Italya: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Glennznl (usapan | ambag)
Glennznl (usapan | ambag)
m Kawing
Linya 95:
 
== Kasaysayan ==
Bago ang 1861, ang Italya ay hindi pa isang ganap na Estado. Ang lugar ay hinati sa mga independenteng mga estado na pinunuan ng iba't ibang bansa. Noong 1850 si [[Earl ng Cavour]] na pinuno ng [[Estado ng Sardinia]] ay pinakausapan ang mga Austryano sa [[Lombardy]] at [[Veneto]] na gumawa ng isang [[Italyanong Hilagang Estado]]. Ito'y nangyari, pero ang ibang mga estado sa Timog at [[Silangan Italya]] ay bumuo ng mas malaking estado kasama ang [[Piedmont]].
 
Noong 1860 si Giuseppe Garibaldi ay sumunod na humawak ng estado ng Sicily, na nagsimula ng [[Pag-iisa ng Italya|pag-iisa]] ng [[Kaharian ng Italya]] sa sumunod na taon. Si [[Victor Emmanuel II|Vittorio Emanuele II]] ay ginawang hari ng Kaharian. Pero noong 1861, ang Latium at Veneto ay hindi pa parte ng Kaharian dahil ang dalawang estado ay pinunuan ng Santo Papa at ang Imperyong Austryano.
 
Ang Veneto ay naging parte ng Italya noong 1866 pagkatapos ng isang digmaan laban ang [[mga Austriyano]], at pinalunan ng mga Italyanong Sundalo ang Latium noong 1870. Ito'y nang kinuha ang kapangyarihan ng Santo Papa, pagkatapos ay nagalit ang [[Santo Papa]] dahil siya'y ginagawang bihag para hindi maging aktibo ang mga Katoliko sa Politika. Nang taon na yun ay sa huli ay nagkaisa ang Italya ulit.
 
Ang Italya ay nag-participar sa Unang Digmaan Pandaigdig na kasapi ng [[Britanya]], [[Pransiya]] at [[Rusya]] kalaban ang Central Powers. Halos lahat ng away ng Italya ay malapit sa Austrya. Pagkatapos ang "Caporreto Defeat" akala ng Italya ay talunan na sila pero pagkatapos ang Capital Powers ay sumuko noong 1918 at nakuha ng Italya ang Trentino Tyrol, nang dati'y hawak ng Austrya.
 
Noong 1922, isang bagong Italyanong Pamahalaan ay nagsimula at si [[Benito Mussolini]] ay naging pinuno, isang lider ng fasisismo sa Italya. Siya'y naging pinuno ng Pamahaalan at isang Diktador, siya'y naging kaibigan ng Alemanyang Diktador na si [[Hitler]], at si Mussolini ay naging kasapi nito sa [[Ikalawang DigmaanDigmaang PandaidigPandaigdig]]. Pumasok sa Digmaan noong 1940 ang Italya kalaban ang Pransiya, Britanya at Rusya, at ang Italya ay hinawak ang halos buong [[Dagat Mediterranean]].
 
Pinaalis si Mussolini sa grupo ng [[Fasismo]] noong 25 Hulyo 1943 at noong 8 Setyembre 1943, Si Badoglio ay inahayag na ang digmaan bilang kasapi ng Alemanya ay tapos na. Nagpatuloy ang Italya sa digmaan bilang kasapi ng Pransiya at Britanya pero ang mga Italyanong Sundalo ay walang kaalaman kung sino ibarilin. Sa [[Hilagang Italya]], isang pagkikilos na kilala bilang Resistenza ay nagsimulang lumaban sa mga Alemanyang mananakop.
 
Si Mussolini ay sinubukan na bumuo ng bagong fasisimong estado sa Hilagang Italya, ang [[Republika ng Salò]] pero ito natagumpay. Noong 25 Abril 1945 ang Italya ay naging malaya. Ang Estado ay naging Republika noong 2 Hunyo 1946, at, sa unang pagkakagtaon ang mga babae ay pinayagan bumuto. Tinapos ng mga Italyano ang [[Savoia Dynasty]] at sinimulan ang [[Republikang Pamahalaan]].
 
Noong Pebrero 1947 pumirma ng kasunduan ang Italya kasama ang mga Allies para ipakawala ang ilang mga Kolonya at Teritoryo.
 
Pumasok ang Italya sa [[NATO]] bilang isang tumatag na miyembro, at naging ang ika-siyam na pinakamalaking industriyang ekonomiya sa buong mundo.
 
== Silipin din ==