Dengue: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
fixed typos
Tatak: Reverted Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 112.203.121.124 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Jojit fb
Tatak: Rollback
Linya 5:
| Image = Denguerash.JPG
| Alt = Litrato ng likod ng isang tao na ang balat ay nagpapakita ng katangiang pamamantal sa lagnat na dengue.
| Caption = Ang karaniwang pamamantal na nakikita sa lagnat na limawdengue.
| ICD10 = {{ICD10|A|90||a|00}}
| ICD9 = {{ICD9|061}}
Linya 17:
Ang '''dengue''' (<small>pagbigkas</small>: déng•ge) ay isang nakahahawang sakit na dulot ng [[dengue virus]]. Kabilang sa mga sintomas ang [[lagnat]], [[sakit ng ulo]], [[myalgia (pananakit sa mga kalamnan)|kalamnan]] at [[arthralgia|pananakit ng kasukasuan]], at ang isang katangiang [[pagpapantal sa balat]] na [[morbilliform|katulad ng sa tigdas]]. Sa isang maliit na bahagi ng mga kaso, ang sakit ay maaaring maging nagbabanta sa buhay na '''dengue na may pamumuo ng dugo kasama ng lagnat''', na nagdudulot ng [[pagdurugo]], [[thrombocytopenia|mababang bilang ng platelet ng dugo]] at pagtagas ng plasma ng dugo, o sa '''''dengue shock syndrome''''' (nagpapakita ng mga sintomas ng dengue), kung saan ang [[kakulangan ng suplay ng dugo sa bahagi ng katawan (sa daluyan ng dugo)|mapanganib na mababang presyon ng dugo]] ay nangyayari.
 
Ang dengue ay naisasalin ng maraming uri ng [[lamok]] sa loob ng [[genus]] na ''[[Aedes]]'', lalung-lalo na ang ''[[Aedes aegypti|A. aegypti]]''. Ang birus ay may secretapat na secretiba’t-ibang klase; ang impeksiyon sa isang klase ay karaniwang nagbibigay ng panghabang-buhay na [[kaligtasan sa sakit (medikal)|kaligtasan sa sakit]] sa klaseng ito, ngunit pansamantalang kaligtasan lamang sa sakit sa iba. Ang kasunod na impeksiyon ng ibang klase ay pinatataas ang panganib ng mga malubhang komplikasyon. Dahil walang [[bakuna]], ang pag-iingat ay hinahangad sa pamamagitan ng pagbawas ng tirahan at bilang ng mga lamok at paglimita sa pagkakalantad sa mga kagat.
 
Ang paggamot ng talamak na dengue ay mapag-alalay, sa pamamagitan ng iniinom o itinuturok ng likido sa ugat na [[rehydration o muling paglalagay ng tubig sa katawan]] para sa mga banayad o katamtaman na sakit, at [[Terapewtika ng pagtuturok ng likido sa ugat|mga likidong itinuturok sa ugat]] at [[pagsasalin ng dugo]] para sa mga kasong mas malubha. Ang [[(Epidemiyolohiyang) pangyayari|pangyayari]] ng dengue fever ay nakaranas ng malaking pagtaas simula noong 1960s, na may mga humigit-kulang na 50-100&nbsp;milyong kataong nahahawa taun-taon. Ang mga unang paglalarawan ng kalagayang ito ay nagsimula noong 1779, at ang sanhi na birus at ang pagdadala nito ay ipinaliwanag ng maaga ng ika-20 na siglo. Ang dengue ay naging isang pandaigdigang problema simula ng [[Digmaang Pandaigdig II|Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] at ay [[makikita lamang sa partikular na lugar o grupo ng tao (epidemiyolohiya)|makikita sa partikular na lugar o grupo ng tao]] sa mahigit sa 110 mga bansa. Bukod sa pag-alis sa mga lamok, kasalukuyang nagbabakuna, gayundin ang gamot na direktang pumupuntirya sa birus.