isang tuldok sa itaas, ngunit naiiba ito nang kaunti kung mag-isa ito o nasa hulihan.
 
[[cursive|Kabit-kabit]] ang Arabeng nailimbagpalimbag at naisulatpasulat, kung saan nakakonektakonektado ang karamihan ngsa mga titik sang isang salita sa mgakatabi magkatabinitong namga titik.
 
===Pagkakasunud-sunodAyos ng alpabeto ===
Mayroong dalawang pangunahing [[collation|sekwensiyaayos sang pagtitipontitik]] para saang alpabetong Arabe: ang pa-''abyad'' at pa-''hija''.
 
NagmumulaGaling sa ayos ng [[alpabeto Poeniko]] ang orihinal na kaayusangayos pa-''{{transl|ar|ʾabjadīy}}'' ({{lang|ar|أَبْجَدِيّ}}), na ginagamit parakalimitan sa [[lettering|pagkakatitikpagsasatitik]], mula sa kaayusan ng [[Phoenician alphabet|alpabetong Poeniko]](''lettering''), atkaya samakatuwidmagkaparehas ayang magkatuladayos ngna kaayusanito sa mga iba pang mga alpabetong nagmula sa Poeniko, tulad ng [[Sulat Ebreo|alpabetong Ebreo]]. Sa ganitong kaayusan, ginagamit din ang mga titik bilang numero,: ang [[Abjad numerals|pamilangnumerong Abyad]], at. magkaparehoMagkapareho ang alpanumerikong kodigo/[[0 (bilang)|sipero]] nito sa Ebreong [[gematria|hematriya]] at Griyegong [[isopsephy|isopsepya]].
 
AngSamantala, ginugrupo naman ng kaayusangayos pa-''{{transl|ar|hijā’ī}}'' ({{lang|ar|هِجَائِي}}) o pa-''{{transl|ar|ALA|alifbāʾī}}'' ({{lang|ar|أَلِفْبَائِي}}) naman, namadalas ginagamitgamitin kungsa saanpagsasaayos nakasaayos angng mga talaan ng pangalan at salita, tulad ng mga direktoryo ng [[telepono]], talaan ng klase, at [[diksiyonaryo]], aybase nagpapangkatsa ng mga titik ayonpagkakatulad sa pagkakatuladhugis ng hugismga titik.
 
==== Abjadī ====