Shorea: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Linya 1:
{{orphan|date=Hulyo 2009}}
{{automatic taxobox
|image = Shorea roxburghii.jpg
|image_caption = ''Shorea roxburghii''
|taxon = Shorea
|authority = Roxb. ex C.F.Gaertn.
|subdivision_ranks = Mga seksyon
|subdivision = * '''[[Shorea classification|Anthoshorea]]'''
* '''[[Shorea plant classification|Brachypterae]]'''
* '''[[Shorea classification|Doona]]'''
* '''[[Shorea classification|Mutica]]'''
* '''[[Shorea classification|Neohopea]]'''
* '''[[Shorea classification|Ovalis]]'''
* '''[[Shorea classification|Pachycarpae]]'''
* '''[[Shorea classification|Pentacme]]'''
* '''[[Shorea classification|Richetioides]]'''
* '''[[Shorea classification|Rubella]]'''
* '''[[Shorea classification|Shorea]]'''
}}
Ang '''''Shorea''''' ay isang [[genus]] ng mga 196 [[espesye]] na pangunahing [[punongkahoy]] ng kagubatan of mainly [[rainforest]] [[trees]] sa [[pamilya (biyolohiya)|pamilya]] ng Dipterocarpaceae. Ipinangalan ang genus kay Sir John Shore, ang gobernador-henerl ng Kompanyang Briton ng Silangang Indya,, 1793–1798. Ibinebenta ang [[kahoy]] ng mga puno ng genus na ito sa ilalim ng pangalang '''lauan''', '''luan''', ''lawaan''', '''meranti''', '''seraya''', '''balau''', '''bangkirai'''''', at '''Philippine mahogany''' ('''Pilipinong mahogany''').<ref>[https://www.wood-database.com/lauan/ Lauan - The Wood Database]</ref>
== Deskripsyon ==
Katutubo ang ''Shorea'' spp. sa [[Timog-silangang Asya]], mula sa hilagang [[Indya]] hanggang [[Malaysia]], [[Indonesia]], at [[Pilipinas]]. Sa kanlurang [[Malesia]] at Pilipinas, namamayani ang genus na ito sa abot-tanaw ng mga [[kagubatan]]g tropikal. Nasa taas na 88.3 m ang pinakamataas na [[angiosperma[[ na ''[[Shorea faguetiana]]'' na nasa ''Tawau Hills National Park'', sa [[Sabah]] sa pulo ng [[Borneo]], at sa liwasan na iyon, mayroon hindi bababa sa lima pang mga espesye ng genus na ito ang nasukatan na higit sa 80 m ang taas: ''[[Shorea argentifolia|S. argentifolia]]'', ''[[Shorea gibbosa|S. gibbosa]]'', ''[[Shorea johorensis|S. johorensis]]'', ''[[Shorea smithiana|S. smithiana]]'', at ''[[Shorea superba|S. superba]]''.<ref>{{cite web | url = http://www.nativetreesociety.org/worldtrees/sea_ei/borneo_ii.htm | title = Borneo | publisher = [[Eastern Native Tree Society]] | accessdate= 2008-06-21}}</ref> Episentro din ang Borneo ng sari-saring uri na [[endemika]] sa pulo.<ref name = Ashton>Ashton, P. S. "Dipterocarpaceae". In ''Tree Flora of Sabah and Sarawak,'' Bolyum 5, 2004. Soepadmo, E.; Saw, L. G. and Chung, R. C. K. eds. Government of Malaysia, Kuala Lumpur, Malaysia. {{ISBN|983-2181-59-3}} (sa Ingles)</ref>
== Espesye ==
[[Kategorya:Punungkahoy]]▼
{{Main|List of Shorea species}}
==Reproduktibong biyolohiya==
Karamihan ng ''Shorea'' spp. ay pangkalahatang namumulaklak na espesye, na isang kaganapan na nagaganap sa iregular na agwat na 3–10 taon, na halos lahat ng espesyeng dipterocarp kasama ang espesye ng ibang pamilya ay namumulaklak ng sobra.<ref name = Sakaia>{{cite journal|last= Sakai |first= Shoko |author2=K Momose |author3=T Yumoto |author4=T Nagamitsu |author5=H Nagamasu |author6=A A Hamid |author7=T Nakashizuka |year=1999 |title= Plant reproductive phenology over four years including an episode of general flowering in a lowland dipterocarp forest, Sarawak, Malaysia |journal=American Journal of Botany |volume=86 |issue=10 |pages=1414–36 |url=http://www.amjbot.org/cgi/content/abstract/86/10/1414 |accessdate= 2007-11-13 |doi= 10.2307/2656924 |pmid= 10523283 |jstor= 2656924|language=en}}</ref> Inisip na ng pangkalahatang pamumulaklak ay nag-ebolusyon upang busugin ang maninila ng binhi<ref name = Currena>{{cite journal |last= Curran|first= Lisa M. |author2=M. Leighton |year=2000 |title= Vertebrate responses to spatiotemporal variation in seed production of mast-fruiting Dipterocarpaceae |journal=Ecological Monographs |volume=70 |issue=1 |pages=101–128 |doi= 10.1890/0012-9615(2000)070[0101:VRTSVI]2.0.CO;2 |hdl=2027.42/116363 |hdl-access=free |language=en}}</ref> at/o upang mapadali ang polinasyon.<ref name = Sakaia/> Both explanations apparently hold merit.<ref name = Maycocka>{{cite journal |last= Maycock |first= Colin R. |author2=R. N. Thewlis |author3=J. Ghazoul |author4=R. Nilus |author5=David F. R. P. Burslem |year=2005|title= Reproduction of dipterocarps during low intensity masting events in a Bornean rain forest |journal=Journal of Vegetation Science |volume= 16 |issue=6 |pages=635–46 |doi= 10.1658/1100-9233(2005)016[0635:RODDLI]2.0.CO;2 }}</ref> Inisip na nagkaroon ng pamumulaklak dahil sa tagtuyot sa panahon ng pagpalit mula [[La Niña]] tungong [[El Niño]].<ref name = Sakaib>{{cite journal |last= Sakai |first= Shoko |author2=Rhett D. Harrison |author3=Kuniyasu Momose |author4=Koichiro Kuraji |author5=Hidetoshi Nagamasu |author6=Tetsuzo Yasunari |author7=Lucy Chong |author8=Tohru Nakashizuka |year=2006 |title= Irregular droughts trigger mass flowering in aseasonal tropical forests in Asia |journal=American Journal of Botany |volume=93 |issue=8 |pages=1134–39 |url=http://www.amjbot.org/cgi/content/full/93/8/1134|accessdate= 2007-11-13 |doi=10.3732/ajb.93.8.1134 |pmid=21642179|language=en}}</ref> Iminungkahi ang laki ng kaganapang pamumulaklak ay depende sa tiyempo ng tagtuyot na kaugnay sa siklo ng ''El Niño southern oscillation'' (ENSO), na may malaking mga kaganapan ang nangyayari pagkatapos ng agwat ng ilang mga tao na walang pamumulaklak.<ref name = Sakaib/>
==Mga sanggunian==
{{reflist}}
▲[[Kategorya:Punungkahoy]]
| |||